Malus sieversii, Güney Kazakistan'daki Orta Asya dağlarına özgü yabani bir elma türüdür. Son zamanlarda, evcilleştirilmiş elma çeşitlerinin (Malus domestica) çoğunun birincil atası olduğu gösterilmiştir. 1833'te Altay Dağları'nda yetiştiklerini gözlemleyen bir Alman doğa bilimci olan Carl Friedrich von Ledebour tarafından başlangıçta Pyrus sieversii olarak tanımlandı.
5 ila 12 metre (16 ila 39 ft) uzunluğa kadar erişebilen, yaprak döken bir ağaçtır. Görünüşte modern elmaya çok benzemektedir. Meyvesi, M. domestica hariç tüm Malus türlerinin arasında en büyük olanıdır, 7 cm'ye kadar artabilen çapıyla, birçok modern elma çeşidine eşit büyüklüktedir. Evcilleştirilmiş çeşitlerin aksine, yaprakları sonbaharda kızıla döner. Türlerin artık, neslinin tükenmesine karşı savunmasız olduğu düşünülmektedir.
Tarihçesi ve önemi
Malus sieversii , morfolojik, moleküler ve tarihî kanıtlar temelinde, kültür elmasının (Malus domestica) genomuna ana katkıda bulunan kişi olarak tanımlanmıştı. 2010'da yapılan bir DNA analizi , M. sieversii'yi modern elmanın atası olarak doğrulamıştır.
Modern elmanın genomuna katkıda bulunduğu düşünülen üçüncü bir tür Malus baccata'dır, ancak daha eski elma çeşitlerinde buna dair bir kanıt yoktur.[]
Kazakistan'ın ve eski başkenti ve en kalabalık şehri olan Almatı, adını çevresindeki Malus sieversii ağaçlarına ev sahipliği yapan ormanlardan almıştır. Alma, aynı zamanda diğer Türk dillerinde ve Macarcada "elma" anlamına gelir. Şehrin Sovyet dönemi adı olan Alma-Ata, Kazak lehçesinde "elmaların babası" anlamındadır.
Yeniden ilgi duyulması
Bu ve diğer Malus türleri, M. domestica için elverişli olmayan sert iklim şartlarında büyümeye uyum sağlamış elmaları geliştirmek için bazı yeni yetiştirme programlarında, özellikle artan soğuğa tolerans için kullanılmıştır.
Malus sieversii, modern elma bitkisinin ıslahında değerli genetik bilgiler keşfetme umuduyla yakın zamanda Amerika Birleşik Devletleri Tarımsal Araştırma Servisince yetiştirilmiştir. Ortaya çıkan ağaçların tümü olmasa da bazıları, hastalıklara karşı olağan dışı direnç gösterir. Hastalığa bireysel bazda verdikleri tepkilerdeki çeşitlilik, kendi başına, evcilleştirilmiş torunlarına göre ne kadar büyük genetik çeşitlilik gösterdiklerinin bir işaretidir.
Fotoğraf galerisi
- Çungar-Aladağ Millî Parkı'ndaki Malus sieversii ağaçları
- Sonbaharda
- Meyve
Kaynakça
- ^ Archetti (2009). "Evidence from the domestication of apple for the maintenance of autumn colours by coevolution". Proc Biol Sci. 276 (1667): 2575-80. doi:10.1098/rspb.2009.0355. (PMC) 2684696 $2. (PMID) 19369261.
- ^ "New Insight into the History of Domesticated Apple: Secondary Contribution of the European Wild Apple to the Genome of Cultivated Varieties". PLOS Genetics. 8 (5): e1002703. 2012. doi:10.1371/journal.pgen.1002703. (PMC) 3349737 $2. (PMID) 22589740.
- ^ Velasco R. (2010). "The genome of the domesticated apple (Malus x domestica Borkh.)". Nature Genetics. 42 (10): 833-839. doi:10.1038/ng.654. (PMID) 20802477.
Phylogenetic reconstruction of Pyreae and the genus Malus, relative to major Rosaceae taxa, identified the progenitor of the cultivated apple as M. sieversii.
- ^ Historical Geography of Crop Plants: A Select Roster. CRC Press. 1993. s. 109. ISBN .
Dış bağlantılar
- Kazakistan'da yabani elmalar: ve ABD Tarımsal Araştırma Servisi keşif gezileri
- http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m1134/is_8_110/ai_79051530 29 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Malus sieversii [1] 7 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Malus sieversii Guney Kazakistan daki Orta Asya daglarina ozgu yabani bir elma turudur Son zamanlarda evcillestirilmis elma cesitlerinin Malus domestica cogunun birincil atasi oldugu gosterilmistir 1833 te Altay Daglari nda yetistiklerini gozlemleyen bir Alman doga bilimci olan Carl Friedrich von Ledebour tarafindan baslangicta Pyrus sieversii olarak tanimlandi 5 ila 12 metre 16 ila 39 ft uzunluga kadar erisebilen yaprak doken bir agactir Gorunuste modern elmaya cok benzemektedir Meyvesi M domestica haric tum Malus turlerinin arasinda en buyuk olanidir 7 cm ye kadar artabilen capiyla bircok modern elma cesidine esit buyukluktedir Evcillestirilmis cesitlerin aksine yapraklari sonbaharda kizila doner Turlerin artik neslinin tukenmesine karsi savunmasiz oldugu dusunulmektedir Tarihcesi ve onemiMalus sieversii morfolojik molekuler ve tarihi kanitlar temelinde kultur elmasinin Malus domestica genomuna ana katkida bulunan kisi olarak tanimlanmisti 2010 da yapilan bir DNA analizi M sieversii yi modern elmanin atasi olarak dogrulamistir Modern elmanin genomuna katkida bulundugu dusunulen ucuncu bir tur Malus baccata dir ancak daha eski elma cesitlerinde buna dair bir kanit yoktur kaynak belirtilmeli Kazakistan in ve eski baskenti ve en kalabalik sehri olan Almati adini cevresindeki Malus sieversii agaclarina ev sahipligi yapan ormanlardan almistir Alma ayni zamanda diger Turk dillerinde ve Macarcada elma anlamina gelir Sehrin Sovyet donemi adi olan Alma Ata Kazak lehcesinde elmalarin babasi anlamindadir Yeniden ilgi duyulmasiBu ve diger Malus turleri M domestica icin elverisli olmayan sert iklim sartlarinda buyumeye uyum saglamis elmalari gelistirmek icin bazi yeni yetistirme programlarinda ozellikle artan soguga tolerans icin kullanilmistir Malus sieversii modern elma bitkisinin islahinda degerli genetik bilgiler kesfetme umuduyla yakin zamanda Amerika Birlesik Devletleri Tarimsal Arastirma Servisince yetistirilmistir Ortaya cikan agaclarin tumu olmasa da bazilari hastaliklara karsi olagan disi direnc gosterir Hastaliga bireysel bazda verdikleri tepkilerdeki cesitlilik kendi basina evcillestirilmis torunlarina gore ne kadar buyuk genetik cesitlilik gosterdiklerinin bir isaretidir Fotograf galerisiCungar Aladag Milli Parki ndaki Malus sieversii agaclari Sonbaharda MeyveKaynakca Archetti 2009 Evidence from the domestication of apple for the maintenance of autumn colours by coevolution Proc Biol Sci 276 1667 2575 80 doi 10 1098 rspb 2009 0355 PMC 2684696 2 PMID 19369261 New Insight into the History of Domesticated Apple Secondary Contribution of the European Wild Apple to the Genome of Cultivated Varieties PLOS Genetics 8 5 e1002703 2012 doi 10 1371 journal pgen 1002703 PMC 3349737 2 PMID 22589740 Velasco R 2010 The genome of the domesticated apple Malus x domestica Borkh Nature Genetics 42 10 833 839 doi 10 1038 ng 654 PMID 20802477 Phylogenetic reconstruction of Pyreae and the genus Malus relative to major Rosaceae taxa identified the progenitor of the cultivated apple as M sieversii Historical Geography of Crop Plants A Select Roster CRC Press 1993 s 109 ISBN 978 0 8493 8901 6 Dis baglantilarKazakistan da yabani elmalar ve ABD Tarimsal Arastirma Servisi kesif gezileri http www findarticles com p articles mi m1134 is 8 110 ai 79051530 29 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Malus sieversii 1 7 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde