Bursa, Türkiye'nin bir ilidir. Merkezi Bursa olan il, 2023 sonu itibarıyla 3.214.571 nüfusa sahiptir. Bu nüfusuyla İstanbul, Ankara ve İzmir'den sonra Türkiye'nin 4. Büyük kentidir. Aynı zamanda Marmara Bölgesi'nin İstanbul'dan sonraki en büyük ikinci şehridir.
Bursa | |
---|---|
İlin Türkiye'deki konumu | |
İl sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
İl merkezi | Bursa |
İdare | |
• Vali | Mahmut Demirtaş |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 10.882 km² |
Nüfus | |
• Toplam | 2.787.539 |
• Kır | - |
• Şehir | 2787539 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 224 |
İl plaka kodu | 16 |
Resmî site Bursa Valiliği |
Bursa, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde, 40° kuzey enlem ve 29° doğu boylam daireleri arasında yer alır. Eski adı Hüdavendigâr'dır. Kuzeyinde Marmara Denizi ve Yalova, kuzeydoğuda Kocaeli ve Sakarya, doğuda Bilecik, güneyde Kütahya ve batıda Balıkesir illeri ile çevrilidir.
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2024 verileri)
Bursa İl Nüfusu: 3.214.571 (2023 sonu). İlin yüzölçümü 10.811 km2'dir. İlde km2'ye 297 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 5950 kişi ile Yıldırım'dır.)
İlde yıllık nüfus artış oranı %0,62 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Büyükorhan (%14,40)- Osmangazi(-%0,67)
6 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre 17 ilçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 1061 mahalle bulunmaktadır.
2023 yılı sonunda Bursa ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | |||||||
İlçe | Nüfus 2022 | Nüfus 2023 | Fark | Nüfus Artışı % | Mah.Say. | Alanı km2 | Yoğunluk |
Büyükorhan | 8.940 | 10.325 | 1.385 | 14,40 | 43 | 505 | 20 |
Gemlik | 120.245 | 122.171 | 1.926 | 1,59 | 35 | 401 | 305 |
Gürsu | 102.601 | 103.770 | 1.169 | 1,13 | 16 | 106 | 979 |
Harmancık | 5.979 | 6.334 | 355 | 5,77 | 31 | 400 | 16 |
İnegöl | 294.485 | 299.203 | 4.718 | 1,59 | 116 | 1118 | 268 |
İznik | 44.236 | 44.988 | 752 | 1,69 | 46 | 753 | 60 |
Karacabey | 84.907 | 85.765 | 858 | 1,01 | 85 | 1158 | 74 |
Keles | 10.955 | 11.321 | 366 | 3,29 | 42 | 617 | 18 |
Kestel | 74.109 | 75.954 | 1.845 | 2,46 | 36 | 396 | 192 |
Mudanya | 108.011 | 109.964 | 1.953 | 1,79 | 47 | 369 | 298 |
Mustafakemalpaşa | 102.284 | 103.944 | 1.660 | 1,61 | 131 | 1641 | 63 |
Nilüfer | 536.365 | 543.934 | 7.569 | 1,40 | 64 | 552 | 985 |
Orhaneli | 18.543 | 19.527 | 984 | 5,17 | 61 | 838 | 23 |
Orhangazi | 81.110 | 81.862 | 752 | 0,92 | 31 | 506 | 162 |
Osmangazi | 891.250 | 885.273 | -5.977 | -0,67 | 137 | 621 | 1426 |
Yenişehir | 54.844 | 55.745 | 901 | 1,63 | 71 | 720 | 77 |
Yıldırım | 655.856 | 654.491 | -1.365 | -0,21 | 69 | 110 | 5950 |
Bursa | 3.194.720 | 3.214.571 | 19.851 | 0,62 | 1.061 | 10.811 | 297 |
Bursa il nüfus bilgileri | ||||
---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
1927 | 401.595 | 6 | %29 114.741 286.854 %71 | |
1935 | 442.760 | 6 | %10 | %30 133.699 309.061 %70 |
1940 | 461.648 | 7 | %4 | %31 141.189 320.459 %69 |
1945 | 491.899 | 6 | %7 | %31 154.727 337.172 %69 |
1950 | 545.919 | 6 | %11 | %33 179.016 366.903 %67 |
1955 | 598.898 | 7 | %10 | %36 215.428 383.470 %64 |
1960 | 693.894 | 6 | %16 | %38 262.362 431.532 %62 |
1965 | 755.504 | 7 | %9 | %44 335.048 420.456 %56 |
1970 | 847.884 | 6 | %12 | %49 416.662 431.222 %51 |
1975 | 961.639 | 6 | %13 | %53 507.106 454.533 %47 |
1980 | 1.148.492 | 6 | %19 | %55 636.910 511.582 %45 |
1985 | 1.324.015 | 6 | %15 | %63 840.094 483.921 %37 |
1990 | 1.603.137 | 6 | %21 | %72 1.157.805 445.332 %28 |
2000 | 2.125.140 | 5 | %33 | %77 1.630.940 494.200 %23 |
2007 | 2.439.876 | 4 | %15 | %81 1.979.999 459.877 %19 |
2008 | 2.507.963 | 4 | %3 | %88 2.204.874 303.089 %12 |
2009 | 2.550.645 | 4 | %2 | %88 2.249.974 300.671 %12 |
2010 | 2.605.495 | 4 | %2 | %89 2.308.574 296.921 %11 |
2011 | 2.652.126 | 4 | %2 | %89 2.359.804 292.322 %11 |
2012 | 2.688.171 | 4 | %1 | %89 2.402.012 286.159 %11 |
2013 | 2.740.970 | 4 | %2 | Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır. |
2014 | 2.787.539 | 4 | %2 | |
2015 | 2.842.547 | 4 | %2 | |
2016 | 2.901.396 | 4 | %2 | |
2017 | 2.936.803 | 4 | %1 | |
2018 | 2.994.521 | 4 | %2 | |
2019 | 3.056.120 | 4 | %2 | |
2020 | 3.101.833 | 4 | %1 | |
2021 | 3.147.818 | 4 | %1 | |
2022 | 3.194.720 | 4 | %1 | |
2023 | 3.214.571 | 4 | %1 |
Arkeolojik sit alanları
Antik dönemde Bursa, Misya ve Bitinya bölgeleri sınırları içinde kalmaktadır.
