Çelik, bir bitkinin dalının, yaprağının veya kökünün bir parçasının kesilerek uygun ortama dikilmesiyle gerçekleştirilen vejetatif yöntemi. Elde edilen çelik, yeni kökler veya dallar üreterek ana bitkiden bağımsız bir bitki hâline gelir.
Çelik, bahçecilikde vejetatif (eşeysiz) üreme için kullanılan bir bitki parçasıdır. Kaynak bitkinin bitki sapının bir parçası veya kökü nemli toprak gibi uygun bir ortama yerleştirilir. Koşullar uygunsa, bitki parçası, "çarpıcı" olarak bilinen bir süreç olan ana bitkiden bağımsız yeni bir bitki olarak büyümeye başlayacaktır. Bir gövde çeliği yeni kökler üretir ve kök çeliği yeni gövdeler üretir. Bazı bitkiler, hem gövde hem de kök üreten, yaprak çeliği adı verilen yaprak parçalarından yetiştirilebilir.
Bitkileri kesimlerden çoğaltmak, eski bir klonlama biçimidir.
Çeliklerin birçok avantajı vardır, temel olarak üretilen yavrular, pratik olarak ebeveyn bitkilerinin klonlarıdır. Bir bitki olumlu özelliklere sahipse, avantajlı genetik bilgiyi yavrularına aktarmaya devam edebilir. Ticari yetiştiriciler bitkileri arasında bir tutarlılık açısından belirli bir bitkiyi klonlamaya olanak sağladığı için bu özellikle ekonomik yönden avantajlıdır.
Son zamanlarda, çelikler oluşturmak için otomatik makineler geliştirilmiştir.
Gelişen kök oluşumu, kök olmayan bir bitkinin herhangi bir yapısından oluşan kökleri ifade eder; bu kökler normal gelişimin bir parçası olarak veya bir stres tepkisi nedeniyle oluşabilir.
Moleküler seviyede, ilk olarak gövdede bir kesim eksize edildiğinde, beklenmedik kök oluşumu için gerekli olduğu bilinen 'de ani bir artış olur. Kesme işlemi orijinal kök sisteminden çıkarıldığında, kökte yapılan ve gövdeye taşınan kök engelleyici hormonlar sitokinin ve konsantrasyonda azalma olur. Polifenol degradasyonu azalır ve oksin konsantrasyonunu artırır. Artan oksin konsantrasyonu, her ikisinin de düzenlediği bir MAPK sinyal kademeli ve bir cGMP-bağımlı yol yoluyla kök oluşumunu başlatan nitrik oksit konsantrasyonunu arttırır. Mitotik bölünme ve her ikisi de gelişigüzel kök oluşumunun başlaması için gereklidir. Kök primordia kökteki kambiyal hücrelerden oluşur. Ayrılmış etli (sukulent) yaprakların ve yaprak çeliklerinin yayılmasında, kök primordiası tipik olarak yaprak primordiası ortaya çıktıktan sonra bazal kallus dokusundan ortaya çıkar.
1935 gibi erken bir tarihte, oksin olarak da bilinen (IAA), kök çeliklerinin sapına uygulandığında bir uygulama yapılmayan çeliklere kıyasla ortalama tesadüfi kök sayısını artırır. Araştırmacılar ayrıca bu bileşiği, normalde herhangi bir kök oluşumuna sahip olmayacak yapraksız gövdelere de uyguladılar ve oksinin kök oluşumunu indüklediğini, böylece kök oluşumu için oksinin gerekli olduğunu buldular. Bu hormonun belirlenmesi, kök büyümesini teşvik etmek için bazen yumuşak çeliklere uygulandığı için vejetatif çoğaltmaya dayanan endüstriler için önemli olmuştur.
Bazı bitkiler diğerlerinden çok daha kolay kök oluşturur. Odunsu bitkilerden gövde çelikleri, odunun olgunluğuna bağlı olarak farklı şekilde işlenir:
- Yumuşak odun çelikleri, genç yapraklarla birlikte hızla genişleyen sürgünlerden alınır. Birçok türde, bu tür çelikler nispeten kolay bir şekilde kök oluşturur.
- Yarı odunsu çelikler, uzama büyümesini tamamlamış ve olgun yaprakları olan gövdelerden alınır.
- Odunsu çelikler, tamamen olgunlaşmış gövdelerden alınır ve genellikle bitkiler uykuda iken çoğaltılır.
