Wankel motoru; ekzantrik döner tasarıma sahip, yanma basıncını döner harekete çeviren içten yanmalı bir motordur. Bu motorlarda diğer içten yanmalı motorlardan farklı olarak, kenarları yayvanlaştırılmış üçgen şeklinde döner pistonlar kullanılır. Güç iletiminin doğrudan piston üzerine bağlı yardımı ile gerçekleştirilmesi sayesinde yapıları diğer motorlara göre daha az karmaşıktır. Pistonlu motorların aksine tüm parçalar aynı yönde döner. Bu motorun diğer avantajları harekette akıcılık, kompaktlık ve daha yüksek güç-ağırlık oranıdır.
Tarihçe
(1902-1988), sonradan soyadı ile anılmaya başlanan döner pistonlu motorlarla ilgili çalışmalarına 1924 yılında kurduğu küçük laboratuvarda başladı. 1929 yılında yaptığı ilk motorun patentini aldı. Ardından 1933 yılında daha gelişmiş bir model olan 'nin patentini alan Wankel, konu ile ilgili çalışmalarına devam etti.
İlerleyen yıllarda motorun teknik sorunlarını çözme ve geliştirme üzerine çalışan Wankel, II. Dünya Savaşı yıllarında çalışmalarını devam ettirmekte güçlüklerle karşılaştı. 1940'lı yılların sonları ve 1950'lerin başlarında motosiklet ve otomobil üreticisi NSU (günümüzde Audi) ile birlikte çalışmaya başladı. Wankel motoru, hala bir taşıt aracında kullanılabilecek güvenilirlik ve dayanıklılığa ulaşamamıştı.
NSU ile birlikte yapılan geliştirme çalışmaları sonucunda, 1954 yılında birçok teknik sorunu çözümlenmiş (Almanca: Drehkolbenmotor) motoru ortaya çıktı. DKM54'ün de bazı sorunları vardı ve ticari kullanım için hazır değildi. Bu motorun kullanıldığı NSU yapımı bir araç 1957 yılında 50&nb;cm³ sınıfında dünya hız rekorunu kırdı.
Bir yıl sonra 1958 yılında üretilen KKM57P (Almanca: Kreiskolbenmotor) ilk defa Almanya Neckarsulm’daki NSU firması standına getirildi. Bu motor Wankel motorlarının günümüzdeki haline benzemekteydi.
ilk kez 1963 yılında marka araca monte edildi. 1967 yılında NSU Ro 80 çift döner rotorlu wankel motorunu üretti. NSU Ro 80, 2x497,5 cm³ motor hacmine sahipti. 5500 d/d'de 136 BG güç üretiyordu. Motorun ağırlığı 103 kg, sıkıştırma oranı 9/1’di.
NSU’dan başka o yıllarda Japon Toyo Kogyo Firması da Wankel motorlu otomobiller üretmiştir. 1972 yılında Amerikan GM firması 5 yıl içinde 50 milyon dolar harcayarak 185 BG gücünde bir Wankel motorunu geliştirerek otomobillerinde kullanmaya başlamıştır. Yine Amerikan Ford firması Wankel motorunun kendi araçlarında kullanılması için çeşitli anlaşmalar yapmıştır. Bunların dışında Japonya’da Datsun, İngiltere’de Rolls-Royce ve İtalya’da Alfa Romeo firmaları Wankel motoruyla ilgilenmişlerdir. Günümüzde (2005-2006) ticari olarak üretilen ve pazarlanan tek Wankel motorlu otomobil Mazda RX8 modelidir.
Yapısı ve çalışması
Wankel motorunun normal bir motordan çok daha basit bir yapısı vardır. Oval bir gövde içerisinde merkezden kaçık olarak dönen bir rotor (döner piston) (tasarıma göre 2-3-4 rotor da olabilir) ve eksantrik milidir (eksantrik mili 4 zamanlı motorlarda bulunan krank milinin işini yapmaktadır).
Wankel motoru, 4 silindirli, 16 supaplı, 2 eksantrikli bir günümüz motoruna göre çok daha az karmaşık hareketli parçaya sahiptir. Rotor bir iç v bir dış dişli yardımı ile motorun ana miline bağlıdır. Motor çalıştığı sürece emme, sıkıştırma, iş ve egzoz zamanları rotorun çevresinde oluşur. Motorun en büyük zorluğu da buradan kaynaklanır. Rotorun etrafının çok çabuk aşınmasından dolayı sıklıkla değiştirilmesi gerekmektedir. Genellikle polimer malzemeden yapılan rotor kenarlarının aşınması sorununu çözebilecek uygun nitelikte bir malzeme halen üretilememiştir.
Wankel motoru dört zaman ilkesine göre çalışmaktadır. Rotorun her bir tam devrinde her haznede dört zamanlı motora göre bir iş meydana gelir. Eksantrik mili bu sırada üç devir dönmüş olur.
Motorun kumandası muhafaza gövdesindeki kanal üzerinden sağlanır. Rotor eksantrik milinin bir kamına yataklandırılmıştır. Muhafaza gövdesinin içinde sabitlenen rotorun iç tarafına açılmış dişli ile kavraşmış durumdadır. Rotor sabit pinyon dişli üzerinde yuvarlanır. Yuvarlanırken eksantrik mili üzerinde bir döndürme kuvveti oluşturur. Eksantrik milinde oluşan bu dönme hareketi şanzımana iletilir. Su ile soğutmalı motor gövdesinin bir yanında emme ve egzoz kanalları karşı tarafında ateşleme bujileri yer alır.
Wankel motorunun günümüzdeki en büyük sorunu torku yakalamak için gereken yüksek devirdir. Bununla paralel ilerleyen yakıt tüketimi de epey yüksektir. Günümüz wankel otomobillerinden Mazda Rx-8'i baz alırsak, otomobil sakin kullanım dışında 100 km'de 20 litreye yakın yakıt harcadığı bazı kullanıcılar tarafından rapor edilmiştir.
Wankel motor kullanan araçlar
Otomobiller
- Mazda RX-8 (2003-2012)
- Mazda RX-7 (1978–2002)
- (1975–1981)
- (1972–1977)
- (1971–1974)
- (1968–1975)
- (1967–1972)
- Mazda 787B (1991 LeMans 24 Saat galibi)
- NSU Ro 80 (1967–1977)
- (1964–1967)
- (Audi 100 C2) (1976–1977) - yaklaşık 25 prototip
- (1974–1977)
- (19??–19??)
- (Prototip 1969–1980)
- (Trabant, Wartburg) Prototip
Motosikletler
- Hercules W 2000 "Staubsauger"
- Suzuki RE 5
- Van Veen OCR 1000
- Norton P41 "Interpol II"
- Norton P43 "Classic"
- Norton P52 "Commander Police"
- Norton P53 "Commander Civilian"
- Norton P55 "F1"
- Norton P55B "F1 Sports"
- MZ Prototip
Deniz Taşıtları
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wankel motoru ekzantrik doner tasarima sahip yanma basincini doner harekete ceviren icten yanmali bir motordur Bu motorlarda diger icten yanmali motorlardan farkli olarak kenarlari yayvanlastirilmis ucgen seklinde doner pistonlar kullanilir Guc iletiminin dogrudan piston uzerine bagli yardimi ile gerceklestirilmesi sayesinde yapilari diger motorlara gore daha az karmasiktir Pistonlu motorlarin aksine tum parcalar ayni yonde doner Bu motorun diger avantajlari harekette akicilik kompaktlik ve daha yuksek guc agirlik oranidir Wankel motorunun ic yapisiTarihce 1902 1988 sonradan soyadi ile anilmaya baslanan doner pistonlu motorlarla ilgili calismalarina 1924 yilinda kurdugu kucuk laboratuvarda basladi 1929 yilinda yaptigi ilk motorun patentini aldi Ardindan 1933 yilinda daha gelismis bir model olan nin patentini alan Wankel konu ile ilgili calismalarina devam etti Ilerleyen yillarda motorun teknik sorunlarini cozme ve gelistirme uzerine calisan Wankel II Dunya Savasi yillarinda calismalarini devam ettirmekte gucluklerle karsilasti 1940 li yillarin sonlari ve 1950 lerin baslarinda motosiklet ve otomobil ureticisi NSU gunumuzde Audi ile birlikte calismaya basladi Wankel motoru hala bir tasit aracinda kullanilabilecek guvenilirlik ve dayanikliliga ulasamamisti NSU ile birlikte yapilan gelistirme calismalari sonucunda 1954 yilinda bircok teknik sorunu cozumlenmis Almanca Drehkolbenmotor motoru ortaya cikti DKM54 un de bazi sorunlari vardi ve ticari kullanim icin hazir degildi Bu motorun kullanildigi NSU yapimi bir arac 1957 yilinda 50 amp nb cm sinifinda dunya hiz rekorunu kirdi NSU SpiderNSU Ro 80 Bir yil sonra 1958 yilinda uretilen KKM57P Almanca Kreiskolbenmotor ilk defa Almanya Neckarsulm daki NSU firmasi standina getirildi Bu motor Wankel motorlarinin gunumuzdeki haline benzemekteydi ilk kez 1963 yilinda marka araca monte edildi 1967 yilinda NSU Ro 80 cift doner rotorlu wankel motorunu uretti NSU Ro 80 2x497 5 cm motor hacmine sahipti 5500 d d de 136 BG guc uretiyordu Motorun agirligi 103 kg sikistirma orani 9 1 di NSU dan baska o yillarda Japon Toyo Kogyo Firmasi da Wankel motorlu otomobiller uretmistir 1972 yilinda Amerikan GM firmasi 5 yil icinde 50 milyon dolar harcayarak 185 BG gucunde bir Wankel motorunu gelistirerek otomobillerinde kullanmaya baslamistir Yine Amerikan Ford firmasi Wankel motorunun kendi araclarinda kullanilmasi icin cesitli anlasmalar yapmistir Bunlarin disinda Japonya da Datsun Ingiltere de Rolls Royce ve Italya da Alfa Romeo firmalari Wankel motoruyla ilgilenmislerdir Gunumuzde 2005 2006 ticari olarak uretilen ve pazarlanan tek Wankel motorlu otomobil Mazda RX8 modelidir Yapisi ve calismasiWankel motorunun calismasi Wankel motorunun normal bir motordan cok daha basit bir yapisi vardir Oval bir govde icerisinde merkezden kacik olarak donen bir rotor doner piston tasarima gore 2 3 4 rotor da olabilir ve eksantrik milidir eksantrik mili 4 zamanli motorlarda bulunan krank milinin isini yapmaktadir Wankel motoru 4 silindirli 16 supapli 2 eksantrikli bir gunumuz motoruna gore cok daha az karmasik hareketli parcaya sahiptir Rotor bir ic v bir dis disli yardimi ile motorun ana miline baglidir Motor calistigi surece emme sikistirma is ve egzoz zamanlari rotorun cevresinde olusur Motorun en buyuk zorlugu da buradan kaynaklanir Rotorun etrafinin cok cabuk asinmasindan dolayi siklikla degistirilmesi gerekmektedir Genellikle polimer malzemeden yapilan rotor kenarlarinin asinmasi sorununu cozebilecek uygun nitelikte bir malzeme halen uretilememistir Wankel motoru dort zaman ilkesine gore calismaktadir Rotorun her bir tam devrinde her haznede dort zamanli motora gore bir is meydana gelir Eksantrik mili bu sirada uc devir donmus olur Motorun kumandasi muhafaza govdesindeki kanal uzerinden saglanir Rotor eksantrik milinin bir kamina yataklandirilmistir Muhafaza govdesinin icinde sabitlenen rotorun ic tarafina acilmis disli ile kavrasmis durumdadir Rotor sabit pinyon disli uzerinde yuvarlanir Yuvarlanirken eksantrik mili uzerinde bir dondurme kuvveti olusturur Eksantrik milinde olusan bu donme hareketi sanzimana iletilir Su ile sogutmali motor govdesinin bir yaninda emme ve egzoz kanallari karsi tarafinda atesleme bujileri yer alir Wankel motorunun gunumuzdeki en buyuk sorunu torku yakalamak icin gereken yuksek devirdir Bununla paralel ilerleyen yakit tuketimi de epey yuksektir Gunumuz wankel otomobillerinden Mazda Rx 8 i baz alirsak otomobil sakin kullanim disinda 100 km de 20 litreye yakin yakit harcadigi bazi kullanicilar tarafindan rapor edilmistir Wankel motor kullanan araclarOtomobiller Mazda RX 8Mazda RX 8 2003 2012 Mazda RX 7 1978 2002 1975 1981 1972 1977 1971 1974 1968 1975 1967 1972 Mazda 787B 1991 LeMans 24 Saat galibi NSU Ro 80 1967 1977 1964 1967 Audi 100 C2 1976 1977 yaklasik 25 prototip 1974 1977 19 19 Prototip 1969 1980 Trabant Wartburg PrototipMotosikletler Hercules W 2000 Staubsauger Suzuki RE 5 Van Veen OCR 1000 Norton P41 Interpol II Norton P43 Classic Norton P52 Commander Police Norton P53 Commander Civilian Norton P55 F1 Norton P55B F1 Sports MZ PrototipDeniz TasitlariDis baglantilar