Antik kentler
- Adraneia / Hadriani (Orhaneli)
- Apollonia (Gölyazı)
- Kios / Prousias ad Mare (Gemlik)
- Lopadion (Uluabat)
- Miletopolis /Mileda (Mustafakemalpaşa)
- Myrleia / Apameia / Montaneia (Mudanya)
- Nikaia (İznik)
Höyükler
- Aktopraklık Höyüğü, (Nilüfer-Akçalar)
- Ilıpınar Höyüğü, (Orhangazi)
- Kurşunlu Höyüğü, (İnegöl)
- Hanlar
- Köprüler
|
- Kaplıcalar
- Ağaçhisar Kaplıcası
- Yeni Kaplıca
- Armutlu Kaplıcası
- Bademli Bahçe Kaplıcası
- Tümbüldek Kaplıcaları
- Gemlik (Terme) Kaplıcası
- Ilıcaksu Kaplıcası
- Orhangazi Keramet Kaplıcası
- Sadağ Kaplıcası
- Vakıfbahçe (Çekirge) Kaplıcası
- Kültür merkezleri
Konum
Yönetim
Merkezi Yönetim
Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.
Bursa, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.
Bursa Valisi 1965-Çiçekdağı doğumlu Mahmut DEMİRTAŞ, Ağustos 2023'te Mardin Valisi iken atanmıştır.
Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Bursa'nın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.
Yerel yönetim
Büyükşehir belediyelerinde yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.
Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır. Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.
Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 sayılı kanun 16. madde)
Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı, 1962-Nilüfer doğumlu Mustafa Bozbey (Cumhuriyet Halk Partisi), 31 Mart 2024 seçimlerinde %47,62 oy oranıyla seçilmiştir.
İlçe belediyeleri, 2024 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. AK Parti 9, CHP 6 ve İYİ Parti 2 ilçe belediyesi kazanmıştır.
Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 102'dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 17 ilçe belediye başkanı ve 84 üye). AK Parti 49, CHP 41, MHP 8, İYİ Parti 6 ve YRP ve BBP birer üyeye sahiptir.
Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlarına ait bilgiler Bursa'nın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.
Eğitim
Bursa'da 2'si devlet, 1'i vakıf olmak üzere 3 üniversite bulunmaktadır. Ayrıca kapanan Orhangazi Üniversitesi'nin yerleşkesi şu an Bursa Teknik Üniversitesi tarafından kullanılmaktadır.
- Mudanya Üniversitesi, 2022 yılında Bursa'da kurulmuştur. Bursa Eğitim ve Kültür Vakfı tarafından 11.03.2022 tarihinde kurulmuştur. Bursa'nın Mudanya ilçesinde yer alan üniversitemiz, yüksek standartlarda donanıma sahip, yeşillikler arasında şehrin gürültüsünden izole; ancak şehre yakın kampüsümüz ile öğrencilerimizin ihtiyacı olan her türlü imkanı sunuyor.
- Uludağ Üniversitesi, 1975 yılında Bursa Üniversitesi adıyla kurulup 1982 yılında adı resmen Uludağ Üniversitesi olan, Bursa'nın ilk üniversitesi olma özelliğiyle birlikte Türkiye'nin önde gelen eğitim kurumlarından biridir. Merkez yerleşke olan Görükle Yerleşkesi'ne araç ile 5 dakika uzaklıktaki Görükle yerleşimi, barındırdığı çeşitli seçenekler sunan çok sayıda apart, özel yurt ve özellikle öğrenci odaklı kiralık daireler ile ideal konaklama merkezidir. Diğer yerleşkeleri İnegöl, Gemlik Suni ipek Asım Kocabıyık, Ali Osman Sönmez, Mudanya, Yenişehir İbrahim Orhan, İznik, Mustafakemalpaşa, Karacabey, Orhangazi, Orhaneli, Keles, Harmancık ve Büyükorhan'dır.
- Bursa Teknik Üniversitesi, 2010 yılında yasal olarak kabul edilerek kurulmuştur. Şu anda Yıldırım Yerleşkesi ve Osmangazi Yerleşkesi'nde hizmet vermektedir. Doğa Bilimleri Fakültesi, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Denizcilik Fakültesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Orman Fakültesi, İletişim Fakültesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Fen Bilimleri Enstitüsü'nden oluşan bölümler bulunmaktadır.
- Bursa Orhangazi Üniversitesi, Bursa'nın ilk vakıf üniversitesiydi. 2012-2013 eğitim-öğretim yılında öğrenci kabulüne başlamıştır. Bünyesinde İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Fen Bilimleri Enstitüsü'nden bulunmaktadır. Üniversite 23 Temmuz 2016 tarihinde, Olağanüstü Hal (OHAL) Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'yle üniversite kapatılmıştır.
- Faruk Saraç Tasarım Meslek Yüksekokulu, Fabrika-i Hümayun adlı eski ipek fabrikasında hizmet vermektedir.
- Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Merkezi
- İstanbul Ticaret Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Merkezi
- Okan Üniversitesi, Bursa Sürekli Eğitim Merkezi
- İstanbul Bilgi Üniversitesi, Bursa Sürekli Eğitim Merkezi
- Plato Meslek Yüksekokulu, Bursa Sürekli Eğitim Merkezi
- Uludağ Üniversitesi Bahçesi
- Uludağ Üniversitesi Makina Bölümü Binası
- Mudanya Üniversitesi 7 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Halk eğitim merkezleri
- Osmangazi Halk Eğitim Merkezi27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kestel Halk Eğitim Merkezi24 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gemlik Halk Eğitim Merkezi7 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İnegöl Halk Eğitim Merkezi26 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Medya
Bursa, yerel medya kuruluşlarının en fazla olduğu illerden biridir. Bursa'da 27'si merkezde olmak üzere toplam 38 yerel radyo kanalı, 6 yerel televizyon kanalı, 20'si merkezde toplam 46 yerel gazete bulunmaktadır. Bunun yanında kentin cemiyet hayatını ve gece yaşantısını anlatan magazin dergileri ve yerel ekonomi dergileri de Bursa'nın diğer yerel basın kuruluşlarıdır. Yerel basın kuruluşları haricinde tüm ulusal radyo ve TV kanalları da Bursa'da farklı frekanslarda yayın yapmaktadır. Şehirde ayrıca, Anadolu Ajansı, İhlas Haber Ajansı, Demirören Haber Ajansı gibi önemli haber ajanslarının büroları bulunmaktadır.
- Yerel televizyon kanalları
- Flash TV (1992-2000) (2000 yılından sonra stüdyolarını İstanbul'a taşımış 2019'da ise kapanmıştır. 2021'de tekrar açılmıştır.)
- Olay TV (1994-2019) (2019 yılında kapandı. 2020 yılında tekrar yayına başlayacağı iddia edildi. Tekrar yayına başladı ve kapandı. 2021 yılında tekrar yayına başlayacağı iddia edildi. Henüz başlamadı.)
- Bursa AS TV (1995-Günümüz)
- Line TV (2006-Günümüz)
- (2011-Günümüz)
- (2010-Günümüz)
- (İnegöl) (1995-Günümüz) (Eski adı: Kanal 16)
- (İnegöl) (1993-Günümüz)
Bursa'da yayın yapıp kapanan yerel TV kanalları
- (RTV) (1995-1996)
- (?-2010) olarak devam etmektedir.
- (1993-1995)
- (İnegöl) (1999-2009)
- (İnegöl) (2009-2010)
- Bursaspor TV (BSTV) (2009-2018)
- Yerel radyo kanalları
- 88.3
- 89.5
- 90.3
- 91.3
- 91.5
- 91.7
- 92.6
- 93.4
- 94.2
- 94.4
- 95.4
- 95.6
- 96.3
- 99.1
- 99.3
- 100.9
- 101.6
- 101.9
- 103.3
- 103.7
- 104.3
- 105.3
- 105.5
- 106.5
- 106.7
- 107.1
- 107.3
- 107.9
- 92.4 (İnegöl)
- 94.8 (İnegöl)
- 101.7 (İnegöl)
- 102.1 (İnegöl)
- 93.8 (Mustafakemalpaşa)
- 96.1 (Mustafakemalpaşa)
- 96.5 (Mustafakemalpaşa)
- 100.7 (Binbir FM) (Mustafakemalpaşa)
- 101.5 (Karacabey)
- 106.9 (Karacabey)
- 105.7 (Orhangazi)
- Yerel gazeteler
Altyapı
Ulaşım
Şehir içi ulaşım 1998'e kadar taksi, dolmuş ve belediye otobüsü gibi klasik sistemlerle karşılanıyordu. 1998'de BursaRay'ın temeli atıldı ve 2002'de işletmeye açıldı. Bursa ile Uludağ arasında ulaşımın sağlanması amacıyla bir teleferik hattı kullanılmaktadır. Bu teleferik hattı, Türkiye'nin ilk ve en uzun teleferik hattıdır.
Heykel - Kent Meydanı arasında T1 tramvay hattı ve Cumhuriyet Caddesi - İncirli Caddesi üzerinde bir tramvay hattı bulunmaktadır. Bursa tramvay hatlarında tarafından üretilen ve Türkiye'de üretilen ilk tramvay olan İpekböceği, 2013'ten beri işlemektedir. Kara yolu Bursa, İstanbul ve İzmir illeri arasında bir köprü gibidir. Bu köprü otoyolu ve karayoludur. Bursa'daki otoyollar ve 'dir. Şehir içi ulaşım ise BURULAŞ'a aittir. Bursa'da çok sayıda belediye otobüsü, halk otobüsü minibüs, dolmuş ve taksi bulunur. Otobüs, tramvay ve metroda ücretler Bursakart adı verilen manyetik kartla tahsil edilir. 75 dk. içinde metro-otobüs aktarmalarında ücretlendirmede indirim olur.
- Hava yolu
Bursa'da hava ulaşımı Bursa Yenişehir Havalimanı aracılığıyla yapılır. Anadolu da birçok merkeze Ankara aktarmalı sefer düzenlenmektedir. Havalimanı Yenişehir ilçesinde bulunur. Hava yolunun şehrin merkezinde bulunmamasının sebebi eskiden askeri amaçla kullanılan yedek hava meydanının sivilleştirilmiş olmasıdır. Ayrıca İstanbul'da bulunan Sabiha Gökçen Havalimanı'na BURULAŞ tarafından otobüs seferleri düzenlenmektedir.
- Anadolu Jet: Diyarbakır, Erzurum, Muş, Trabzon, Gaziantep, Ankara ve aktarmalı olarak diğer şehirler
- Burulaş tarafından İstanbul Haliç - Gemlik arası işletilen düzenli deniz uçağı faaliyeti zarar ettiği gerekçesiyle 17 Kasım 2017'de durdurulmuştur, ancak özel uçuşlar devam etmektedir.
- Deniz ulaşımı
Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin İDO'ya karşı çıkarmış olduğu BUDO Mudanya'dan İstanbul'a deniz otobüsü seferleri yapmaktadır. İDO aracılığıyla da Güzelyalı, Mudanya'dan İstanbul'a deniz otobüsü ve feribot ulaşımı yapılır. Ayrıca BURULAŞ yaz aylarında körfez seferleri düzenlemektedir.
- Demiryolu
Türkiye'de demiryolu ulaşımı ilk olarak 1892'de yapılan Mudanya demir yollarının 1931'de satın alınmasıyla gelişse de 10 Temmuz 1953'te Bursa-Mudanya demiryolu hattının kapatılması sonrasında TCDD tarafından Bursa'ya demiryolu ulaşımı, 1928-1932 arasında inşa edilen Kütahya-Balıkesir demiryolu kapsamında 1930'da açılan Harmancık istasyonu haricinde sağlanmamıştı. 30 Aralık 2011 tarihinde Bandırma-Osmaneli yüksek standartlı demiryolu hattının sözleşmesi imzalandı. Projenin 2015 yılına kadar bitmesi bekleniyordu. Ancak inşaat çalışmaları hâlâ bitirilemedi.
Bursa'da demiryolu ulaşımını BursaRay yapar. Yapımına 1998'de başlanmıştır. Bursa'nın merkez ilçe ve semtlerini çoğu noktada doğu-batı doğrultusunda birbirine bağlar. BURULAŞ isimli Bursa Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı şirket tarafından işletilmektedir. Belirli etaplar halinde yapıldığından henüz tamamen bitirilmemiş bir projedir. 2002'de ilk olarak iki hat halinde işletmeye açıldı. Şu anda bu hatlar Emek'ten başlanan ve Arabayatağı'nda sona eren 1 no'lu hat ve Uludağ Üniversitesi'nden başlayan ve Kestel'de sona eren 2 no'lu hattır. Toplam uzunluğu 51 km'dir.
Bursa Cumhuriyet Caddesinde Zafer Meydanı ile Çınarönü arasında nostaljik tramvaylar hizmet vermektedir. Hem ulaşım hem turizme katkı sağlayan 1,5 km'lik hat, 28 Mayıs 2011 günü törenle hizmete açılmıştır. Nostaljik tramvayın ilgi görmesinden dolayı mevcut hatta ilave yapılmıştır. 20 Temmuz 2011 tarihinde başlayan inşaat çalışmasıyla nostaljik tramvay, Yıldırım'ın Davutkadı semtine uzatıldı. İlave hat, 5 Kasım 2011 günü törenle hizmete açılmıştır. Hattın uzatılmasıyla birlikte hem nostaljik hem de normal tramvaylar hizmet vermektedir. Günde 7.000'den fazla yolcu bu hattı kullanmaktadır.
T1 hat numaralı Heykel-Kent Meydanı tramvay hattının çalışmaları 07.08.2012 tarihinde başlamıştır. Stadyum Caddesi-Altıparmak Caddesi-Atatürk Caddesi-Heykel-İnönü Caddesi-Kıbrıs Şehitleri Caddesi-Kent Meydanı-Darmstad Caddesi güzergahında sefer yapacak olan tramvayda hat boyunca 13 İstasyonu bulunan T1 tramvay hattı 12 Ekim 2013 tarihinden itibaren yolculu seferlere başlayarak Heykel-Osmangazi-Darmstad Caddesi arasında ring sefer yapmaktadır.
- Teleferik
Uludağ ile Bursa arasındaki ulaşımı kolaylaştıran bir sistemdir. Türkiye'nin en uzun teleferiği olan Uludağ Teleferiği, Bursa'dadır. Yıldırım'daki Teferrüç semti ile Uludağ'daki Sarıalan yaylası arasında 1963'te kurulmuştur. Kadıyayla istasyonundaki aktarma ile toplam 4766 metre uzunluğundadır. 374 metrelik rakımdan başlayan yolculuk, yaklaşık 20 dakika sonra 1634 metrelik rakımda sona erer. Bu teleferik aynı zamanda Türkiye'nin ilk teleferiğidir. 2014 yılı itibarı ile tamamen yenilenen teleferik Sarıalan'a 12 dakikada ulaştırmaktadır. 2015 yılında oteller bölgesine açılan teleferikle Bursa teleferiği, Dünya çapında en uzun mesafeli teleferik hattı olmuştur.
Sağlık
Bursa sağlık açısından çok gelişmiş bir şehirdir. Çok sayıda özel ve devlet hastanesi barındırır. Hastanelerden bazıları aşağıdadır. Kamu hastaneleri
|
|
Kaynakça
- ^ https://www.hurriyet.com.tr/amp/yerel-haberler/bursa/merkez/bursa-valiligine-mahmut-demirtas-atandi-4231277[]
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Bursa Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Bursa Nüfusu". nufusune.com.
- "Bursa Nüfusu". nufusubu.com.
- ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;:0
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
- ^ (PDF). 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ . 6 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ . 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ . 6 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ . 18 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ . NTV. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021.
- ^ http://bianet.org/bianet/medya/229528-olay-tv-yeniden-aciliyor []
- ^ https://www.radyos.com.tr/
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2014.
- ^ . 31 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017.
- ^ a b . Bursa Büyükşehir Belediyesi. 7 Haziran 2014. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2014.
- ^ Simit, Kerem Oğuz; Arslan, Turan; Rizelioğlu, Mehmet. . Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, 2016. 1 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ . 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Deniz uçağı bilet satışları durduruldu". www.burulas.com.tr. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Bursa Yüksek Hızlı Tren Sözleşmesi İmzalandı". T.C. Devlet Demiryolları. 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ . Bursa Büyükşehir Belediyesi. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2013.
- ^ . Bursa Büyükşehir Belediyesi. 25 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2013.
