Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye her yıl birincil enerjisi 6 (exajoule) tüketiyor, kişi başı 20 megawatt saat (MW/s)'ten fazla. Türkiye'de enerji beşte dört'ten fazla fosil yakıtan: %31 petrol, %28 doğalgaz ve %27 kömür(2016 itibarıyla).Türkiye'nin enerji politikası fosil yakıtın ithalatını küçültmek ister, çünkü onlar ithalatın ödemelerinden dörtte biri kapsamaktadır. (Şubat 2019 itibarıyla). Enerjisi kaynaklarının fosil yakıt olması yüzünden Türkiye’den sera gazı emisyonları dünyada ortalama kişi başından daha büyük, yılda kişi başına 6 ton'dan fazla gelmektedir.
Enerjinin değişim ve dönüşüme uğramamış haline birincil enerji kaynaklar denilir: Petrol, doğalgaz, kömür, hidrolik, nükleer, biyokütle, gelgit- dalga, rüzgâr ve güneş enerjisi gibi. Birincil enerjinin dönüştürülmesi ile ikincil enerji kaynakları elde edilir: Elektrik, motorin, benzin, kok kömürü, petrokok, , LPG gibi.
Kişi başı enerji tüketimi, dünyada 1,87 ton eşdeğer petrol(tep), Türkiye'de 1,59 tep'tür. Kişi başına elektrik tüketimi dünyada 3155 kWh, Türkiye'de 3058 kWh'tir. Dünyada ortalama kişi başına Karbon salınımı 4,88 ton/kişi, Türkiye'de 4,31 ton/yıldır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, yılın 7 aylık döneminde 162 milyar 131 milyon 457 bin kilovatsaat elektrik üretildi. Geçen yılın aynı döneminde 169 milyar 34 milyon 33 bin kilovatsaat üretim yapılmıştı. Bu dönemde üretilen elektriğin 100 milyar 651 milyon 208 bin kilovatsaatlik kısmı yerli ve yenilenebilir kaynaklardan elde edildi. Aynı dönemde üretilen elektrikte doğal gazın ortalama payı yüzde 17’de kalırken, ithal kömürün payı yüzde 20.87, yerli kömürün payı yüzde 14.89 oldu. Hidroelektrik santraller ortalama yüzde 33.25 payla üretime en fazla katkı sağlayan kaynak olarak belirlendi. Rüzgar enerjisinin payı yüzde 8.72 oldu. Elektriğin kalan kısmı ise jeotermal, güneş, fuel-oil, biyokütle gibi diğer kaynaklardan üretildi. Böylece, bu yıl ocak-temmuz döneminde üretilen elektrikte yerli ve yenilenebilir kaynakların payı yüzde 62.08 oldu.
Yenilenemez kaynaklar
Petrol
2017 yılında 25,8 milyon ton petrol ithal edilmiştir. Ham petrol Irak, Rusya,Suudi Arabistan,Kuveyt ve Kazakistan'tan geliyor.
Kömür
Türkiye'deki kömür en çok düşük kaliteli linyitir. Dünya sera gazlarının %1'i Türkiye’den sera gazı emisyonları, bunun üçte biri kömürden ortaya çıkıyor fakat Türkiye'nin enerji politikası kömür santrallerini mali olarak destekliyor.
Doğalgaz
Türkiye'nin doğal gazda dışa bağımlılığı %98'8'dir. Tüketilen 49,8 milyar m³ doğal gazın ancak 502 milyon m³'ü (%1) Türkiye'de üretilmiştir. Doğal gazın %50'si elektrik üretiminde kullanılmaktadır.
Türkiye 2014 yılında ithal ettiği doğal gazı sırasıyla şu ülkelerden temin etmiştir: Rusya %56,İran %19, Azerbaycan %9, Cezayir %9, Nijerya %7. Türkiye'nin doğal gaz rezervi 5 milyar m³'tür. Yeni kaynaklar bulunmadığı takdirde var olan kuyuların 10 yıllık üretim ömrü vardır.
2020 yılında Türkiye'nin kuzeyinde bulunan Karadeniz'de 320.000.000.000 m3 doğalgaz keşfedildi.
Türkiye'nin doğalgaz ithal ettiği ülkeler ve ithalat oranları
| Bileşen | % |
|---|---|
| Metan (CH4) | 70-90 |
| Etan (C2H6) | 5-15 |
| Propan (C3H8) ve Bütan (C4H10) | < 5 |
| CO2, N2, H2S, vb. | geriye kalanı |
Nükleer
Yenilenebilir kaynaklar
Hidrolik, jeotermal, biyokütle, güneş ve rüzgâr enerjisi yaygın yararlanılan yenilenebilir kaynaklardır. Türkiye'nin yenilenebilir enerji potansiyeli 19 GW olarak belirlenmiştir.
- Hidrolik enerji: Genellikle yapılan barajlarda biriken suyun gücünden elektrik elde edilmesiyle gerçekleşir. Türkiye'nin hidroelektrik potansiyeli 36.603 MW/yıl hesaplanmıştır. 2011 elektrik üretiminin %22,8'ine karşılık gelen 53 TWh hidroelektrik üretilmiştir. Yeni elektrik santrallerinin doğal gazlı olması nedeniyle hidroelektriğin payı yıllar içinde düşmüştür. 2004 yılında %30,6 olan hidroelektriğin payı 2011'de %22,8'e düşmüştür.
- Jeotermal enerji: Türkiye jeotermal kapasite acısından dünyada 7. sıradadır. 31.500 MWT olan jeotermal güç 5 milyon konut ısıtabilecek güçtedir. Jeotermal elektrik kapasitesi 4 milyar kWh/yıl olarak belirlenmiştir. 2011 yılında yedi sahada, 114 MW kurulu güce sahip jeotermal elektrik tesisi bulunmaktadır. 400MW kurulu güce sahip 13 sahada çalışmalar devam etmektedir.
- Biyoenerji: Türkiye'de az miktarda Biyodizel üretimi yapan bir firma vardır. Benzin tüketiminin %7'sini karşılayacak kapasiteye sahip tesisler bulunmasına rağmen, üretim benzin tüketiminin %2'sini karşılamaktadır. Türkiye'de 2608 milyon m³ biyogaz üretim potansiyeli bulunmaktadır.
- Güneş enerjisi: Güneş pilleri, güneş santralleri ve güneş kolektörleri aracılığı ile güneş enerjisinden yararlanılır. Su ısıtmada kullanılan güneş kolektörleri kurulu gücü sıralaması şöyledir; 118GWt Çin, 9,3GWt Türkiye, 9,2GWt Almanya, 4,0GWt Japonya. Fotovoltaik güneş pilleri elektrik şebekesinin olmadığı alanlarda; deniz feneri, trafik lamba ve işaretleri, park ve otoyol aydınlatma, su motorlarında kullanılmaktadır. Türkiye'de güneş enerjisi Kurulu gücün 5 MW olduğu tahmin edilmektedir.
- Rüzgâr enerjisi: Türkiye 2011'de 1729 MW güç kapasitesi ile dünyada 17. sıradadır. Kurulu gücün %3,2 sine karşılık gelen rüzgâr santrallerinden 2011'de, toplam üretimin %2,07'sine karşılık gelen 4726 milyar kWh üretim yapılmıştır. Türkiye'de rüzgâr gücünü elektriğe çeviren rüzgâr santralleri Manisa, İzmir, Balıkesir, Hatay, Osmaniye, İstanbul, Çanakkale illerindedir.[]
Dış bağlantılar
- TÜRKİYE ULUSAL ENERJİ PLANI 2022 4 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Enerji Verimliliği
Kaynakça
- "Turkish Greenhouse Gas Inventory report". Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK rapor) (İngilizce). Nisan 2020. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020.
- . OECD. Şubat 2019. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ . enerji.gov.tr. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2021.
- ^ TÜİK rapor (2019), s. 71
- ^ OECD (2019), bölüm 1.
- ^ "Total Primary Energy Supply (TPES) by source:Turkey". Uluslararası Enerji Ajansı. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2018.
- ^ "Turkey's energy import bill up 2.7 pct in Feb. 2019". Anadolu. 29 Mart 2019. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019.
- ^ "Who emits more than their share of CO₂ emissions?". 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2019.
- ^ "Turkey's greenhouse gas emissions up 4.4% in 2016". Anadolu. 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019.
- ^ KOÇ, Prof. Dr.Erdem; ŞENEL, Mahmut Can. (PDF). Mühendis ve Makina sayı:639. 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- ^ . Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019.
- ^ "Türkiye İran'dan ithalatı tamamen durdurdu!". Cumhuriyet. 21 Mayıs 2019. 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019.
- ^ . EPDK. 31 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2019.
- ^ Şahin (Editör), Ümit. (PDF). Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2019.
- ^ . 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.
- ^ Yükseliş ve Çöküş 2024: Küresel Kömürlü Termik Santral Takibi (PDF). Global Energy Monitor, Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe), Fosil Yakıtların Ötesi (Beyond Fossil Fuels), CREA, E3G, Reclaim Finance, Sierra Club, SFOC, Kiko Network, Bangladeş grupları, Trend Asia, ACJCE, Chile Sustentable, POLEN Transiciones Justas, Iniciativa Climática de México, ve Arayara. 14 Nisan 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
- ^ a b "2014 YILI HAM PETROL VE DOĞAL GAZ SEKTÖR RAPORU" (PDF). enerji.gov.tr. Mayıs 2015. 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye her yil birincil enerjisi 6 exajoule tuketiyor kisi basi 20 megawatt saat MW s ten fazla Turkiye de enerji beste dort ten fazla fosil yakitan 31 petrol 28 dogalgaz ve 27 komur 2016 2016 itibariyla Turkiye nin enerji politikasi fosil yakitin ithalatini kucultmek ister cunku onlar ithalatin odemelerinden dortte biri kapsamaktadir Subat 2019 Subat 2019 itibariyla Enerjisi kaynaklarinin fosil yakit olmasi yuzunden Turkiye den sera gazi emisyonlari dunyada ortalama kisi basindan daha buyuk yilda kisi basina 6 ton dan fazla gelmektedir Turkiye de birincil enerji arzi kaynaklar bazinda dagilimi Enerjinin degisim ve donusume ugramamis haline birincil enerji kaynaklar denilir Petrol dogalgaz komur hidrolik nukleer biyokutle gelgit dalga ruzgar ve gunes enerjisi gibi Birincil enerjinin donusturulmesi ile ikincil enerji kaynaklari elde edilir Elektrik motorin benzin kok komuru petrokok LPG gibi Kisi basi enerji tuketimi dunyada 1 87 ton esdeger petrol tep Turkiye de 1 59 tep tur Kisi basina elektrik tuketimi dunyada 3155 kWh Turkiye de 3058 kWh tir Dunyada ortalama kisi basina Karbon salinimi 4 88 ton kisi Turkiye de 4 31 ton yildir Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi verilerine gore yilin 7 aylik doneminde 162 milyar 131 milyon 457 bin kilovatsaat elektrik uretildi Gecen yilin ayni doneminde 169 milyar 34 milyon 33 bin kilovatsaat uretim yapilmisti Bu donemde uretilen elektrigin 100 milyar 651 milyon 208 bin kilovatsaatlik kismi yerli ve yenilenebilir kaynaklardan elde edildi Ayni donemde uretilen elektrikte dogal gazin ortalama payi yuzde 17 de kalirken ithal komurun payi yuzde 20 87 yerli komurun payi yuzde 14 89 oldu Hidroelektrik santraller ortalama yuzde 33 25 payla uretime en fazla katki saglayan kaynak olarak belirlendi Ruzgar enerjisinin payi yuzde 8 72 oldu Elektrigin kalan kismi ise jeotermal gunes fuel oil biyokutle gibi diger kaynaklardan uretildi Boylece bu yil ocak temmuz doneminde uretilen elektrikte yerli ve yenilenebilir kaynaklarin payi yuzde 62 08 oldu Yenilenemez kaynaklarPetrol 2017 yilinda 25 8 milyon ton petrol ithal edilmistir Ham petrol Irak Rusya Suudi Arabistan Kuveyt ve Kazakistan tan geliyor Komur Turkiye deki komur en cok dusuk kaliteli linyitir Dunya sera gazlarinin 1 i Turkiye den sera gazi emisyonlari bunun ucte biri komurden ortaya cikiyor fakat Turkiye nin enerji politikasi komur santrallerini mali olarak destekliyor Dogalgaz Turkiye nin dogal gazda disa bagimliligi 98 8 dir Tuketilen 49 8 milyar m dogal gazin ancak 502 milyon m u 1 Turkiye de uretilmistir Dogal gazin 50 si elektrik uretiminde kullanilmaktadir Turkiye 2014 yilinda ithal ettigi dogal gazi sirasiyla su ulkelerden temin etmistir Rusya 56 Iran 19 Azerbaycan 9 Cezayir 9 Nijerya 7 Turkiye nin dogal gaz rezervi 5 milyar m tur Yeni kaynaklar bulunmadigi takdirde var olan kuyularin 10 yillik uretim omru vardir 2020 yilinda Turkiye nin kuzeyinde bulunan Karadeniz de 320 000 000 000 m3 dogalgaz kesfedildi Turkiye nin dogalgaz ithal ettigi ulkeler ve ithalat oranlari Rusya 56 Iran 19 Azerbaycan 9 Cezayir 9 Nijerya 7 Spot 1 Diger 1 Bilesen Metan CH4 70 90Etan C2H6 5 15Propan C3H8 ve Butan C4H10 lt 5CO2 N2 H2S vb geriye kalaniNukleerYenilenebilir kaynaklarHidrolik jeotermal biyokutle gunes ve ruzgar enerjisi yaygin yararlanilan yenilenebilir kaynaklardir Turkiye nin yenilenebilir enerji potansiyeli 19 GW olarak belirlenmistir Hidrolik enerji Genellikle yapilan barajlarda biriken suyun gucunden elektrik elde edilmesiyle gerceklesir Turkiye nin hidroelektrik potansiyeli 36 603 MW yil hesaplanmistir 2011 elektrik uretiminin 22 8 ine karsilik gelen 53 TWh hidroelektrik uretilmistir Yeni elektrik santrallerinin dogal gazli olmasi nedeniyle hidroelektrigin payi yillar icinde dusmustur 2004 yilinda 30 6 olan hidroelektrigin payi 2011 de 22 8 e dusmustur Jeotermal enerji Turkiye jeotermal kapasite acisindan dunyada 7 siradadir 31 500 MWT olan jeotermal guc 5 milyon konut isitabilecek guctedir Jeotermal elektrik kapasitesi 4 milyar kWh yil olarak belirlenmistir 2011 yilinda yedi sahada 114 MW kurulu guce sahip jeotermal elektrik tesisi bulunmaktadir 400MW kurulu guce sahip 13 sahada calismalar devam etmektedir Biyoenerji Turkiye de az miktarda Biyodizel uretimi yapan bir firma vardir Benzin tuketiminin 7 sini karsilayacak kapasiteye sahip tesisler bulunmasina ragmen uretim benzin tuketiminin 2 sini karsilamaktadir Turkiye de 2608 milyon m biyogaz uretim potansiyeli bulunmaktadir Gunes enerjisi Gunes pilleri gunes santralleri ve gunes kolektorleri araciligi ile gunes enerjisinden yararlanilir Su isitmada kullanilan gunes kolektorleri kurulu gucu siralamasi soyledir 118GWt Cin 9 3GWt Turkiye 9 2GWt Almanya 4 0GWt Japonya Fotovoltaik gunes pilleri elektrik sebekesinin olmadigi alanlarda deniz feneri trafik lamba ve isaretleri park ve otoyol aydinlatma su motorlarinda kullanilmaktadir Turkiye de gunes enerjisi Kurulu gucun 5 MW oldugu tahmin edilmektedir Ruzgar enerjisi Turkiye 2011 de 1729 MW guc kapasitesi ile dunyada 17 siradadir Kurulu gucun 3 2 sine karsilik gelen ruzgar santrallerinden 2011 de toplam uretimin 2 07 sine karsilik gelen 4726 milyar kWh uretim yapilmistir Turkiye de ruzgar gucunu elektrige ceviren ruzgar santralleri Manisa Izmir Balikesir Hatay Osmaniye Istanbul Canakkale illerindedir kaynak belirtilmeli Dis baglantilarTURKIYE ULUSAL ENERJI PLANI 2022 4 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Enerji VerimliligiKaynakca Turkish Greenhouse Gas Inventory report Turkiye Istatistik Kurumu TUIK rapor Ingilizce Nisan 2020 20 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2020 OECD Subat 2019 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2019 enerji gov tr 12 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2021 TUIK rapor 2019 s 71 OECD 2019 bolum 1 Total Primary Energy Supply TPES by source Turkey Uluslararasi Enerji Ajansi 24 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2018 Turkey s energy import bill up 2 7 pct in Feb 2019 Anadolu 29 Mart 2019 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2019 Who emits more than their share of CO emissions 6 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2019 Turkey s greenhouse gas emissions up 4 4 in 2016 Anadolu 31 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2019 KOC Prof Dr Erdem SENEL Mahmut Can PDF Muhendis ve Makina sayi 639 10 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2015 Arsivlenmis kopya 20 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2022 Turkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi 18 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2019 Turkiye Iran dan ithalati tamamen durdurdu Cumhuriyet 21 Mayis 2019 31 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2019 EPDK 31 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2019 Sahin Editor Umit PDF Sabanci Universitesi Istanbul Politikalar Merkezi 17 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2019 25 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2021 Yukselis ve Cokus 2024 Kuresel Komurlu Termik Santral Takibi PDF Global Energy Monitor Avrupa Iklim Eylem Agi CAN Europe Fosil Yakitlarin Otesi Beyond Fossil Fuels CREA E3G Reclaim Finance Sierra Club SFOC Kiko Network Banglades gruplari Trend Asia ACJCE Chile Sustentable POLEN Transiciones Justas Iniciativa Climatica de Mexico ve Arayara 14 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Nisan 2024 a b 2014 YILI HAM PETROL VE DOGAL GAZ SEKTOR RAPORU PDF enerji gov tr Mayis 2015 1 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Mayis 2016 Arsivlenmis kopya 17 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2022