Çoğu çelikler bitki parçalarıdır ve kendilerine ait kök sistemleri yoktur ve bu nedenle uygun koşullar karşılanmazsa dehidrasyon nedeniyle ölme olasılığı yüksektir. Nemli bir ortama ihtiyaç duyarlar, ancak kesme çürümesine karşı çok ıslak da olmamalıdırlar. Bu işlemde toprak, perlit, vermikülit, lif, , genişletilmiş kil agregası dahil ve hatta doğru koşullar sağlandığında su gibi bunlarla sınırlı olmayan bir dizi ortam kullanılır. Çoğu etli (sukulent) yapılı bitkilerin çelikleri, kesim yüzeyi kuruyana kadar açık havada bırakılabilir, bu da kesim daha sonra dikildiğinde kök oluşumunu iyileştirebilir.
Ilıman ülkelerde, uygulamada belirli farklılıklar olsa da yumuşak, yarı odunsu ve odunsu gövde çelikleri alınabilir. Belirli koşullar, çelikler için daha uygun sonuçlara yol açar; bitki üzerindeki zamanlama, büyüklük, konum ve yeşillik miktarı önemlidir. Genç odunun gövde çelikleri ilkbaharda üst dallardan, kışın ise alt dallardan sertleştirilmiş odun çelikleri alınmalıdır. Gövde çeliklerinin uzunluğu için ortak sınırlar, yumuşak çelikler için 5–15 cm ve odunsu çelikler için 20–25 cm arasındadır. Yumuşak çelikler, yeşilliklerin yaklaşık üçte ikisi kaldırıldığında en iyi sonucu verir. Sert ağaç gövde çelikleri ise tamamen bitki örtüsünün çıkarılmasına ihtiyaç duyar. Kesimin ya bir düğümün hemen altında, ya da bir düğümün 1 cm altına kadar yapılması gerekir.
Çeliklerin doğrudan toprağa yerleştirilmesinin yanı sıra, su içinde köklendirilmesi de mümkündür. Bakteri birikimini ve kök çürümesi olasılığını önlemek için suyun sık sık değiştirilmesi gerekir. Aynı sebepten dolayı suda yeterli oksijene ihtiyaç duyar. Bu nedenle bu teknikle nemli bir atmosfere (plastik örtü kullanımı) gerek yoktur.
Yumuşak çelik ve yarı odunsu çelikler için ortam genellikle nemli tutulur genellikle çelikler plastik bir tabakanın altına veya çeliklerin kurumasını önlemek için havanın nemli tutulabileceği başka bir kapalı alana yerleştirilerek elde edilir. Ortamdaki çelikler, tipik olarak ince bir sis ile sulanır. İlk sulamanın ardından amaç, toprağı nemli tutmak, ancak ıslak veya su dolu tutmak değildir; tekrar sislemeden önce ortamın neredeyse kurumasına izin verilir.
Bir köklendirme hormonu büyümeyi "teşvik etmek" için verilebilir ve bitki büyümesinin başarı oranını artırabilir. Gerekli olmamasına rağmen, bitki hormonu oksinlerin sinyal aktivitesi yoluyla kök oluşumunu teşvik etmek için birkaç bileşik kullanılabilir. Yaygın olarak kullanılan kimyasallar arasında, toz, sıvı çözelti veya jel olarak kullanılan indol-3-butirik asit (IBA) vardır. Bu bileşik ya çeliğin kesilmiş ucuna ya da yaprak spreyi olarak uygulanır. Köklendirme hormonu, bir salkım söğüt ağacının sarı uçlu filizlerini suya batırmak veya söğüt ağacının kabuğundan bir çay hazırlamak gibi doğal olarak üretilebilir. Kullanmadan önce 24 saat ıslatıldığında sürgünler veya ağaç kabuğu daha iyi sonuç verir.Cyperus rotundus yapraklarının ve soğanlarının ezilmesinden elde edilen öz, çeşitli bitki türlerinin çeliklerinin ve fidelerinde mükemmel bir köklenme sağlar.Bal, herhangi bir bitki hormonu içermemesine rağmen, doğal antiseptik ve antifungal özellikleriyle köklenme başarısına da yardımcı olabilir. veya su içinde bir aspirin tableti köklenme sürecine de yardımcı olabilir.
Bir bitkinin birçok bitkisel kısmı kullanılabilir. En yaygın yöntemler şunlardır:
- Bir gövde parçasının toprağa gömülü olduğu gövde çelikleri, en az bir yaprak düğümü dahil çelikler genellikle düğümde yeni kökler üretebilir.
- Toprak yüzeyinin hemen altında kök kısmının gömülü olduğu kök çelikleri yeni sürgünler üretir.
- Kalem çelikleri aşılamada kullanılır.
- Nemli toprağa bir yaprağın konduğu yaprak çelikleri hem yeni gövdeler hem de yeni kökler geliştirmesi gerekir. Bazı yapraklar, yaprağın dibinde bir bitki üretir. Bazı türlerde, bir yaprak üzerinde birçok yerde birden fazla yeni bitki üretilebilir ve bunlar yaprak damarlarının kesilmesiyle tetiklenebilir. Yaprak çelikleri yöntemi sukulentlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Söğüt, böğürtlen ve pelargonium gibi bazı türler sadece nemli toprağa bir çeliği konularak yetiştirilebilse de, türlerin çoğunluğu daha fazla dikkat gerektirir. Çoğu tür, nemli, sıcak, kısmen gölgeli koşullara ihtiyaç duyar, bu nedenle yukarıdaki yaklaşımın izlenmesini gerektirir. Özellikle zor türler soğuk havaya ve ılık toprağa ihtiyaç duyabilir. Ayrıca çok daha zor çeliklerde o bitki türü ile başarı şansı en yüksek olan çelik türü kullanılmalıdır.
Gövde çeliği çoğaltma büyümesini geliştirmenin yolları vardır. Yoğunlaştırıcı ışık, çeliklerin daha hızlı köklenip filizlenmesini sağlarken, bu şekilde oluşan ısı çoğaltma malzemesinin sıkıntıya girmesine neden olabilir. Açelya çelikleri, mantar patojeni Rhizoctonia'dan dezenfekte etmek için suda hafifçe ısıtılabilir ve bu potansiyel olarak diğer bitkiler için de kullanılabilir.
Burada birkaç seçenek kullanılabilse de yumuşak ve yarı odunsu çelikler için genellikle plastik kullanılmaktadır. Tepsilerin altındaki toprak (hava nemini arttırmak için) ve tepsi içindeki toprağın kendisi nemli tutulur ancak doldurulmaz. Çeliklerin oturduğu tepsiler, kılcal hareketi önlemek için en iyi taşların üzerine yerleştirilir (çünkü bu, tepsilerin içindeki toprağı çok ıslak tutabilir). Tepsilerdeki toprak% 85 ila 95 doygunlukta tutulmalıdır. Automated (overhead) misting systems, boom systems or fog systems ayrıca seralarda kullanılabilir. Bir çeliğin kalus yapabilmesi için sisleme frekansı, 24 saatlik bir süre içinde 5-10 dakikada bir 5-8 saniyelik sisleme içerir. 3-4 gün sonra sisleme gün içinde her 10-20 dakikada bir 3-5 saniyeye, geceleri ise daha seyrek olarak düşürülür. Kökler görünür hale geldiğinde (3. aşama) sisleme azaltılabilir ve 4. aşamada (tonlama) çok az sisleme yapılmalı veya hiç yapılmamalıdır (çoğu tür için 10 ila 14. güne kadar)). Plastik çadır kullanırken çok daha az sislemeye ihtiyaç vardır (günde bir veya iki kez). Küf oluşumunu önlemek için sera bir süre havalandırılmalıdır.
Yumuşak ve yarı odunsu çelikler için hava sıcaklığı 21 °C civarında optimaldir. ancak 12 °C kadar düşük sıcaklıklar da kabul edilebilir. Havanın 23 °C üzerinde ısıtılması, patojenlerin büyümesini teşvik eder. Havalandırma (manuel veya otomatik pencere açıcılar aracılığıyla) sera veya soğuk yastıkların hava sıcaklığını düşürebilir. Seralarda ısıyı belirli bir sıcaklıkta tutmak için otomatik termostat sistemleri de kullanılabilir. Ortam sıcaklığı en iyi 20-22 °C'de tutulduğunda, alttan ısıtma (toprak) kök başlangıcı için ideal olma eğilimindedir.
Kesilen parçaların sıcak tutulması ve bir miktar ışığın sağlanması gerekirken, doğrudan güneş ışığından uzak tutulması gerekir. Bunu başarmanın bazı yolları arasında beyaz yıkama, yarı beyaz plastik, geri çekilebilir gölge perdeler bulunur.
İlk aşamada optimum ışık seviyeleri yaklaşık 120 ila 200 μmol/m'dir. Kallus oluştuğunda ve kökler oluşmaya ve su almaya başladığında (aşama 3: kök gelişim aşaması), ışık yoğunluğu seviyeleri kademeli olarak artırılabilir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Çelik (botanik) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Propagation by Cuttings, Layering and Division 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Diane Relf, Extension Specialist, Environmental Horticulture; and Elizabeth Ball, Program Support Technician; Virginia Tech
- ^ McKey, Doyle; Elias, Marianne; Pujol, Benoît; Duputié, Anne (1 Nisan 2010). "The evolutionary ecology of clonally propagated domesticated plants". New Phytologist. 186 (2): 318-332. doi:10.1111/j.1469-8137.2010.03210.x. ISSN 1469-8137. (PMID) 20202131.
- ^ Reproduction and cloning 16 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC 2014
- ^ Hussey, G. (1978). "The application of tissue culture to the vegetative propagation of plants". Science Progress (1933- ). 65 (258): 185-208. JSTOR 43420451.
- ^ "Autostix: an example of an automated cuttings machine". 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
- ^ "Autostix". 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
- ^ a b c d Steffens, Bianka; Rasmussen, Amanda (1 Şubat 2016). "The Physiology of Adventitious Roots". Plant Physiology (İngilizce). 170 (2): 603-617. doi:10.1104/pp.15.01360. ISSN 0032-0889. (PMC) 4734560 $2. (PMID) 26697895.
- ^ Rasmussen; Hossseini; Hajirezaei; Druege; Geelen (2015). "Adventitious rooting declines with the vegetative to reproductive switch and involves a changed auxin homeostasis". Journal of Experimental Botany. 66 (5): 1437-1452. doi:10.1093/jxb/eru499. (PMC) 4339602 $2. (PMID) 25540438.
- ^ Pagnussat, Gabriela Carolina; Lanteri, María Luciana; Lombardo, María Cristina; Lamattina, Lorenzo (May 2004). "Nitric oxide mediates the indole acetic acid induction activation of a mitogen-activated protein kinase cascade involved in adventitious root development". Plant Physiology. 135 (1): 279-286. doi:10.1104/pp.103.038554. ISSN 0032-0889. (PMC) 429373 $2. (PMID) 15122018.
- ^ Gravatt (December 2004). "Description of Asexual Reproduction in a Texas succulent Sedum Wright 2 (Crassulaceae)" (PDF). SIDA, Contributions to Botany. 21 (2): 943-950.
- ^ Cooper, William C. (October 1935). "Hormones in relation to root formation of stem cuttings". Plant Physiology. 10 (4): 789-794. doi:10.1104/pp.10.4.789. ISSN 0032-0889. (PMC) 439200 $2. (PMID) 16653316.
- ^ . rhs.org.uk. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2017.
- ^ . gardenersworld.com. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2017.
- ^ a b Buchan, Ursula (3 Nisan 2010). "How to take plant cuttings". The Telegraph. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2017.
- ^ . The Spruce. 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.pubs.ext.vt.edu. 25 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ DeBaggio, Thomas. . Mother Earth Living. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.missouribotanicalgarden.org. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . readersdigest.co.uk. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2017.
- ^ . Pioneerthinking.com. 2 Kasım 2005. 26 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2010.
- ^ YAMASHITA, Oscar Mitsuo et al. SEEDLING PRODUCTION OF FRUIT AND ORNAMENTAL SPECIES TO THE USE OF WEED HORMONE (Cyperus rotundus). Nucleus, Ituverava, v. 14, n. 1, p. 279-288, apr. 2017. ISSN 1982-2278. Disponível em: <http://nucleus.feituverava.com.br/index.php/nucleus/article/view/1988 17 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .>. Acesso em: 25 june 2018. doi:https://dx.doi.org/10.3738/1982.2278.1988
- ^ Rezende, F.P.F; Zuffellato-Ribas, K.C; Koehler, H.S (2013). "Aplicação de extratos de folhas e tubérbulos de Cyperus rotundus L. E de auxinas sintéticas na estaquia caulinar de Duranta repens L". Revista Brasileira de Plantas Medicinais. 15 (4 suppl 1): 639. doi:10.1590/S1516-05722013000500003
- ^ Oliver, R. W. "Honey as a stimulant to the rooting of cuttings." Scientific Agriculture 19.9 (1939): 586-588.
- ^ Tilley, Nikki. . gardeningknowhow.com. 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2017.
- ^ Larqué-Saavedra, Alfonso, and Rodolfo Martin-Mex. "Effects of salicylic acid on the bioproductivity of plants." Salicylic acid: A Plant Hormone. Springer, Dordrecht, 2007. 15-23.
- ^ Wong, James (31 Ocak 2016). "Gardens: drug therapy for plants". The Guardian. 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2017.
- ^ Carroll, Jackie. . gardeningknowhow.com. 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2017.
- ^ . Healthrecipes.com. 7 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2010.
- ^ Wallheimer, Brian (23 Ocak 2012). . Lopez and Currey. Purdue University. 26 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2012.
- ^ Yao, Stephanie (24 Aralık 2009). . USDA Agricultural Research Service. Physorg. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2012.
- ^ a b c "Perfecting Perennial Propagation". www.growertalks.com. 23 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
- ^ a b . MSU Extension. 2 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Getting The Most Out Of Cuttings". Greenhouse Product News. 23 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
- ^ . www.rhs.org.uk. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . SF Gate. 22 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.pthorticulture.com. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Hansen, Jürgen (1 Kasım 1989). "Influence of cutting position and temperature during rooting on adventitious root formation and axillary bud break of Stephanotis floribunda". Scientia Horticulturae. 40 (4): 345-354. doi:10.1016/0304-4238(89)90108-8 – ScienceDirect vasıtasıyla.
- ^ (PDF). 6 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . Planet Natural. 8 Aralık 2012. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Greenhouse Product News. 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Greenhouse Product News. 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Celik bir bitkinin dalinin yapraginin veya kokunun bir parcasinin kesilerek uygun ortama dikilmesiyle gerceklestirilen vejetatif yontemi Elde edilen celik yeni kokler veya dallar ureterek ana bitkiden bagimsiz bir bitki haline gelir Bir bitkinin dali yapragi veya koku kesilerek celikle cogaltma yapilabilir Celik bahcecilikde vejetatif eseysiz ureme icin kullanilan bir bitki parcasidir Kaynak bitkinin bitki sapinin bir parcasi veya koku nemli toprak gibi uygun bir ortama yerlestirilir Kosullar uygunsa bitki parcasi carpici olarak bilinen bir surec olan ana bitkiden bagimsiz yeni bir bitki olarak buyumeye baslayacaktir Bir govde celigi yeni kokler uretir ve kok celigi yeni govdeler uretir Bazi bitkiler hem govde hem de kok ureten yaprak celigi adi verilen yaprak parcalarindan yetistirilebilir Bitkileri kesimlerden cogaltmak eski bir klonlama bicimidir Celiklerin bircok avantaji vardir temel olarak uretilen yavrular pratik olarak ebeveyn bitkilerinin klonlaridir Bir bitki olumlu ozelliklere sahipse avantajli genetik bilgiyi yavrularina aktarmaya devam edebilir Ticari yetistiriciler bitkileri arasinda bir tutarlilik acisindan belirli bir bitkiyi klonlamaya olanak sagladigi icin bu ozellikle ekonomik yonden avantajlidir Son zamanlarda celikler olusturmak icin otomatik makineler gelistirilmistir Gelisen kok olusumu kok olmayan bir bitkinin herhangi bir yapisindan olusan kokleri ifade eder bu kokler normal gelisimin bir parcasi olarak veya bir stres tepkisi nedeniyle olusabilir Molekuler seviyede ilk olarak govdede bir kesim eksize edildiginde beklenmedik kok olusumu icin gerekli oldugu bilinen de ani bir artis olur Kesme islemi orijinal kok sisteminden cikarildiginda kokte yapilan ve govdeye tasinan kok engelleyici hormonlar sitokinin ve konsantrasyonda azalma olur Polifenol degradasyonu azalir ve oksin konsantrasyonunu artirir Artan oksin konsantrasyonu her ikisinin de duzenledigi bir MAPK sinyal kademeli ve bir cGMP bagimli yol yoluyla kok olusumunu baslatan nitrik oksit konsantrasyonunu arttirir Mitotik bolunme ve her ikisi de gelisiguzel kok olusumunun baslamasi icin gereklidir Kok primordia kokteki kambiyal hucrelerden olusur Ayrilmis etli sukulent yapraklarin ve yaprak celiklerinin yayilmasinda kok primordiasi tipik olarak yaprak primordiasi ortaya ciktiktan sonra bazal kallus dokusundan ortaya cikar 1935 gibi erken bir tarihte oksin olarak da bilinen IAA kok celiklerinin sapina uygulandiginda bir uygulama yapilmayan celiklere kiyasla ortalama tesadufi kok sayisini artirir Arastirmacilar ayrica bu bilesigi normalde herhangi bir kok olusumuna sahip olmayacak yapraksiz govdelere de uyguladilar ve oksinin kok olusumunu indukledigini boylece kok olusumu icin oksinin gerekli oldugunu buldular Bu hormonun belirlenmesi kok buyumesini tesvik etmek icin bazen yumusak celiklere uygulandigi icin vejetatif cogaltmaya dayanan endustriler icin onemli olmustur Bazi bitkiler digerlerinden cok daha kolay kok olusturur Odunsu bitkilerden govde celikleri odunun olgunluguna bagli olarak farkli sekilde islenir Yumusak odun celikleri genc yapraklarla birlikte hizla genisleyen surgunlerden alinir Bircok turde bu tur celikler nispeten kolay bir sekilde kok olusturur Yari odunsu celikler uzama buyumesini tamamlamis ve olgun yapraklari olan govdelerden alinir Odunsu celikler tamamen olgunlasmis govdelerden alinir ve genellikle bitkiler uykuda iken cogaltilir Cogu celikler bitki parcalaridir ve kendilerine ait kok sistemleri yoktur ve bu nedenle uygun kosullar karsilanmazsa dehidrasyon nedeniyle olme olasiligi yuksektir Nemli bir ortama ihtiyac duyarlar ancak kesme curumesine karsi cok islak da olmamalidirlar Bu islemde toprak perlit vermikulit lif genisletilmis kil agregasi dahil ve hatta dogru kosullar saglandiginda su gibi bunlarla sinirli olmayan bir dizi ortam kullanilir Cogu etli sukulent yapili bitkilerin celikleri kesim yuzeyi kuruyana kadar acik havada birakilabilir bu da kesim daha sonra dikildiginde kok olusumunu iyilestirebilir Iliman ulkelerde uygulamada belirli farkliliklar olsa da yumusak yari odunsu ve odunsu govde celikleri alinabilir Belirli kosullar celikler icin daha uygun sonuclara yol acar bitki uzerindeki zamanlama buyukluk konum ve yesillik miktari onemlidir Genc odunun govde celikleri ilkbaharda ust dallardan kisin ise alt dallardan sertlestirilmis odun celikleri alinmalidir Govde celiklerinin uzunlugu icin ortak sinirlar yumusak celikler icin 5 15 cm ve odunsu celikler icin 20 25 cm arasindadir Yumusak celikler yesilliklerin yaklasik ucte ikisi kaldirildiginda en iyi sonucu verir Sert agac govde celikleri ise tamamen bitki ortusunun cikarilmasina ihtiyac duyar Kesimin ya bir dugumun hemen altinda ya da bir dugumun 1 cm altina kadar yapilmasi gerekir Celiklerin dogrudan topraga yerlestirilmesinin yani sira su icinde koklendirilmesi de mumkundur Bakteri birikimini ve kok curumesi olasiligini onlemek icin suyun sik sik degistirilmesi gerekir Ayni sebepten dolayi suda yeterli oksijene ihtiyac duyar Bu nedenle bu teknikle nemli bir atmosfere plastik ortu kullanimi gerek yoktur Yumusak celik ve yari odunsu celikler icin ortam genellikle nemli tutulur genellikle celikler plastik bir tabakanin altina veya celiklerin kurumasini onlemek icin havanin nemli tutulabilecegi baska bir kapali alana yerlestirilerek elde edilir Ortamdaki celikler tipik olarak ince bir sis ile sulanir Ilk sulamanin ardindan amac topragi nemli tutmak ancak islak veya su dolu tutmak degildir tekrar sislemeden once ortamin neredeyse kurumasina izin verilir Bir koklendirme hormonu buyumeyi tesvik etmek icin verilebilir ve bitki buyumesinin basari oranini artirabilir Gerekli olmamasina ragmen bitki hormonu oksinlerin sinyal aktivitesi yoluyla kok olusumunu tesvik etmek icin birkac bilesik kullanilabilir Yaygin olarak kullanilan kimyasallar arasinda toz sivi cozelti veya jel olarak kullanilan indol 3 butirik asit IBA vardir Bu bilesik ya celigin kesilmis ucuna ya da yaprak spreyi olarak uygulanir Koklendirme hormonu bir salkim sogut agacinin sari uclu filizlerini suya batirmak veya sogut agacinin kabugundan bir cay hazirlamak gibi dogal olarak uretilebilir Kullanmadan once 24 saat islatildiginda surgunler veya agac kabugu daha iyi sonuc verir Cyperus rotundus yapraklarinin ve soganlarinin ezilmesinden elde edilen oz cesitli bitki turlerinin celiklerinin ve fidelerinde mukemmel bir koklenme saglar Bal herhangi bir bitki hormonu icermemesine ragmen dogal antiseptik ve antifungal ozellikleriyle koklenme basarisina da yardimci olabilir veya su icinde bir aspirin tableti koklenme surecine de yardimci olabilir Bir bitkinin bircok bitkisel kismi kullanilabilir En yaygin yontemler sunlardir Bir govde parcasinin topraga gomulu oldugu govde celikleri en az bir yaprak dugumu dahil celikler genellikle dugumde yeni kokler uretebilir Toprak yuzeyinin hemen altinda kok kisminin gomulu oldugu kok celikleri yeni surgunler uretir Kalem celikleri asilamada kullanilir Nemli topraga bir yapragin kondugu yaprak celikleri hem yeni govdeler hem de yeni kokler gelistirmesi gerekir Bazi yapraklar yapragin dibinde bir bitki uretir Bazi turlerde bir yaprak uzerinde bircok yerde birden fazla yeni bitki uretilebilir ve bunlar yaprak damarlarinin kesilmesiyle tetiklenebilir Yaprak celikleri yontemi sukulentlerde yaygin olarak kullanilmaktadir Sogut bogurtlen ve pelargonium gibi bazi turler sadece nemli topraga bir celigi konularak yetistirilebilse de turlerin cogunlugu daha fazla dikkat gerektirir Cogu tur nemli sicak kismen golgeli kosullara ihtiyac duyar bu nedenle yukaridaki yaklasimin izlenmesini gerektirir Ozellikle zor turler soguk havaya ve ilik topraga ihtiyac duyabilir Ayrica cok daha zor celiklerde o bitki turu ile basari sansi en yuksek olan celik turu kullanilmalidir Govde celigi cogaltma buyumesini gelistirmenin yollari vardir Yogunlastirici isik celiklerin daha hizli koklenip filizlenmesini saglarken bu sekilde olusan isi cogaltma malzemesinin sikintiya girmesine neden olabilir Acelya celikleri mantar patojeni Rhizoctonia dan dezenfekte etmek icin suda hafifce isitilabilir ve bu potansiyel olarak diger bitkiler icin de kullanilabilir Burada birkac secenek kullanilabilse de yumusak ve yari odunsu celikler icin genellikle plastik kullanilmaktadir Tepsilerin altindaki toprak hava nemini arttirmak icin ve tepsi icindeki topragin kendisi nemli tutulur ancak doldurulmaz Celiklerin oturdugu tepsiler kilcal hareketi onlemek icin en iyi taslarin uzerine yerlestirilir cunku bu tepsilerin icindeki topragi cok islak tutabilir Tepsilerdeki toprak 85 ila 95 doygunlukta tutulmalidir Automated overhead misting systems boom systems or fog systems ayrica seralarda kullanilabilir Bir celigin kalus yapabilmesi icin sisleme frekansi 24 saatlik bir sure icinde 5 10 dakikada bir 5 8 saniyelik sisleme icerir 3 4 gun sonra sisleme gun icinde her 10 20 dakikada bir 3 5 saniyeye geceleri ise daha seyrek olarak dusurulur Kokler gorunur hale geldiginde 3 asama sisleme azaltilabilir ve 4 asamada tonlama cok az sisleme yapilmali veya hic yapilmamalidir cogu tur icin 10 ila 14 gune kadar Plastik cadir kullanirken cok daha az sislemeye ihtiyac vardir gunde bir veya iki kez Kuf olusumunu onlemek icin sera bir sure havalandirilmalidir Yumusak ve yari odunsu celikler icin hava sicakligi 21 C civarinda optimaldir ancak 12 C kadar dusuk sicakliklar da kabul edilebilir Havanin 23 C uzerinde isitilmasi patojenlerin buyumesini tesvik eder Havalandirma manuel veya otomatik pencere acicilar araciligiyla sera veya soguk yastiklarin hava sicakligini dusurebilir Seralarda isiyi belirli bir sicaklikta tutmak icin otomatik termostat sistemleri de kullanilabilir Ortam sicakligi en iyi 20 22 C de tutuldugunda alttan isitma toprak kok baslangici icin ideal olma egilimindedir Kesilen parcalarin sicak tutulmasi ve bir miktar isigin saglanmasi gerekirken dogrudan gunes isigindan uzak tutulmasi gerekir Bunu basarmanin bazi yollari arasinda beyaz yikama yari beyaz plastik geri cekilebilir golge perdeler bulunur Ilk asamada optimum isik seviyeleri yaklasik 120 ila 200 mmol m dir Kallus olustugunda ve kokler olusmaya ve su almaya basladiginda asama 3 kok gelisim asamasi isik yogunlugu seviyeleri kademeli olarak artirilabilir Ayrica bakinizAsi botanik Dis baglantilarWikimedia Commons ta Celik botanik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Propagation by Cuttings Layering and Division 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Diane Relf Extension Specialist Environmental Horticulture and Elizabeth Ball Program Support Technician Virginia Tech McKey Doyle Elias Marianne Pujol Benoit Duputie Anne 1 Nisan 2010 The evolutionary ecology of clonally propagated domesticated plants New Phytologist 186 2 318 332 doi 10 1111 j 1469 8137 2010 03210 x ISSN 1469 8137 PMID 20202131 Reproduction and cloning 16 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC 2014 Hussey G 1978 The application of tissue culture to the vegetative propagation of plants Science Progress 1933 65 258 185 208 JSTOR 43420451 Autostix an example of an automated cuttings machine 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2021 Autostix 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2021 a b c d Steffens Bianka Rasmussen Amanda 1 Subat 2016 The Physiology of Adventitious Roots Plant Physiology Ingilizce 170 2 603 617 doi 10 1104 pp 15 01360 ISSN 0032 0889 PMC 4734560 2 PMID 26697895 Rasmussen Hossseini Hajirezaei Druege Geelen 2015 Adventitious rooting declines with the vegetative to reproductive switch and involves a changed auxin homeostasis Journal of Experimental Botany 66 5 1437 1452 doi 10 1093 jxb eru499 PMC 4339602 2 PMID 25540438 Pagnussat Gabriela Carolina Lanteri Maria Luciana Lombardo Maria Cristina Lamattina Lorenzo May 2004 Nitric oxide mediates the indole acetic acid induction activation of a mitogen activated protein kinase cascade involved in adventitious root development Plant Physiology 135 1 279 286 doi 10 1104 pp 103 038554 ISSN 0032 0889 PMC 429373 2 PMID 15122018 Gravatt December 2004 Description of Asexual Reproduction in a Texas succulent Sedum Wright 2 Crassulaceae PDF SIDA Contributions to Botany 21 2 943 950 Cooper William C October 1935 Hormones in relation to root formation of stem cuttings Plant Physiology 10 4 789 794 doi 10 1104 pp 10 4 789 ISSN 0032 0889 PMC 439200 2 PMID 16653316 rhs org uk 3 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2017 gardenersworld com 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ekim 2017 a b Buchan Ursula 3 Nisan 2010 How to take plant cuttings The Telegraph 4 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2017 The Spruce 23 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi www pubs ext vt edu 25 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi DeBaggio Thomas Mother Earth Living 17 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi www missouribotanicalgarden org 4 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi readersdigest co uk 3 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2017 Pioneerthinking com 2 Kasim 2005 26 Subat 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2010 YAMASHITA Oscar Mitsuo et al SEEDLING PRODUCTION OF FRUIT AND ORNAMENTAL SPECIES TO THE USE OF WEED HORMONE Cyperus rotundus Nucleus Ituverava v 14 n 1 p 279 288 apr 2017 ISSN 1982 2278 Disponivel em lt http nucleus feituverava com br index php nucleus article view 1988 17 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde gt Acesso em 25 june 2018 doi https dx doi org 10 3738 1982 2278 1988 Rezende F P F Zuffellato Ribas K C Koehler H S 2013 Aplicacao de extratos de folhas e tuberbulos de Cyperus rotundus L E de auxinas sinteticas na estaquia caulinar de Duranta repens L Revista Brasileira de Plantas Medicinais 15 4 suppl 1 639 doi 10 1590 S1516 05722013000500003 Oliver R W Honey as a stimulant to the rooting of cuttings Scientific Agriculture 19 9 1939 586 588 Tilley Nikki gardeningknowhow com 19 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2017 Larque Saavedra Alfonso and Rodolfo Martin Mex Effects of salicylic acid on the bioproductivity of plants Salicylic acid A Plant Hormone Springer Dordrecht 2007 15 23 Wong James 31 Ocak 2016 Gardens drug therapy for plants The Guardian 3 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2017 Carroll Jackie gardeningknowhow com 19 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2017 Healthrecipes com 7 Aralik 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2010 Wallheimer Brian 23 Ocak 2012 Lopez and Currey Purdue University 26 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2012 Yao Stephanie 24 Aralik 2009 USDA Agricultural Research Service Physorg 24 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2012 a b c Perfecting Perennial Propagation www growertalks com 23 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2021 a b MSU Extension 2 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Getting The Most Out Of Cuttings Greenhouse Product News 23 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2021 www rhs org uk 3 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b SF Gate 22 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi www pthorticulture com 8 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Hansen Jurgen 1 Kasim 1989 Influence of cutting position and temperature during rooting on adventitious root formation and axillary bud break of Stephanotis floribunda Scientia Horticulturae 40 4 345 354 doi 10 1016 0304 4238 89 90108 8 ScienceDirect vasitasiyla PDF 6 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Planet Natural 8 Aralik 2012 19 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Greenhouse Product News 16 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Greenhouse Product News 11 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi