Komninos Hanedanı, (Yunanca: Tekil - Κομνηνός Komninos; çoğul: Κομνηνοί Komninoi), 1081-1185 döneminde Bizans İmparatorluğu imparatorları olarak ve sonradan 1204-1461 döneminde Trabzon İmparatorluğu imparatorları olarak görev yapan bir hanedan. Bu hanedan mensupları geç Bizans döneminde önemli devlet mevkilerinde görev yapan bir soylu sülale mensuplarıdır. Komninos hanedanı ve sülalesi üyeleri (Dukas Hanedanı ve Dukas sülalesi, Angelos Hanedanı ve Angelos sülalesi, Paleologos Hanedanı ve Paleologos sülalesi gibi) diğer önemli ve tanınmış Bizans hanedan ve sülaleleri ile karşılıklı evlilikler yaparak yakın ilişkiler kurmuştu.
Komninos Hanedanı Komnenoi | |
---|---|
Ülke | Bizans İmparatorluğu (1081-1185) Trabzon İmparatorluğu (1204-1461) Epir Despotluğu |
Kurucu | Manuil Erotikos Komninos |
Son hükümdar | 1185 (Bizans İmparatoru olarak), 1461 ( Trabzon İmparatoru olarak ) |
Unvan(lar) | Bizans İmparatorluğu İmparatoru, Trabzon İmparatorluğu İmparatoru, Kudüs Krallığı Kraliçesi (Kral eşi olarak), Antakya Prensliği Prensesi (Prens eşi olarak), Atina Düklüğü Duşesi (Dük eşi olarak), Epir Despotluğu Despotu |
Alt kolları | Komninos Dukas |
Aslı
11. yüzyılda yaşamış Bizanslı tarihçi, yazar, filozof ve siyaset adamı olan Mihail Psellos yazdığı "Kronographia" adlı imparatorların biyografilerini de ihtiva eden kronolojik-tarih kitabında Komninos sülalesinin aslının Trakya'da Balkanlarda Filibe yakınında bulunan "Komne" köyünde bulunduğunu bildirmiştir. 14. yüzyıl Bizanslı yazar İonnnes Kantakuzenos'ta bu köyde "Komnene Tarlaları (Κομνηνῆς λειμῶνας)" adlı bir mevki bulunduğunu bildirerek bu öneriyi kabul etmektedir. Günümüz tarihçilerinin çoğunluğu bu öneriyi kabul etmektedirler.
Bununla beraber Komninos hanedanı ve sülalesinin aslı hakkında farklı öneriler de bulunmaktadır. Bu sülalenin yaşadığı dönemlerde Bizans'ta yaşayanlarca bu sülale ve hanedanın aslının "Doğulu", "Anadolulu", "Paflagonyalı" veya "Kastamonulu" olduğu kabul edilmekte idi. Bunun başlıca nedeni bu sülalenin Bizans'ta önemli siyasi ve askeri rol oynayan ilk üyesi olan general Manuil Erotikos Komninos'un Nicea (İznik) kalesini Bardas Skleros'un kuşatmasına karşı başarılı direnişle savunması ve imparator II. Basileios'un onun bu başarısını ödüllendirmek için ona o zaman Paflagonya adını taşıyan Kastamonu ve çevresinde bulunan bölgede büyük malikane arazileri bahşetmesi idi. Bundan sonra özellikle XI. yüzyılda bu sülalenin bu arazilerden gelirlerinin ve bu arazilerde yaşayan kişilerin "Komninos" sülalesi ve mensuplarının Anadolu'da gayet güçlü ve ünlü bir askeri aristokrasi ("dynatoi") olarak Bizans'ta önem kazanmışlardır.
17. yüzyıl Fransız avukat, sözlükçü, filolog, Orta Çağ ve Bizans tarihçisi olan Charles du Fresne, sieur du Cange Komninos sülalesinin aslının Konstantinopolis'i yeniden kurdurup Roma İmparatorluğu başkenti yapan I. Konstantin ile bu kente gelip yerleşen eski bir antik Romalı soylu ailesinden geldiğini iddia etmiş ve bu desteklemek için bir soyağacı vermiştir. Fakat bu iddia ve verilen soyağacının XI. yüzyıl Bizans'ın ilerigelen soylu sülalelerinin kendileri asıllarının eski antik Romalı soylu ailelerden gelmiş olmakla övünmek için ortaya çıkardıkları mitik soyağaçlara bir güzel örnek olduğu iddia edilmiştir. Dukas sülalesinin de benzer şekilde sahte mitik antik Romalı asil ailelere dayandığını iddia eden bir mitik soyağacı bulunduğu bilinmektedir.
Rumen 20. yüzyıl tarihçisi 1924'te yazdığı bir makalede Komninos sülalesinin aslen Trakyalı Ulahlardan geldiğini iddia etmiştir. George Murnu'nun Romanya'daki aşırı milliyetçi, kökten dinci, aşırı sağcı, anti-semitist, faşist sempatizanı olduğu ve 1927'de kurulan Demir Muhafızlar ideoloğu olduğu bildirilmektedir. Bunun için modern tarihçilerce bu öneri de kabul edilmemektedir.
Trabzon İmparatorluğu
1204'te Latinlerin Konstantinopolis'i (İstanbul) ele geçirmesi üzerine I. Andronikos'un torunları Aleksios ve David'in Gürcü kraliçesi Tamara'nın yardımıyla Trebizond'da (Trabzon) kurduğu imparatorluk 1461'e değin varlığını sürdürdü.
Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet'in 1461'de Trabzon'u almasından sonra Trabzon İmparatorluğu'nun son kralı David tahttan indirilerek ailesiyle birlikte Edirne'ye yerleştirildi ve yüklü bir gelir bağlandı. İki yıl sonra imparator, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın eşi olan yeğeni Theodora ile yazışmaya başladı. Osmanlılar tarafından ihanet olarak kabul edilen yazışmalar nedeniyle, 1 Kasım 1463'te David, büyük oğulları ve yeğeni, Fatih'in emriyle İstanbul'da idam edildiler.
Kaynakça
- Özel
- ^ Mihail Psellos (Tr.çev. Demirkent, Işın) (1992 2.bas. 2014) Kronographia, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları
- ^ Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "The Oxford Dictionary of Byzantium". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- ^ a b c Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [Komninosların Soyağacı] (Yunanca). Selanik: Bizans Araştırmaları Merkezi.
- ^ Anon. (1910) Byzantine Paphlagonians: Comnenid Dynasty, Alexios I Komnenos, Andronikos I Komnenos, Manuel I Komnenos, Alexios II Komnenos, John II Komnenos, General Books , 9781158166114, (İngilizce) Online:[1]
- ^ , Son Bizans Kalesinin Düşüşü, NTV Tarih, Ekim 2010, ISBN 1308-7878.
- Genel
- Hür, Ayşe (1994). Komnenos Hanedanı. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 5, Sayfa 47-48 İstanbul
- Ostrogorsky, Georg (Tr.çev.: Işıltan, Fikret), (1.bas. 1940, 5. Bas. 1999) Bizans Devleti Tarihi, Ankara: Türkiye Tarih Kurumu
- Gregory, Timothy E. (Tr.çev. Ermert, Esra), (2008), Bizans Tarihi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları
- Heyd, W. (Tr.çev.:Karal, Enver Ziya) (1975) Yakın-Doğu Ticaret Tarihi, Ankara: Türkiye Tarih Kurumu
- Cameron, Averil (ed.) (2003) Fifty Years of Prosopography: The Later Roman Empire, Byzantium and Beyond, Oxford:Oxford University Press (İngilizce)
- Norwich, John Julius (1991) Byzantium: The Apogee. Londra: Penguin,. . (İngilizce)
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Treadgold, Warren (1997) A History of the Byzantine State and Society, Stanford: Stanford University Press, (İngilizce)
- Chaldon, Ferdinand (1910, 1912), Les Comnènes. Étude sur l’empire byzantin au XIe et XIIe siècles 2 cilt, Paris (Fransızca)
- Cheynet, Jean-Claude (2000) "L'aristocratie Byzantine (VIIIe - XIIIe siècle)", Journal des Savants. 2000, N°2, say.281–322. doi : 10.3406/jds.2000.1638 (Fransızca)
- Sturdza, M. D. (1999) Dictionnaire Historique et Généalogique des Grandes Familles de Grèce, d'Albanie et de Constantinople 2. ed., Paris:
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Komninos Hanedanı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [Komninosların Soyağacı] (PDF) (Yunanca). A. Selanik: Bizans Araştırmaları Merkezi. OCLC 834784634.
- Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [Komninosların Soyağacı] (PDF) (Yunanca). A. Selanik: Bizans Araştırmaları Merkezi. OCLC 834784634.
- Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [Komninosların Soyağacı] (PDF) (Yunanca). B. Selanik: Bizans Araştırmaları Merkezi. OCLC 834784665.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Komninos Hanedani Yunanca Tekil Komnhnos Komninos cogul Komnhnoi Komninoi 1081 1185 doneminde Bizans Imparatorlugu imparatorlari olarak ve sonradan 1204 1461 doneminde Trabzon Imparatorlugu imparatorlari olarak gorev yapan bir hanedan Bu hanedan mensuplari gec Bizans doneminde onemli devlet mevkilerinde gorev yapan bir soylu sulale mensuplaridir Komninos hanedani ve sulalesi uyeleri Dukas Hanedani ve Dukas sulalesi Angelos Hanedani ve Angelos sulalesi Paleologos Hanedani ve Paleologos sulalesi gibi diger onemli ve taninmis Bizans hanedan ve sulaleleri ile karsilikli evlilikler yaparak yakin iliskiler kurmustu Komninos Hanedani KomnenoiUlkeBizans Imparatorlugu 1081 1185 Trabzon Imparatorlugu 1204 1461 Epir DespotluguKurucuManuil Erotikos KomninosSon hukumdar1185 Bizans Imparatoru olarak 1461 Trabzon Imparatoru olarak Unvan lar Bizans Imparatorlugu Imparatoru Trabzon Imparatorlugu Imparatoru Kudus Kralligi Kralicesi Kral esi olarak Antakya Prensligi Prensesi Prens esi olarak Atina Duklugu Dusesi Duk esi olarak Epir Despotlugu DespotuAlt kollariKomninos DukasAsli11 yuzyilda yasamis Bizansli tarihci yazar filozof ve siyaset adami olan Mihail Psellos yazdigi Kronographia adli imparatorlarin biyografilerini de ihtiva eden kronolojik tarih kitabinda Komninos sulalesinin aslinin Trakya da Balkanlarda Filibe yakininda bulunan Komne koyunde bulundugunu bildirmistir 14 yuzyil Bizansli yazar Ionnnes Kantakuzenos ta bu koyde Komnene Tarlalari Komnhnῆs leimῶnas adli bir mevki bulundugunu bildirerek bu oneriyi kabul etmektedir Gunumuz tarihcilerinin cogunlugu bu oneriyi kabul etmektedirler Bununla beraber Komninos hanedani ve sulalesinin asli hakkinda farkli oneriler de bulunmaktadir Bu sulalenin yasadigi donemlerde Bizans ta yasayanlarca bu sulale ve hanedanin aslinin Dogulu Anadolulu Paflagonyali veya Kastamonulu oldugu kabul edilmekte idi Bunun baslica nedeni bu sulalenin Bizans ta onemli siyasi ve askeri rol oynayan ilk uyesi olan general Manuil Erotikos Komninos un Nicea Iznik kalesini Bardas Skleros un kusatmasina karsi basarili direnisle savunmasi ve imparator II Basileios un onun bu basarisini odullendirmek icin ona o zaman Paflagonya adini tasiyan Kastamonu ve cevresinde bulunan bolgede buyuk malikane arazileri bahsetmesi idi Bundan sonra ozellikle XI yuzyilda bu sulalenin bu arazilerden gelirlerinin ve bu arazilerde yasayan kisilerin Komninos sulalesi ve mensuplarinin Anadolu da gayet guclu ve unlu bir askeri aristokrasi dynatoi olarak Bizans ta onem kazanmislardir 17 yuzyil Fransiz avukat sozlukcu filolog Orta Cag ve Bizans tarihcisi olan Charles du Fresne sieur du Cange Komninos sulalesinin aslinin Konstantinopolis i yeniden kurdurup Roma Imparatorlugu baskenti yapan I Konstantin ile bu kente gelip yerlesen eski bir antik Romali soylu ailesinden geldigini iddia etmis ve bu desteklemek icin bir soyagaci vermistir Fakat bu iddia ve verilen soyagacinin XI yuzyil Bizans in ilerigelen soylu sulalelerinin kendileri asillarinin eski antik Romali soylu ailelerden gelmis olmakla ovunmek icin ortaya cikardiklari mitik soyagaclara bir guzel ornek oldugu iddia edilmistir Dukas sulalesinin de benzer sekilde sahte mitik antik Romali asil ailelere dayandigini iddia eden bir mitik soyagaci bulundugu bilinmektedir Rumen 20 yuzyil tarihcisi 1924 te yazdigi bir makalede Komninos sulalesinin aslen Trakyali Ulahlardan geldigini iddia etmistir George Murnu nun Romanya daki asiri milliyetci kokten dinci asiri sagci anti semitist fasist sempatizani oldugu ve 1927 de kurulan Demir Muhafizlar ideologu oldugu bildirilmektedir Bunun icin modern tarihcilerce bu oneri de kabul edilmemektedir Trabzon Imparatorlugu Megas Komninos ailesinden Trabzon Imparatoru I Manuil 1238 1263 tarafindan 1250 1260 yillari arasinda yaptirilan Ayasofya Kilisesi bugun Trabzon Ayasofya Muzesi 1204 te Latinlerin Konstantinopolis i Istanbul ele gecirmesi uzerine I Andronikos un torunlari Aleksios ve David in Gurcu kralicesi Tamara nin yardimiyla Trebizond da Trabzon kurdugu imparatorluk 1461 e degin varligini surdurdu Osmanli padisahi Fatih Sultan Mehmet in 1461 de Trabzon u almasindan sonra Trabzon Imparatorlugu nun son krali David tahttan indirilerek ailesiyle birlikte Edirne ye yerlestirildi ve yuklu bir gelir baglandi Iki yil sonra imparator Akkoyunlu hukumdari Uzun Hasan in esi olan yegeni Theodora ile yazismaya basladi Osmanlilar tarafindan ihanet olarak kabul edilen yazismalar nedeniyle 1 Kasim 1463 te David buyuk ogullari ve yegeni Fatih in emriyle Istanbul da idam edildiler KaynakcaOzel Mihail Psellos Tr cev Demirkent Isin 1992 2 bas 2014 Kronographia Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9751604850 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 a b c Varzos Konstantinos 1984 H Genealogia twn Komnhnwn Komninoslarin Soyagaci Yunanca Selanik Bizans Arastirmalari Merkezi Anon 1910 Byzantine Paphlagonians Comnenid Dynasty Alexios I Komnenos Andronikos I Komnenos Manuel I Komnenos Alexios II Komnenos John II Komnenos General Books ISBN 1158166117 9781158166114 Ingilizce Online 1 Son Bizans Kalesinin Dususu NTV Tarih Ekim 2010 ISBN 1308 7878 GenelHur Ayse 1994 Komnenos Hanedani Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi Cilt 5 Sayfa 47 48 Istanbul Ostrogorsky Georg Tr cev Isiltan Fikret 1 bas 1940 5 Bas 1999 Bizans Devleti Tarihi Ankara Turkiye Tarih Kurumu ISBN 975 16 0348 X Gregory Timothy E Tr cev Ermert Esra 2008 Bizans Tarihi Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 1507 2 Heyd W Tr cev Karal Enver Ziya 1975 Yakin Dogu Ticaret Tarihi Ankara Turkiye Tarih Kurumu Cameron Averil ed 2003 Fifty Years of Prosopography The Later Roman Empire Byzantium and Beyond Oxford Oxford University Press ISBN 9780197262924 Ingilizce Norwich John Julius 1991 Byzantium The Apogee Londra Penguin ISBN 0 19 504652 8 Ingilizce Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Treadgold Warren 1997 A History of the Byzantine State and Society Stanford Stanford University Press ISBN 0 8047 2630 2 Ingilizce Chaldon Ferdinand 1910 1912 Les Comnenes Etude sur l empire byzantin au XIe et XIIe siecles 2 cilt Paris Fransizca Cheynet Jean Claude 2000 L aristocratie Byzantine VIIIe XIIIe siecle Journal des Savants 2000 N 2 say 281 322 doi 10 3406 jds 2000 1638 Fransizca Sturdza M D 1999 Dictionnaire Historique et Genealogique des Grandes Familles de Grece d Albanie et de Constantinople 2 ed Paris Dis baglantilarWikimedia Commons ta Komninos Hanedani ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Varzos Konstantinos 1984 H Genealogia twn Komnhnwn Komninoslarin Soyagaci PDF Yunanca A Selanik Bizans Arastirmalari Merkezi OCLC 834784634 Varzos Konstantinos 1984 H Genealogia twn Komnhnwn Komninoslarin Soyagaci PDF Yunanca A Selanik Bizans Arastirmalari Merkezi OCLC 834784634 Varzos Konstantinos 1984 H Genealogia twn Komnhnwn Komninoslarin Soyagaci PDF Yunanca B Selanik Bizans Arastirmalari Merkezi OCLC 834784665