Mezyedî Hanedanı, Şirvanşahlar Devleti'ni yaklaşık olarak 166 yıl yöneten hanedandır. Mezyedîler ya da Yezîdîler olarak da bilinir. Hanedan, adını Abbasi Hilafeti'nin Azerbaycan valisi olan 'den alır. Mezyedi Hanedanı'nın 861 yılında başlayan yönetimi, 1027 yılında hanedanın kesin olarak farslaşmış kolu olan Kesranilerin tahtı ele geçirmesiyle son bulmuştur. Mezyedi Hanedanı'na mensup son kişi olan Şirvanşah II. Yezid bin Ahmet 1027 yılında ölmüştür.
Mezyedi Hanedanı'ndan hükümdar olanlar yaygın olarak Şirvanşah olarak bilinir. Ancak kuruluş döneminden önce hükümdarlık unvanı emir ya da valiydi ve bunun yerine daha sonra şah unvanı kullanıldı.
Hanedanın Kuruluşu
Mezyedi Hanedanı’nın kurucusu 7. yüzyılda Suriye’den göç eden Arap asıllı bir kabileye mensuptu. Asıl ismi "Yezid bin Mezyed bin Zayide bin Abdullah bin Şeyban" olmuş, aslen Şeyban kabilesine mensuptu. Amcası Meyan bin Zayide sayesinde kısa zamanda orduda önemli rütbelere yükseldi. İlk kez Sistan bölgesinde askeri hizmete başlayan Yezid, Halife El-Mehdi döneminde (775-785) Horasan'da isyan bastırmış, 782 yılında Harun Reşid'in başkanlığı ile Bizans'a karşı savaşmıştır. El-Hadi'nin Curcan hakimliği döneminde ona sadık olmuş, bu sadakati karşılığında Ermeniye hakimliği ile taltif edilmişti.
Hanedanın Sonu
11. yüzyılın ilk yıllarından başlayarak ister saray, isterse de politikada güçlü fars eğilimleri görülmekteydi. Bu dönemde farslaşma eğilimlerinin en güçlü ıspatı şahların isimleriydi. Zira Şirvanşahların isimleri değişmişti. Yezid bin Ahmet'ten sonra Arap isimlerinden eski Sasani isimlerine dönüş başlamıştır. Artık X yüzyılın ilk yarısında Mezyedi Şirvanşahları Sasani kökenli asil ailelerle akrabalık ilişkilerine giriyor ve bu ailelerin kadın temsilcileri eski gelenekleri devam ettiriyorlardı. Kesrani Hanedanı’nın kurucu olan I. Manuçehr aslında son Mezyedi Şirvanşahı II. Yezid Mezyed’in oğluydu. Bu yüzden bu iki hanedan aslında hiç ayrılmamış, sadece fars yönümlü siyaset yüzünden tarihçiler tarafından sınıflandırılmıştır.
Hanedana mensup Şirvanşahlar
- I. Heysam (861-?)
- I. Muhammet (?-?)
- II. Heysam (?-?)
- I. Ali (?-913)
- II. Muhammet (913-917)
- I. Yezid Mezyed (917-948)
- III. Muhammet (Eylül 948 - Haziran 956)
- I. Ahmet Mezyed (Haziran 956 - Haziran 981)
- IV. Muhammet (Haziran 981 - Kasım 991)
- II. Yezid Mezyed (991-1027)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mezyedi Hanedani Sirvansahlar Devleti ni yaklasik olarak 166 yil yoneten hanedandir Mezyediler ya da Yezidiler olarak da bilinir Hanedan adini Abbasi Hilafeti nin Azerbaycan valisi olan den alir Mezyedi Hanedani nin 861 yilinda baslayan yonetimi 1027 yilinda hanedanin kesin olarak farslasmis kolu olan Kesranilerin tahti ele gecirmesiyle son bulmustur Mezyedi Hanedani na mensup son kisi olan Sirvansah II Yezid bin Ahmet 1027 yilinda olmustur Mezyedi Hanedani ndan hukumdar olanlar yaygin olarak Sirvansah olarak bilinir Ancak kurulus doneminden once hukumdarlik unvani emir ya da valiydi ve bunun yerine daha sonra sah unvani kullanildi Hanedanin KurulusuMezyedi Hanedani nin kurucusu 7 yuzyilda Suriye den goc eden Arap asilli bir kabileye mensuptu Asil ismi Yezid bin Mezyed bin Zayide bin Abdullah bin Seyban olmus aslen Seyban kabilesine mensuptu Amcasi Meyan bin Zayide sayesinde kisa zamanda orduda onemli rutbelere yukseldi Ilk kez Sistan bolgesinde askeri hizmete baslayan Yezid Halife El Mehdi doneminde 775 785 Horasan da isyan bastirmis 782 yilinda Harun Resid in baskanligi ile Bizans a karsi savasmistir El Hadi nin Curcan hakimligi doneminde ona sadik olmus bu sadakati karsiliginda Ermeniye hakimligi ile taltif edilmisti Hanedanin Sonu11 yuzyilin ilk yillarindan baslayarak ister saray isterse de politikada guclu fars egilimleri gorulmekteydi Bu donemde farslasma egilimlerinin en guclu ispati sahlarin isimleriydi Zira Sirvansahlarin isimleri degismisti Yezid bin Ahmet ten sonra Arap isimlerinden eski Sasani isimlerine donus baslamistir Artik X yuzyilin ilk yarisinda Mezyedi Sirvansahlari Sasani kokenli asil ailelerle akrabalik iliskilerine giriyor ve bu ailelerin kadin temsilcileri eski gelenekleri devam ettiriyorlardi Kesrani Hanedani nin kurucu olan I Manucehr aslinda son Mezyedi Sirvansahi II Yezid Mezyed in ogluydu Bu yuzden bu iki hanedan aslinda hic ayrilmamis sadece fars yonumlu siyaset yuzunden tarihciler tarafindan siniflandirilmistir Hanedana mensup SirvansahlarI Heysam 861 I Muhammet II Heysam I Ali 913 II Muhammet 913 917 I Yezid Mezyed 917 948 III Muhammet Eylul 948 Haziran 956 I Ahmet Mezyed Haziran 956 Haziran 981 IV Muhammet Haziran 981 Kasim 991 II Yezid Mezyed 991 1027 Kaynakca V Minorski Sirvan ve Derbendin tarixi seh 42 S Asurbeyli Sirvansahlar dovleti Baki 2007 seh 63