- ^ [1][]
- ^ . 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Bursa (il) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- T.C. Bursa Valiliği
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bursa Turkiye nin bir ilidir Merkezi Bursa olan il 2023 sonu itibariyla 3 214 571 nufusa sahiptir Bu nufusuyla Istanbul Ankara ve Izmir den sonra Turkiye nin 4 Buyuk kentidir Ayni zamanda Marmara Bolgesi nin Istanbul dan sonraki en buyuk ikinci sehridir BursaIlIlin Turkiye deki konumuIl sinirlari haritasiUlkeTurkiyeCografi bolgeMarmara BolgesiIl merkeziBursaIdare ValiMahmut DemirtasYuzolcumu Toplam10 882 km Nufus Toplam2 787 539 Kir Sehir2787539Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu224Il plaka kodu16Resmi site Bursa Valiligi Bursa Marmara Bolgesi nin Guney Marmara Bolumu nde 40 kuzey enlem ve 29 dogu boylam daireleri arasinda yer alir Eski adi Hudavendigar dir Kuzeyinde Marmara Denizi ve Yalova kuzeydoguda Kocaeli ve Sakarya doguda Bilecik guneyde Kutahya ve batida Balikesir illeri ile cevrilidir NufusGuncel Nufus Degerleri TUIK 6 Subat 2024 verileri Bursa Il Nufusu 3 214 571 2023 sonu Ilin yuzolcumu 10 811 km2 dir Ilde km2 ye 297 kisi dusmektedir Yogunlugun en fazla oldugu ilce 5950 kisi ile Yildirim dir Ilde yillik nufus artis orani 0 62 olmustur Nufus artis orani en yuksek ve en dusuk ilceler Buyukorhan 14 40 Osmangazi 0 67 6 Subat 2024 TUIK verilerine gore 17 ilce ve belediye bu belediyelerde toplam 1061 mahalle bulunmaktadir 2023 yili sonunda Bursa ili ve ilcelerinin yerlesim yeri ve nufusla ilgili sayisal bilgileriIlce Nufus 2022 Nufus 2023 Fark Nufus Artisi Mah Say Alani km2 YogunlukBuyukorhan 8 940 10 325 1 385 14 40 43 505 20Gemlik 120 245 122 171 1 926 1 59 35 401 305Gursu 102 601 103 770 1 169 1 13 16 106 979Harmancik 5 979 6 334 355 5 77 31 400 16Inegol 294 485 299 203 4 718 1 59 116 1118 268Iznik 44 236 44 988 752 1 69 46 753 60Karacabey 84 907 85 765 858 1 01 85 1158 74Keles 10 955 11 321 366 3 29 42 617 18Kestel 74 109 75 954 1 845 2 46 36 396 192Mudanya 108 011 109 964 1 953 1 79 47 369 298Mustafakemalpasa 102 284 103 944 1 660 1 61 131 1641 63Nilufer 536 365 543 934 7 569 1 40 64 552 985Orhaneli 18 543 19 527 984 5 17 61 838 23Orhangazi 81 110 81 862 752 0 92 31 506 162Osmangazi 891 250 885 273 5 977 0 67 137 621 1426Yenisehir 54 844 55 745 901 1 63 71 720 77Yildirim 655 856 654 491 1 365 0 21 69 110 5950Bursa 3 194 720 3 214 571 19 851 0 62 1 061 10 811 297Bursa il nufus bilgileriYil Toplam Sira Fark Sehir Kir1927 401 595 6 29 114 741286 854 71 1935 442 760 6 10 30 133 699309 061 70 1940 461 648 7 4 31 141 189320 459 69 1945 491 899 6 7 31 154 727337 172 69 1950 545 919 6 11 33 179 016366 903 67 1955 598 898 7 10 36 215 428383 470 64 1960 693 894 6 16 38 262 362431 532 62 1965 755 504 7 9 44 335 048420 456 56 1970 847 884 6 12 49 416 662431 222 51 1975 961 639 6 13 53 507 106454 533 47 1980 1 148 492 6 19 55 636 910511 582 45 1985 1 324 015 6 15 63 840 094483 921 37 1990 1 603 137 6 21 72 1 157 805445 332 28 2000 2 125 140 5 33 77 1 630 940494 200 23 2007 2 439 876 4 15 81 1 979 999459 877 19 2008 2 507 963 4 3 88 2 204 874303 089 12 2009 2 550 645 4 2 88 2 249 974300 671 12 2010 2 605 495 4 2 89 2 308 574296 921 11 2011 2 652 126 4 2 89 2 359 804292 322 11 2012 2 688 171 4 1 89 2 402 012286 159 11 2013 2 740 970 4 2 Sehir ve kir ayrimi kaldirilmistir 2014 2 787 539 4 22015 2 842 547 4 22016 2 901 396 4 22017 2 936 803 4 12018 2 994 521 4 22019 3 056 120 4 22020 3 101 833 4 12021 3 147 818 4 12022 3 194 720 4 12023 3 214 571 4 1 Bursa panoramasiArkeolojik sit alanlariAntik donemde Bursa Misya ve Bitinya bolgeleri sinirlari icinde kalmaktadir Antik kentler Adraneia Hadriani Orhaneli Apollonia Golyazi Kios Prousias ad Mare Gemlik Lopadion Uluabat Miletopolis Mileda Mustafakemalpasa Myrleia Apameia Montaneia Mudanya Nikaia Iznik Hoyukler Aktopraklik Hoyugu Nilufer Akcalar Ilipinar Hoyugu Orhangazi Kursunlu Hoyugu Inegol HanlarGeyve Han Ipek Han Koza Han Pirinc Han Fidan HanKoprulerBursa Irgandi KoprusuAbdal Koprusu Irgandi Koprusu Meydancik KoprusuKaplicalarAgachisar Kaplicasi Yeni Kaplica Armutlu Kaplicasi Bademli Bahce Kaplicasi Tumbuldek Kaplicalari Gemlik Terme Kaplicasi Ilicaksu Kaplicasi Orhangazi Keramet Kaplicasi Sadag Kaplicasi Vakifbahce Cekirge KaplicasiKultur merkezleriTayyare Kultur MerkeziTayyare Kultur MerkeziKonumKonum BilgileriIlce Kurulus Yili Onceden bagli oldugu ilce Alani km Rakim mt Merkeze Uzaklik km Ulasan YollarBuyukorhan 1987 Orhaneli 505 799 87 gt gt Gemlik Cumh once 401 7 29 Gursu 1990 Merkez 106 112 11Harmancik 1987 Orhaneli 400 689 96 Inegol Cumh once 1 118 294 45 Iznik 1930 Yenisehir 753 103 77Karacabey Cumh once 1 158 15 71 Keles 1953 Orhaneli 617 1 026 64 gt gt Kestel 1990 Merkez 396 122 12Mudanya Cumh once 369 5 28 Mustafakemalpasa Cumh once 1 641 60 87 gt Nilufer 1987 Merkez 552 121 8 Orhaneli Cumh once 838 491 58 gt Orhangazi Cumh once 506 115 47 Osmangazi 1987 Merkez 621 173 0 Yenisehir Cumh once 720 229 54 Yildirim 1987 Merkez 110 160 5BURSA Cumh once 10 813 238YonetimMerkezi Yonetim Buyuksehir illerinde Merkezi yonetim Vali Il Mudurleri ve Il Danisma Kurulundan olusur Bursa bir buyuksehir dir Bu ozelligine gore yonetimi belirlenmistir Protokolde ilk sirada yer alan Vali merkezi yonetimi temsil eder ve Cumhurbaskani tarafindan atanir Buyuksehir yapilan illerde Il Genel Meclisi yetki ve gorevlerini Buyuksehir Belediye Meclisi ne devretmis ve kaldirilmistir Bursa Valisi 1965 Cicekdagi dogumlu Mahmut DEMIRTAS Agustos 2023 te Mardin Valisi iken atanmistir Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Bursa nin ilceleri sayfasinda gosterilmistir Yerel yonetim Buyuksehir belediyelerinde yerel yonetim Buyuksehir Belediye Baskani Buyuksehir Belediye Meclisi ve Buyuksehir Belediye Encumeni nden olusur Yerel yonetimi temsil eden Buyuksehir Belediye Baskani ildeki tum secmenlerin oy coklugu ile secilir Yerel secimlerde Ilce Belediye Baskani ve Ilce Belediye Meclisi icin de oy kullanilarak ilcelerin belediye meclisleri olusur Ilce Belediye meclislerinden alinan uyelerle baskan kontenjani ilce nufusu ve parti oy oranina gore de Buyuksehir Belediye Meclisi olusur Bu mecliste ilce belediye baskanlari da yer alir Meclisin baskani Buyuksehir Belediye Baskani dir Buyuksehir belediye encumeni belediye baskaninin baskanliginda belediye meclisinin kendi uyeleri arasindan bir yil icin gizli oyla sececegi bes uye ile biri genel sekreter biri mali hizmetler birim amiri olmak uzere belediye baskaninin her yil birim amirleri arasindan sececegi bes uyeden olusur 5216 sayili kanun 16 madde Buyuksehir yapilan illerde Il Genel Meclisi yetki ve gorevlerini Buyuksehir Belediye Meclisi ne devretmis ve kaldirilmistir Bursa Buyuksehir Belediye Baskani 1962 Nilufer dogumlu Mustafa Bozbey Cumhuriyet Halk Partisi 31 Mart 2024 secimlerinde 47 62 oy oraniyla secilmistir Ilce belediyeleri 2024 Turkiye yerel secimleri sonuclarina gore uc degisik parti tarafindan yonetilmektedir AK Parti 9 CHP 6 ve IYI Parti 2 ilce belediyesi kazanmistir Bursa Buyuksehir Belediye Meclisi uye sayisi 102 dir Buyuksehir Belediye Baskani 17 ilce belediye baskani ve 84 uye AK Parti 49 CHP 41 MHP 8 IYI Parti 6 ve YRP ve BBP birer uyeye sahiptir Buyuksehir ve ilce belediye baskanlarina ait bilgiler Bursa nin ilceleri sayfasinda gosterilmistir EgitimBursa da 2 si devlet 1 i vakif olmak uzere 3 universite bulunmaktadir Ayrica kapanan Orhangazi Universitesi nin yerleskesi su an Bursa Teknik Universitesi tarafindan kullanilmaktadir Mudanya Universitesi 2022 yilinda Bursa da kurulmustur Bursa Egitim ve Kultur Vakfi tarafindan 11 03 2022 tarihinde kurulmustur Bursa nin Mudanya ilcesinde yer alan universitemiz yuksek standartlarda donanima sahip yesillikler arasinda sehrin gurultusunden izole ancak sehre yakin kampusumuz ile ogrencilerimizin ihtiyaci olan her turlu imkani sunuyor Uludag Universitesi 1975 yilinda Bursa Universitesi adiyla kurulup 1982 yilinda adi resmen Uludag Universitesi olan Bursa nin ilk universitesi olma ozelligiyle birlikte Turkiye nin onde gelen egitim kurumlarindan biridir Merkez yerleske olan Gorukle Yerleskesi ne arac ile 5 dakika uzakliktaki Gorukle yerlesimi barindirdigi cesitli secenekler sunan cok sayida apart ozel yurt ve ozellikle ogrenci odakli kiralik daireler ile ideal konaklama merkezidir Diger yerleskeleri Inegol Gemlik Suni ipek Asim Kocabiyik Ali Osman Sonmez Mudanya Yenisehir Ibrahim Orhan Iznik Mustafakemalpasa Karacabey Orhangazi Orhaneli Keles Harmancik ve Buyukorhan dir Bursa Teknik Universitesi 2010 yilinda yasal olarak kabul edilerek kurulmustur Su anda Yildirim Yerleskesi ve Osmangazi Yerleskesi nde hizmet vermektedir Doga Bilimleri Fakultesi Mimarlik ve Muhendislik Fakultesi Denizcilik Fakultesi Insan ve Toplum Bilimleri Fakultesi Orman Fakultesi Iletisim Fakultesi Sanat ve Tasarim Fakultesi Yabanci Diller Yuksekokulu Sosyal Bilimler Enstitusu ve Fen Bilimleri Enstitusu nden olusan bolumler bulunmaktadir Bursa Orhangazi Universitesi Bursa nin ilk vakif universitesiydi 2012 2013 egitim ogretim yilinda ogrenci kabulune baslamistir Bunyesinde Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Muhendislik Fakultesi Mimarlik ve Tasarim Fakultesi Yabanci Diller Yuksekokulu Sosyal Bilimler Enstitusu ve Fen Bilimleri Enstitusu nden bulunmaktadir Universite 23 Temmuz 2016 tarihinde Olaganustu Hal OHAL Kapsaminda Alinan Tedbirlere Iliskin Kanun Hukmunde Kararname yle universite kapatilmistir Faruk Sarac Tasarim Meslek Yuksekokulu Fabrika i Humayun adli eski ipek fabrikasinda hizmet vermektedir Bahcesehir Universitesi Lisansustu Egitim Merkezi Istanbul Ticaret Universitesi Lisansustu Egitim Merkezi Okan Universitesi Bursa Surekli Egitim Merkezi Istanbul Bilgi Universitesi Bursa Surekli Egitim Merkezi Plato Meslek Yuksekokulu Bursa Surekli Egitim MerkeziUludag Universitesi Bahcesi Uludag Universitesi Makina Bolumu Binasi Mudanya Universitesi 7 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Halk egitim merkezleriOsmangazi Halk Egitim Merkezi27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kestel Halk Egitim Merkezi24 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gemlik Halk Egitim Merkezi7 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Inegol Halk Egitim Merkezi26 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde MedyaBursa yerel medya kuruluslarinin en fazla oldugu illerden biridir Bursa da 27 si merkezde olmak uzere toplam 38 yerel radyo kanali 6 yerel televizyon kanali 20 si merkezde toplam 46 yerel gazete bulunmaktadir Bunun yaninda kentin cemiyet hayatini ve gece yasantisini anlatan magazin dergileri ve yerel ekonomi dergileri de Bursa nin diger yerel basin kuruluslaridir Yerel basin kuruluslari haricinde tum ulusal radyo ve TV kanallari da Bursa da farkli frekanslarda yayin yapmaktadir Sehirde ayrica Anadolu Ajansi Ihlas Haber Ajansi Demiroren Haber Ajansi gibi onemli haber ajanslarinin burolari bulunmaktadir Yerel televizyon kanallariFlash TV 1992 2000 2000 yilindan sonra studyolarini Istanbul a tasimis 2019 da ise kapanmistir 2021 de tekrar acilmistir Olay TV 1994 2019 2019 yilinda kapandi 2020 yilinda tekrar yayina baslayacagi iddia edildi Tekrar yayina basladi ve kapandi 2021 yilinda tekrar yayina baslayacagi iddia edildi Henuz baslamadi Bursa AS TV 1995 Gunumuz Line TV 2006 Gunumuz 2011 Gunumuz 2010 Gunumuz Inegol 1995 Gunumuz Eski adi Kanal 16 Inegol 1993 Gunumuz Bursa da yayin yapip kapanan yerel TV kanallari RTV 1995 1996 2010 olarak devam etmektedir 1993 1995 Inegol 1999 2009 Inegol 2009 2010 Bursaspor TV BSTV 2009 2018 Yerel radyo kanallari88 3 89 5 90 3 91 3 91 5 91 7 92 6 93 4 94 2 94 4 95 4 95 6 96 3 99 1 99 3 100 9 101 6 101 9 103 3 103 7 104 3 105 3 105 5 106 5 106 7 107 1 107 3 107 9 92 4 Inegol 94 8 Inegol 101 7 Inegol 102 1 Inegol 93 8 Mustafakemalpasa 96 1 Mustafakemalpasa 96 5 Mustafakemalpasa 100 7 Binbir FM Mustafakemalpasa 101 5 Karacabey 106 9 Karacabey 105 7 Orhangazi Yerel gazetelerOlay Gazetesi Bursa Hakimiyet Bursa HaberAltyapiUlasim T3 Zafer Plaza Cinaronu hattinda calisan bir tramvay Sehir ici ulasim 1998 e kadar taksi dolmus ve belediye otobusu gibi klasik sistemlerle karsilaniyordu 1998 de BursaRay in temeli atildi ve 2002 de isletmeye acildi Bursa ile Uludag arasinda ulasimin saglanmasi amaciyla bir teleferik hatti kullanilmaktadir Bu teleferik hatti Turkiye nin ilk ve en uzun teleferik hattidir Heykel Kent Meydani arasinda T1 tramvay hatti ve Cumhuriyet Caddesi Incirli Caddesi uzerinde bir tramvay hatti bulunmaktadir Bursa tramvay hatlarinda tarafindan uretilen ve Turkiye de uretilen ilk tramvay olan Ipekbocegi 2013 ten beri islemektedir Kara yolu Bursa Istanbul ve Izmir illeri arasinda bir kopru gibidir Bu kopru otoyolu ve karayoludur Bursa daki otoyollar ve dir Sehir ici ulasim ise BURULAS a aittir Bursa da cok sayida belediye otobusu halk otobusu minibus dolmus ve taksi bulunur Otobus tramvay ve metroda ucretler Bursakart adi verilen manyetik kartla tahsil edilir 75 dk icinde metro otobus aktarmalarinda ucretlendirmede indirim olur Hava yolu Bursa da hava ulasimi Bursa Yenisehir Havalimani araciligiyla yapilir Anadolu da bircok merkeze Ankara aktarmali sefer duzenlenmektedir Havalimani Yenisehir ilcesinde bulunur Hava yolunun sehrin merkezinde bulunmamasinin sebebi eskiden askeri amacla kullanilan yedek hava meydaninin sivillestirilmis olmasidir Ayrica Istanbul da bulunan Sabiha Gokcen Havalimani na BURULAS tarafindan otobus seferleri duzenlenmektedir Anadolu Jet Diyarbakir Erzurum Mus Trabzon Gaziantep Ankara ve aktarmali olarak diger sehirler Burulas tarafindan Istanbul Halic Gemlik arasi isletilen duzenli deniz ucagi faaliyeti zarar ettigi gerekcesiyle 17 Kasim 2017 de durdurulmustur ancak ozel ucuslar devam etmektedir Deniz ulasimi Bursa Buyuksehir Belediyesi nin IDO ya karsi cikarmis oldugu BUDO Mudanya dan Istanbul a deniz otobusu seferleri yapmaktadir IDO araciligiyla da Guzelyali Mudanya dan Istanbul a deniz otobusu ve feribot ulasimi yapilir Ayrica BURULAS yaz aylarinda korfez seferleri duzenlemektedir Demiryolu Turkiye de demiryolu ulasimi ilk olarak 1892 de yapilan Mudanya demir yollarinin 1931 de satin alinmasiyla gelisse de 10 Temmuz 1953 te Bursa Mudanya demiryolu hattinin kapatilmasi sonrasinda TCDD tarafindan Bursa ya demiryolu ulasimi 1928 1932 arasinda insa edilen Kutahya Balikesir demiryolu kapsaminda 1930 da acilan Harmancik istasyonu haricinde saglanmamisti 30 Aralik 2011 tarihinde Bandirma Osmaneli yuksek standartli demiryolu hattinin sozlesmesi imzalandi Projenin 2015 yilina kadar bitmesi bekleniyordu Ancak insaat calismalari hala bitirilemedi Bursa da demiryolu ulasimini BursaRay yapar Yapimina 1998 de baslanmistir Bursa nin merkez ilce ve semtlerini cogu noktada dogu bati dogrultusunda birbirine baglar BURULAS isimli Bursa Buyuksehir Belediyesi ne bagli sirket tarafindan isletilmektedir Belirli etaplar halinde yapildigindan henuz tamamen bitirilmemis bir projedir 2002 de ilk olarak iki hat halinde isletmeye acildi Su anda bu hatlar Emek ten baslanan ve Arabayatagi nda sona eren 1 no lu hat ve Uludag Universitesi nden baslayan ve Kestel de sona eren 2 no lu hattir Toplam uzunlugu 51 km dir Bursa Cumhuriyet Caddesinde Zafer Meydani ile Cinaronu arasinda nostaljik tramvaylar hizmet vermektedir Hem ulasim hem turizme katki saglayan 1 5 km lik hat 28 Mayis 2011 gunu torenle hizmete acilmistir Nostaljik tramvayin ilgi gormesinden dolayi mevcut hatta ilave yapilmistir 20 Temmuz 2011 tarihinde baslayan insaat calismasiyla nostaljik tramvay Yildirim in Davutkadi semtine uzatildi Ilave hat 5 Kasim 2011 gunu torenle hizmete acilmistir Hattin uzatilmasiyla birlikte hem nostaljik hem de normal tramvaylar hizmet vermektedir Gunde 7 000 den fazla yolcu bu hatti kullanmaktadir T1 hat numarali Heykel Kent Meydani tramvay hattinin calismalari 07 08 2012 tarihinde baslamistir Stadyum Caddesi Altiparmak Caddesi Ataturk Caddesi Heykel Inonu Caddesi Kibris Sehitleri Caddesi Kent Meydani Darmstad Caddesi guzergahinda sefer yapacak olan tramvayda hat boyunca 13 Istasyonu bulunan T1 tramvay hatti 12 Ekim 2013 tarihinden itibaren yolculu seferlere baslayarak Heykel Osmangazi Darmstad Caddesi arasinda ring sefer yapmaktadir Teleferik Sarialan daTeleferik Uludag ile Bursa arasindaki ulasimi kolaylastiran bir sistemdir Turkiye nin en uzun teleferigi olan Uludag Teleferigi Bursa dadir Yildirim daki Teferruc semti ile Uludag daki Sarialan yaylasi arasinda 1963 te kurulmustur Kadiyayla istasyonundaki aktarma ile toplam 4766 metre uzunlugundadir 374 metrelik rakimdan baslayan yolculuk yaklasik 20 dakika sonra 1634 metrelik rakimda sona erer Bu teleferik ayni zamanda Turkiye nin ilk teleferigidir 2014 yili itibari ile tamamen yenilenen teleferik Sarialan a 12 dakikada ulastirmaktadir 2015 yilinda oteller bolgesine acilan teleferikle Bursa teleferigi Dunya capinda en uzun mesafeli teleferik hatti olmustur Saglik Bursa saglik acisindan cok gelismis bir sehirdir Cok sayida ozel ve devlet hastanesi barindirir Hastanelerden bazilari asagidadir Kamu hastaneleri Bursa Sehir Hastanesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cekirge Devlet Hastanesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek Ihtisas Egitim ve Arastirma Hastanesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Prof Dr Turkan Akyol Gogus Hastaliklari Hastanesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ali Osman Sonmez Onkoloji Hastanesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uludag Universitesi Saglik Uygulama ve Arastirma Merkezi16 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dortcelik Cocuk Hastaliklari Hastanesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Duacinari Agiz ve Dis Sagligi Merkezi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bursa Agiz ve Dis Sagligi Merkezi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nilufer Agiz ve Dis Sagligi Merkezi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ilker Celikcan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dr Ayten Bozkaya Spastik Cocuklar Hastanesi Ve Rehabilitasyon Merkezi30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca https www hurriyet com tr amp yerel haberler bursa merkez bursa valiligine mahmut demirtas atandi 4231277 olu kirik baglanti 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 Arsivlenmis kopya PDF 16 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Subat 2020 Arsivlenmis kopya 21 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2024 Arsivlenmis kopya PDF 16 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Subat 2020 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mayis 2021 PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g h i Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Sonuclari html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Bursa Nufusu nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bursa Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bursa Nufusu nufusubu com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Icisleri Bakanligi Iller Idaresi Genel Mudurlugu Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Karayollari Genel Mudurlugu PDF 20 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2020 PDF 10 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2020 6 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2020 1 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2020 6 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2020 18 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2020 NTV 8 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2021 http bianet org bianet medya 229528 olay tv yeniden aciliyor yalin URL https www radyos com tr Arsivlenmis kopya 10 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2014 31 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2017 a b Bursa Buyuksehir Belediyesi 7 Haziran 2014 12 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2014 Simit Kerem Oguz Arslan Turan Rizelioglu Mehmet Uludag Universitesi Muhendislik Fakultesi Dergisi Cilt 21 Sayi 2 2016 1 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2017 Arsivlenmis kopya 24 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Deniz ucagi bilet satislari durduruldu www burulas com tr 22 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Bursa Yuksek Hizli Tren Sozlesmesi Imzalandi T C Devlet Demiryollari 13 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2013 Arsivlenmis kopya 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Bursa Buyuksehir Belediyesi 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2013 Bursa Buyuksehir Belediyesi 25 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2013 1 olu kirik baglanti 28 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mart 2015 Arsivlenmis kopya 18 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bursa il ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Bursa Valiligi