Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü veya kısa adıyla Çaykur, Türkiye Cumhuriyeti devletine ait, çay üreten bir Türk firması. Ayrıca Çaykur Rizespor'un forma ve isim sponsorudur. Ayrıca soğuk çay, yeşil çay, beyaz çay,organik çay ve siyah çay üretimi yapılmaktadır. 1983 yılında bir kamu iktisadi kuruluşu olarak kurulmuştur.
Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü | |
---|---|
Slogan | Türkiye'nin gerçek çayı budur! |
Kuruluş | 1983 |
Tür | Genel müdürlük |
Merkez | Rize |
Genel Müdür | Yusuf Ziya Alim |
Personel | 11,069 (Aralık 2019) |
Resmî site | caykur.gov.tr |
4 Şubat 2017 tarihinde yayımlanan kararname ile devlete ait bütün hisselerinin Türkiye Varlık Fonu'na devredilmesi kararlaştırılmıştır.
Tarihçe
I. Dünya Savaşı'nın getirdiği ekonomik buhranı takiben, yöredeki işsizliğin giderilmesi ve ekonomik refah sağlanması amacıyla Doğu Karadeniz bölgesinde çaycılık faaliyetleri başlatılmıştır. TBMM tarafından 1924 yılında çıkarılan 407 sayılı kanun ile çay tarımı yasal güvence altına alınmıştır. Ziraat Umum Müfettişi Zihni Derin tarafından yürütülen çay üretme çalışmalarının başarılı olması sonucu 1937 ve 1940 yıllarında Batum'dan getirtilen tohumlarla çay bahçeleri kurulmuştur.
Çay üreticiliği takip eden yıllarda da Türkiye Cumhuriyeti devleti tarafından desteklenmiştir. 1938'de ilk çay mahsulü alınmış, 1947'de ilk çay fabrikası kurulmuştur. 1963 yılından itibaren Türkiye'nin çay tüketiminin karşılanmasında ithalatın yerini yerli üretim almıştır. Çaycılık faaliyetleri 1948 yılına kadar Devlet Ziraat İşletmeleri tarafından, 1949-1973 yılları arasında ise Tekel Genel Müdürlüğü ve Tarım Bakanlığı işbirliği ile yürütülmüştür.
1971 yılında çıkarılan 1497 sayılı kanun ile tüm çaycılık faaliyetleri devredilmiştir. Bu kurum 1982 yılında çıkarılan 2929 sayılı kanunla Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü haline gelmiş ve kamu iktisadi kurumu statüsü (KİK) kazanmıştır. KİK statüsü 1994 yılında çıkan 4046 sayılı kanunla değiştirilmiş ve Çaykur bir İktisadi Devlet Teşekkülü (İDT) olmuştur. İDT statüsüne alınmasından itibaren özelleştirme tartışmalarına konu olmuştur. 2017 yılında tüm hisseleri Türkiye Varlık Fonu'na aktarılmıştır.
Varlıklar
Çaykur, 4 adet organik siyah çay, 1 adet siyah ve yeşil çay ve 41 adet dökme kuru çay fabrikasında üretim yapmaktadır. 2020 yılı verilerine göre, günlük kuru çay işleme kapasitesi 9.020 tondur. Çaykur'un bünyesindeki fabrikaların illere göre dağılımı ve kapasiteleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
İllere göre Çaykur bünyesindeki fabrikalar ve kapasiteleri (2020 yılı verileri) | ||||
---|---|---|---|---|
İl | Fabrika sayısı | Kapasite (gün) | ||
Rize | 33 | 6.450 | ||
Trabzon | 8 | 1.510 | ||
Artvin | 4 | 880 | ||
Giresun | 1 | 180 | ||
Toplam | 46 | 9.020 |
Genel Müdürler
№ | Genel Müdür | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
---|---|---|---|
1 | 1 Eylül 1972 | 13 Eylül 1974 | |
2 | 5 Şubat 1975 | 22 Temmuz 1976 | |
3 | Ahmet Karamüftüoğlu | 2 Temmuz 1977 | 12 Ekim 1977 |
4 | 12 Ekim 1977 | 14 Nisan 1978 | |
5 | 14 Nisan 1978 | 12 Şubat 1979 | |
6 | 7 Mart 1979 | 6 Ocak 1980 | |
7 | 6 Ocak 1980 | 11 Mart 1981 | |
8 | Yılmaz Telatar | 11 Mart 1981 | 9 Nisan 1987 |
9 | Nejat Ural | 30 Eylül 1987 | 28 Ocak 1992 |
10 | Tuncer Ergüven | 28 Ocak 1992 | 1 Kasım 1995 |
11 | 23 Nisan 1996 | 5 Mayıs 1997 | |
12 | 5 Mayıs 1997 | 17 Temmuz 1997 | |
13 | Nejat Ural | 17 Temmuz 1997 | 16 Ocak 2003 |
14 | Ekrem Yüce | 4 Şubat 2003 | 10 Mart 2011 |
15 | İmdat Sütlüoğlu | 27 Nisan 2011 | 26 Nisan 2018 |
16 | 26 Nisan 2018 | Görevde |
Kaynakça
- ^ "Çaykur'un Sloganı". caykur.gov.tr. 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2021.
- ^ a b c "Çaykur İstatistik Bülteni 2020". caykur.gov.tr. 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2021.
- ^ a b c . caykur.gov.tr. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017.
- ^ a b "Ziraat Bankası, TÜRKSAT, BOTAŞ, PTT, BİST Varlık Fonu'na devredildi". NTV.com.tr. 6 Şubat 2017. 7 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2017.
- ^ a b Ulusoy, Ahmet; Yılmaz, Hikmet (2017). . AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 17 (3). s. 1-21. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017.
Dış bağlantılar
- Resmi sitesi10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Türkiye'deki bir kuruluş ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cay Isletmeleri Genel Mudurlugu veya kisa adiyla Caykur Turkiye Cumhuriyeti devletine ait cay ureten bir Turk firmasi Ayrica Caykur Rizespor un forma ve isim sponsorudur Ayrica soguk cay yesil cay beyaz cay organik cay ve siyah cay uretimi yapilmaktadir 1983 yilinda bir kamu iktisadi kurulusu olarak kurulmustur Cay Isletmeleri Genel MudurluguSloganTurkiye nin gercek cayi budur Kurulus1983TurGenel mudurlukMerkezRizeGenel MudurYusuf Ziya AlimPersonel11 069 Aralik 2019 Resmi sitecaykur gov tr 4 Subat 2017 tarihinde yayimlanan kararname ile devlete ait butun hisselerinin Turkiye Varlik Fonu na devredilmesi kararlastirilmistir TarihceI Dunya Savasi nin getirdigi ekonomik buhrani takiben yoredeki issizligin giderilmesi ve ekonomik refah saglanmasi amaciyla Dogu Karadeniz bolgesinde caycilik faaliyetleri baslatilmistir TBMM tarafindan 1924 yilinda cikarilan 407 sayili kanun ile cay tarimi yasal guvence altina alinmistir Ziraat Umum Mufettisi Zihni Derin tarafindan yurutulen cay uretme calismalarinin basarili olmasi sonucu 1937 ve 1940 yillarinda Batum dan getirtilen tohumlarla cay bahceleri kurulmustur Cay ureticiligi takip eden yillarda da Turkiye Cumhuriyeti devleti tarafindan desteklenmistir 1938 de ilk cay mahsulu alinmis 1947 de ilk cay fabrikasi kurulmustur 1963 yilindan itibaren Turkiye nin cay tuketiminin karsilanmasinda ithalatin yerini yerli uretim almistir Caycilik faaliyetleri 1948 yilina kadar Devlet Ziraat Isletmeleri tarafindan 1949 1973 yillari arasinda ise Tekel Genel Mudurlugu ve Tarim Bakanligi isbirligi ile yurutulmustur 1971 yilinda cikarilan 1497 sayili kanun ile tum caycilik faaliyetleri devredilmistir Bu kurum 1982 yilinda cikarilan 2929 sayili kanunla Cay Isletmeleri Genel Mudurlugu haline gelmis ve kamu iktisadi kurumu statusu KIK kazanmistir KIK statusu 1994 yilinda cikan 4046 sayili kanunla degistirilmis ve Caykur bir Iktisadi Devlet Tesekkulu IDT olmustur IDT statusune alinmasindan itibaren ozellestirme tartismalarina konu olmustur 2017 yilinda tum hisseleri Turkiye Varlik Fonu na aktarilmistir VarliklarCaykur 4 adet organik siyah cay 1 adet siyah ve yesil cay ve 41 adet dokme kuru cay fabrikasinda uretim yapmaktadir 2020 yili verilerine gore gunluk kuru cay isleme kapasitesi 9 020 tondur Caykur un bunyesindeki fabrikalarin illere gore dagilimi ve kapasiteleri asagidaki tabloda verilmistir Illere gore Caykur bunyesindeki fabrikalar ve kapasiteleri 2020 yili verileri Il Fabrika sayisi Kapasite gun Rize 33 6 450Trabzon 8 1 510Artvin 4 880Giresun 1 180Toplam 46 9 020Genel Mudurler Genel Mudur Gorev Baslangici Gorev Bitisi1 1 Eylul 1972 13 Eylul 19742 5 Subat 1975 22 Temmuz 19763 Ahmet Karamuftuoglu 2 Temmuz 1977 12 Ekim 19774 12 Ekim 1977 14 Nisan 19785 14 Nisan 1978 12 Subat 19796 7 Mart 1979 6 Ocak 19807 6 Ocak 1980 11 Mart 19818 Yilmaz Telatar 11 Mart 1981 9 Nisan 19879 Nejat Ural 30 Eylul 1987 28 Ocak 199210 Tuncer Erguven 28 Ocak 1992 1 Kasim 199511 23 Nisan 1996 5 Mayis 199712 5 Mayis 1997 17 Temmuz 199713 Nejat Ural 17 Temmuz 1997 16 Ocak 200314 Ekrem Yuce 4 Subat 2003 10 Mart 201115 Imdat Sutluoglu 27 Nisan 2011 26 Nisan 201816 26 Nisan 2018 GorevdeKaynakca Caykur un Slogani caykur gov tr 10 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2021 a b c Caykur Istatistik Bulteni 2020 caykur gov tr 10 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2021 a b c caykur gov tr 22 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2017 a b Ziraat Bankasi TURKSAT BOTAS PTT BIST Varlik Fonu na devredildi NTV com tr 6 Subat 2017 7 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2017 a b Ulusoy Ahmet Yilmaz Hikmet 2017 AIBU Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 17 3 s 1 21 22 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2017 Dis baglantilarResmi sitesi10 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye deki bir kurulus ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz