Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karaçay-Balkarca (Karaçay-Balkarca: Къарачай-Малкъар тил, romanize: Qaraçay-Malqar til), Karaçay-Malkarca ya da Davluca, Kuzey Kafkasya'da yaşayan Karaçaylar ve Balkarların konuştukları dil. İki halkın dilleri birbirine çok yakın olduğu için ortak bir adla adlandırılmaktadır.
| Karaçay-Balkarca | |
|---|---|
| Davluca | |
| Къарачай-Малкъар тил (Qaraçay-Malqar til) | |
| Ana dili olanlar | Rusya |
| Bölge | Kabardino-Balkarya, Karaçay-Çerkesya, Afyonkarahisar |
| Etnisite | Karaçaylar, Balkarlar |
| Konuşan sayısı | 310.000 (2010) |
| Dil ailesi | |
| Diyalektler | Karaçayca Balkarca |
| Yazı sistemi | Kiril alfabesi (eskiden Arap ve Latin) |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Karaçay-Çerkesya Kabardino-Balkarya |
| Dil kodları | |
| ISO 639-2 | krc |
| ISO 639-3 | krc |
 | |
| Bu sayfa fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir bulunmadığı takdirde, veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız . | |
Karaçay-Balkarca, Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlıdır. Karaçayca, çoğunluğu Karaçay-Çerkesya'da yaşayan Karaçayların lehçesidir. Balkarca konuşan Balkarların çoğunluğu ise Kabardino-Balkarya'da yaşar. Bu bölgelerin haricinde Avrupa Rusyası'ndan göçen göçmenler dolayısıyla Afyonkarahisar'da da yoğun bir Karaçay-Balkarca konuşan kitle bulunmaktadır.
Tarihçe
Karaçay ve Balkarlar, günümüzde Rusya'nın güneyinde yer alan Kuzey Kafkasya'daki Karaçay-Çerkesya ve Kabardino-Balkarya adlı iki özerk cumhuriyette yaşamaktadırlar. Kafkasya'nın Orta Kafkaslar olarak adlandırılan merkezî bölümünde, Kafkasların en yüksek dağı olan Elbruz Dağı ve çevresindeki yüksek dağlık arazide, Kuban Nehri'nin kaynak havzasındaki vadilerde hayatlarını sürdürmekte olan Karaçay-Balkar Türklerinin etnik kökenleri tarih boyunca bu bölgede hâkimiyet kurmuş olan İskitlere kadar dayandırılmaktadır. 4. yüzyılda Kafkasların kuzeyine gelen Hunların, Kuban Nehri boylarında yaşayan Kafkas kavimlerini boyundurukları altına aldıkları bilinmektedir. Hunların bir kabilesini oluşturan Ön Bulgarların Kafkasya'da Kuban Nehri boylarına yerleşerek burada hâkimiyet kurmaları ile birlikte günümüzdeki Karaçay-Balkar halkının etnik kökeninin temelinin Kafkasya'da atılmış olduğu kabul edilmektedir. Son yıllarda Kafkasya'nın Karaçay-Balkar bölgesinde ortaya çıkarılan runik harfli yazıtların dilinin çözülmesi Karaçay-Balkar halkının etnik kökeni ile ilgili birçok sorunun aydınlatılmasına yardımcı olmuştur. Tuna Bulgarcası ile yazıldıkları ispatlanan bu yazıtların Karaçay-Balkar Türklerinin atalarını meydana getiren Hun-Bulgar Türklerine ait olduklarının ortaya konulması, Karaçay-Balkarcanın kökeni konusuna da açıklık getirmiştir. Bugün Karaçay-Balkarcada yaşamakta olan bürtük, çum, eger, qavra, keli, kürüç gibi kelimelerin Tuna Bulgarcası döneminden kaldığı bilinmektedir.
Dilbilim araştırmaları Karaçay-Balkarcanın ana çizgileri ile tipik bir Kıpçak grubu üyesi olduğunu ortaya koymaktadır. Karaçay-Balkarca, Türk dillerinin Kıpçak kolunun Kafkasya'daki güney bölümünü meydana getirir. Sovyet Türkologlarından Aleksandr Samoyloviç'in 1922 yılında yayımlanan Nekotorie dopolneniya k klassifikatsi turetskih yazıkov (Некоторые дополнения к классификаци турецких языков) adlı eserindeki Türk lehçeleri sınıflamasına göre Karaçay-Balkarca, Türk lehçelerinin z kolunun y bölümünün tav, bol-, kalgan grubuna girer. Buna göre Karaçay-Balkarcada eski Türkçe azak/adak yerine ayak, tag (dağ) yerine tav, olmak yerine bolmak, kalan yerine kalgan biçimleri kullanılır. Bunlardan başka Karaçay-Balkarcada ben yerine men biçiminin kullanılması, kelime başında y- sesinin c- sesine dönüşmesi de Kıpçakçanın özellikleridir.
Karaçay-Balkarlılar dillerini Tav til (dağ dili) ya da Tavça (dağca) biçimlerinde adlandırırlar. Karaçay-Balkarca, tarihî gelişimi içerisinde iki önemli ağza ayrılmıştır. Bunlar ilk bakışta sanıldığı gibi Karaçay ve Balkar lehçeleri değildir. Çünkü Karaçay bölgesinde ve Balkar topraklarının Bashan, Çegem vadilerinde konuşulan dil birbirinden farklı olmayıp Karaçay-Balkar halkının %90'ı tarafından konuşulan bu lehçe, Karaçay-Balkar yazı dilini meydana getirir. İkinci ağız ise Balkar bölgesinin Çerek vadisinde konuşulan Çerek diyalektidir. Holam ve Bızıngı vadilerinde konuşulan dil de Çerek ağzının etkisi altındadır.
Alfabe
İslam'ın 17. yüzyıl sonları gibi oldukça geç bir tarihte Karaçay-Balkarlılar tarafından kabul edilmesi sebebiyle Arap harflerine dayalı alfabenin Karaçay-Balkar Türkleri tarafından öğrenilip kullanılması da gecikmiştir. 18. yüzyıl sonları ile 19. yüzyıl başlarında Küçük Bayramuk ve Yusuf Haçir gibi ilk din adamlarının Karaçay-Balkar halkına İslam'ı öğretmek amacıyla Arap harfleriyle yazdıkları dinî manzumeler, Karaçay-Balkar yazılı edebiyatının başlangıcını oluşturduğu gibi Arap harflerine dayalı Karaçay-Balkar alfabesinin de ilk adımlarını teşkil etmektedir. 1859 yılında doğan Kâzim Meçi'nin Arap harfleriyle Karaçay-Balkarca olarak kaleme aldığı eserleri aynı zamanda Arap harflerine dayalı Karaçay-Balkar alfabesinin gelişmesine ve halk tarafından benimsenmesine de yardımcı olmuştur. İsmail Akbay'ın 1916 yılında Tiflis'te yayımladığı Ana Til adlı eseri Karaçay-Balkarcada Arap harfleriyle basılmış ilk matbu eserlerdendir. 1916-1924 yılları arasında Arap harflerine dayalı alfabeyi kullanan Karaçay-Balkarlılar, 1924-1937 yılları arasında Karaçay-Balkarca için düzenlenmiş Latin alfabesini kullanmışlardır. 1938 yılında Kiril harflerine dayalı Karaçay-Balkar alfabesini kullanmaya başlayan Karaçay-Balkar Türklerinin bu alfabelerinde de 1966 yılında birtakım değişiklikler yapılarak son şekli verilmiştir.
| Karaçay-Balkar Arap alfabesi (1916-1924) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Harf | ﺍ | ﺏ | پ | ت | ج | چ | خ | د | ر | ز | ژ | س | ش | غ | ف | ق | ك | گ | ك | ل | م | ن | ھ | و | ه | ||||||||||||||||||
| Ses | a | b | p | t | c | ç | h | d | r | z | j | s | ş | ğ | f | q | k | g | ŋ | l | m | n | h | u | ü | o | ö | e | i | y | ı | ||||||||||||
| Karaçay-Balkar Latin alfabesi (1924-1937) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Harf | Aa | Bв | Çç | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Ƣƣ | Xx | Ьь | İi | Ƶƶ | Kk | Ll | Mm | Nn | Ꞑꞑ | Oo | Ɵɵ | Pp | Rr | Ss | Şş | Tt | Uu | Yy | Vv | Jj | Zz | |||||||||||||
| Ses | a | b | c | ç | d | e | f | g | ğ | h | ı | i | j | k | q | l | m | n | ŋ | o | ö | p | r | s | ş | t | u | ü | v | y | z | ||||||||||||
| Karaçay-Balkar Kiril alfabesi (1937-günümüz) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Harf | Aa | Бб | Вв | Гг | гъ | Дд | дж | Ее | Ёё | Жж | Зз | Ии | Йй | Кк | къ | Лл | Мм | Нн | нъ/ нг | Оо | Пп | Рр | Сс | Тт | Уу | Фф | Хх | Цц | Чч | Шш | Ыы | Ээ | Юю | Яя | |||||||||||||
| Ses | a | b | v | g | ğ | d | c | ye | ö | j | z | i | y | k | q | l | m | n | ŋ | o | p | r | s | t | u | w | f | h | ts | ç | ş | ı | e | ü/yu | ya | ||||||||||||
Kabardey-Balkar'da ж yerine дж yazarken Karaçay-Çerkesya'da нг yerine нъ bulunur. Bazı baskılarda, özellikle Sovyet döneminde, /w/ sesi için у́ veya ў harfi kullanılır.
Yazılış özellikleri
Karaçay-Balkar alfabesindeki Вв (v) harfi yalnızca Rusçadan geçen kelimelerde kullanılan diş-dudak ünsüzü /v/ sesini karşılar: Вaгoн (vagon), Зaвoд (zavod) gibi. Гг harfi ile Кк harfiyse ön damak ünsüzü /g/ ve /k/ seslerini karşılarken ГЪгъ ve КЪкъ harfleri arka damak ünsüzü /ğ/ ve /q/ seslerini karşılar: кeлгeн (kelgen), къaлгъaн (qalġan) gibi.
ДЖдж harfi Karaçay alfabesinde /c/ sesini karşılar. Bu harf, Balkar alfabesinde 1970'lere kadar yer alırken yerini /j/ sesini karşılayan Жж harfine bırakmıştır. Böylece Karaçay-Balkar lehçesinin Karaçay ve Balkar dilleri biçiminde bölünmesi amaçlanmış ve Balkar imlasında /j/ sesi hâkim kılınmıştır.
Karaçay-Balkar alfabesinde Уу harfi günümüz imlasında hem /u/, hem de çift dudak ünsüzü /v/ (w) seslerini karşılamaktadır. 1970'li yıllara kadar çift dudak ünsüzü /v/ (w) sesi için Ўў harfi kullanılmaktayken imlayı karıştırmak pahasına bu harf alfabeden çıkarılmıştır. Bugün /u/ ve /v/ (w) sesleri için aynı harf kullanılmaktadır.
Karaçay-Balkar alfabesinde Ээ harfi söz başındaki /e/ ünlüsünü yazmak için kullanılır. Söz içinde bu ses /e/ harfi ile gösterilir: Элбeр (elber), Эгeч (egeç), Эмeн (emen) gibi.
Karaçay-Balkar alfabesinde Юю harfi /ü/ sesini karşılar: Юйлю (üylü), Юзюмдю (üzümdü), Юзюк (üzük) gibi. Ancak /o/ ve /u/ seslerinden sonra yazıldığında bu harf /-yu/ hecesini karşılar: боюнчакъ (boyunçaq), тоюм (toyum), уюкъ (uyuq), уютхуч (uyuthuç) gibi.
Karaçay-Balkar alfabesinde Яя harfi /-ya/ hecesini karşılar: джаякъ (cayaq), бояу (boyav), джая (caya), къоян (qoyan) gibi.
Bazı kelimelerin yazılışında Яя harfinin /â/ sesini karşıladığı görülmektedir: кямар (kâmar), некях (nekâh), гяхиник (gâhinik), мекям (mekâm) gibi.
Kaynakça
- Bayramkullanı, A. M.; Orusbiylanı, İ. H. M. (1970). Qaraçay-Malqar Tilni Grammatikası (Rusça). Çerkessk.
- Bayramkullanı, A. M.; Orusbiylanı, İ. H. M. (1985). Qaraçay Til (Rusça). Çerkessk.
- Goçiyeva, S. A.; Süyünçev, H. İ., (Ed.) (1989). Qaraçay-Malqar Orus Sözlük: Karaçayevo-Balkarsko, Russkiy, Slovar (Rusça). Moskova.
- Orusbiylanı, İ. H. M.; Süyünçev, H. İ. (1964). Qaraçay-Malqar Tilni Orfografiyası (Rusça). Stavropol.
- Tavkul, Ufuk (2000). Karaçay-Malkar Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ISBN .
- Tavkul, Ufuk (2007). "Karaçay-Malkar Türkçesi". Ercilasun, Ahmet Bican (Ed.). Türk Lehçeleri Grameri. Ankara: Akçağ Yayınları. ss. 883-938. ISBN .
İşbu madde Ufuk Yavkul tarafından CC BY-SA 3.0 lisansı altında yayımlanan metin içermektedir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karacay Balkarca Karacay Balkarca Karachaj Malkar til romanize Qaracay Malqar til Karacay Malkarca ya da Davluca Kuzey Kafkasya da yasayan Karacaylar ve Balkarlarin konustuklari dil Iki halkin dilleri birbirine cok yakin oldugu icin ortak bir adla adlandirilmaktadir Karacay BalkarcaDavlucaKarachaj Malkar til Qaracay Malqar til Ana dili olanlarRusyaBolgeKabardino Balkarya Karacay Cerkesya AfyonkarahisarEtnisiteKaracaylar BalkarlarKonusan sayisi310 000 2010 Dil ailesiTurki SazKipcakKaracay BalkarcaDiyalektlerKaracayca BalkarcaYazi sistemiKiril alfabesi eskiden Arap ve Latin Resmi durumuResmi dil Karacay Cerkesya Kabardino BalkaryaDil kodlariISO 639 2krcISO 639 3krcBu sayfa UFA fonetik Unicode semboller icerir Dogru bir goruntuleme desteginiz bulunmadigi takdirde veya diger Unicode karakterleri gorebilirsiniz IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak icin bakiniz Yardim IPA Karacay Balkarca Turk dillerinin Kipcak grubuna baglidir Karacayca cogunlugu Karacay Cerkesya da yasayan Karacaylarin lehcesidir Balkarca konusan Balkarlarin cogunlugu ise Kabardino Balkarya da yasar Bu bolgelerin haricinde Avrupa Rusyasi ndan gocen gocmenler dolayisiyla Afyonkarahisar da da yogun bir Karacay Balkarca konusan kitle bulunmaktadir TarihceKaracay ve Balkarlar gunumuzde Rusya nin guneyinde yer alan Kuzey Kafkasya daki Karacay Cerkesya ve Kabardino Balkarya adli iki ozerk cumhuriyette yasamaktadirlar Kafkasya nin Orta Kafkaslar olarak adlandirilan merkezi bolumunde Kafkaslarin en yuksek dagi olan Elbruz Dagi ve cevresindeki yuksek daglik arazide Kuban Nehri nin kaynak havzasindaki vadilerde hayatlarini surdurmekte olan Karacay Balkar Turklerinin etnik kokenleri tarih boyunca bu bolgede hakimiyet kurmus olan Iskitlere kadar dayandirilmaktadir 4 yuzyilda Kafkaslarin kuzeyine gelen Hunlarin Kuban Nehri boylarinda yasayan Kafkas kavimlerini boyunduruklari altina aldiklari bilinmektedir Hunlarin bir kabilesini olusturan On Bulgarlarin Kafkasya da Kuban Nehri boylarina yerleserek burada hakimiyet kurmalari ile birlikte gunumuzdeki Karacay Balkar halkinin etnik kokeninin temelinin Kafkasya da atilmis oldugu kabul edilmektedir Son yillarda Kafkasya nin Karacay Balkar bolgesinde ortaya cikarilan runik harfli yazitlarin dilinin cozulmesi Karacay Balkar halkinin etnik kokeni ile ilgili bircok sorunun aydinlatilmasina yardimci olmustur Tuna Bulgarcasi ile yazildiklari ispatlanan bu yazitlarin Karacay Balkar Turklerinin atalarini meydana getiren Hun Bulgar Turklerine ait olduklarinin ortaya konulmasi Karacay Balkarcanin kokeni konusuna da aciklik getirmistir Bugun Karacay Balkarcada yasamakta olan burtuk cum eger qavra keli kuruc gibi kelimelerin Tuna Bulgarcasi doneminden kaldigi bilinmektedir Dilbilim arastirmalari Karacay Balkarcanin ana cizgileri ile tipik bir Kipcak grubu uyesi oldugunu ortaya koymaktadir Karacay Balkarca Turk dillerinin Kipcak kolunun Kafkasya daki guney bolumunu meydana getirir Sovyet Turkologlarindan Aleksandr Samoylovic in 1922 yilinda yayimlanan Nekotorie dopolneniya k klassifikatsi turetskih yazikov Nekotorye dopolneniya k klassifikaci tureckih yazykov adli eserindeki Turk lehceleri siniflamasina gore Karacay Balkarca Turk lehcelerinin z kolunun y bolumunun tav bol kalgan grubuna girer Buna gore Karacay Balkarcada eski Turkce azak adak yerine ayak tag dag yerine tav olmak yerine bolmak kalan yerine kalgan bicimleri kullanilir Bunlardan baska Karacay Balkarcada ben yerine men biciminin kullanilmasi kelime basinda y sesinin c sesine donusmesi de Kipcakcanin ozellikleridir Karacay Balkarlilar dillerini Tav til dag dili ya da Tavca dagca bicimlerinde adlandirirlar Karacay Balkarca tarihi gelisimi icerisinde iki onemli agza ayrilmistir Bunlar ilk bakista sanildigi gibi Karacay ve Balkar lehceleri degildir Cunku Karacay bolgesinde ve Balkar topraklarinin Bashan Cegem vadilerinde konusulan dil birbirinden farkli olmayip Karacay Balkar halkinin 90 i tarafindan konusulan bu lehce Karacay Balkar yazi dilini meydana getirir Ikinci agiz ise Balkar bolgesinin Cerek vadisinde konusulan Cerek diyalektidir Holam ve Bizingi vadilerinde konusulan dil de Cerek agzinin etkisi altindadir AlfabeIslam in 17 yuzyil sonlari gibi oldukca gec bir tarihte Karacay Balkarlilar tarafindan kabul edilmesi sebebiyle Arap harflerine dayali alfabenin Karacay Balkar Turkleri tarafindan ogrenilip kullanilmasi da gecikmistir 18 yuzyil sonlari ile 19 yuzyil baslarinda Kucuk Bayramuk ve Yusuf Hacir gibi ilk din adamlarinin Karacay Balkar halkina Islam i ogretmek amaciyla Arap harfleriyle yazdiklari dini manzumeler Karacay Balkar yazili edebiyatinin baslangicini olusturdugu gibi Arap harflerine dayali Karacay Balkar alfabesinin de ilk adimlarini teskil etmektedir 1859 yilinda dogan Kazim Meci nin Arap harfleriyle Karacay Balkarca olarak kaleme aldigi eserleri ayni zamanda Arap harflerine dayali Karacay Balkar alfabesinin gelismesine ve halk tarafindan benimsenmesine de yardimci olmustur Ismail Akbay in 1916 yilinda Tiflis te yayimladigi Ana Til adli eseri Karacay Balkarcada Arap harfleriyle basilmis ilk matbu eserlerdendir 1916 1924 yillari arasinda Arap harflerine dayali alfabeyi kullanan Karacay Balkarlilar 1924 1937 yillari arasinda Karacay Balkarca icin duzenlenmis Latin alfabesini kullanmislardir 1938 yilinda Kiril harflerine dayali Karacay Balkar alfabesini kullanmaya baslayan Karacay Balkar Turklerinin bu alfabelerinde de 1966 yilinda birtakim degisiklikler yapilarak son sekli verilmistir Karacay Balkar Arap alfabesi 1916 1924 Harf ﺍ ﺏ پ ت ج چ خ د ر ز ژ س ش غ ف ق ك گ ك ل م ن ھ و هSes a b p t c c h d r z j s s g f q k g ŋ l m n h u u o o e i y iKaracay Balkar Latin alfabesi 1924 1937 Harf Aa Bv Cc Cc Dd Ee Ff Gg Ƣƣ Xx Ii Ƶƶ Kk Qq Ll Mm Nn Ꞑꞑ Oo Ɵɵ Pp Rr Ss Ss Tt Uu Yy Vv Jj ZzSes a b c c d e f g g h i i j k q l m n ŋ o o p r s s t u u v y zKaracay Balkar Kiril alfabesi 1937 gunumuz Harf Aa Bb Vv Gg g Dd dzh Ee Yoyo Zhzh Zz Ii Jj Kk k Ll Mm Nn n ng Oo Pp Rr Ss Tt Uu Ff Hh Cc Chch Shsh Yy Ee Yuyu YayaSes a b v g g d c ye o j z i y k q l m n ŋ o p r s t u w f h ts c s i e u yu ya Kabardey Balkar da zh yerine dzh yazarken Karacay Cerkesya da ng yerine n bulunur Bazi baskilarda ozellikle Sovyet doneminde w sesi icin u veya y harfi kullanilir Yazilis ozellikleriKaracay Balkarcanin mor ve eflatun Kafkas dilleri arasindaki dagilimini gosteren harita Karacay Balkar alfabesindeki Vv v harfi yalnizca Ruscadan gecen kelimelerde kullanilan dis dudak unsuzu v sesini karsilar Vagon vagon Zavod zavod gibi Gg harfi ile Kk harfiyse on damak unsuzu g ve k seslerini karsilarken Gg ve Kk harfleri arka damak unsuzu g ve q seslerini karsilar kelgen kelgen kalgan qalġan gibi DZhdzh harfi Karacay alfabesinde c sesini karsilar Bu harf Balkar alfabesinde 1970 lere kadar yer alirken yerini j sesini karsilayan Zhzh harfine birakmistir Boylece Karacay Balkar lehcesinin Karacay ve Balkar dilleri biciminde bolunmesi amaclanmis ve Balkar imlasinda j sesi hakim kilinmistir Karacay Balkar alfabesinde Uu harfi gunumuz imlasinda hem u hem de cift dudak unsuzu v w seslerini karsilamaktadir 1970 li yillara kadar cift dudak unsuzu v w sesi icin Ўy harfi kullanilmaktayken imlayi karistirmak pahasina bu harf alfabeden cikarilmistir Bugun u ve v w sesleri icin ayni harf kullanilmaktadir Karacay Balkar alfabesinde Ee harfi soz basindaki e unlusunu yazmak icin kullanilir Soz icinde bu ses e harfi ile gosterilir Elber elber Egech egec Emen emen gibi Karacay Balkar alfabesinde Yuyu harfi u sesini karsilar Yujlyu uylu Yuzyumdyu uzumdu Yuzyuk uzuk gibi Ancak o ve u seslerinden sonra yazildiginda bu harf yu hecesini karsilar boyunchak boyuncaq toyum toyum uyuk uyuq uyuthuch uyuthuc gibi Karacay Balkar alfabesinde Yaya harfi ya hecesini karsilar dzhayak cayaq boyau boyav dzhaya caya koyan qoyan gibi Bazi kelimelerin yazilisinda Yaya harfinin a sesini karsiladigi gorulmektedir kyamar kamar nekyah nekah gyahinik gahinik mekyam mekam gibi KaynakcaVikipedi Ozgur Ansiklopedi Vikipedi nin Karacay Balkarca krc surumu Bayramkullani A M Orusbiylani I H M 1970 Qaracay Malqar Tilni Grammatikasi Rusca Cerkessk Bayramkullani A M Orusbiylani I H M 1985 Qaracay Til Rusca Cerkessk Gociyeva S A Suyuncev H I Ed 1989 Qaracay Malqar Orus Sozluk Karacayevo Balkarsko Russkiy Slovar Rusca Moskova Orusbiylani I H M Suyuncev H I 1964 Qaracay Malqar Tilni Orfografiyasi Rusca Stavropol Tavkul Ufuk 2000 Karacay Malkar Turkcesi Sozlugu Ankara Turk Dil Kurumu Yayinlari ISBN 9789751613516 Tavkul Ufuk 2007 Karacay Malkar Turkcesi Ercilasun Ahmet Bican Ed Turk Lehceleri Grameri Ankara Akcag Yayinlari ss 883 938 ISBN 9789753388856 Isbu madde Ufuk Yavkul tarafindan CC BY SA 3 0 lisansi altinda yayimlanan metin icermektedir