Leonard Norman Cohen 21 Eylül 1934 Montreal Québec 7 Kasım 2016 Los Angeles ABD Kanadalı yazar şair söz yazarı ve

Leonard Norman Cohen (21 Eylül 1934, Montreal, Québec - 7 Kasım 2016, Los Angeles, ABD), Kanadalı yazar, şair, söz yazarı ve müzisyendir. İlk şiir kitabını Montreal'de 1956'da, ilk romanını ise 1963'te yayımlayan Cohen'in erken dönem şarkıları müzikal olarak Avrupa pop müziğine dayanır ve çoğunluğu 1967 yılında çıkan Songs of Leonard Cohen albümünde yer alır.

Leonard Cohen
1988'de Cohen
Genel bilgiler
Doğum	Leonard Norman Cohen 21 Eylül 1934(1934-09-21) Westmount, Quebec, Kanada
Ölüm	7 Kasım 2016 (82 yaşında) Los Angeles, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri
Tarzlar	Folk, folk rock, rock, pop rock
Meslekler	Şair, müzisyen, şarkı sözü yazarı, yazar
Çalgılar	Vokal, piyano, gitar
Etkin yıllar	1956–2016
Müzik şirketi	Columbia Records

70'lerde pop, kabare ve dünya müziği üzerine çalışmalar yapan Cohen'in, 80'lerden itibaren tipik olarak bas bariton tonda söylediği şarkılarına kadın vokalistler ve elektronik bireştiriciler eşlik etmiş, çalışmalarında genellikle din, yalnızlık, cinsellik ve kişiler arası karışık ilişkileri konu edinmiştir. Yine Cohen'in şarkıları ve şiirleri pek çok başka şarkıcı ve şarkı yazarını etkiledi. Eserleri binden fazla başka sanatçılarca yorumlandı ve kaydedildi. "Canadian Music Hall of Fame" ve "Canadian Songwriters Hall of Fame"e kabul edilen Cohen, ayrıca ülkenin en büyük sivil şeref madalyası olan "Companion of the Order of Canada" ile ödüllendirildi. 10 Mart 2008'de Lou Reed'in yaptığı bir konuşma sonrası "Rock and Roll Hall of Fame"e kabul edilen Cohen böylece en güçlü ve etkileyici şarkı yazarları arasındaki yerini belgeledi.

Hayatı

Gençlik yılları

Cohen 1934 yılında Montreal, Québec'te Polonya-Litvanya kökenli orta sınıf bir Yahudi ailesinin çocuğu olarak doğdu. Westmount'ta büyüyen sanatçının babası, Nathan Cohen Montreal'in büyük giysi mağazalarından birinin sahibiydi ve Leonard 9 yaşındayken öldü. İsimleri Cohen, Katz, Kagan vs. olan diğer birçok Yahudi ailesi gibi Cohen'in ailesi de Kohanim'in soyundan geldiklerini iddia ediyorlardı. Cohen 1967'de Richard Goldstein'a "Mesihsel bir çocukluk geçirdim. Harun'un torunlarından biri olduğum söylendi." dedi. Ergenlik döneminde gitar çalmayı öğrenen Cohen, Buckskin Boys isimli bir folk grubu da kurdu. Babasının ona bıraktığı vasiyeti ile Leonard edebi hırslarının peşine daha rahat düşebildi.

Şair olarak gelişimi

1951'de McGill Üniversitesi'ne giren Cohen orada McGill Müzakere Grubu'nun başkanlığını da yaptı. İlk şiir kitabı olan Let Us Compare Mythologies 1956 yılında Cohen hala öğrenciyken çıktı. 1961'de yayınladığı The Spice-Box of Earth onu şiir dünyasında özellikle de kendi ülkesi Kanada'da bilinen bir isim hâline getirdi.

Mezuniyetten sonra bir yılını McGill'in hukuk fakültesinde bir yılını ise (1956-1957) terk ettiği Columbia Üniversitesi'nde geçirdi.

Cohen gençlik yıllarında edebi hırslarına çok ciddi bir iş ahlakı ile yaklaştı. 1960'ların çoğunu şiir ve roman yazarak geçirdi ve yarı münzevi bir hayat yaşamayı tercih etti. Bir Yunan Adası olan Hydra'ya taşındıktan sonra Flowers of Hitler (1964), Gözde Oyun (1963), Görkemli Kaybedenler (1963) isimli kitaplarını yayınladı. Gözde Oyun genç bir adamın edebiyattaki kimliğini arayışını konu alan otobiyografik bir romandır.

Aile hayatı

1960'larda Hydra'da kalırken İskandinavyalı romancılar ve Göran Tunström ile arkadaş olan Cohen, Axel ve eşi ayrıldıktan sonra, Marianne ile ilişki yaşamaya başladı. Sanatçı, "So Long, Marianne" şarkısını da Jensen'e yazdı. Uzun yıllar boyunca Axel Jensen'in Joacim (1961) isimli romanındaki Lorenzo karakterinin Cohen olduğuna inanılmasına rağmen, Axel bu karakterde Tunström'den esinlendiğini açıkladı.

Her ne kadar Leonard Cohen cesaretsizlik ve korkusunun resmen evlenmesine engel olduğunu söylese de, biyografi yazarı ve film yapımcısı Harry Rasky'e göre, müzisyen 1970'lerde çok derin bir ilişki yaşadığı Suzanne Elrod ile evlendi. Sanatçının Elrod'dan 1972'de Adam isimli bir erkek, 1974'te ise ismini Federico Garcia Lorca'dan alan Lorca isimli bir kız çocuğu oldu. Adam Cohen, şarkıcı/şarkı yazarı olarak 1990'ların ortasında başladığı müzik kariyerine Low Millions isimli bir grubun solisti olarak devam ediyor. Suzanne Elrod, Cohen'in Live Songs isimli albümünün kapak fotoğrafını çekti ve Death of a Ladies' Man albümünün kapağında yer aldı.

Cohen ve Elrod 1979'da ayrıldılar. Sanılanın aksine Cohen, en bilinen şarkılarından biri olan Suzanne'i Elrod için değil, yakın arkadaşı heykeltıraş Armand Vaillancourt'un eski eşi Suzanne Verdal için yazdı. 1990'da oyuncu Rebecca De Mornay ile birlikte olmaya başlayan Cohen, Anjani Thomas ile hem bir ilişki yaşadı, hem de birlikte çalıştı.

Müziği

1960'lar ve 1970'ler

1967'de Cohen, bir folk müzik şarkıcısı/şarkı yazarı olarak kariyer edinmek üzere Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşti. O günlerde Suzanne isimli şarkısının Judy Collins yorumu parlamıştı. Bazı folk festivallerinde sahneye çıkan Cohen, Columbia Records'un temsilcilerinden John H. Hammond'ın (Bob Dylan, Bruce Springsteen, Billie Holiday gibi isimlerle de anlaşma yapmış bir isim) ilgisini çekti.

Leonard Cohen'in ilk albümü Songs of Leonard Cohen ticari bir başarı kazanmak için çok karanlık bir albümdü fakat yine de folk müzik dünyasında yankı uyandırdı. Albüm özellikle Britanya'nın albüm listelerinde 1 seneden fazla kaldı ve Cohen kült bir isim hâline geldi. Bu albümü 1969'da Songs from a Room, 1971'de Songs of Love and Hate, 1973'te Live Songs ve 1974'te New Skin for the Old Ceremony izledi.

1971'de Cohen'in müziği, Robert Altman'ın McCabe & Mrs. Miller filminin müziği olarak kullanıldı. Şarkılar daha önce yazılmış olmasına rağmen, filmin hikâyesine o kadar uyuyordu ki pek çok kişi Cohen'in film için müzik yaptığını düşündü.

Sanatçı, 60'ların sonu, 70'lerin başında ABD, Kanada ve Avrupa'da tura çıktı. 1973'te ise Yom Kippur Savaşı sürerken İsrail'e gidip orada askerlere konser verdi. 1974'ün başlarında piyanist John Lissauer ile yaptığı canlı müzik olumlu eleştiriler alsa da bu çalışmaları hiç kaydedilmedi. Aynı günlerde, Cohen turlarında vokalist olarak Jennifer Warnes ile çalışıyordu. Warnes, Cohen'in ileriki albümlerinde de onunla çalışmaya devam etti ve 1987'de Cohen şarkılarını seslendirdiği isimli bir albüm çıkardı.

1977'de Cohen, 'i yayınladı (Bundan 1 sene sonra 1978'de ise aynı isimli şiir kitabını çıkardı). Albüm "Ses Duvarı" olarak bilinen tekniği de bulan Phil Spector imzasını taşıyordu ve Cohen'in her zamanki minimalist tarzından uzaktı. Albümün kaydedilmesi sırasında pek çok zorluk yaşandı. Söylentilere göre Spector albümü gizli stüdyo oturumlarında hazırladı ve Leonard Cohen'in dediğine göre Spector bir keresinde sanatçıya tatar yayı ile saldırdı. Cohen sonucun acayip fakat aynı zamanda usta işi olduğunu düşünüyor.

1979'da Cohen hayranlarının karşısına geleneksel Cohen tarzındaki Recent Songs albümü ile çıktı. Prodüktörlüğü kendisinin ve Joni Mitchell'in ses mühendisi olan Henry Lewy'nin üstlendiği albümde ud, mandolin gibi oryantalist enstrümanlar da kullanıldı. 2001 yılında Cohen, 1979'da albümün tanıtımı için çıktığı turda canlı kaydedilen şarkılarından oluşan Field Commander Cohen: Tour of 1979 albümünü çıkarttı.

1980'ler

1984'te Cohen, içinde pek çok müzisyen tarafından tekrar yorumlanan Hallelujah'ı barındıran, son derece ruhani bir albüm olan Various Positions'ı çıkarttı. Sanatçının plak firması olan Columbia, sanatçının popülerliği kaybolmaya başladığı için albümü ABD'de yayınlamayı reddetti. Kariyeri boyunca, Cohen'in müziği Avrupa ve Kanada'da ABD'de olduğundan çok daha iyi sattı. Bir keresinde Cohen, Amerikan şirketinin promosyon konusundaki alçakgönüllüğünden ne kadar etkilendiğini ince bir alayla belirtmişti.

1986'da Miami Vice dizisinin French Twist isimli bölümüne konuk oyuncu olarak katılması ve 1987'de Jennifer Warnes'ın albümü Famous Blue Raincoat Cohen'in ABD'deki kariyerini tekrar sağlamlaştırmasını sağladı. Ertesi sene müziğinde sert değişimler olduğunu dinleyicilere gösteren I'm your man'i çıkardı. Bu albümdeki şarkı sözlerinde Cohen'in toplumsal konularda yaptığı yorumlara ve kara mizaha rastlanır. Songs of Leonard Cohen'den sonra sanatçının en çok alkışlandığı ve popüler olduğu dönem I'm Your Man'ı çıkardığı dönemdi. Bu albümde özellikle First We Take Manhattan ve I'm Your Man parçaları çok tuttu.

1990'lar

1990'da Pump Up the Volume isimli filmde Cohen'in Everybody Knows isimli şarkısının kullanılması sanatçını genç dinleyiciler tarafından tanınmasını sağladı. 1992'de yayınladığı The Future'daki 3 parça -"Waiting for the Miracle", "The Future" ve "Anthem"- Oliver Stone'un tartışmalara yol açan, şiddet içeren filmi Natural Born Killers'ın film müziklerinde yer aldı.

Albümle aynı ismi taşıyan parçada, Cohen "Geleceği görüyorum kardeşim: Cinayet var (I've seen the future, brother: It's murder)." diyerek politik ve sosyal çöküntüyle ilgili yakın geleceğe dair bir kehanette bulundu. Aynı albümde bulunan "Democracy" isimli şarkıda ABD'yi eleştirdi fakat aynı zamanda ülkeyi sevdiğini eklemeyi de unutmadı: "Bu ülkeyi seviyorum fakat ülkedeki manzaraya dayanamıyorum(I love the country but I can't stand the scene)". Aynı şarkıda Amerikan halkının politikaya olan ilgisizliğini ve televizyon bağımlılığını da "Solda ya da sağda değilim//Umutsuz küçük ekranda kaybolmak için/Bu gece sadece evdeyim(I'm neither left or right/I'm just staying home tonight/getting lost in that hopeless little screen)" sözleri ile iğneledi.

Nanni Moretti'nin 1993 yapımı filmi "Caro Diario"'da Cohen'in I'm Your Man isimli parçası, Moretti Roma sokaklarında Vespa'sı ile dolaşırken çalındı.

1994'te The Future'ın tanıtım turunda iken, Cohen, Los Angeles yakınlarındaki Mount Baldy Zen Merkezi'nde 5 yıllık bir inzivaya çekildi. 1996'da, Cohen'e Rinzai Zen Budist Rahibi unvanı verildi ve sanatçı "sessizlik" manasına gelen Jikhan ismini aldı. Cohen, Mount Baldy'den 1999'da ayrıldı.

2000'ler

Cohen, Baldy Dağı Zen Merkezi'nde zen budist rahibi olarak inzivaya çekildiği 5 senenin ardından, 2001'de yapımcılığını Sharon Robinson'un üstlendiği isimli albümü ile müziğe döndü. Bu albümde Cohen, The Future'ın dışa dönük ve iyimser havasının tersine, yaklaşan ölüm, kaybedilen aşklar gibi romantik ve ilahi kişisel kayıpların yasını tutmaya yöneldi. Ten New Songs albümü, Cohen'in albümlerinde Recent Songs'dan beri pek görülmeyen bağdaşık yapısını, Robinson'un katkısına borçludur. Albümde yer alan "Alexandra Leaving" isimli şarkı, Kavafis'in "Tanrının Antonius'u Bırakmasıdır" şiirinin çarpıcı bir uyarlamasıdır. Bu albüm Cohen'in en keskin olmasa da en melankolik albümüdür.

Ekim 2004'te Cohen, aynı zamanda sevgilisi olan jazz şarkıcısı 'ın işbirliği ile hazırladığı albümünü yayınladı. Sharon Robinson da, birinde Cohen ile düet yaptığı üç şarkı ile albüme katkıda bulundu. Önceki albümü ne kadar karanlıksa, Dear Heather da o derece aydınlık bir albümdü ve Cohen'in ruh hâlindeki değişimin bir yansımasıydı. Cohen de birkaç röportajında, yaşlanmaya bağlı nörolojik değişiklikler sebebiyle depresif ruh halinin hafiflediğini açıklamıştı. Dear Heather Cohen'in belki de en az bağdaşık, en deneysel ve oyunsu albümüdür. Başta albüme isim veren olmak üzere şarkılardaki bu üslup Cohen'in pek çok hayranının tepkisini çekti. Canadian Songwriters' Hall of Fame'e kabulünün ardından verdiği bir röportajda Cohen; bu albümün aslında tematik bir not defteri ya da karalama defteri sayılması gerektiğini, albümün piyasaya çıkışının hemen ardından daha düzgün şekilde bir kez daha kaydedilmesinin planlandığını, ancak eski bir menajeri ile yaşadığı yasal sorunlar sebebiyle bu planın gerçekleştirilemediğini açıkladı.

8 Ekim 2005'te Cohen, uzun süre birlikte çalıştığı eski menajeri Kelley Lynch'in, emeklilik hesabındaki 5 milyon dolar ile şarkılarının yayın haklarını zimmetine geçirdiğini, kendisine de sadece 150.000 dolar bıraktığını öne sürdü. Bunun karşılığında bazı eski iş arkadaşları da Cohen'e dava açtı. Bu olaylar onu ilgi odağı hâline getirdi. Kanada'da yayınlanan Maclean's Magazine'de, Cohen hakkında "Devastated!" (harap olmuş) başlıklı kapak haberi yer aldı. Los Angeles bölgesi üst mahkemesinde görülen dava Mart 2006'da sonuçlandı ve Cohen 9 milyon dolarlık tazminata hak kazandı. Ancak Lynch bu kararı umursamadı ve finansal kayıtlarını mahkemeye bildirmesi için gelen celbi yanıtlamadı. Sonuçta Cohen'in bu parayı hiçbir zaman tahsil edememe durumu ortaya çıktı.

Cohen ve Anjani'nin birlikte yazdıkları şarkılardan oluşan albümü, 23 Mayıs 2006'da yayınlandı ve olumlu tepkiler aldı. Bu albümdeki tüm şarkıları söyleyen Anjani, bir eleştirmene göre "Cohen'in kadın olarak yeniden doğmuş" haliydi ve "tek bir nota bile seslendirmemiş olsa da Cohen'in sesi, albüme bir sis gibi sinmişti." Cohen'in 1961 tarihli şiir kitabı The Spice-Box of Earth'te yer alan As the mist leaves no scar isimli şiirinden, True Love Leaves No Traces adıyla Spector tarafından bestelenmiş ve Death of a Ladies' Man'de yer almış olan şarkı, yeniden düzenlenerek bu albüme dahil edildi.

Cohen'in şiir ve çizimlerden oluşan kitabı Book of Longing Mayıs 2006'da yayınlandı. Mart ayında, Toronto'da kurulu bir firma, ön sipariş yoluyla satın alınacak ilk 1500 kopyanın Cohen tarafından imzalanacağını duyurdu ve kitaplar birkaç saat içinde tükendi. Kitap kısa sürede Kanada'daki çok satanlar listesinde birinci sıraya yükseldi. Cohen 13 Mayıs 2006'da, on üç yıl sonra ilk defa toplum içine çıktı ve Toronto'daki bir kitapçıda düzenlenen tanıtım toplantısına katıldı. Toplantıya katılmak isteyen yaklaşık 3000 kişinin kitapçının önünde toplanması sebebiyle civardaki caddeler trafiğe kapatıldı. Cohen toplantıda, ve ile birlikte, eski ve tanınmış iki şarkısı olan So Long, Marianne ve Hey, That's No Way To Say Goodbye'ı seslendirdi. Toplantıya ayrıca yeni albümünü tanıtan Anjani de katıldı.

Cohen, 13 Ocak 2008'de hayranlarının uzun süredir beklemekte olduğu dünya turunu başlatacağını açıkladı. Cohen'in son 15 yıldaki ilk turu olan bu turne Mayıs 2008'de başlayacak ve Kanada ile Avrupa'yı kapsayacak. Cohen tur çerçevesinde The Big Chill Festivali'ne ve 29 Haziran 2008'de de Glastonbury Festivali'ne katılacak.

Mart 2008'de Cohen, "en esin verici bestecilerden biri" olduğu için American Rock and Roll Hall of Fame'e kabul edildi.

Temalar

Aşk, seks, din, psikolojik depresyon ve müziğin kendisi Cohen’in eserlerinde en çok görülen temalardır. Diğer temalar kadar olmasa da şarkılarında politikaya da rastlanır. Aşk ve cinsellik popüler müziğin ortak konusu olmasına rağmen sanatçının romancı ve şair altyapısı sayesinde Cohen’in işlerinde bu temalar daha karanlık ve derin bir hal alır. Örneğin Suzanne ve Joan of Arc dinsel bir meditasyona sahip özlem dolu aşk şarkılarıdır. Evliliği en yakın arkadaşının karısıyla birlikte olması sonucu bitmiş bir erkeğin arkadaşına yazdığı mektup olan Famous Blue Raincoat’ta şöyle seslenir adam eski en yakın dostuna: “Sanırım seni özledim/Sanırım seni affettim...”. Everybody Knows'un bir bölümünde ise AIDS'in sert yüzüne "... Çıplak adam ve kadın/Geçmişin parlayan sanat eserleri" diyerek dokunur.

'de Cohen, Edmontonlı iki kadına rastlamasının ardından bir otel odasında gerçek sevgiyi bulmasını anlattı. İddialara göre Chealse Hotel #2'da ise Janis Joplin ile yaşadığı tek gecelik ilişki sonrası, bu duygulardan uzak gecenin yarattığı gerçek bir aşktan daha karışık duyguları anlattı.

Cohen'in Yahudi geçmişi kendini en çok Story of Isaac ve sözleri ve melodisi bir 11. yüzyıl şiri olan Unetaneh Tokef'i andıran Who by Fire isimli şarkılarında gösterir. Various Positions albümünde Yahudi-Hristiyan temalar daha geniş yer bulmuştur. Müziğin ikinci planda kaldığı Hallelujah şarkısı, Davud'un "Tanrı'yı mutlu edecek" bir şarkı besteleyişini hatırlatarak başlar, Bathsheba ve Samson'a referanslarla devam eder.

Kariyerinin başlarında, henüz bir roman yazarıyken, Görkemli Kaybedenler isimli romanında Katolik ve aynı zamanda bir Amerikan yerlisi olan Catherine Tekakwitha üzerine yazdı. Cohen, ayrıca budizm ile 1970'ten beri ilgili ve 1996 yılında budist rahibi unvanını aldı. Her şeye rağmen, sanatçı kendisini bir Yahudi olarak kabul ediyor ve "Yeni bir din aramıyorum. Eskisi ile (Musevilik) mutluyum." diyor.

Cohen hayatının büyük bir bölümünde depresyon çektiği için, özellikle ilk eserlerinde depresyon ve intihar temaları önemli yer tutar. Beautiful Losers'taki kahramanın karısı kanlı bir şekilde intihar eder, Seems So Long Ago, Nancy intihar hakkındadır, kara komedi unsurları içeren One of Us Cannot Be Wrong'da intihardan bahsedilir, Dress Rehearsal Rag'de ise son dakikada vargeçilen bir intihar anlatılır. Please Don't Pass Me By ve Tonight Will Be Fine gibi şarkılarda genel bir depresif hava vardır.

Yukarıda bahsedilen Hallelujah'ın yanı sıra Tower of Song, A Singer Must Die ve Jazz Police gibi pek çok şarkıda ise, müziğin kendisi bir tema olarak yer alır.

Özellikle son dönem albümleri kültürel olarak son derece muhafazakâr unsurlar içerse de Cohen, bu albümlerinde, solcu politikaların izahı için sosyal adaleti sık sık konu etti. Örneğin Democracy isimli şarkısında "Kargaşaya karşı savaşlar/... gece ve gündüz sirenler/...evsizlerin ateşleri/...gaylerin külleri" diyerek huzursuzluğunu dile getirdi ve şarkıyı Amerika Birleşik Devletleri'nde demokrasi olmadığını söyleyerek bitirdi. Bu şarkıdaki klasik sol duruşun bir benzeri Tower of Song'daki "Zenginlerin kanalları var fakirlerin yatak odasında/Kudretli bir yargılama yaklaşıyor onlara" sözlerinde de görüldü. The Future 'da "Yükselen ve düşen milletler görüyorum/.../Fakat sevgi hayatta kalmak için tek motor" diyerek kehanetini barışçı bir şekilde dile getirdi. Anthem'de "Yüksek mevkilerdeki, dualarını bağırarak okuyan katiller/... benden duyacaklar." dedi.

The Land of Plenty 'de ise Birleşik Devletleri (belki de varlıklı batı ülkelerinin tamamını) şu sözleri ile anlattı: "Bolluklar ülkesindeki ışıklar bir gün gerçeği parlatabilirler".

Eserlerindeki sürekli temalardan biri olan savaş konusunda Cohen'in fikirleri erken dönem eserlerinde - ve hayatının ilk dönemlerinde - görüldüğü üzere çelişiktir. 1961'deki ABD-Küba gerginliği sırasında Küba'da yaşamış ve söylentilere göre Che Guevara tarzı sakal bırakmış olan Cohen, Field Commander Cohen şarkısında kendini Fidel Castro ile sohbet eden bir asker/ajan olarak hayal eder. Bu şarkı, Cohen'in bir cephe görevinde İsrail hava kuvvetlerine katılışının hemen ardından yazıldı. Bu görevin izleri ise Night Comes On şarkısındaki Mısır'da savaşıyorduk sözlerinde görüldü.

1973'teki Yom Kippur Savaşı'nda İsrail tarafında yer almak için Kudüs'e giden Cohen silah altına alınmadı ancak Sina Yarımadası'ndaki cephelerde bulunan tank mevzileri için düzenlenen bir moral turunda görevlendirildi. Bu mevzilerden birinde ateş altında kaldı. Ayrıca kendisine olan hayranlığını açıklayan ve o sırada henüz general olan Ariel Şaron ile konyak içti. Yaralı ve ölü İsrailli askerleri gördükçe hayal kırıklığına uğradı ve İsrail'e destek vermek için,Bu sana bir kalkan olsun, düşmana karşı bir kalkan sözleriyle sona eren Lover Lover Lover isimli şarkıyı yazdı.

Cohen kendi eserlerine benzemeyen Irving Berlin'in Always 'i ya da Marlena Shaw'un az tanınan soul şarkısı Be for Real gibi aşk şarkıları da kaydetti.

Son zamanlardaki politik görüşlerinde ezilenlerin, "görkemli kaybedenlerin" tarafında oldu. Gerek ve tarafından yazılmış bir Fransız Direnişi şarkısı olan The Partisan'ı seslendirmesi, gerekse yenilmiş bir kral yanlısının bakış açısıyla The Old Revolution şarkısını yazması, kariyeri boyunca ezilenlere karşı duyduğu sempatinin ve verdiği desteğin göstergesidir. Cohen savaşa yanlısı gözükse de, en "militan" albümü sayılabilecek olan New Skin for the Old Ceremony'de olduğu gibi savaş, aslında genelde kültürel ve kişisel sorunlara ilişkin bir metafordur.

Cohen, politik ve kültürel konulardaki kötümser fikirlerini eserlerinde mizah ile harmandı. Nüktedanlığı ile keskin gözlem gücünü bir arada kullanarak sözel oyunlarla dolu ve hatta neşeli şarkılar yazdı. Örneğin Tower of Song'da, kalın sesiyle bilinen cohen ironik biçimde altın bir ses yeteneğiyle doğduğunu söyler. Karamsar bir şarkı olan Is This What You Wanted?'da sen Babil bayramının fahişesiydin / ben ise Rin Tin Tin mısraları yer alır. Konserlerinde ise zaman zaman şarkılarının sözleriyle oynar ve bir şarkıyı başka bir şarkısından ya da şiirinden bölümler kullanarak anons eder.

Unvanları ve onur ödülleri

1968'de Cohen İngiliz dilindeki şiir ya da oyun kategorisindeki Devlet Genel Ödülü'nü almayı reddetti.
1991'de "Canadian Music Hall of Fame"'de çalışmaya başladı.
1993'te Yılın Erkek Solisti dalında Juno Ödülü kazandı.
1994'te Yılın Şarkı Yazarı dalında Juno Ödülü kazandı.
1996'da Rinzai Budist Rahibi oldu.
2001'de Ten New Songs isimli albümünün Fransa'da 100.000 adetten fazla satılması sebebi ile SNEP Ödülü'nü aldı.
2003'te Kanada'nın en büyük sivil onur madalyası olan "Companion of the Order of Canada"yı aldı.
2004'te Görkemli Kaybedenler "Canada Reads 2005" ödüllerine aday oldu. Kitap seçilip Rufus Wainwright tarafından kazanan olarak ilan edilmesinin ardından, komite Wainwright'ın yerine Molly Johnson'ın jüriye alındığını duyurdu.
2006'da "Canadian Songwriters Hall of Fame"e kabul edildi.
2007'de Herbie Hancock's'un albümü The Joni Letters'ta görev alan sanatçılardan biri olması sebebiyle Grammy Ödülü kazandı.
2008'de "Rock and Roll of Fame"e kabul edildi.

Cohen ve Doğu Avrupa

Cohen'in şarkıları Doğu Avrupa'da çok uzun süre yasaklı kaldı. Bu ülkelerdeki komünist devlet yapısının ve bu yapının sansür anlayışının çökmesinden sonra bazı Doğu Avrupa ülkelerinde (çok azında) Cohen'in şarkıları başarılı bir şekilde kendi dillerine çevrildi. Yine de eski Doğu Bloğu ülkelerinden sanatçının şarkılarını karşı koyulmaz bir şekilde tanıyan ve coşku ile karşılayan Macaristan oldu. Bu durumun sebebi, güçlü ve sözü geçen Budapeşteli sanatçı ve müzisyenlerin büyük çoğunluğunun İkinci Dünya Savaşı sonrası (1946-1949) dünyaya gelmiş Yahudi kökenliler olmasıydı. Örneğin Macaristan'daki çok popüler sanatçılardan biri olan komedyen, şarkıcı, aktör ve film yapımcısı András Kern (1948-) önemli Cohen yorumcularından biridir. Kern, 1998'de, yine Macaristan'ın tanınmış şarkı ve şarkı sözü yazarlarından Péter Fábri ile birlikte, bir düzineden fazla Cohen şarkısının Macar versiyonlarından oluşan Engem Vársz (Beni Bekliyorsun) isimli bir albüm çıkardı.

Film

Leonard Cohen ile ilgili, Donald Brittain ve Don Owen tarafından yönetilmiş, yapımcılığını the National Film Board of Canada'nın üstlendiği 1965 yapımı Ladies and Gentlemen... Mr. Leonard Cohen isimli bir belgesel çekildi.

Bu belgeselden 31 yıl sonra 2006 yılında ise Leonard Cohen: I'm Your Man gösterime girdi. Film, 2005'te Sidney Opera Binası'nda çeşitli sanatçıların görev aldığı Came So Far For Beauty isimli Cohen'e saygı konseri sırasında çekildi. Lian Lunson tarafından yönetilen filmde Nick Cave, Beth Orton, Antony and the Johnsons'un Antony'si, Rufus ve Martha Wainwright yer aldı. Aynı filmde Cohen ve U2'nun Tower of Song yorumuna da yer verildi. Sanatçıların Cohen şarkı yorumları ve Cohen hakkındaki fikirlerinin yanı sıra sanatçının yaşamındaki ve kariyerindeki önemli kısımlarla ilgili bizzat Cohen'in yorumlarına da yer verildi.

2003 yılında Kanada'da Gözde Oyun isimli romanı filme çekildi. Ayrıca Cohen, The Tibetan Book of the Dead: A Way of Life isimli bir belgeselde anlatıcılık da yaptı. 1985'te ise Lewis Furey ile ortak yazdıkları ve müziklerini de yaptığı Night Magic isimli bir film çalışması yaptı.

Diskografi

Cohen'in bütün albümleri Columbia Records'tan çıktı.

Stüdyo albümleri

Albüm Adı	Çıkış Tarihi
	27 Aralık 1967
	Nisan 1969
	Mart 1971
	Ağustos 1974
	Kasım 1977
	Eylül 1979
	Aralık 1984
	Şubat 1988
	Kasım 1992
	9 Ekim 2001
	26 Ekim 2004
	31 Ocak 2012
	2014
	21 Ekim 2016

Canlı albümleri

Albüm Adı	Çıkış Tarihi
	1973
	1994
	2001

Derleme albümleri

Albüm Adı	Çıkış Tarihi
	1975
	1991
	1997
	2002

Kitapları

Let Us Compare Mythologies (1956-şiir)
The Spice Box Of Earth (1961-şiir)
The Favorite Game (1963-roman)
- Gözde Oyun, Çev. Berat Çelik, Altıkırkbeş Yayınları, Aralık 2006
- , Çev. Algan Sezgintüredi, Versus Yayınları, Temmuz 2008
Flowers For Hitler (1964-şiir)
Parasites of Heaven (1966-şiir)
Beautiful Losers (1966-roman)
- Görkemli Kaybedenler, Çev. Nezih Onur, Altıkırkbeş Yayınları, Nisan 2000
- Görkemli Kaybedenler, Çev. Algan Sezgintüredi, Versus Yayınları, Temmuz 2008
Selected Poems: 1956-1968 (1968-şiir)
The Energy of Slaves (1972-şiir)
Death of a Ladies' Man (1977-şiir)
Stranger Music (1993-şiir)

Başka eserlerde kullanılan Leonard Cohen şarkıları

Film müziği

Cohen'in şarkılarına pek çok filmde rastlanabilir.

1971 yapımı McCabe & Mrs. Miller isimli filmde Songs of Leonard Cohen albümünden üç şarkı kullanılmıştır: Stranger Song, Winter Lady ve Sisters of Mercy. Sanatçı bu şarkılarının dışında filme eşlik eden müzikler de düzenledi.
1969 yapımı Fata Morgana da Cohen'in ilk albümünden şarkılar içerir.
1990 yapımı Bird on a Wire isimli film, Cohen'in aynı isimli parçasının The Neville Brothers yorumunu kullandı.
Everybody Knows ve If it Be Your Will 1990 yapımı Pump Up the Volume'da kullanıldı. Filmde Everybody Knows'un Concrete Blonde yorumu da bulunur.
Ain't No Cure For Love 1990 yapımı Love At Large'da dinlenebilir.
Caro Diaro (1993)'da I'm Your Man kullanıldı.
1994 yapımı Oliver Stone filmi Natural Born Killers'ta ise Cohen'in The Future albümünden 3 şarkısı bulunur: The Future, Waiting for the Miracle, Anthem.
Tıpkı Pump Up the Volume gibi, 1994 yapımı Atom Egoyan filmi Exotica'da da I'm your Man albümündeki Everybody Knows bulunur.
Afghan Whigs'in Be For Real yorumu 1995 yapımı Beautiful Girls'te kullanıldı.
Sanatçının Hallelujah isimli şarkısı When Night is Falling'de kullanıldı.
Basquiat (1996) isimli filmde ise Hallelujah'ın John Cale yorumuna yer verildi.
1996 yapımı iki filmden Breaking the Waves'te Suzanne, Love Etc.'da ise Take this Waltz kullanıldı.
Manuel Iborra'nın yönetmenliğini üstlendiği 1997 yapımı El Tiempo de la felicidad'da Suzanne ve Bird on the Wire'a yer verildi.
1998 yapımı Mr. Jealousy'de yer alan Cohen şarkısı Hey,That's No Way to Say Goodbye'dı.
1999 yapımı Kiss The Sky'da ise I'm your Man yer aldı.
Waiting for the Miracle 2000 yapımı Wonder Boys'ta kullanıldı.
John Cale'in Hallelujah yorumu bir kez daha 2001 yapımı Shrek'te kullanılmasına rağmen film müziği albümünde aynı şarkının Rufus Wainwright yorumu yer aldı.
Neil Jordan, 2002 yapımı The Good Thief isimli filminde A Thousand Kisses Deep'i kullandı.
2002 yapımı Secretary'de ise sanatçının I'm your Man isimli şarkısına yer verildi.
The Future bir kez daha 2003'te The Life of David Gale'de kullanıldı.
A Home at the End of the World'de (2004) Songs of Leonard Cohen albümünde bulunan yorumu kullanıldı.
2004 yapımı, yönetmenliğini Anne Fontaine'in üstlendiği bir Fransız filmi olan Nathalie...'de ise Boogie Street yer aldı.
Gord Downie'nin Hallelujah yorumu 2004 yapımı St. Ralph'de kullanıldı.
2004 yapımı Die Fetten Jahre sind vorbei'de ise Hallelujah'ın Jeff Buckley yorumuna yer verildi.
Various Positions albümünde yer alan If It be Your Will, Sergio Castellitto'nun 2004 yapımı filmi Don't Move'da kullanıldı.
Wim Wenders'ın 2004 yapımı filmi Land of Plenty'de Cohen'in filmle aynı ismi taşıyan şarkısı ve The Letters kullanıldı.
Jeff Buckley'in Hallelujah yorumu Lord of War'da(2005) da yer aldı.
Suzanne, 2006 yapımı Salvador'da kullanıldı.
Veronica Mars isimli televizyon dizisinin 3. sezon bölümlerinden birinde A Thousand Kisses Deep çalındı.
King Kong(2007) Everybody Knows'u kullandı.

Cohen'e saygı albümleri

1991'de çıkan I'm Your Fan'de Cohen'in şarkıları içlerinde R.E.M., Nick Cave and the Bad Seeds, Pixies, The Lilac Time, Jean-Louis Murat and Geoffrey Oryema gibi sanatçı ve grupların da bulunduğu bir ekip tarafından yorumlandı.
1995'te yayınlanan Tower of Song ise I'm Your Fan'den farklı olarak Sting, Jann Arden, Elton John, Willie Nelson gibi pop-rock tarzında müzik yapan müzisyenlere yer verildi.
Vasiliy K 2002 yılında, Rusya'da, My Kohen isimli bir albüm yayınladı.
1999'da Hırvatistan'da Hırvatça Ibrica Jusić: Hazarder - A Tribute to Leonard Cohen isimli albüm yayınlandı.
Jennifer Warnes'ın 1987'de çıkan albümü Famous Blue Raincoat: Songs of Leonard Cohen en ünlü Cohen'e saygı albümüdür.
2005'te Perla Batalla'nın Cohen yorumlarını içeren Bird on the Wire: the Songs of Leonard Cohen albümü çıktı.
2006'da yayınlanan aynı isimli belgeselin film müziği olan Leonard Cohen: I'm Your Man, Nick Cave, Rufus Wainwright, Martha Wainwright, U2, Kate and Anna McGarrigle, The Handsome Family, Jarvis Cocker, Teddy Thompson, Beth Orton, Antony gibi sanatçıların Cohen yorumlarını barındırıyor.

Diğer sanatçılar tarafından yorumlanmış Cohen şarkıları

Cohen'in pek çok şarkısı ve şiiri (bazen başka dillere de çevrilerek) yorumlandı. Cohen'in başka sanatçılar tarafından kaydedilmiş bazı şarkıları şunlar:

Avalanche: Nick Cave and The Bad Seeds tarafından.
Bird on the Wire: Johnny Cash, Joe Cocker, Adam Cohen, Judy Collins, Fairport Convention, Tim Hardin, k.d. lang, Willie Nelson, The Neville Brothers, The Bobs, Jennifer Warnes ve Our Lady Peace tarafından.
Chelsea Hotel No. 2: Lloyd Cole, Josh Ritter, Black Rebel Motorcycle Club, Rufus Wainwright, Iron & Wine, Regina Spektor ve Captain Chaos tarafından.
Dance Me to the End of Love: Madeleine Peyroux, The Civil War and the Klezmer Conservatory Band tarafından.
Diamonds In The Mine: The Broken Family Band tarafından.
Everybody Knows: Concrete Blonde, David Ford, Don Henley, Dayna Kurtz, Rufus Wainwright, The Duhks ve Kari Bremnes tarafından.
Famous Blue Raincoat: Judy Collins, Tori Amos, Joan Baez, Lloyd Cole, Dax Riggs, Jonathan Coulton ve Jennifer Warnes tarafından. Ayrıca Fabrizio De André, Ornella Vanoni için şarkının sözlerini çevirdi.
First We Take Manhattan: Joe Cocker, R.E.M., Jennifer Warnes, Kid Harpoon ve Sirenia tarafından.
Hallelujah: Jeff Buckley, John Cale ve pek çok başka sanatçı tarafından.
Hey, That's No Way to Say Goodbye: Judy Collins, Roberta Flack, Claudine Longet ve Ian McCulloch tarafından.
I'm Your Man: Nick Cave and The Bad Seeds, Bill Pritchard, Joe Cocker ve Michael Bublé tarafından.
In My Secret Life: Katie Melua tarafından.
Joan of Arc: Judy Collins, Allison Crowe, Fabrizio de André, Lou Reed ve Jennifer Warnes tarafından.
Light As The Breeze: Billy Joel tarafından.
Lover, Lover, Lover: Ian McCulloch tarafından.
One of Us Cannot Be Wrong: Harvey Milk tarafından.
Seems So Long Ago, Nancy: Christina Rosenvinge, Fabrizio de André ve Pearls Before Swine tarafından.
Sisters of Mercy: Serena Ryder and Strafe Für Rebellion ve Sting (Chieftans ile) tarafından.
So Long, Marianne: James, John Cale, Suzanne Vega ve Straitjacket Fits tarafından.
Song of Bernadette: Jennifer Warnes, Bette Midler, Anne Murray tarafından.
Story of Isaac: Roy Buchanan, Judy Collins ve Suzanne Vega tarafından.
Suzanne: Graeme Allwright, Judy Collins, Denison Whitmer, Tori Amos, Fabrizio de André, Neil Diamond, Fairport Convention, Pearls Before Swine, Roberta Flack, Peter Gabriel, Françoise Hardy, Geoffrey Oryema ve Nina Simone tarafından.
Teachers: Faxed Head tarafından.
Tower of Song: Nick Cave and The Bad Seeds, Marianne Faithfull, Martha Wainwright, Dax Riggs ve The Jesus and Mary Chain tarafından.
Who By Fire: Another Roadside Attraction ve Coil tarafından.
Winter Lady: Palace Songs tarafından.<ref>leonardcohenfiles.com20 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . isimli sitede 1 Aralık 2006 itibarıyla yayınlanmış 1.200 Leonard Cohen yorumu listelendi.

Popüler kültürde Cohen'e referanslar

Sanatçıya gönderme yapılan ya da adının geçtiğinin pek çok eser vardır.

Müzik

Nirvana'nın Pennyroyal Tea isimli şarkısında.

Give me a Leonard Cohen afterworld

So I can sigh eternally

Öbür dünyada bir Leonard Cohen ver bana
Sonsuza kadar iç çekebilirim böylece

Better Than Ezra'nın Under You isimli şarkısında.

You're a Leonard Cohen Song

Sen bir Leonard Cohen şarkısısın

Jeffrey Lewis'in The Chelsea Hotel Oral Sex Song isimli şarkısında.
Skyhooks'un Ego is not a Dirty Word isimli şarkısında.

Some people keep their egos in a bottom drawer

A fridge full of Leonard Cohen

Have to get drunk just to walk out the door

Bazı insanlar egolarını alt çekmecede saklarlar
Leonard Cohen'le dolu bir buzdolabı
Kapıdan çıkmak için sarhoş olmak zorunda

Rufus Wainwright'ın Want isimli şarkısında.

I don't want, no I really don't want

To be John Lennon or Leonard Cohen

I just want to be my Dad

John Lennon ya da Leonard Cohen olmayı istemiyorum,
gerçekten istemiyorum.
Sadece babam gibi olmak istiyorum

pageninetynine'ın The Lonely Waltz of Leonard Cohen isimli şarkısında.
Joni Mitchell Rainy Night House isimli şarkısında Cohen'in annesini Montreal'deki evinde ziyaret edişini anlatır.
Enrique Bunbury'nin Los restos del naufragio isimli şarkısında.

Kitaplar

David Grosman'ın Someone to Run With isimli romanında baş karakter para kazanmak için sokaklarda Cohen'in Suzanne isimli şarkısını söyler.
Ken Kesey Suzanne'in pek çok mısrasını Sailor Song isimli kitabında kullandı.
Liz Moore'un The Words of Every Song ismini Cohen'in Teachers isimli şarkısındaki mısradan aldı.
Louis de Bernières ünlü romanı Yüzbaşı Corelli'nin Mandolini'nde Cephalonia adasında yaşayan Kanadalı bir şair ve şarkıcıyı anlatır. Her ne kadar Cohen Cephalonia'da değil Hydra'da yaşamış olsa da romandaki şairini tarzı Cohen'i anımsatır.
İspanyol yazar Miguel Ros López ilk romanı El corazón y la birlocha'da Cohen'den bahseder.
M. J. Hyland'ın How the Light Gets ismini Anthem'de geçen mısradan alır.

Diğer

R.E.M. 1998 yılında çıkardığı Up isimli albümlerinde yer alan Hope isimli şarkılarının bestecileri arasında Cohen'i de gösterdi. Cohen aslında şarkının yazılmasında çalışmamış olmasına rağmen grubun Cohen'i de besteciler arasında ilan etmesinin sebebi şarkının Suzanne ile büyük benzerlikler göstermesi idi.
Leonard Cohen'in çalışmaları The Conspiracy of Beards isimli San Francisco köken bir erkek korosuna kaynaklık ediyor.

Dış bağlantılar

Leonardcohen.com3 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Leonard Cohen Dosyaları27 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Leonard Cohen Arşivi 6 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Fransızca Leonard Cohen Sitesi 30 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
IMDb'de Leonard Cohen

Kaynakça

^ "Washington Post". 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2016.
^ (İngilizce). 22 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Leonard Cohen: The Romantic in a Ragpicker's Trade" (İngilizce). ^[]
^ "Stina Lundberg'in Leonard Cohen Röportajı" (İngilizce). 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Who held a gun to Leonard Cohen's head?" (İngilizce). 31 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından .
^ "The Story of Suzanne" (İngilizce). 21 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından .
^ (İngilizce). 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ (İngilizce). 1 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Glaister, D. (2005) "5 milyon $ kaybeden Cohen sakinliğini koruyor" 13 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Guardian., 2005.
^ "Leonard Cohen kamu davasında 9 milyon $ kazandı 20 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .," CTV. 2 Mart 2006
^ "Leonard Cohen'in çalınmış milyonları geri alması güç" 23 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . NME. 2 Mart 2006.
^ Anjani'nin web sitesinde "Blue Alert 2006" - Görüşler 7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
^ "Cohen çok satan kitabıyla yeniden ilgi odağı" 9 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CBC Online. 14 Mayıs 2006
^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2008.
^ "Glastonbury headliners revealed". 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2008.
^ "Rock and Roll Hall of Fame basın açıklaması". 22 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2008.
^ "Leonard Cohen'in kafasına kim tabanca doğrulttu?" 31 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian. 17 Eylül 2004
^ (1974)"Cohen: ...it's blood, it's the identification one feels with their roots and their origins." 22 Şubat 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 1974 in Barcelona, Spain. Published in 'Leonard Cohen' by Alberto Manzano, published in 1978.
^ (2001) "Cohen: J'espère que ceux dont je suis partisan vont gagner." 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . L'Express, France, 04 octobre 2001
^ "Grammy'ler". 4 Nisan 2008 tarihinde kaynağından .
^ . 22 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "'Ladies and Gentlemen... Mr. Leonard Cohen'" (İngilizce). 29 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1] "Washington Post". 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2016.

[2] (İngilizce). 22 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Leonard Cohen: The Romantic in a Ragpicker's Trade" (İngilizce). ^[]

[4] "Stina Lundberg'in Leonard Cohen Röportajı" (İngilizce). 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[5] "Who held a gun to Leonard Cohen's head?" (İngilizce). 31 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından .

[6] "The Story of Suzanne" (İngilizce). 21 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından .

[7] (İngilizce). 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] (İngilizce). 1 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] Glaister, D. (2005) "5 milyon $ kaybeden Cohen sakinliğini koruyor" 13 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Guardian., 2005.

[10] "Leonard Cohen kamu davasında 9 milyon $ kazandı 20 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .," CTV. 2 Mart 2006

[11] "Leonard Cohen'in çalınmış milyonları geri alması güç" 23 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . NME. 2 Mart 2006.

[12] Anjani'nin web sitesinde "Blue Alert 2006" - Görüşler 7 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..

[13] "Cohen çok satan kitabıyla yeniden ilgi odağı" 9 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CBC Online. 14 Mayıs 2006

[14] "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2008.

[15] "Glastonbury headliners revealed". 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2008.

[16] "Rock and Roll Hall of Fame basın açıklaması". 22 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2008.

[17] "Leonard Cohen'in kafasına kim tabanca doğrulttu?" 31 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian. 17 Eylül 2004

[18] (1974)"Cohen: ...it's blood, it's the identification one feels with their roots and their origins." 22 Şubat 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi 1974 in Barcelona, Spain. Published in 'Leonard Cohen' by Alberto Manzano, published in 1978.

[19] (2001) "Cohen: J'espère que ceux dont je suis partisan vont gagner." 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . L'Express, France, 04 octobre 2001

[20] "Grammy'ler". 4 Nisan 2008 tarihinde kaynağından .

[21] . 22 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[22] "'Ladies and Gentlemen... Mr. Leonard Cohen'" (İngilizce). 29 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.