Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Giorgione (yak. 1477/8 – 1510), gerçek adı Giorgio Barbarelli da Castelfranco olan, Yüksek Rönesans akımına yön veren İtalyan ressam. Bugün kesin olarak ona mal edilen sadece altı tablo bulunmasına rağmen Giorgione, erişilmez şiirsellikteki eserleriyle bilinir. Kimliği ve eserleri hakkındaki bilinmezlik onu Avrupa resim tarihinin en gizemli ressamlarından biri yapmıştır.
| Giorgione | |
|---|---|
 Davud olarak betimlenmiş muhtemel otoportre | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Giorgio Barbarelli da Castelfranco |
| Doğum | yak. 1477-1478 Castelfranco Veneto, İtalya |
| Ölüm | 1510 Venedik, Venedik Cumhuriyeti |
| Alanı | Resim |
| Sanat eğitimi | Giovanni Bellini |
| Katıldığı akımlar | Yüksek Rönesans |
| Ünlü yapıtları | Fırtına Uyuyan Venüs Üç Filozof |
Hayatı
Giorgione'nin hayatına dair kısıtlı bilgilerin tamamı, Giorgio Vasari'nin adlı eserinden elde edilmiştir. Ressam, Venedik'in dışındaki Castelfranco Veneto isimli ufak bir kasabada doğdu. Zaman zaman Zorzo olarak da geçen Giorgione ismi, "Büyük George" anlamındaydı. Kaç yaşında Venedik'e gittiği bilinmemektedir, ancak gerek 'nin yazdıklarından, gerekse eserlerindeki üsluptan bilindiği üzere ressam Venedik'te Giovanni Bellini'nin çırağı oldu, oraya yerleşti ve orada ün kazandı.
Dönemin belgelerine göre Giorgione'nin yeteneği erken keşfedildi. Vasari'nin ressamın öldüğünü söylediği yaş doğru ise, 1500'de henüz 23 yaşındayken, Doge Agostino Barberigo ve komutan Consalvo Ferrante gibi önemli kişilerin portrelerini çizmek için seçildi. 1504'te, doğduğu kentteki bir katedralde, başka bir komutan olan Matteo Costanzo anısına yaptırılacak olan altar resmi Giorgione'ye sipariş edildi. 1507'de Venedik'teki 'nın salonlarından biri için resimler çizdi. 1507-1508 yılları arasında, diğer ressamlarla birlikte, yeni yapılan 'nin dış cephe fresklerinin hazırlanmasında çalıştı. Ressam daha önce de Casa Soranzo ve Casa Grimani alli Servi gibi bazı Venedik saraylarının dış cephesine freskler çizmişti.
Viyana Sanat Tarihi Müzesi
Vasari'ye göre Giorgione'nin eserleri üzerinde etki bırakan önemli olaylardan biri, Leonardo da Vinci'yle 1500 yılında Venedik'i ziyareti sırasında görüşmesiydi. Tüm tanıklılara göre Giorgione romantik etkiler altında olan, sanatın duygusal ve hayalgücüne dolu zarafetini bilen, şiirsel melankoliye yatkın biriydi. Dahası ressam, da Vinci'nin yirmi sene önce Toskana'da yaptığı gibi, Venedik resmini de tüm antik katı kurallardan kurtarmış, özgürlük ve ustalığı resmin temeline yerleştirmişti.
Ressam, Titian ile yakın bir ilişki içindeydi. Vasari'ye göre Titian, Giorgione'nin öğrencisiydi. Ridolfi'ye göre ise her ikisi de Bellini'nin çırağıydı ve onun evinde yaşıyorlardı. Fondaco dei Tedeschi fresklerinde beraber çalıştılar ve Titian Giorgione'nin ölümünden sonra yarım kalmış bazı eserlerini tamamladı.
Giorgione resme bazı yenilikler getirdi. ve portreler dışında, konusunu incilden ya da klasik dönemden almayan, belirli bir öyküyü betimlemeyen resimler de çizdi. Konulu resimlerinde ise harekete yer vermedi, daha çok lirik ya da romantik duyguların uyandırdığı ruh hâlini yansıttı. Bu yenilikçi tarzı ve yeteneği ile, dönemdaşı olan ve hemen ardından gelen Titian, , , ve gibi Venedik ekolü ressamlarını, hatta ustası Giovanni Bellini'yi etkiledi. Giorgionismo adı verilen üslubu, Venedik bölgesinde , ve üzerinde etkili oldu.
Giorgione Ekim 1510 civarında, o dönemde yayılmakta olan veba sebebiyle öldü. , Giorgione'nin bir tablosunu satın almasını önermek için bir arkadaşına Ekim 1510'da yazdığı mektupta ressamın öldüğünü biliyordu. Ressamın ismi ve eserleri, ölümünden sonra bir süre daha göndemde kalmaya devam etti. Etkisiyle birçok benzer üslupta eser üretilmiş olduğu için, Giorgione'ye ait resimlerin hangileri olduğu kesin olarak belirlenememiştir. 1800'lerde, Giorgione'nin zamanında çizilen ve onun tarzını gösteren tüm resimler ona atfediliyordu. Alayla karışık olarak "Pan Giorgionismus" olarak anılan bu uygulamadan artık vazgeçilmiştir. Artık kesin olarak ressama aftedilen altı resim bulunmaktadır.
Eserleri
Giorgione, memleketi olan Castelfranco'daki bir kilise için olarak adlandırılan çizdi. "Kutsal konuşma" tarzındaki, yani Meryem'i kucağında bebek İsa ve etraflarında birkaç aziz ile birlikte betimleyen bu tabloda iki yandaki azizler eşkenar bir üçgen oluşturuyordu. Bu sayede arka plan olarak kullanılan manzara vurgulanmaktaydı. Venedik sanatında bir yenilik olan bu teknik, ressamın ustası Giovanni Bellini ve diğer bazı ressamlar tarafından da hemen uygulanmaya başladı. Giorgione, ışık gölgenin daha gelişmiş bir türü olan sfumato tekniğini kullanarak, resimde ışığı ve perspektifi renklerin tonları ile betimlemeye yaklaşık olarak Leonardo ile aynı dönemde başladı. Vasari'ye göre bu tekniği Leonardo'dan öğrenmişti.
Ressamın eserleri arasında en tipik olanı şu anda Dresden'de bulunan Uyuyan Venüs'tür. Resmin, Marcantonio Michiel ve daha sonra 17. yüzyılda Ridolfi tarafından Venedik'teki Casa Marcello'da görülen Giorgione resmi olduğu ilk defa tarafından öne sürülmüş olup, bu sav şu anda genel kabul görmüştür. Resimde bir çıplağı çerçeveleyen dış mekân manzarası yenilikçi bir unsurdu. Michiel'e göre Giorgione resmi yarım bırakmıştı. Arka plandaki manzara ve daha sonraki bir restorasyon sırasında üzeri boyanmış olan Cupid figürü, Titian tarafından tamamlanmıştı. Resim, Titian'ın Urbino Venüsü tablosu ve aynı ekolden birçok ressamın benzer resimleri için örnek oluşturmuştu. Güzelliğin aynı biçimde idealize edildiği başka bir Giorgione tablosu da, şu anda Hermitage Müzesi'nde bulunan Judith'ti. Giorgione'nin zengin renk kullanımını ve romantik manzaralarından bir örneği içeren bu büyük tabloda, ölüm ile dirimin birbirinin zıddı değil tamamlayıcısı olduğu vurgulanıyordu.
Altar panoları ve freskler dışında ressamın hâlen var olan tüm tabloları, zengin Venedikli koleksiyoncusunun evinde sergilemesi için çizilmiş yaklaşık altmış santimetre ebadında ufak boyutlu tablolardır. Bu tür resimlerin pazarı 15. yüzyılın ikinci yarısında oldukça hareketliydi ve genelde Hollanda'da yer alıyordu. Giorgione bu türden eserler veren ilk önemli İtalyan ressamdı. Bu tablolardan biri olan Fırtına, önceleri bir mazara resmi olarak sınıflandırıldı. Ancak tablonun gerçek konusu belirsizdir. Tabloda bir pınarın iki yanında, şehrin karmaşasından ve yaklaşan fırtınadan uzakta bir asker ve bebeğini emziren bir kadın bulunur. Tablodaki sembollerin çokluğu birçok farklı yoruma sebep olmuştur. Üç Filozof isimli tablonun ise Giorgione'ye atfedilmesi hâlâ tartışmalı bir konudur. Resimde üç adam, karanlık bir mağaranın yakınında dikilmektedir. Kimi yorumlara göre resim Platon'un ya da İncil'deki Müneccim Krallar'ı betimler. Figürler, Giorgione'ye özgü rüya benzeri bir durumda, diğer resimlerde de görülen belirsiz bir manzara içinde kaybolmuş gibidir.
 |  |  |  |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "madde adı gerekli". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
- Gould, Cecil, The Sixteenth Century Italian Schools, National Gallery Catalogues, Londra 1975,
- Encyclopedia of Artists, cilt 2, editör William H.T. Vaughan, , 2000
Kaynak notları
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Giorgione ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Giorgione yak 1477 8 1510 gercek adi Giorgio Barbarelli da Castelfranco olan Yuksek Ronesans akimina yon veren Italyan ressam Bugun kesin olarak ona mal edilen sadece alti tablo bulunmasina ragmen Giorgione erisilmez siirsellikteki eserleriyle bilinir Kimligi ve eserleri hakkindaki bilinmezlik onu Avrupa resim tarihinin en gizemli ressamlarindan biri yapmistir GiorgioneDavud olarak betimlenmis muhtemel otoportreGenel bilgilerDogum adiGiorgio Barbarelli da CastelfrancoDogumyak 1477 1478 Castelfranco Veneto ItalyaOlum1510 Venedik Venedik CumhuriyetiAlaniResimSanat egitimiGiovanni BelliniKatildigi akimlarYuksek RonesansUnlu yapitlariFirtina Uyuyan Venus Uc FilozofHayatiGiorgione nin hayatina dair kisitli bilgilerin tamami Giorgio Vasari nin adli eserinden elde edilmistir Ressam Venedik in disindaki Castelfranco Veneto isimli ufak bir kasabada dogdu Zaman zaman Zorzo olarak da gecen Giorgione ismi Buyuk George anlamindaydi Kac yasinda Venedik e gittigi bilinmemektedir ancak gerek nin yazdiklarindan gerekse eserlerindeki usluptan bilindigi uzere ressam Venedik te Giovanni Bellini nin ciragi oldu oraya yerlesti ve orada un kazandi Donemin belgelerine gore Giorgione nin yetenegi erken kesfedildi Vasari nin ressamin oldugunu soyledigi yas dogru ise 1500 de henuz 23 yasindayken Doge Agostino Barberigo ve komutan Consalvo Ferrante gibi onemli kisilerin portrelerini cizmek icin secildi 1504 te dogdugu kentteki bir katedralde baska bir komutan olan Matteo Costanzo anisina yaptirilacak olan altar resmi Giorgione ye siparis edildi 1507 de Venedik teki nin salonlarindan biri icin resimler cizdi 1507 1508 yillari arasinda diger ressamlarla birlikte yeni yapilan nin dis cephe fresklerinin hazirlanmasinda calisti Ressam daha once de Casa Soranzo ve Casa Grimani alli Servi gibi bazi Venedik saraylarinin dis cephesine freskler cizmisti Laura 1506 Viyana Sanat Tarihi Muzesi Vasari ye gore Giorgione nin eserleri uzerinde etki birakan onemli olaylardan biri Leonardo da Vinci yle 1500 yilinda Venedik i ziyareti sirasinda gorusmesiydi Tum taniklilara gore Giorgione romantik etkiler altinda olan sanatin duygusal ve hayalgucune dolu zarafetini bilen siirsel melankoliye yatkin biriydi Dahasi ressam da Vinci nin yirmi sene once Toskana da yaptigi gibi Venedik resmini de tum antik kati kurallardan kurtarmis ozgurluk ve ustaligi resmin temeline yerlestirmisti Ressam Titian ile yakin bir iliski icindeydi Vasari ye gore Titian Giorgione nin ogrencisiydi Ridolfi ye gore ise her ikisi de Bellini nin ciragiydi ve onun evinde yasiyorlardi Fondaco dei Tedeschi fresklerinde beraber calistilar ve Titian Giorgione nin olumunden sonra yarim kalmis bazi eserlerini tamamladi Giorgione resme bazi yenilikler getirdi ve portreler disinda konusunu incilden ya da klasik donemden almayan belirli bir oykuyu betimlemeyen resimler de cizdi Konulu resimlerinde ise harekete yer vermedi daha cok lirik ya da romantik duygularin uyandirdigi ruh halini yansitti Bu yenilikci tarzi ve yetenegi ile donemdasi olan ve hemen ardindan gelen Titian ve gibi Venedik ekolu ressamlarini hatta ustasi Giovanni Bellini yi etkiledi Giorgionismo adi verilen uslubu Venedik bolgesinde ve uzerinde etkili oldu Giorgione Ekim 1510 civarinda o donemde yayilmakta olan veba sebebiyle oldu Giorgione nin bir tablosunu satin almasini onermek icin bir arkadasina Ekim 1510 da yazdigi mektupta ressamin oldugunu biliyordu Ressamin ismi ve eserleri olumunden sonra bir sure daha gondemde kalmaya devam etti Etkisiyle bircok benzer uslupta eser uretilmis oldugu icin Giorgione ye ait resimlerin hangileri oldugu kesin olarak belirlenememistir 1800 lerde Giorgione nin zamaninda cizilen ve onun tarzini gosteren tum resimler ona atfediliyordu Alayla karisik olarak Pan Giorgionismus olarak anilan bu uygulamadan artik vazgecilmistir Artik kesin olarak ressama aftedilen alti resim bulunmaktadir EserleriGiorgione memleketi olan Castelfranco daki bir kilise icin olarak adlandirilan cizdi Kutsal konusma tarzindaki yani Meryem i kucaginda bebek Isa ve etraflarinda birkac aziz ile birlikte betimleyen bu tabloda iki yandaki azizler eskenar bir ucgen olusturuyordu Bu sayede arka plan olarak kullanilan manzara vurgulanmaktaydi Venedik sanatinda bir yenilik olan bu teknik ressamin ustasi Giovanni Bellini ve diger bazi ressamlar tarafindan da hemen uygulanmaya basladi Giorgione isik golgenin daha gelismis bir turu olan sfumato teknigini kullanarak resimde isigi ve perspektifi renklerin tonlari ile betimlemeye yaklasik olarak Leonardo ile ayni donemde basladi Vasari ye gore bu teknigi Leonardo dan ogrenmisti Ressamin eserleri arasinda en tipik olani su anda Dresden de bulunan Uyuyan Venus tur Resmin Marcantonio Michiel ve daha sonra 17 yuzyilda Ridolfi tarafindan Venedik teki Casa Marcello da gorulen Giorgione resmi oldugu ilk defa tarafindan one surulmus olup bu sav su anda genel kabul gormustur Resimde bir ciplagi cerceveleyen dis mekan manzarasi yenilikci bir unsurdu Michiel e gore Giorgione resmi yarim birakmisti Arka plandaki manzara ve daha sonraki bir restorasyon sirasinda uzeri boyanmis olan Cupid figuru Titian tarafindan tamamlanmisti Resim Titian in Urbino Venusu tablosu ve ayni ekolden bircok ressamin benzer resimleri icin ornek olusturmustu Guzelligin ayni bicimde idealize edildigi baska bir Giorgione tablosu da su anda Hermitage Muzesi nde bulunan Judith ti Giorgione nin zengin renk kullanimini ve romantik manzaralarindan bir ornegi iceren bu buyuk tabloda olum ile dirimin birbirinin ziddi degil tamamlayicisi oldugu vurgulaniyordu Altar panolari ve freskler disinda ressamin halen var olan tum tablolari zengin Venedikli koleksiyoncusunun evinde sergilemesi icin cizilmis yaklasik altmis santimetre ebadinda ufak boyutlu tablolardir Bu tur resimlerin pazari 15 yuzyilin ikinci yarisinda oldukca hareketliydi ve genelde Hollanda da yer aliyordu Giorgione bu turden eserler veren ilk onemli Italyan ressamdi Bu tablolardan biri olan Firtina onceleri bir mazara resmi olarak siniflandirildi Ancak tablonun gercek konusu belirsizdir Tabloda bir pinarin iki yaninda sehrin karmasasindan ve yaklasan firtinadan uzakta bir asker ve bebegini emziren bir kadin bulunur Tablodaki sembollerin coklugu bircok farkli yoruma sebep olmustur Uc Filozof isimli tablonun ise Giorgione ye atfedilmesi hala tartismali bir konudur Resimde uc adam karanlik bir magaranin yakininda dikilmektedir Kimi yorumlara gore resim Platon un ya da Incil deki Muneccim Krallar i betimler Figurler Giorgione ye ozgu ruya benzeri bir durumda diger resimlerde de gorulen belirsiz bir manzara icinde kaybolmus gibidir Firtina Uyuyan Venus Uc FilozofAyrica bakinizYuksek RonesansKaynakca Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 madde adi gerekli Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press Gould Cecil The Sixteenth Century Italian Schools National Gallery Catalogues Londra 1975 ISBN 0 947645 22 5 Encyclopedia of Artists cilt 2 editor William H T Vaughan ISBN 0 19 521572 9 2000Kaynak notlari JSTOR Teresa Pignati Jane Martineau editor The Genius of Venice 1500 1600 sayfa 29 30 1983 Royal Academy of Arts Londra Dis baglantilarWikimedia Commons ta Giorgione ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir