Bursa kemeri, mimari bir yapıda üst kısmında yatay bir doğru ile bağlanan iki dörtte bir daireden meydana gelen ve fazla bir taşıma gücü olmadığı için daha çok süsleme işlerinde kullanılmış olan kemere Türk mimarisinde verilen ad.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlrTDJSa0wxbGxKVU0xSlRsR2FXeGZRMkZ0YVY5cEpVTXpKVUUzWDIxbGEyRnVMbXB3Wnk4eU1qQndlQzFaWlNWRE5TVTVSbWxzWDBOaGJXbGZhU1ZETXlWQk4xOXRaV3RoYmk1cWNHYz0uanBn.jpg)
Erken Dönem Osmanlı Mimarlığının en önemli özelliklerinden birisi Bursa kemeri uygulamalarıdır. Erken Osmanlı Dönemi öncesi yayınlarda "Aynalı Kemer" olarak adlandırılmış, Bursa'da özellikle Yıldırım Camii'nde çokça kullanılışından sonra bu kemer tipi Bursa Kemeri olarak bilinmeye başlamıştır.
Yapılarda Bursa kemeri
Bu kemer tipi ahşap yapılarda iki dikmenin üstüne binen yatay kirişi takviye eden iki paraçolun zamanla taş mimaride kullanılmasıyla ortaya çıkmıştır. İlk olarak Büyük Selçukluların Ardistan Cuma Camii'nin duvar çökertme kemerinde rastlanılmaktadır. Ancak burada kemerin ayna kısmı eğrisel görünüştedir; Osmanlı Mimarisindeki uygulamalarda bu eğrilik bulunmaz. Anadolu'da, Anadolu Selçukluları devrinde Konya'daki II. Kılıç Arslan türbesinin girişi, Beylikler Döneminde Milet harabeleri yakınındaki İlyas Bey Camii'nin giriş ve pencere açıklıklarının çökertme kemerleri Bursa kemeri şeklinde düzenlenmiştir.
Yıldırım Camii, Yeşil Camii gibi 15. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen camilerde büyük açıklıklarda taşıyıcı kemer olarak kullanıldığı, yüzyılın ikinci yarısından itibaren çoğunlukla küçük açıklıklarda veya dekoratif kemerlerde kullanıldığı görülür. Özellikle mahalle mescitlerinin son cemaat yeri revakının orta aks kemerinde, hamamların eyvan ve duvar çökertme kemerlerinde, yapıların çoğunlukla niş şeklindeki giriş açıklıkları kemerlerinde, pencere kemerlerinde kullanıldığı bu dönemde en iyi örnekleri verilmiş; daha sonraki Osmanlı yapılarının çoğunlukla küçük açıklıklarının şekillenmesinde etkili olmuştur.
Bursa kemerinin Osmanlı mimarisinde kullanımının örneklerinden biri, Topkapı Sarayı'nda Mimar Sinan tarafından 1578 tarihinde yapılmış olan III. Murad Köşkü'nün selsebili; başka bir örnek ise, Mimar Sinan eseri olan ve 1557'de tamamlanan Süleymaniye Camii'nin avlusundaki şadırvandır.
- Bursa'daki bazı Bursa kemerli yapılar
|
|
Minyatürlerde Bursa kemeri
Bursa kemeri, minyatür sanatında da resmedilmiştir. 6-8. yüzyıl Göktürk devrine tarihlenen, bir erkek ve Umay biçimli kadın tasvirinde, 13. yüzyıla ait bir Abbasi yazmasında, 14., 15., 16. ve 17. yüzyıl İran minyatürlerinde ve 16 ve 17. yüzyıl Hint minyatürlerinde bu tarz kemere rastlanmıştır. Nakkaş Osman'ın Kıyâfetü’l- İnsâniyye fî Şemâili’l-Osmaniyye adlı padişahlar albümünde Osmanlı padişahları Bursa kemeri altında resmedilmiştir.
Galeri
- Yıldırım Camii son cemaat yeri revakı
- Muradiye Camisi giriş eyvanı
-
- Nakkaş Osman'ın Bursa kemeri altında oturan I. Selim minyatürü
- Süleymaniye Camii avlusundaki şadırvan
- Topkapı Sarayı, III. Murad Köşkü selsebili
Kaynakça
- ^ a b c d Durmuş, Esra. "Bursa'da erken dönem Osmanlı Mimarisi'nde Kemer". Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi, 2019. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ Osmanlıoğlu, Mehmet. (PDF). Mila Mimarlık. 13 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ Tarhan Üntak, Aslı. "Kültürel Karşılaşmalar: İtalya'daki Lecce Kentinin Barok Mimarisi Üzerindeki Olası Osmanlı Sanatı Etkileri". Sanat Tarihi Yıllığı, Sayı 29, Yıl 2020. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ Peçe, Zaliha. (PDF). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü yüksek lisans tezi, 2015. 25 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bursa kemeri mimari bir yapida ust kisminda yatay bir dogru ile baglanan iki dortte bir daireden meydana gelen ve fazla bir tasima gucu olmadigi icin daha cok susleme islerinde kullanilmis olan kemere Turk mimarisinde verilen ad Yesil Camii Erken Donem Osmanli Mimarliginin en onemli ozelliklerinden birisi Bursa kemeri uygulamalaridir Erken Osmanli Donemi oncesi yayinlarda Aynali Kemer olarak adlandirilmis Bursa da ozellikle Yildirim Camii nde cokca kullanilisindan sonra bu kemer tipi Bursa Kemeri olarak bilinmeye baslamistir Yapilarda Bursa kemeriBu kemer tipi ahsap yapilarda iki dikmenin ustune binen yatay kirisi takviye eden iki paracolun zamanla tas mimaride kullanilmasiyla ortaya cikmistir Ilk olarak Buyuk Selcuklularin Ardistan Cuma Camii nin duvar cokertme kemerinde rastlanilmaktadir Ancak burada kemerin ayna kismi egrisel gorunustedir Osmanli Mimarisindeki uygulamalarda bu egrilik bulunmaz Anadolu da Anadolu Selcuklulari devrinde Konya daki II Kilic Arslan turbesinin girisi Beylikler Doneminde Milet harabeleri yakinindaki Ilyas Bey Camii nin giris ve pencere acikliklarinin cokertme kemerleri Bursa kemeri seklinde duzenlenmistir Yildirim Camii Yesil Camii gibi 15 yuzyilin ilk yarisina tarihlenen camilerde buyuk acikliklarda tasiyici kemer olarak kullanildigi yuzyilin ikinci yarisindan itibaren cogunlukla kucuk acikliklarda veya dekoratif kemerlerde kullanildigi gorulur Ozellikle mahalle mescitlerinin son cemaat yeri revakinin orta aks kemerinde hamamlarin eyvan ve duvar cokertme kemerlerinde yapilarin cogunlukla nis seklindeki giris acikliklari kemerlerinde pencere kemerlerinde kullanildigi bu donemde en iyi ornekleri verilmis daha sonraki Osmanli yapilarinin cogunlukla kucuk acikliklarinin sekillenmesinde etkili olmustur Bursa kemerinin Osmanli mimarisinde kullaniminin orneklerinden biri Topkapi Sarayi nda Mimar Sinan tarafindan 1578 tarihinde yapilmis olan III Murad Kosku nun selsebili baska bir ornek ise Mimar Sinan eseri olan ve 1557 de tamamlanan Suleymaniye Camii nin avlusundaki sadirvandir Bursa daki bazi Bursa kemerli yapilarYildirim Camii 1399 Bursa Ulu Camii 1399 1400 Yesil Camii 1419 Bursa Muradiye Camii 1425 1426 Selcuk Hatun Mescidi 1450 Hacilar Camii 1467 Ahmed Dai Camii 1471 Tuz Pazari Camii 15 yuzyil son ceyregi Basci Ibrahim Camii 15 yuzyil ikinci yarisi Hamza Bey Cami 15 yuzyil ikinci yarisi Abdal Mehmed Turbesi 1450 Cem Sultan Turbesi 1479 Sair Ahmed Pasa Turbesi 15 yuzyil sonu Sair Ahmed Pasa Medresi XV y y sonu Yesil Medrese 1419 Muradiye Medresesi 15 yuzyil ilk yarisi Ibrahim Pasa Hamami Mahkeme Hamami 15 yuzyil ilk yarisi Muradiye Hamami 1425 1426 Ibrahim Pasa Hamami Eski Hamam 15 yuzyil ikinci yarisiMinyaturlerde Bursa kemeriBursa kemeri minyatur sanatinda da resmedilmistir 6 8 yuzyil Gokturk devrine tarihlenen bir erkek ve Umay bicimli kadin tasvirinde 13 yuzyila ait bir Abbasi yazmasinda 14 15 16 ve 17 yuzyil Iran minyaturlerinde ve 16 ve 17 yuzyil Hint minyaturlerinde bu tarz kemere rastlanmistir Nakkas Osman in Kiyafetu l Insaniyye fi Semaili l Osmaniyye adli padisahlar albumunde Osmanli padisahlari Bursa kemeri altinda resmedilmistir GaleriYildirim Camii son cemaat yeri revaki Muradiye Camisi giris eyvani Cem Sultan Turbesi Nakkas Osman in Bursa kemeri altinda oturan I Selim minyaturu Suleymaniye Camii avlusundaki sadirvan Topkapi Sarayi III Murad Kosku selsebiliKaynakca a b c d Durmus Esra Bursa da erken donem Osmanli Mimarisi nde Kemer Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 2019 Erisim tarihi 31 Aralik 2020 Osmanlioglu Mehmet PDF Mila Mimarlik 13 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2020 Tarhan Untak Asli Kulturel Karsilasmalar Italya daki Lecce Kentinin Barok Mimarisi Uzerindeki Olasi Osmanli Sanati Etkileri Sanat Tarihi Yilligi Sayi 29 Yil 2020 19 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2021 Pece Zaliha PDF Fatih Sultan Mehmet Vakif Universitesi Guzel Sanatlar Enstitusu yuksek lisans tezi 2015 25 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Ocak 2021