Helva, Türkiye'de, Balkan ülkelerinde ve pek çok Orta Doğu ülkesinde yaygın bir tatlı. Temel malzemeleri un ya da irmik, yağ, şeker, süt, kaymaktır. Türk mutfağında özellikle un helvası, irmik helvası ve tahin helvası yaygındır. Hindistan ve Bangladeş'te bezelye ve havuçtan mamul koyu kıvamlı bir akıcı tatlı olarak da yapılmaktadır. Türkiye gelenek ve göreneklerine göre doğumlarda, ölümlerde, askere giderken, hac dönüşünde, okula başlayan çocuklar için, yeni bir eve sahip olunca, okul bitince, yağmur dualarında, kuzunun sütten kesilme günü olan "yoğurt bayramı"nda, "çiğdem düğünü"nde (ilk çiğdemin görüldüğü gün) çeşitli helvalardan biri yapılır ve eşe dosta dağıtılır.İslam kültüründe, diye bilinen (Hicrî Recep, Şaban, Ramazan) aylarının ilk gününde ev helvası yapılarak küçük kaseler içerisine konularak kapı atlamadan her komşuya dağıtılır.
Helvalar temel olarak 4 çeşittir:
1) Unsuz olanlar,
2) Un, nişasta veya irmik içerenler
3) Malzemesi ve yapılışı belirsiz olan veya hakkında çok az bilgi olanlar
4) Doğadan toplanan bazı tatlı maddelerle veya görünüş olarak helvaya benzetilen fakat kimisi yenmeyen maddelerle yapılanlar
Türk, Arap ve Yahudi toplumlarının yaşadıkları bölgelerde yaygındır. Bilinen ilk helvanın, Ortaçağ Arap toplumunda kutsal bir meyve olarak kabul görmüş taze hurma ve sütün ezilmesi sonucu elde edildiği, daha sonraki dönemlerde yağ, un, safran gibi malzemelerin helva yapımında kullanıldığı iddia edilmektedir. 13. yüzyıla ait Arapça bir yemek kitabında (Kitab al-Tabikh) 7 çeşit helva tarifi görülmektedir. Aynı yüzyılda İspanya'da basılmış bir başka el yazması yemek kitabında da helva tarifi verilmiştir. Tarife göre helva, kaynayan suya şeker, bal, susam yağı katıp içine yavaş yavaş un ekleyip karıştırararak yapılır ve ardından üzerine gül suyu, öğütülmüş fıstık serpilir ve en sonra da üçgen biçimlerde kesilerek şerbete yatırılır.
Osmanlılarda Kanuni Döneminde Topkapı Sarayın'nda tatlıların, şerbetlerin, ilaçların hazırlandığı mekana “Helvahane” denilmiştir. Saray aşçılarından tatlı yapanlar için kullanılan genel tanımlama “Helvaciyan-ı hassa” şeklindedir.
Son yıllarda tahin helva sanayinde şeker yerine glikoz oranı yüksek fruktoz oranı düşük mısır şurupları, yağ ve proteini bağlayıcı çeşitli katkılar (konsantre soya proteinleri ve bitkisel lifler) kullanılmaktadır.
Etimoloji
Helva kelimesi Arapçada tatlı, güzel anlamına gelen hulv’den (hulviyyat) kelimesinden türemiştir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi ve Osmanlı mutfak kültürünü aktaran kaynaklara bakıldığında “her çeşit unlu/nişastalı, yağlı, ballı ya da şekerli tatlı” için “helva” kelimesinin kullanıldığı görülmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Helvalar". www.hafiftarif.com. 18 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ Tayar, Mustafa. . www.dunyagida.com.tr. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ Gül YILMAZ, Sinem AKMAN (31 Ekim 2019). "OSMANLIDAN GÜNÜMÜZE HELVALAR VE HELVA-İ GAZİ'NİN GASTRONOMİK DEĞERİ", 3. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2023.
Tatlı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Helva Turkiye de Balkan ulkelerinde ve pek cok Orta Dogu ulkesinde yaygin bir tatli Temel malzemeleri un ya da irmik yag seker sut kaymaktir Turk mutfaginda ozellikle un helvasi irmik helvasi ve tahin helvasi yaygindir Hindistan ve Banglades te bezelye ve havuctan mamul koyu kivamli bir akici tatli olarak da yapilmaktadir Turkiye gelenek ve goreneklerine gore dogumlarda olumlerde askere giderken hac donusunde okula baslayan cocuklar icin yeni bir eve sahip olunca okul bitince yagmur dualarinda kuzunun sutten kesilme gunu olan yogurt bayrami nda cigdem dugunu nde ilk cigdemin goruldugu gun cesitli helvalardan biri yapilir ve ese dosta dagitilir Islam kulturunde diye bilinen Hicri Recep Saban Ramazan aylarinin ilk gununde ev helvasi yapilarak kucuk kaseler icerisine konularak kapi atlamadan her komsuya dagitilir Antep fistikli helvaUn helvasi Helvalar temel olarak 4 cesittir 1 Unsuz olanlar 2 Un nisasta veya irmik icerenler 3 Malzemesi ve yapilisi belirsiz olan veya hakkinda cok az bilgi olanlar 4 Dogadan toplanan bazi tatli maddelerle veya gorunus olarak helvaya benzetilen fakat kimisi yenmeyen maddelerle yapilanlar Turk Arap ve Yahudi toplumlarinin yasadiklari bolgelerde yaygindir Bilinen ilk helvanin Ortacag Arap toplumunda kutsal bir meyve olarak kabul gormus taze hurma ve sutun ezilmesi sonucu elde edildigi daha sonraki donemlerde yag un safran gibi malzemelerin helva yapiminda kullanildigi iddia edilmektedir 13 yuzyila ait Arapca bir yemek kitabinda Kitab al Tabikh 7 cesit helva tarifi gorulmektedir Ayni yuzyilda Ispanya da basilmis bir baska el yazmasi yemek kitabinda da helva tarifi verilmistir Tarife gore helva kaynayan suya seker bal susam yagi katip icine yavas yavas un ekleyip karistirararak yapilir ve ardindan uzerine gul suyu ogutulmus fistik serpilir ve en sonra da ucgen bicimlerde kesilerek serbete yatirilir Osmanlilarda Kanuni Doneminde Topkapi Sarayin nda tatlilarin serbetlerin ilaclarin hazirlandigi mekana Helvahane denilmistir Saray ascilarindan tatli yapanlar icin kullanilan genel tanimlama Helvaciyan i hassa seklindedir Son yillarda tahin helva sanayinde seker yerine glikoz orani yuksek fruktoz orani dusuk misir suruplari yag ve proteini baglayici cesitli katkilar konsantre soya proteinleri ve bitkisel lifler kullanilmaktadir EtimolojiHelva kelimesi Arapcada tatli guzel anlamina gelen hulv den hulviyyat kelimesinden turemistir Evliya Celebi Seyahatnamesi ve Osmanli mutfak kulturunu aktaran kaynaklara bakildiginda her cesit unlu nisastali yagli balli ya da sekerli tatli icin helva kelimesinin kullanildigi gorulmektedir Ayrica bakinizUn helvasi Sut helvasi Irmik helvasi Pirinc unu helvasi Nisasta helvasi Tahin helva Kopuk helvasiKaynakca Helvalar www hafiftarif com 18 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2015 Tayar Mustafa www dunyagida com tr 27 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2015 Gul YILMAZ Sinem AKMAN 31 Ekim 2019 OSMANLIDAN GUNUMUZE HELVALAR VE HELVA I GAZI NIN GASTRONOMIK DEGERI 3 Gastroia Journal of Gastronomy and Travel Research Erisim tarihi 25 Temmuz 2023 Tatli ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz