Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pan, Yunan mitolojisinde kırların, satirlerin ve çobanların tanrısıdır. Bu tanım, Pan'ı doğa ile doğrudan ilişkili kıldığı için pastoral bir nitelik arz etse de Pan'ın bütün mitoslarda yarı keçi yarı insan suretinde tasvir edilmesi onu korkutucu bir figür haline getirmiştir. Öyle ki Pan, kırlarda aniden insanların karşısına çıkıp görüntüsüyle insanları korkuttuğu için panik sözcüğüne de ilham kaynağı olmuştur. Pan, çoban tanrısı olduğu için ürkütücü görüntüsü ile zıtlık arz edecek şekilde kaynaklarda çoğunlukla kırlarda dolaşıp flüt çalan, sevimli bir figür olarak betimlenir. Ancak Pan, birçok kaynakta çığlık atarak düşmanlarını kaçırma, panik ettirme yeteneğine sahip olarak tanımlanmıştır.
| Pan | |
|---|---|
 Pan ve Çoban Daphnis | |
| Özellikleri | |
| Alanı | Satyrler ve Çobanlar |
| Kişisel bilgileri | |
| Ebeveynler | Hermes ve Aphrodite |
| Kardeşler | Hermafroditos ve Tike |
Tanrı Pan, Behçet Necatigil'in "100 Soruda Mitologya" adlı eserinde şöyle tanımlanmaktadır: "Dağlık Arkadia'da küçükbaş hayvanların, çobanların tanrısı. Keçi ayaklı Pan, Hermes'in oğludur. Tanrıların, çokluk insan kılığında değil de hayvan kılığında düşünüldüğü ilk zamanlarda Pan da keçi kafalıydı; sonradan bu keçi kafasından sadece boynuzlar ve sakal alıkonarak, yüzü insan yüzü oldu."
Pan, ayrıca Dünya nimetlerine düşkünlüğün, cinselliğin ve hazcılığın da simgesidir. Pan'ın hedonist yönü, çağdaş dünya edebiyatının roman türündeki önemli postmodern eserlerinden da biri olarak nitelendirilen Tom Robbins'in Parfümün Dansı adlı romanında yoğun olarak işlenmiştir. Pan, bu romanda insanların, kendi doğalarıyla uyuşacak şekilde dans, müzik, aşk ve cinsellikle ilgilenmek yerine dünyada daha fazla güç sahibi olmak ya da cennete kabul edilmek için çalışmaları ve Aristo ile İsa'ya inanmaları yüzünden gücünü yitirmiş olan bir tanrı olarak nitelendirilir. Pan sahip olduğu güçle insanların yüreğine büyük bir korku saldığından "panik" sözcüğü onun adından gelir.
Efsaneler
Pan flütü
Bu konuda daha fazla bilgi için bakınız: Sirinks
Efsaneye göre Pan'ın âşık olduğu Syrinks tam Pan ona sarılacağı sırada saza dönüşür. Pan da üzülür ama bir yol bulur. Sazlardan yedi tanesini kesip balmumuyla yan yana yapıştırır, üfleyince ortalığa tatlı bir melodi yayılır.
Ekho
Bir Oread Nemfi (Dağ Perisi) olan Ekho, güzel sesiyle bilinir. Tanrı Pan'ı reddeden peri öldürülür. Mitolojik olarak dağlık alanlarda yankı (eko) kendisinden gelir.
Pitys
Tanrı Pan'dan kaçmaya çalışan Dağ perisi Pitys, Apollon'dan kaçarken ağaça dönüşen Daphne gibi ağaca dönüşür. Dönüştüğü ağaç çam ağacıdır.
Maraton Savaşı
Pan çoban kavalını sever, azgın tekeler gibi güzel nemflerin peşine düşerdi. İnsanların hayvanların uyuduğu kızgın, ıssız yaz öğlelerinde birdenbire, beklenmedik gürültüler koparır ve etrafında paniğe neden olurdu. Marathon savaşı gecesi Persler de bu şekilde panik yarattığı için, Atinalılar savaştan sonra tanrı Pan'a Akropolis eteğinde bir tapınak yaptılar. Sonraları Pan'ı her şeyi yapabilir bir tanrı payesine çıkardılar. Pan aynı zamanda satirlerin yarı insan yarı keçi tanrısıydı.
Midas
Pan kültürü, Yunan anakarasında Arkadya'da (Mora Yarımadasının dağlık iç kesmi) ve Maraton Savaşından sonra Atina ve çevresinde kendine yer bulmuşsa, Frigya'da da kendini benimsetmiştir. Pan zaman zaman Frigyalı bir Satir olan Marsyas ile Midas efsanesinde birbirine karışır. Tanrı Apollon ile Kral Midas hakemliğinde flüt yarışına giren kimi kaynaklarda Marsyas, kimilerinde de Tanrı Pan'dır. Yarışmayı tanrı Pan kazanır. Sinirlenen Apollon da Midas'ın kulaklarını eşek kulaklarına çevirir.
Kaynakça
- Azra Erhat, Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi,Istanbul, 1993, (s.235)
- Ferhat Çalışkan 2011
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pan Yunan mitolojisinde kirlarin satirlerin ve cobanlarin tanrisidir Bu tanim Pan i doga ile dogrudan iliskili kildigi icin pastoral bir nitelik arz etse de Pan in butun mitoslarda yari keci yari insan suretinde tasvir edilmesi onu korkutucu bir figur haline getirmistir Oyle ki Pan kirlarda aniden insanlarin karsisina cikip goruntusuyle insanlari korkuttugu icin panik sozcugune de ilham kaynagi olmustur Pan coban tanrisi oldugu icin urkutucu goruntusu ile zitlik arz edecek sekilde kaynaklarda cogunlukla kirlarda dolasip flut calan sevimli bir figur olarak betimlenir Ancak Pan bircok kaynakta ciglik atarak dusmanlarini kacirma panik ettirme yetenegine sahip olarak tanimlanmistir PanPan ve Coban DaphnisOzellikleriAlaniSatyrler ve CobanlarKisisel bilgileriEbeveynlerHermes ve AphroditeKardeslerHermafroditos ve Tike Tanri Pan Behcet Necatigil in 100 Soruda Mitologya adli eserinde soyle tanimlanmaktadir Daglik Arkadia da kucukbas hayvanlarin cobanlarin tanrisi Keci ayakli Pan Hermes in ogludur Tanrilarin cokluk insan kiliginda degil de hayvan kiliginda dusunuldugu ilk zamanlarda Pan da keci kafaliydi sonradan bu keci kafasindan sadece boynuzlar ve sakal alikonarak yuzu insan yuzu oldu Pan ayrica Dunya nimetlerine duskunlugun cinselligin ve hazciligin da simgesidir Pan in hedonist yonu cagdas dunya edebiyatinin roman turundeki onemli postmodern eserlerinden da biri olarak nitelendirilen Tom Robbins in Parfumun Dansi adli romaninda yogun olarak islenmistir Pan bu romanda insanlarin kendi dogalariyla uyusacak sekilde dans muzik ask ve cinsellikle ilgilenmek yerine dunyada daha fazla guc sahibi olmak ya da cennete kabul edilmek icin calismalari ve Aristo ile Isa ya inanmalari yuzunden gucunu yitirmis olan bir tanri olarak nitelendirilir Pan sahip oldugu gucle insanlarin yuregine buyuk bir korku saldigindan panik sozcugu onun adindan gelir EfsanelerPan dan kacmaya calisan SyrinksPan flutu Bu konuda daha fazla bilgi icin bakiniz Sirinks Efsaneye gore Pan in asik oldugu Syrinks tam Pan ona sarilacagi sirada saza donusur Pan da uzulur ama bir yol bulur Sazlardan yedi tanesini kesip balmumuyla yan yana yapistirir ufleyince ortaliga tatli bir melodi yayilir Ekho Bir Oread Nemfi Dag Perisi olan Ekho guzel sesiyle bilinir Tanri Pan i reddeden peri oldurulur Mitolojik olarak daglik alanlarda yanki eko kendisinden gelir Cam agacina donusen PitysPitys Tanri Pan dan kacmaya calisan Dag perisi Pitys Apollon dan kacarken agaca donusen Daphne gibi agaca donusur Donustugu agac cam agacidir Maraton Savasi Pan coban kavalini sever azgin tekeler gibi guzel nemflerin pesine duserdi Insanlarin hayvanlarin uyudugu kizgin issiz yaz oglelerinde birdenbire beklenmedik gurultuler koparir ve etrafinda panige neden olurdu Marathon savasi gecesi Persler de bu sekilde panik yarattigi icin Atinalilar savastan sonra tanri Pan a Akropolis eteginde bir tapinak yaptilar Sonralari Pan i her seyi yapabilir bir tanri payesine cikardilar Pan ayni zamanda satirlerin yari insan yari keci tanrisiydi Apollon ile yarisan PanMidas Pan kulturu Yunan anakarasinda Arkadya da Mora Yarimadasinin daglik ic kesmi ve Maraton Savasindan sonra Atina ve cevresinde kendine yer bulmussa Frigya da da kendini benimsetmistir Pan zaman zaman Frigyali bir Satir olan Marsyas ile Midas efsanesinde birbirine karisir Tanri Apollon ile Kral Midas hakemliginde flut yarisina giren kimi kaynaklarda Marsyas kimilerinde de Tanri Pan dir Yarismayi tanri Pan kazanir Sinirlenen Apollon da Midas in kulaklarini esek kulaklarina cevirir KaynakcaAzra Erhat Mitoloji Sozlugu Remzi Kitabevi Istanbul 1993 s 235 Ferhat Caliskan 2011