Antik Yunan mimarisi, Yunanca konuşan insanların (Helen halkının), Yunan anakarası, Mora, Ege Adaları ile Anadolu ve İtalya'daki kolonilerde MÖ 9. Yüzyıl ile MS 1. Yüzyıl arasında geliştirdiği mimari tarzdır.
Antik Yunan mimarisi, pek çok yerleşim yerinde bulunan tapınaklarıyla bilinir. Atina şehrinde bulunan Parthenon tapınağı bu tapınakların en iyi örneklerinden biridir. Bu mimari tarzdaki yapıların pek çoğu bugün harabe haline gelmiş olsa da, hala sağlamlığını korumaktadır. Helenik dünyanın her yerinde varlığını sürdüren ikinci önemli yapı türü, MÖ 525-480 yıllarında yapıldıkları düşünülen açık hava tiyatrolarıdır. Alay kapıları (Propylon), katlı revaklar (stoa), çevrili meydanlar (agora), meclisi binaları (bouleuterion), halk anıtları, stadyumlar ve anıt mezarlar (mozole) halen varlığını koruyan diğer mimari formlardır.
Coğrafi etkiler
Yunanistan anakarası ve adaları, çok kayalık bir ortama sahiptir. Derin ve girintili kıyı şeridi ile bazı önemli ormanlara ev sahipliği yapan engebeli dağ sıraları bulunmaktadır. Bundan dolayı en rahat bulunabilen yapı malzemesi taştır, bölgede kireç taşı kolayca bulunabilmiş ve işlenmiştir. Hem anakarada hem de adalarda, özellikle Berre ve Nakşa'da bol miktarda yüksek kaliteli beyaz mermer bulunur. Buralardan kolayca elde edilen beyaz mermer, antik Yunan mimarisini süsleyen hem mimari hem de heykelsi ayrıntıların kesinliğine önemli bir katkıda bulunmuştur. Aynı zamanda bölgede (özellikle Atina yakınlarında büyük tortular halinde) yüksek kaliteli çömlekçi kili yatakları da bulunmuştur. Bu killer sadece çanak çömlek yapımında değil, çatı kiremitlerinde ve mimari dekorasyonda da kullanılmıştır.
Yunanistan toprakları büyük ölçüde Akdeniz iklimine sahiptir. Hem kışın soğukluğu hem de yazın sıcağı deniz meltemleriyle yumuşar. Bu, birçok etkinliğin açık havada gerçekleştiği bir yaşam tarzına yol açmıştır. Bu nedenle tapınaklar tepelerin üzerine yerleştirilmiş, dış cepheleri toplantıların ve törenlerin görsel bir odak noktası olacağı şekilde tasarlanmıştır. Tiyatrolar ise çoğu zaman kapsayıcı bir yapıdan ziyade insanların oturabilmesi için doğal olarak eğimli bir alanlarda inşa edilmiştir. Binaları çevreleyen sütunlu sıralar veya avlular, güneşten ve ani kış fırtınalarından korunma sağlamıştır.
Yunanistan'ın aldığı yoğun güneş ışığı, antik Yunan mimarisinin özel karakterinin gelişiminde rol oynamış bir başka önemli faktördür. Işık genellikle son derece parlaktır, bundan dolayı hem gökyüzü hem de deniz, canlı bir şekilde masmavi görünür. Berrak ışık ve keskin gölgeler, manzaranın soluk kayalık çıkıntılarına ve deniz kıyısının ayrıntılarına kesinlik kazandırmaktadır. Bu netlik, üzerindeki ışığın kuvvetine göre seviyesi değişen gölgeliklerle değişime uğrar. Böyle bir ortamda, antik Yunan mimarları, ayrıntıların kesinliğinin öne çıktığı binalar inşa ettiler. Pırıl pırıl pürüzsüz, kavisli, yivli mermer yüzeyler; güneşi yansıtmak, kademeli gölgeler oluşturmak ve sürekli değişen gün ışığına uyum sağlamak için özel bir şekilde oyulmuştur.
Yapı türleri
Konut yapıları
Antik dönemle ilgili 19. Yüzyıl itibarıyla başlayan ilk arkeolojik çalışmalar, malzeme yapısının ve sanatsal öneminin daha büyük olması sebebiyle kamusal alanlar ağırlıklı yapılmaya başlandı. Konutlar gibi daha dayanıksız yapılardaki çalışmalar ise ağırlıklı olarak 20. Yüzyıl başlarında Theodor Wiegand ve Hans Schrader tarafından Priene’de yapılmış bir çalışma ile başlamıştır. Yine 20. Yüzyılın başlarında iki araştırmacı tarafından Olynthus'ta yapılan ama asıl amacı konut olmayan bir çalışma, 100'den fazla konutu gün yüzüne çıkarmıştır. Bölge 4. Yüzyılda terk edildiği için bu çalışma dönemin evlerini hiç bozulmamış şekilde incelenmesini sağlamıştır. Aynı şekilde Batı Anadolu'da da Ekrem Akurgal tarafından bir çalışma yapılmıştır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antik Yunan mimarisi Yunanca konusan insanlarin Helen halkinin Yunan anakarasi Mora Ege Adalari ile Anadolu ve Italya daki kolonilerde MO 9 Yuzyil ile MS 1 Yuzyil arasinda gelistirdigi mimari tarzdir Partenon Atina Yunanistan Antik Yunan mimarisi pek cok yerlesim yerinde bulunan tapinaklariyla bilinir Atina sehrinde bulunan Parthenon tapinagi bu tapinaklarin en iyi orneklerinden biridir Bu mimari tarzdaki yapilarin pek cogu bugun harabe haline gelmis olsa da hala saglamligini korumaktadir Helenik dunyanin her yerinde varligini surduren ikinci onemli yapi turu MO 525 480 yillarinda yapildiklari dusunulen acik hava tiyatrolaridir Alay kapilari Propylon katli revaklar stoa cevrili meydanlar agora meclisi binalari bouleuterion halk anitlari stadyumlar ve anit mezarlar mozole halen varligini koruyan diger mimari formlardir Cografi etkilerYunanistan anakarasi ve adalari cok kayalik bir ortama sahiptir Derin ve girintili kiyi seridi ile bazi onemli ormanlara ev sahipligi yapan engebeli dag siralari bulunmaktadir Bundan dolayi en rahat bulunabilen yapi malzemesi tastir bolgede kirec tasi kolayca bulunabilmis ve islenmistir Hem anakarada hem de adalarda ozellikle Berre ve Naksa da bol miktarda yuksek kaliteli beyaz mermer bulunur Buralardan kolayca elde edilen beyaz mermer antik Yunan mimarisini susleyen hem mimari hem de heykelsi ayrintilarin kesinligine onemli bir katkida bulunmustur Ayni zamanda bolgede ozellikle Atina yakinlarinda buyuk tortular halinde yuksek kaliteli comlekci kili yataklari da bulunmustur Bu killer sadece canak comlek yapiminda degil cati kiremitlerinde ve mimari dekorasyonda da kullanilmistir UNESCO Dunya Mirasi alani Delfi deki Daglik bir bolgede Apollon Tiyatrosu ve Tapinagi Yunanistan topraklari buyuk olcude Akdeniz iklimine sahiptir Hem kisin soguklugu hem de yazin sicagi deniz meltemleriyle yumusar Bu bircok etkinligin acik havada gerceklestigi bir yasam tarzina yol acmistir Bu nedenle tapinaklar tepelerin uzerine yerlestirilmis dis cepheleri toplantilarin ve torenlerin gorsel bir odak noktasi olacagi sekilde tasarlanmistir Tiyatrolar ise cogu zaman kapsayici bir yapidan ziyade insanlarin oturabilmesi icin dogal olarak egimli bir alanlarda insa edilmistir Binalari cevreleyen sutunlu siralar veya avlular gunesten ve ani kis firtinalarindan korunma saglamistir Yunanistan in aldigi yogun gunes isigi antik Yunan mimarisinin ozel karakterinin gelisiminde rol oynamis bir baska onemli faktordur Isik genellikle son derece parlaktir bundan dolayi hem gokyuzu hem de deniz canli bir sekilde masmavi gorunur Berrak isik ve keskin golgeler manzaranin soluk kayalik cikintilarina ve deniz kiyisinin ayrintilarina kesinlik kazandirmaktadir Bu netlik uzerindeki isigin kuvvetine gore seviyesi degisen golgeliklerle degisime ugrar Boyle bir ortamda antik Yunan mimarlari ayrintilarin kesinliginin one ciktigi binalar insa ettiler Piril piril puruzsuz kavisli yivli mermer yuzeyler gunesi yansitmak kademeli golgeler olusturmak ve surekli degisen gun isigina uyum saglamak icin ozel bir sekilde oyulmustur Yapi turleriKonut yapilari Antik donemle ilgili 19 Yuzyil itibariyla baslayan ilk arkeolojik calismalar malzeme yapisinin ve sanatsal oneminin daha buyuk olmasi sebebiyle kamusal alanlar agirlikli yapilmaya baslandi Konutlar gibi daha dayaniksiz yapilardaki calismalar ise agirlikli olarak 20 Yuzyil baslarinda Theodor Wiegand ve Hans Schrader tarafindan Priene de yapilmis bir calisma ile baslamistir Yine 20 Yuzyilin baslarinda iki arastirmaci tarafindan Olynthus ta yapilan ama asil amaci konut olmayan bir calisma 100 den fazla konutu gun yuzune cikarmistir Bolge 4 Yuzyilda terk edildigi icin bu calisma donemin evlerini hic bozulmamis sekilde incelenmesini saglamistir Ayni sekilde Bati Anadolu da da Ekrem Akurgal tarafindan bir calisma yapilmistir Atina Akropolisi nin uzaktan gorunumuKaynakca Boardman Dorig Fuchs and Hirmer Helen Gardner syf 126 132 John Boardman syf 10 14 a b c Banister Fletcher syf 89 91 Higgins bolum 3 Bati Anadolu daki Antik Yunan Konutu Arastirmalarinda Baslica Konu Ve Sorunlar Istanbul Teknik Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Hale Gonul