Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beyaz gergedan (Ceratotherium simum) günümüzde var olan beş gergedan türünden ve kalan birkaç megafauna türünden biridir. Ot yemek için geniş bir ağzı vardır ve tüm gergedan türlerinin en sosyal olanıdır. Kuzey alttürünün çok az bireyi kaldı, 2018'de onaylanmış – ikisi de esaret altında – iki birey kaldı (iki dişi; Fatu, 18 ve Najin, 29). Dünyanın bilinen son erkek kuzey beyaz gergedanı Sudan, 19 Mart 2018'de Kenya'da öldü.
| Beyaz gergedan | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Neredeyse tehdit altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Ceratotherium simum (, 1817) | |||||||||||||||||
| Alt türler | |||||||||||||||||
| Ceratotherium simum cottoni () Ceratotherium simum simum () | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Beyaz gergedanın orijinal dağılımı (turuncu: kuzey (C. s. cottoni); yeşil: güney (C. s. simum)) | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Beyaz gergedanın güncel dağılımı (kahverengi - yerli, macenta - yeniden tanıtıldı, kırmızı - tanıtıldı) | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
İsimlendirme
Beyaz gergedanlar için daha doğru ancak nadiren kullanılan alternatif bir isim, kare dudaklı gergedanlardır. 1868 yılında zoolog John Edward Gray tarafından verilen beyaz gergedanların genel adı Ceratotherium'dur.Yunanca keras (κέρας) ve thrion (θηρίον) kelimelerinden türetilmiştir. Simum, "düz burunlu" anlamına gelen Yunanca simos (σιμός) kelimesinden türetilmiştir.
Taksonomi ve evrim
Bugünkü beyaz gergedanın muhtemelen 7 milyon yıl önce yaşayan Ceratotherium praecox'tan geldiği söyleniyordu. Bu beyaz gergedanın kalıntıları Cape Town yakınlarındaki Langebaanweg'de bulundu. Günümüz beyaz gergedanının Afrika'daki daha kuru koşullardan kaynaklanan daha kısa otların tüketimini kolaylaştırmak için Ceratotherium praecox'tan daha uzun bir kafatasına sahip olduğu ileri sürülmüştür.
Güney beyaz gergedanı
Beyaz gergedanın iki alt türü vardır: güney beyaz gergedanı (Ceratotherium simum simum) ve kuzey beyaz gergedanı. 31 Aralık 2007 itibarıyla, vahşi doğada tahmini 17.460 güney beyaz gergedanı vardı (IUCN 2008) ve bu onları dünyadaki en çok bulunan gergedan alt türü haline getirdi. Güney Afrika, bu alt türün (%93,0) en çok bulunduğu yerdir ve 2007 yılında vahşi doğada 16.255 hayvanı korumaktadır (IUCN 2008).
Kuzey beyaz gergedanı
Kuzey beyaz gergedanı veya kuzey kare dudaklı gergedanı (Ceratotherium simum cottoni) kritik tehlikededir ve muhtemelen vahşi doğada nesli tükenmiş olarak kabul edilir. Eskiden Sahra Çölü'nün güneyindeki Doğu ve Orta Afrika'da birçok ülkede bulunan bu alt tür, otlaklarda ve savan ormanlık alanlarda bir otoburdur.
Başlangıçta, altı kuzey beyaz gergedan Çekya'daki bulunuyordu. Altı gergedandan dördü Kenya'daki 'ne nakledildi. Bilim insanları bu alt türlerin başarılı bir şekilde üreyeceklerini ve yok olmalarından kurtaracaklarını umuyorlardı. Çek Cumhuriyeti'nde kalan ikisinden biri Mayıs 2011'in sonlarında öldü. Çiftleşme yeteneğine sahip son iki erkek de biri 18 Ekim'de Kenya'da, diğeri 15 Aralık'ta San Diego'da 2014'te öldü.
Filogenetik türler kavramını takiben, son araştırmalar, kuzey beyaz gergedanın, daha önce düşünülmüş olan beyaz gergedan alt türlerinden ziyade farklı bir tür olduğu hipotezine yol açmıştır. Bu durumda doğru bilimsel ad Ceratotherium cottoni olmalıdır. Belirgin morfolojik ve genetik farklılıklar, önerilen iki türün en az bir milyon yıldır ayrıldığını göstermektedir. Bununla birlikte, araştırmanın sonuçları diğer bilim insanları tarafından evrensel olarak kabul edilmemiştir.
Tanım
Beyaz gergedan, yaşayan beş gergedan türünün en büyüğüdür. Ortalama vücut kütlesi ile, beyaz gergedan, günümüzde yaşayan en büyük kara hayvanı ve karasal memeli olarak sadece iki büyük fil türünün gerisinde kalıyor. Bu iki tür arasında büyük bir benzerliğe rağmen, ortalama olarak bir su aygırından biraz daha ağırdır. Büyük bir gövdesi, büyük başı ve kısa boyu vardır.
Genom ve karyotip
Beyaz gergedanın genom boyutu 2666.62 Mbp'dir. Bir ploitlik 2 x 40 otozomuna ve 2 cinsiyet kromozomuna (XX veya XY) sahiptir.
Dağılım
Güney beyaz gergedanı Güney Afrika'da yaşamaktadır. Beyaz gergedanların yaklaşık %98,5'i sadece beş ülkede (Güney Afrika, Namibya, Zimbabve, Kenya ve Uganda) yaşıyor. Neredeyse 20. yüzyılın başlarında yok olma eşiğinde, güney alt türleri muazzam bir artış yaptı. 2001 yılında vahşi doğada 11.670 beyaz gergedan vardı ve bu da onu dünyanın en yaygın gergedanı haline getirdi. 2007 yılı sonunda vahşi güney beyaz gergedanlar tahmini 17.480 hayvana yükselmişti (IUCN 2008).
Kaynakça
- ^ Emslie, R. (2020). Ceratotherium simum. The IUCN Red List of Threatened Species 2020. DOI:10.2305/IUCN.UK.2020-1.RLTS.T4185A45813880.en.
- ^ CNN, Joshua Berlinger. . CNN. 20 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ Groves, Colin P. (1972). "Ceratotherium simum". (8): 1-6.
- ^ The Mammals of the Southern African Sub-region. Cambridge University Press. 2005. s. 567. ISBN . 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- ^ Evolving Eden: An Illustrated Guide to the Evolution of the African Large-mammal Fauna. Columbia University Press. 2004. s. 224. ISBN . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- ^ Northern White Rhinos 20 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. olpejetaconservancy.org
- ^ Johnston (2 Haziran 2011). . Czech Position. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- ^ Young, Ricky (14 December 2014) Rare white rhino dies at safari park 30 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. U-T San Diego. Retrieved 25 March 2018.
- ^ Drazen Jorgic (19 Ekim 2014). "Death of rare northern white rhino leaves species on brink of extinction". The Sydney Morning Herald. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2018.
- ^ Groves, C.P. (2010). "The Sixth Rhino: A Taxonomic Re-Assessment of the Critically Endangered Northern White Rhinoceros". PLoS ONE. 5 (4): e9703.
- ^ Bian (2013). "The microbial community in the feces of the white rhinoceros (Ceratotherium simum) as determined by barcoded pyrosequencing analysis". PLOS ONE. 8 (7): e70103.
- ^ Cumming, D. H. M., Du Toit, R. F., & Stuart, S. N. (1990). African Elephants and Rhinos: Status Survey and Conservation Action Plan: Action Plan for the Conservation of Biological Diversity 10. IUCN/SSC-AESG, Gland, Switzerland.
- ^ Pienaar (1966). . Koedoe. 9 (1). 1 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- ^ "Ceratotherium simum genome sequencing at the Broad Institute". 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
- ^ Stephen J. O'Brien, Joan C. Menninger and William G. Nash: Atlas of Mammalian Chromosomes John Wiley & Sons, Inc., Hoboken 2005, , S. 678
Dış bağlantılar
- Beyaz Gergedan Bilgi13 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve Beyaz Gergedan Resimleri23 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gergedan Kaynak Merkezi11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- IUCN Kırmızı Listesinde Beyaz Gergedan[]
- Beyaz Gergedan açıklama3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beyaz gergedan Ceratotherium simum gunumuzde var olan bes gergedan turunden ve kalan birkac megafauna turunden biridir Ot yemek icin genis bir agzi vardir ve tum gergedan turlerinin en sosyal olanidir Kuzey altturunun cok az bireyi kaldi 2018 de onaylanmis ikisi de esaret altinda iki birey kaldi iki disi Fatu 18 ve Najin 29 Dunyanin bilinen son erkek kuzey beyaz gergedani Sudan 19 Mart 2018 de Kenya da oldu Beyaz gergedan Yasadigi donem araligi 1 8 0 myo Kalabriyen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgN Etosha Ulusal Parki NamibyaKorunma durumuNeredeyse tehdit altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim PerissodactylaFamilya RhinocerotidaeOymak RhinocerotiniCins Tur C simumIkili adlandirmaCeratotherium simum 1817 Alt turlerCeratotherium simum cottoni Ceratotherium simum simum Beyaz gergedanin orijinal dagilimi turuncu kuzey C s cottoni yesil guney C s simum Beyaz gergedanin guncel dagilimi kahverengi yerli macenta yeniden tanitildi kirmizi tanitildi SinonimlerRhinoceros simum Burchell 1817 IsimlendirmeBeyaz gergedanlar icin daha dogru ancak nadiren kullanilan alternatif bir isim kare dudakli gergedanlardir 1868 yilinda zoolog John Edward Gray tarafindan verilen beyaz gergedanlarin genel adi Ceratotherium dur Yunanca keras keras ve thrion 8hrion kelimelerinden turetilmistir Simum duz burunlu anlamina gelen Yunanca simos simos kelimesinden turetilmistir Taksonomi ve evrimBugunku beyaz gergedanin muhtemelen 7 milyon yil once yasayan Ceratotherium praecox tan geldigi soyleniyordu Bu beyaz gergedanin kalintilari Cape Town yakinlarindaki Langebaanweg de bulundu Gunumuz beyaz gergedaninin Afrika daki daha kuru kosullardan kaynaklanan daha kisa otlarin tuketimini kolaylastirmak icin Ceratotherium praecox tan daha uzun bir kafatasina sahip oldugu ileri surulmustur Siyah ust ve beyaz gergedanlarin alt karsilastirmali cizimiWaterberg Milli Parki Namibya yakinindaki Guney beyaz gergedanlarBotsvana daki vahsi bir ornegin onden gorunumuGuney beyaz gergedani Beyaz gergedanin iki alt turu vardir guney beyaz gergedani Ceratotherium simum simum ve kuzey beyaz gergedani 31 Aralik 2007 itibariyla vahsi dogada tahmini 17 460 guney beyaz gergedani vardi IUCN 2008 ve bu onlari dunyadaki en cok bulunan gergedan alt turu haline getirdi Guney Afrika bu alt turun 93 0 en cok bulundugu yerdir ve 2007 yilinda vahsi dogada 16 255 hayvani korumaktadir IUCN 2008 Kuzey beyaz gergedani Kuzey beyaz gergedani veya kuzey kare dudakli gergedani Ceratotherium simum cottoni kritik tehlikededir ve muhtemelen vahsi dogada nesli tukenmis olarak kabul edilir Eskiden Sahra Colu nun guneyindeki Dogu ve Orta Afrika da bircok ulkede bulunan bu alt tur otlaklarda ve savan ormanlik alanlarda bir otoburdur Baslangicta alti kuzey beyaz gergedan Cekya daki bulunuyordu Alti gergedandan dordu Kenya daki ne nakledildi Bilim insanlari bu alt turlerin basarili bir sekilde ureyeceklerini ve yok olmalarindan kurtaracaklarini umuyorlardi Cek Cumhuriyeti nde kalan ikisinden biri Mayis 2011 in sonlarinda oldu Ciftlesme yetenegine sahip son iki erkek de biri 18 Ekim de Kenya da digeri 15 Aralik ta San Diego da 2014 te oldu Filogenetik turler kavramini takiben son arastirmalar kuzey beyaz gergedanin daha once dusunulmus olan beyaz gergedan alt turlerinden ziyade farkli bir tur oldugu hipotezine yol acmistir Bu durumda dogru bilimsel ad Ceratotherium cottoni olmalidir Belirgin morfolojik ve genetik farkliliklar onerilen iki turun en az bir milyon yildir ayrildigini gostermektedir Bununla birlikte arastirmanin sonuclari diger bilim insanlari tarafindan evrensel olarak kabul edilmemistir TanimBeyaz gergedan yasayan bes gergedan turunun en buyugudur Ortalama vucut kutlesi ile beyaz gergedan gunumuzde yasayan en buyuk kara hayvani ve karasal memeli olarak sadece iki buyuk fil turunun gerisinde kaliyor Bu iki tur arasinda buyuk bir benzerlige ragmen ortalama olarak bir su aygirindan biraz daha agirdir Buyuk bir govdesi buyuk basi ve kisa boyu vardir Insanlara kiyasla buyuk beyaz gergedan bireylerin buyuklugunu gosteren bir diyagram Genom ve karyotipBeyaz gergedanin genom boyutu 2666 62 Mbp dir Bir ploitlik 2 x 40 otozomuna ve 2 cinsiyet kromozomuna XX veya XY sahiptir DagilimGuney beyaz gergedani Guney Afrika da yasamaktadir Beyaz gergedanlarin yaklasik 98 5 i sadece bes ulkede Guney Afrika Namibya Zimbabve Kenya ve Uganda yasiyor Neredeyse 20 yuzyilin baslarinda yok olma esiginde guney alt turleri muazzam bir artis yapti 2001 yilinda vahsi dogada 11 670 beyaz gergedan vardi ve bu da onu dunyanin en yaygin gergedani haline getirdi 2007 yili sonunda vahsi guney beyaz gergedanlar tahmini 17 480 hayvana yukselmisti IUCN 2008 Kaynakca Emslie R 2020 Ceratotherium simum The IUCN Red List of Threatened Species 2020 DOI 10 2305 IUCN UK 2020 1 RLTS T4185A45813880 en CNN Joshua Berlinger CNN 20 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2021 Groves Colin P 1972 Ceratotherium simum 8 1 6 The Mammals of the Southern African Sub region Cambridge University Press 2005 s 567 ISBN 978 0 521 84418 5 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2020 Evolving Eden An Illustrated Guide to the Evolution of the African Large mammal Fauna Columbia University Press 2004 s 224 ISBN 978 0 231 11944 3 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2020 Northern White Rhinos 20 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde olpejetaconservancy org Johnston 2 Haziran 2011 Czech Position 5 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2020 Young Ricky 14 December 2014 Rare white rhino dies at safari park 30 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde U T San Diego Retrieved 25 March 2018 Drazen Jorgic 19 Ekim 2014 Death of rare northern white rhino leaves species on brink of extinction The Sydney Morning Herald 15 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2018 Groves C P 2010 The Sixth Rhino A Taxonomic Re Assessment of the Critically Endangered Northern White Rhinoceros PLoS ONE 5 4 e9703 Bian 2013 The microbial community in the feces of the white rhinoceros Ceratotherium simum as determined by barcoded pyrosequencing analysis PLOS ONE 8 7 e70103 Cumming D H M Du Toit R F amp Stuart S N 1990 African Elephants and Rhinos Status Survey and Conservation Action Plan Action Plan for the Conservation of Biological Diversity 10 IUCN SSC AESG Gland Switzerland Pienaar 1966 Koedoe 9 1 1 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2020 Ceratotherium simum genome sequencing at the Broad Institute 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2020 Stephen J O Brien Joan C Menninger and William G Nash Atlas of Mammalian Chromosomes John Wiley amp Sons Inc Hoboken 2005 9780471350156 S 678Dis baglantilarBeyaz Gergedan Bilgi13 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Beyaz Gergedan Resimleri23 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gergedan Kaynak Merkezi11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde IUCN Kirmizi Listesinde Beyaz Gergedan olu kirik baglanti Beyaz Gergedan aciklama3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde