Arezzo (Latince: Arretium), İtalya'nın ortakuzey kesiminde, Toskana yönetim bölgesindeki Arezzo ilinin merkezi olan bir komündür.
Arezzo | |
---|---|
Comune di Arezzo | |
Arezzo | |
Ülke | İtalya |
Bölge | Toskana |
İl | Arezzo (AR) |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Alessandro Ghinelli (FI) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 386,25 km² |
Rakım | 296 m |
Nüfus (1 Ocak 2020) | |
• Toplam | 100,734 |
• Yoğunluk | 260/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Posta kodu | 52100 |
Alan kodu | 0575 |
Resmî site www.comune.arezzo.it |
Tarihçe
Önemli bir Etrüsk merkezi olan şehir, kırmızı çamurdan yapılmış Arezzo kaplarıyla ünlüydü. Asıl gelişmesini Orta Çağ'da gösteren Arezzo, 1384'te Floransa'nın eline geçti. Napolyon Savaşları sırasında kısa bir süre Fransa'nın egemenliği altında kaldıktan sonra, 1861'de İtalya'ya bağlandı. II. Dünya Savaşı esnasında büyük bir yıkıma uğradı.
Coğrafya
Floransa'nın güneydoğusunda, üç vadinin ("Chiana Irmağı" vadisi, Arno Nehri vadisi ve "Casetino Irmağı" vadisi") birleştiği yerin yakınlarında kurulmuştur. Arezzo'nun güneyinde bulunan "Chiana Vadisi" etrafında 17. yüzyılda açılan "Canale Maestro della Chiana" kanalına bağlanan akarsularla kurutulan eski bir bataklık olup şimdilerde çok verimli olan bir ova bulunur. "Torrino Cerfone" Deresi vadisini takip eden kolay bir geçitle Yukarı Tiber Nehri vadisine girilir.
Nüfus gelişimi
Arezzo'nun belediye sınırları içinde nüfusu (30.11.2010 itibarıyla) 100.140 kişidir. 19. yüzyıl ve 20. yüzyılda Arezzo'nin nüfusunun komün sınırları içinde gelişmesi şu gösterimde izlenebilir:
Kişi
Görülebilecek yerler
Piazza Grande Meydanı
Piazza Grande Meydanı: Şehrin tarihsel ana pazar meydanıdır. Günümüzde her yıl yapılan Giostra del Saracino müsabakalarının yapılma mevkiidir. Meydan zemini beyaz kireçtaşından ve geometrik çizgiler içeren kırmızı tuğladan yapılmıştır. Bu meydanda şu ilgi çeken yapılar vardır:
- Santa Maria della Piave: 13. yüzyılda Romanesk mimari stiliyle yapılmış bu kilisenin arkası meydan üzerindedir. Bu kilisenin 58 metre yükseklikte, masif kare oturuşlu, üzerinde pencereler bulunan bir çan kulesi vardır. Daha önceki bir yapı üzerinde 12. yüzyılda yapılmış ve 13. yüzyılda yenilenmiştir. 1560'ta ise Giorgio Vasari tarafından yenilenmiştir. Cephesinde değişik tipli sütunlu ve nispeten küçük boyutlu kemerli bir logia bulunur. 1216'da bitirilen ana giriş kapısı büyük bir "İki Melek Arasında Meryem" heykeli ve etrafında çok sayıda aziz heykeli bulunur.
- Fraternita dei Laici (Papaz olmayan kilise birliği konağı): Yapımı 14.-15. yüzyıl. Zemin katı Gotik tipi mimari planlıdır. 14. yüzyıl rönesans stili çalışan mimar "Bernardo Rossellino" tasarımına göre inşa edilmiştir.
- Vasari Loggia: Meydanın kuzeyinde kemerlerle üstü kapalı bir yaya sokağı halindedir. Cephesi "Manerist" mimari stiline göre Giorgio Vasari tarafından tasarlanmıştır.
- Piskoposluk Sarayı: 13. yüzyıl ortasında yeniden yapılmıştır. İçerisinde zengin bir tablo koleksiyonu bulunur.
- Gran Duk I. Ferdinando Medici Anıtı: Piskoposluk Sarayı önündedir. 1595'te hazırlanmıştır. Tasarımı Giambologna ve yapımı "Pietro Francavilla" tarafından gerçekleşmiştir.
- Palazzo Cofani-Brizzolari Konağı ve Torre Faggiolana Kulesi.
- Palazzo del Popolo Meydanı ve kalıntı halinde eski "Palazzo Commule (Belediye Sarayı)
Sivil yapılar
- Antik Roma Amfiyatrosu. Yanında bir müze vardır.
- Casa-Museo Ivan Bruschi: Ivan Bruschi Evi ve Müzesi ().
- Gaio Cilnio Mecenate Arkeoloji müzesi".
- Cagdas ve Modern Güzel Sanatlar Şehir Galerisi"
- UnoAErre; Mücevherat müzesi
Kiliseler
- San Donatus Katedrali: Yapımı 13. ile 16. yüzyıl başları. Cephesi bitirilmemişti ve 20. yüzyılda eklenip bitirilmiştir. İçerisinde Orta Çağ'dan kalma vitraylar, 1334 yapımı "Tarlati Şapeli", Papa X. Gregory'nin gotik mimari şekilde anıt mezarı ve çok sayıda dini tablo bulunur.
- Basilica di San Francesco di Arezzo (Arezzo'lu San Francesco Bazilikası): Yapımı Toskano stlli gotik mimari usulündedir. Cephesinde yontulmuş taştan yapılmış alt kat bulunup üst kat bitirilmemiştir. İçerisinde en ilgi çeken tablolar Bacci Şapelinde bulunan 1453-1464 döneminde ressam Piero della Francesca tarafından hazırlanmış "Gerçek Istavroz Tarihi" adi bir fresk serisi ve 13. yüzyılda tarafından hazırlanmış "Çarmıha Germe" tablosudur. Kilise altındaki mahzen güzel sanatlar sergileri için kullanılmaktadır.
- San Domenico Bazilikası: Kuruluşu 1275; yapımın tamamlanması 14. yüzyıl başları. 14. yüzyıldan kalma dini heykeller ve tablolar bulunur.
- San Michele Kilisesi: Aslı Romanesk stilli yapılmış; gotik stilinde yenilenmiş ama günümüzde modern cephesi ile de ilgi çeker.
- Santa Maria in Gradi Kilisesi: Yapımı 12. -13. yüzyıl ama 16. sonlarında tekrar yapılmıştır. Heykeltıraş tarafından hazırlanmış "terakot" Meryem heykeli bulunur.
- San Augustin Kilisesi: Asil yapimi 1257; 15. yüzyıl sonraları ve 18. yüzyıl sonlarında yenilenmiştir. Cephesi ve içerisi Barok mimari stilindedir. 15. yüzyıldan kalma kare planlı bir çan kulesi bulunur.
- SS. Flora e Lucilla Manastiri: Asılı Benediktin Keşişleri tarafından 12. yüzyıl yapılmıştır ama Giorgio Vasari tarafından 16. yüzyılda yeniden yapılmıştır. İçerisi Manneist stildedir. 1650 yapımı bir sekiz köşeli çan kulesi bulunur. Tavanında "Andrea Pozzo" tarafından 1706'da bir tablo bir kubbesi varmış hissini vermek üzere hazırlanmıştır.
- San Lorenzo Kilisesi: Şehirdeki en eski asıllı kilise. MS 1000'de yapılmış; 13. yüzyılda yenileştirilmiş; 1538'de yenilenmiş ve 1705'te tümüyle yeniden yapılmıştır.
Festivaller
- Guido d'Arezzo Concorso Polifónico (Guido d'Arezzo Polifonik Koro Yarismasi): Her yıl Ağustos'un son haftasında yapılan uluslararası çok sesli koro müziği yarışması.
- Giostra del Saracino (Arap Atlı-Mızraklı Tek-tek Çatışma): Her yıl yapılan bir etkinlik. Bir tahtadan Arap hükümdarının temsilcisine her şehir semtini temsil eden mızraklı-atlı bir "şövalye"nin hücumu ve bu atlı hücumda doğruluk puanları alma şeklinde yapılan bir yarışma. Hemen hemen tüm kent halkı Orta Çağ giysileri giyerek bu etkinlikten önceki yürüyüş gösterilerine katılıp yarışmayı seyrederler.
- Arezzo Wave ve PLAY Arezzo Art Festival: 1986-2006 döneminde şehirde yapılan "Rock Müziği" festivali Avrupa ve Kuzey Amerika'da çok sayıda tanınmış "rock müziği" sanatçısının konserlerine sahne olmuştur. 2007'den itibaren daha geniş kapsamlı "PLAY Arezzo Art Festival" yapılmaktadır ve festival etkinlikleri popüler "rock müziği" konserleri yanında tiyatro, edebiyat gibi alanlarda kültürel etkinlikleri de kapsamaktadır. 2007 ve 2008 festivallerine çağrılan sanatçılar arasında Negrita, Peter Gabriel, Lou Reed, Joan Baez, Ben Harper, Goran Bregovic, Carmen Consoli, Max Gazze ve Peter Brook bulunmaktadır.
Komşu komünler
Arezzo komünü şu komünlerle sınır komşusudur: Anghiari, Capolona, , Castiglion Fiorentino, Città di Castello (PG), Civitella in Val di Chiana, Cortona, , Marciano della Chiana, Monte San Savino, (PG), Monterchi ve Subbiano.
Kardeş şehirler
Arezzo şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:
- Montenars, İtalya
- , Fransa
- Eger, Macaristan
- Jaén, İspanya
- Norman, Oklahoma, Amerika Birleşik Devletleri
- Oświęcim, Polonya
- Mount Pleasant, Michigan, Amerika Birleşik Devletleri
Arezzo şu kentle dostluk bağlantısı kurmuştur:
Arezzo'da Doğan Ünlüler
- Andrea Cesalpino (1519, Arezzo - 1603, Roma) - Filozof, hekim, doğa bilimci ve botanikçi.
- (1460, Arezzo - 1529, Arezzo) - İtalyan heykeltıraş.
- (1415, Arezzo - 1466, Arezzo) - Hukukçu ve tarihçi.
- Francesco Petrarca (1304, Arezzo - 1374, Arquà Petrarca) - Bilgin, şair ve hümanist.
- Francesco Redi (1626, Arezzo - 1697, Pisa) - Hekim, biyolog ve şair.
- Giorgio Vasari (1511, Arezzo - 1574, Floransa) - Ressam, mimar ve yazar.
- (990, Arezzo - 1033, Arezzo) Müzik gamını ilk kez düzenleyen Benedikten keşişi.
- (1492, Arezzo - 1556, Venedik) - Yazar ve oyun yazarı.
- (1350, Arezzo - 1410, Arezzo) - Ressam.
- Dylan ve Cole Sprouse(4 Ağustos 1992, Arezzo) - Oyuncu.
Resimler
- Arezzo Belediye Sarayi
- Arezzo antik amfi-tiyatro
- Arezzo Casa dei Lappoli
- Arezzo Katedrali
- Arezzo surlari
- Arezzo Duido Monaco heykeli
- Arezzo Loggia del Vasari
- Arezzo Santa Maria della Pieve kilisesi
- Arezzo, Teatro Petrarca
- Arezzo Tren Gari
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kaynak: İtalyanca Vikipedi "Arezzo" maddesi 10 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İtalyanca Wikipedia "Arezzo" maddesi10 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Arezzo ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Arezzo Belediyesi resmi websitesi23 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arezzo Latince Arretium Italya nin ortakuzey kesiminde Toskana yonetim bolgesindeki Arezzo ilinin merkezi olan bir komundur ArezzoKomunComune di ArezzoArezzoUlkeItalyaBolgeToskanaIlArezzo AR Idare Belediye BaskaniAlessandro Ghinelli FI Yuzolcumu Toplam386 25 km Rakim296 mNufus 1 Ocak 2020 Toplam100 734 Yogunluk260 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu52100Alan kodu0575Resmi site www comune arezzo itTarihceOnemli bir Etrusk merkezi olan sehir kirmizi camurdan yapilmis Arezzo kaplariyla unluydu Asil gelismesini Orta Cag da gosteren Arezzo 1384 te Floransa nin eline gecti Napolyon Savaslari sirasinda kisa bir sure Fransa nin egemenligi altinda kaldiktan sonra 1861 de Italya ya baglandi II Dunya Savasi esnasinda buyuk bir yikima ugradi CografyaArezzo ili icinde Arrezo Komunu konumu Floransa nin guneydogusunda uc vadinin Chiana Irmagi vadisi Arno Nehri vadisi ve Casetino Irmagi vadisi birlestigi yerin yakinlarinda kurulmustur Arezzo nun guneyinde bulunan Chiana Vadisi etrafinda 17 yuzyilda acilan Canale Maestro della Chiana kanalina baglanan akarsularla kurutulan eski bir bataklik olup simdilerde cok verimli olan bir ova bulunur Torrino Cerfone Deresi vadisini takip eden kolay bir gecitle Yukari Tiber Nehri vadisine girilir Nufus gelisimiArezzo nun belediye sinirlari icinde nufusu 30 11 2010 itibariyla 100 140 kisidir 19 yuzyil ve 20 yuzyilda Arezzo nin nufusunun komun sinirlari icinde gelismesi su gosterimde izlenebilir KisiGorulebilecek yerlerPiazza Grande Meydani Piazza Grande Meydani Sehrin tarihsel ana pazar meydanidir Gunumuzde her yil yapilan Giostra del Saracino musabakalarinin yapilma mevkiidir Meydan zemini beyaz kirectasindan ve geometrik cizgiler iceren kirmizi tugladan yapilmistir Bu meydanda su ilgi ceken yapilar vardir Santa Maria della Piave 13 yuzyilda Romanesk mimari stiliyle yapilmis bu kilisenin arkasi meydan uzerindedir Bu kilisenin 58 metre yukseklikte masif kare oturuslu uzerinde pencereler bulunan bir can kulesi vardir Daha onceki bir yapi uzerinde 12 yuzyilda yapilmis ve 13 yuzyilda yenilenmistir 1560 ta ise Giorgio Vasari tarafindan yenilenmistir Cephesinde degisik tipli sutunlu ve nispeten kucuk boyutlu kemerli bir logia bulunur 1216 da bitirilen ana giris kapisi buyuk bir Iki Melek Arasinda Meryem heykeli ve etrafinda cok sayida aziz heykeli bulunur Fraternita dei Laici Papaz olmayan kilise birligi konagi Yapimi 14 15 yuzyil Zemin kati Gotik tipi mimari planlidir 14 yuzyil ronesans stili calisan mimar Bernardo Rossellino tasarimina gore insa edilmistir Vasari Loggia Meydanin kuzeyinde kemerlerle ustu kapali bir yaya sokagi halindedir Cephesi Manerist mimari stiline gore Giorgio Vasari tarafindan tasarlanmistir Piskoposluk Sarayi 13 yuzyil ortasinda yeniden yapilmistir Icerisinde zengin bir tablo koleksiyonu bulunur Gran Duk I Ferdinando Medici Aniti Piskoposluk Sarayi onundedir 1595 te hazirlanmistir Tasarimi Giambologna ve yapimi Pietro Francavilla tarafindan gerceklesmistir Palazzo Cofani Brizzolari Konagi veTorre Faggiolana Kulesi Palazzo del Popolo Meydani ve kalinti halinde eski Palazzo Commule Belediye Sarayi Sivil yapilar Antik Roma Amfiyatrosu Yaninda bir muze vardir Casa Museo Ivan Bruschi Ivan Bruschi Evi ve Muzesi Gaio Cilnio Mecenate Arkeoloji muzesi Cagdas ve Modern Guzel Sanatlar Sehir Galerisi UnoAErre Mucevherat muzesiKiliseler San Donatus Katedrali Yapimi 13 ile 16 yuzyil baslari Cephesi bitirilmemisti ve 20 yuzyilda eklenip bitirilmistir Icerisinde Orta Cag dan kalma vitraylar 1334 yapimi Tarlati Sapeli Papa X Gregory nin gotik mimari sekilde anit mezari ve cok sayida dini tablo bulunur Basilica di San Francesco di Arezzo Arezzo lu San Francesco Bazilikasi Yapimi Toskano stlli gotik mimari usulundedir Cephesinde yontulmus tastan yapilmis alt kat bulunup ust kat bitirilmemistir Icerisinde en ilgi ceken tablolar Bacci Sapelinde bulunan 1453 1464 doneminde ressam Piero della Francesca tarafindan hazirlanmis Gercek Istavroz Tarihi adi bir fresk serisi ve 13 yuzyilda tarafindan hazirlanmis Carmiha Germe tablosudur Kilise altindaki mahzen guzel sanatlar sergileri icin kullanilmaktadir San Domenico Bazilikasi Kurulusu 1275 yapimin tamamlanmasi 14 yuzyil baslari 14 yuzyildan kalma dini heykeller ve tablolar bulunur San Michele Kilisesi Asli Romanesk stilli yapilmis gotik stilinde yenilenmis ama gunumuzde modern cephesi ile de ilgi ceker Santa Maria in Gradi Kilisesi Yapimi 12 13 yuzyil ama 16 sonlarinda tekrar yapilmistir Heykeltiras tarafindan hazirlanmis terakot Meryem heykeli bulunur San Augustin Kilisesi Asil yapimi 1257 15 yuzyil sonralari ve 18 yuzyil sonlarinda yenilenmistir Cephesi ve icerisi Barok mimari stilindedir 15 yuzyildan kalma kare planli bir can kulesi bulunur SS Flora e Lucilla Manastiri Asili Benediktin Kesisleri tarafindan 12 yuzyil yapilmistir ama Giorgio Vasari tarafindan 16 yuzyilda yeniden yapilmistir Icerisi Manneist stildedir 1650 yapimi bir sekiz koseli can kulesi bulunur Tavaninda Andrea Pozzo tarafindan 1706 da bir tablo bir kubbesi varmis hissini vermek uzere hazirlanmistir San Lorenzo Kilisesi Sehirdeki en eski asilli kilise MS 1000 de yapilmis 13 yuzyilda yenilestirilmis 1538 de yenilenmis ve 1705 te tumuyle yeniden yapilmistir FestivallerGuido d Arezzo Concorso Polifonico Guido d Arezzo Polifonik Koro Yarismasi Her yil Agustos un son haftasinda yapilan uluslararasi cok sesli koro muzigi yarismasi Giostra del Saracino Arap Atli Mizrakli Tek tek Catisma Her yil yapilan bir etkinlik Bir tahtadan Arap hukumdarinin temsilcisine her sehir semtini temsil eden mizrakli atli bir sovalye nin hucumu ve bu atli hucumda dogruluk puanlari alma seklinde yapilan bir yarisma Hemen hemen tum kent halki Orta Cag giysileri giyerek bu etkinlikten onceki yuruyus gosterilerine katilip yarismayi seyrederler Arezzo Wave ve PLAY Arezzo Art Festival 1986 2006 doneminde sehirde yapilan Rock Muzigi festivali Avrupa ve Kuzey Amerika da cok sayida taninmis rock muzigi sanatcisinin konserlerine sahne olmustur 2007 den itibaren daha genis kapsamli PLAY Arezzo Art Festival yapilmaktadir ve festival etkinlikleri populer rock muzigi konserleri yaninda tiyatro edebiyat gibi alanlarda kulturel etkinlikleri de kapsamaktadir 2007 ve 2008 festivallerine cagrilan sanatcilar arasinda Negrita Peter Gabriel Lou Reed Joan Baez Ben Harper Goran Bregovic Carmen Consoli Max Gazze ve Peter Brook bulunmaktadir Komsu komunlerArezzo komunu su komunlerle sinir komsusudur Anghiari Capolona Castiglion Fiorentino Citta di Castello PG Civitella in Val di Chiana Cortona Marciano della Chiana Monte San Savino PG Monterchi ve Subbiano Kardes sehirlerArezzo su kentlerle kardes sehir baglantisi kurmustur Montenars Italya Fransa Eger Macaristan Jaen Ispanya Norman Oklahoma Amerika Birlesik Devletleri Oswiecim Polonya Mount Pleasant Michigan Amerika Birlesik Devletleri Arezzo su kentle dostluk baglantisi kurmustur Bedford Birlesik KrallikArezzo da Dogan UnlulerAndrea Cesalpino 1519 Arezzo 1603 Roma Filozof hekim doga bilimci ve botanikci 1460 Arezzo 1529 Arezzo Italyan heykeltiras 1415 Arezzo 1466 Arezzo Hukukcu ve tarihci Francesco Petrarca 1304 Arezzo 1374 Arqua Petrarca Bilgin sair ve humanist Francesco Redi 1626 Arezzo 1697 Pisa Hekim biyolog ve sair Giorgio Vasari 1511 Arezzo 1574 Floransa Ressam mimar ve yazar 990 Arezzo 1033 Arezzo Muzik gamini ilk kez duzenleyen Benedikten kesisi 1492 Arezzo 1556 Venedik Yazar ve oyun yazari 1350 Arezzo 1410 Arezzo Ressam Dylan ve Cole Sprouse 4 Agustos 1992 Arezzo Oyuncu ResimlerArezzo Sehrin panoramik goruntusuArezzo Belediye Sarayi Arezzo antik amfi tiyatro Arezzo Casa dei Lappoli Arezzo Katedrali Arezzo surlari Arezzo Duido Monaco heykeli Arezzo Loggia del Vasari Arezzo Santa Maria della Pieve kilisesi Arezzo Teatro Petrarca Arezzo Tren GariAyrica bakinizToskana Arezzo il Kaynakca Kaynak Italyanca Vikipedi Arezzo maddesi 10 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Wikipedia Arezzo maddesi10 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis baglantilarWikimedia Commons ta Arezzo ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Arezzo Belediyesi resmi websitesi23 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca