Sanatta mozaik; bir yüzeyin, farklı renklerdeki küçük parçacıkların yan yana getirilmesi yöntemiyle süslenmesi ve bu şekilde üretilmiş eserdir. Taş, cam, tuğla, metal veya deniz kabuğu gibi çok çeşitli malzemelerden mozaik yapılabilir. Kakmacılıktan farklı olarak, mozaik sanatında parçacıklar yüzeydeki çukurcuklara yerleştirilmez, yüzeye yapıştırıcı ile tutturulur.
Etimoloji
Türkçeye Fransızca "mosaïque"ten geçen mozaik sözcüğünün kökeni Latince musaicum (mozaik, Müzlerin eseri) kavramıdır. Bunun nedeni Orta Çağ mozaiklerinde çoğunlukla sanat perisi Müzlerin resmedilmiş olmasıdır.
Tarihçe
Mozaiğin tarihi antik çağlara uzanır. Sümer kenti Uruk'ta MÖ 3. binyıla ait, mozaiğe benzer duvar kaplamaları bulunmuştur. Koni şeklindeki terakota kaplamaların kenarları kırmızı, siyah ve beyaz renktedir. Bu kaplama malzemeleriyle zikzak hatlar ve yamuk gibi çeşitli geometrik şekiller oluşturulmuştur. Bu kaplamalar estetik görünümünün yanı sıra güneşte kurutulmuş tuğlaları yağmur ve rüzgârdan koruyordu. Ancak bu teknik zamanla yok olmuştur ve sonraki dönemlerdeki mozaiğin gelişimi ile alakası yoktur.
Roma İmparatorluğu zamanında daha çok şehir kaldırımlarında, meydanlarda, ev avlularında kullanılan, sırlı seramikten yapılmış mozaiklerin parçaları birkaç milimetre kadar küçük olabilmektedir. Gaziantep Arkeoloji Müzesinde bulunan ve Zeugma antik şehrindeki villalardan çıkarılan mozaikler bu dönem eserlerinin en güzel örnekleri arasındadır. Hatay'ın Antakya ilçesi de Roma dönemine ait seçkin bir barındırır.
Mozaiğe çok farklı zamanlarda ve çok farklı kültürlerde rastlanmasına rağmen, altın devrini 4.-14. yüzyıllarda Bizans'ta yaşadığı söylenebilir. Bu dönemde Bizans'ta başlıca resim sanatı mozaik olmuştur.
Duvar ve tavan mozaikleri konusunda uzmanlaşan Bizanslılar ise parçacık olarak İtalya'da üretilen ve kalın, renkli camdan oluşan plakalar () kullanmakla ünlüdürler. Bu dönemde, camlar, ışığı daha iyi yönlendirebilmek için farklı açılarda ve sıvasız olarak yerleştirildi. Bazı desenlerde, camların arkasına gümüş ya da altın yapraklar yapıştırıldı. Daha çok dini görüntüler betimleyen Roma mozaiklerinin aksine Bizanslılar aristokrasinin de mozaiklerini yarattılar.
İslam kültürü ise mozaik desenlerine getirdiği matematiksel zenginlikle ünlüdür. Yer yer cam küpler ve taşlar kullanılmış olsa da, İslami eserlerde, genelde, desen için özellikle üretilmiş, daha sonra, kenarları elde zımparalanarak boşluksuz yan yana oturacak şekle sokulmuş çini plakalar kullanılmıştır (zillij).
Antoni Gaudi, Guell Parkındaki koltukları mozaikle kaplayarak tekniğe yeni bir uygulama kanalı açmıştır. Bu mozaikler, farklı amaçlarla yaratılmış seramik ürünlerin yeniden düzenlenmesiyle meydana geldikleri için kolaj tekniginin ilk örneği olarak da gösterilebilir. Gaudi'nin uyguladığı seramik kaplama tekniğinin özgün adı "trencadis" tir ve Katalanca bir sözcüktür. Kullanılmayacağı, bir işe yaramayacağı varsayılan seramik ve cam parçalarıyla bir binanın giydirilmesidir. Aralarında Chagall ve Picasso'nun bulunduğu birçok modern sanatçı da eserlerini mozaik şeklinde ortaya koymuş, mozaik eserlerin konularına zenginlik katmışlardır. Günümüzde mozaikler mobilya dekorasyonundan yer kaplamalarına, bina kaplamalarından oda bölmelerine kadar birçok farklı yerde kullanılmaktadır. Konular soyut kavramlardan hiperrealist portrelere kadar çeşitlilik kazanmıştır.
Yöntemler
Mozaik, başlıca olarak şu iki yöntemler üretilir:[]
- Genelde çimentodan oluşan zemin malzeme üzerine parçacıkları batırmak
- Tutkalla yapıştırılmış parçaların aralarına sıva döşemek.
Kaynakça
- ^ a b c d "mosaic (art)." 4 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Britannica.com
- ^ "mosaic." 16 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Online Etymology Dictionary. Erişim: 9 Aralık 2014
Wikimedia Commons'ta Mozaik ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dış bağlantılar
- Mozaik Voyages Vietnam7 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Zeugma'da bulunan mozaik motifleri hakkında detaylı bilgi7 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sanatta mozaik bir yuzeyin farkli renklerdeki kucuk parcaciklarin yan yana getirilmesi yontemiyle suslenmesi ve bu sekilde uretilmis eserdir Tas cam tugla metal veya deniz kabugu gibi cok cesitli malzemelerden mozaik yapilabilir Kakmaciliktan farkli olarak mozaik sanatinda parcaciklar yuzeydeki cukurcuklara yerlestirilmez yuzeye yapistirici ile tutturulur Zeugma antik kentinden cikarilan ve su anda Gaziantep Arkeoloji Muzesi nde sergilenen Cingene Kizi mozaigi Mozaikteki kisinin Yunan mitolojisindeki yeryuzu tanricasi Gaia oldugu dusunulmektedir Selimiye Camii kubbesiEtimolojiTurkceye Fransizca mosaique ten gecen mozaik sozcugunun kokeni Latince musaicum mozaik Muzlerin eseri kavramidir Bunun nedeni Orta Cag mozaiklerinde cogunlukla sanat perisi Muzlerin resmedilmis olmasidir TarihceMozaigin tarihi antik caglara uzanir Sumer kenti Uruk ta MO 3 binyila ait mozaige benzer duvar kaplamalari bulunmustur Koni seklindeki terakota kaplamalarin kenarlari kirmizi siyah ve beyaz renktedir Bu kaplama malzemeleriyle zikzak hatlar ve yamuk gibi cesitli geometrik sekiller olusturulmustur Bu kaplamalar estetik gorunumunun yani sira guneste kurutulmus tuglalari yagmur ve ruzgardan koruyordu Ancak bu teknik zamanla yok olmustur ve sonraki donemlerdeki mozaigin gelisimi ile alakasi yoktur Roma Imparatorlugu zamaninda daha cok sehir kaldirimlarinda meydanlarda ev avlularinda kullanilan sirli seramikten yapilmis mozaiklerin parcalari birkac milimetre kadar kucuk olabilmektedir Gaziantep Arkeoloji Muzesinde bulunan ve Zeugma antik sehrindeki villalardan cikarilan mozaikler bu donem eserlerinin en guzel ornekleri arasindadir Hatay in Antakya ilcesi de Roma donemine ait seckin bir barindirir Mozaige cok farkli zamanlarda ve cok farkli kulturlerde rastlanmasina ragmen altin devrini 4 14 yuzyillarda Bizans ta yasadigi soylenebilir Bu donemde Bizans ta baslica resim sanati mozaik olmustur Duvar ve tavan mozaikleri konusunda uzmanlasan Bizanslilar ise parcacik olarak Italya da uretilen ve kalin renkli camdan olusan plakalar kullanmakla unludurler Bu donemde camlar isigi daha iyi yonlendirebilmek icin farkli acilarda ve sivasiz olarak yerlestirildi Bazi desenlerde camlarin arkasina gumus ya da altin yapraklar yapistirildi Daha cok dini goruntuler betimleyen Roma mozaiklerinin aksine Bizanslilar aristokrasinin de mozaiklerini yarattilar Islam kulturu ise mozaik desenlerine getirdigi matematiksel zenginlikle unludur Yer yer cam kupler ve taslar kullanilmis olsa da Islami eserlerde genelde desen icin ozellikle uretilmis daha sonra kenarlari elde zimparalanarak bosluksuz yan yana oturacak sekle sokulmus cini plakalar kullanilmistir zillij Antoni Gaudi Guell Parkindaki koltuklari mozaikle kaplayarak teknige yeni bir uygulama kanali acmistir Bu mozaikler farkli amaclarla yaratilmis seramik urunlerin yeniden duzenlenmesiyle meydana geldikleri icin kolaj tekniginin ilk ornegi olarak da gosterilebilir Gaudi nin uyguladigi seramik kaplama tekniginin ozgun adi trencadis tir ve Katalanca bir sozcuktur Kullanilmayacagi bir ise yaramayacagi varsayilan seramik ve cam parcalariyla bir binanin giydirilmesidir Aralarinda Chagall ve Picasso nun bulundugu bircok modern sanatci da eserlerini mozaik seklinde ortaya koymus mozaik eserlerin konularina zenginlik katmislardir Gunumuzde mozaikler mobilya dekorasyonundan yer kaplamalarina bina kaplamalarindan oda bolmelerine kadar bircok farkli yerde kullanilmaktadir Konular soyut kavramlardan hiperrealist portrelere kadar cesitlilik kazanmistir YontemlerMozaik baslica olarak su iki yontemler uretilir kaynak belirtilmeli Genelde cimentodan olusan zemin malzeme uzerine parcaciklari batirmak Tutkalla yapistirilmis parcalarin aralarina siva dosemek Kaynakca a b c d mosaic art 4 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Britannica com mosaic 16 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Online Etymology Dictionary Erisim 9 Aralik 2014 Wikimedia Commons ta Mozaik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dis baglantilarMozaik Voyages Vietnam7 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeugma da bulunan mozaik motifleri hakkinda detayli bilgi7 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde