Simpatrik türleşme, aynı coğrafi bölgede yaşayan tek bir atasal türden yeni türlerin evrilerek oluştuğu süreçtir. Simpatrik ve simpatri terimleri, evrimsel biyolojide ve biyocoğrafyada yaşam alanlarının birbirleriyle örtüştüğü, hatta aynı olduğu, en azından bu yaşam alanlarının bazı yerlerinde birlikte var olabildikleri organizmaları tanımlar. Bu organizmalar birbirleriyle yakından akraba olduğu durumlarda (örneğin kardeş türler), böyle bir dağılım simpatrik türleşmenin bir sonucu olabilir. Etimolojik olarak simpatri kelimesinin kökeni Yunanca olup συν (birlikte) ve πατρίς (vatan veya anavatan) kelimelerinden türetilmiştir. Bu kavram ilk olarak, türemeyi açıklayan İngiliz evrimsel biyolog Sir tarafından, 1904 yılında icat edilmiştir.
Simpatrik türleşme, türleşme olaylarını kategorilendirmede kullanılan üç geleneksel coğrafi sınıftan birisidir.Allopatrik türleşme, coğrafi olarak yalıtılmış olan popülasyonların farklı türlere evrilmesidir. Bu modelde ıraksama (diverjans), gen alış verişi yoluyla popülasyonları genetik olarak birbirine benzer tutma eğiliminde olan gen akışının olmaması nedeniyle kolaylaşır. Parapatrik türleşme, coğrafi olarak birbirleriyle komşu olan bitişik popülasyonların farklı türlere evrilmesidir. Bu modelde ıraksama, birbirinden uzaklaşmaya başlayan grupların temas etme olanaklarının gitgide azalması ve ancak sınırlı bir şekilde eşleşerek melezleşebildiği durumlar nedeniyle ortaya çıkar. Simpatrik türleşmede, eşleşme ve melezleşme önünde herhangi coğrafi bir kısıt veya engel bulunmaz. Yukarıda sayılan bu kategoriler, ıraksayan grupların sıfırdan (simpatrik) yüzde yüze (allopatrik) kadar olan mekansal ayrılık derecelerinin bütünlüğüne dair her birisinin özel durumlarını tanımlamada kullanılır.
Simpatrik türleşme çok hücreli ökaryot organizmalarda nadir olarak görülen, ancak tek bir ana türden (üreme yalıtımı yoluyla) çeşitli popülasyonların genetik ıraksamalarına yol açan ve aynı coğrafi bölgede yaşayan yeni türlerin meydana çıkmasına neden olan mantıklı bir süreç olduğu düşünülür.Bakterilerde buna paralel olarak gerçekleşen simpatrik türleşme süreçleri ise (belirlenmiş ekolojik nişleri işgal eden yeni bakteri türlerinin oluşma nedeni olarak tanımlanır) daha yaygın olarak görülebilir. Bunun nedeni eşeyli üremenin bakterilerde daha az homojenleştirici etkilere sahip olması ve yatay gen transferi yoluyla bakterilerde daha hızlı genetik değişimlerin yaşanmasıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2011.
- ^ Poulton, E. B. 1904. What is a species? Proceedings of the Entomological Society of London 1903:lxxvii-cxvi.
- ^ Futuyma, D. J. 2009. Evolution (2nd edition). Sinauer Associates, Inc.
- ^ a b Fitzpatrick, B. M., J. A. Fordyce, and S. Gavrilets. 2008. What, if anything, is sympatric speciation? Journal of Evolutionary Biology 21: 1452-1459.
- ^ Bolnick, D. I. and B. M. Fitzpatrick. 2007. Sympatric speciation: Models and empirical evidence. Annual Review of Ecology, Evolution and Systematics 38: 459-487.
- ^ Dictionary of Genetics (7. bas.). Oxford University Press, King, Stansfield, Mulligan, 2006. 2006. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
()
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Simpatrik turlesme ayni cografi bolgede yasayan tek bir atasal turden yeni turlerin evrilerek olustugu surectir Simpatrik ve simpatri terimleri evrimsel biyolojide ve biyocografyada yasam alanlarinin birbirleriyle ortustugu hatta ayni oldugu en azindan bu yasam alanlarinin bazi yerlerinde birlikte var olabildikleri organizmalari tanimlar Bu organizmalar birbirleriyle yakindan akraba oldugu durumlarda ornegin kardes turler boyle bir dagilim simpatrik turlesmenin bir sonucu olabilir Etimolojik olarak simpatri kelimesinin kokeni Yunanca olup syn birlikte ve patris vatan veya anavatan kelimelerinden turetilmistir Bu kavram ilk olarak turemeyi aciklayan Ingiliz evrimsel biyolog Sir tarafindan 1904 yilinda icat edilmistir Simpatrik turlesme turlesme olaylarini kategorilendirmede kullanilan uc geleneksel cografi siniftan birisidir Allopatrik turlesme cografi olarak yalitilmis olan populasyonlarin farkli turlere evrilmesidir Bu modelde iraksama diverjans gen alis verisi yoluyla populasyonlari genetik olarak birbirine benzer tutma egiliminde olan gen akisinin olmamasi nedeniyle kolaylasir Parapatrik turlesme cografi olarak birbirleriyle komsu olan bitisik populasyonlarin farkli turlere evrilmesidir Bu modelde iraksama birbirinden uzaklasmaya baslayan gruplarin temas etme olanaklarinin gitgide azalmasi ve ancak sinirli bir sekilde esleserek melezlesebildigi durumlar nedeniyle ortaya cikar Simpatrik turlesmede eslesme ve melezlesme onunde herhangi cografi bir kisit veya engel bulunmaz Yukarida sayilan bu kategoriler iraksayan gruplarin sifirdan simpatrik yuzde yuze allopatrik kadar olan mekansal ayrilik derecelerinin butunlugune dair her birisinin ozel durumlarini tanimlamada kullanilir Simpatrik turlesme cok hucreli okaryot organizmalarda nadir olarak gorulen ancak tek bir ana turden ureme yalitimi yoluyla cesitli populasyonlarin genetik iraksamalarina yol acan ve ayni cografi bolgede yasayan yeni turlerin meydana cikmasina neden olan mantikli bir surec oldugu dusunulur Bakterilerde buna paralel olarak gerceklesen simpatrik turlesme surecleri ise belirlenmis ekolojik nisleri isgal eden yeni bakteri turlerinin olusma nedeni olarak tanimlanir daha yaygin olarak gorulebilir Bunun nedeni eseyli uremenin bakterilerde daha az homojenlestirici etkilere sahip olmasi ve yatay gen transferi yoluyla bakterilerde daha hizli genetik degisimlerin yasanmasidir Ayrica bakinizTurlesme Allopatrik turlesme Parapatrik turlesme Peripatrik turlesme Polimorfizm Poliploitlik Hibrit turlesmesi Adaptif radyasyon Kladistik Filogenetik Taksonomi Populasyon darbogazi Kurucu etkisiKaynakca Arsivlenmis kopya 3 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Kasim 2011 Poulton E B 1904 What is a species Proceedings of the Entomological Society of London 1903 lxxvii cxvi Futuyma D J 2009 Evolution 2nd edition Sinauer Associates Inc a b Fitzpatrick B M J A Fordyce and S Gavrilets 2008 What if anything is sympatric speciation Journal of Evolutionary Biology 21 1452 1459 Bolnick D I and B M Fitzpatrick 2007 Sympatric speciation Models and empirical evidence Annual Review of Ecology Evolution and Systematics 38 459 487 Dictionary of Genetics 7 bas Oxford University Press King Stansfield Mulligan 2006 2006 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Dis baglantilar Ingilizce