Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Safveti Ziya (1873 veya 1875, İstanbul - 1929, İstanbul), Türk roman ve hikâye yazarıdır.
| Safveti Ziya | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1873 veya 1875 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1929 (54 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Yazar |
| Milliyet | Türk |
| Önemli eser | Salon Köşelerinde (1912) Âdâb-ı Muâşeret Hasbihalleri (1927) |
Servet-i Fünûn topluluğu yazarlarındadır. "Salon Köşeleri" adlı romanının tefrikası ile meşhur oldu ve hep bu romanla anıldı. Cumhuriyet devrinde Protokol Umum Müdürlüğü'nde bulundu; Âdâb-ı Muâşeret Hasbihalleri (1927) ve "Nasıl Giyinmeli" gibi kitaplarıyla yeni kurulan cumhuriyette sosyal yaşamın düzenlenmesine ilişkin tavsiyeler yayımladı.
Hayatı
İlk yılları ve gençliği
1873 veya 1875 yılında İstanbul'da doğdu. Asıl adı Mustafa Safvetî Ziya’dır. Pek çok kaynakta adı "Saffeti Ziya" veya "Savfeti Ziya" olarak geçer.Tanzimat dönemi maliye ve evkaf nazırlarından Musa Safveti Paşa'nın torunu, Maadin Müdürü Ahmet Ziya Bey'in oğludur.
İlköğrenimini Emirgan'ın Boyacıköy semtindeki kuleli yalıda özel hocalardan aldıktan sonra 1892'de Galatasaray Sultanisi'ni bitirdi. Dışişleri Bakanlığı'nda bir süre stajyer memur olarak çalıştıktan sonraŞûra-yı Devlet üyeliğine getirildi ve Sadrazam Said Paşa'nın kızı Saniye Hanım ile evlendi. 1897'de Asliye Mahkemesi azalığına, 1898'de Maliye Dairesi azalığına getirildi. Bu dönemde ilk hikâyesi 'Onların Ruhu' Servet-i Fünûn dergisinin 304. sayısıında yayınlandı. Hikayeyi, üç mensur şiiri ile birlikte Kadın Ruhu (1914) adıyla kitap olarak da yayımladı. Ardından yazılarını Malumat dergisinde yayımlamaya başladı.
Servet-i Fünun devri
Şuray-ı Devlet üyeliğine getirildiği sırada kendi rızası dışında, sadrazam iradesiyle damat yapılmış olan Safveti Ziya, bir süre sonra eşinden ayrıldı. O dönemde Tevfik Fikret'in yönetiminde tam anlamıyla edebi bir dergi niteliğine kavuşan Servet-i Fünun dergisi etrafında toplanan edebiyat topluluğuna katıldı.Halit Ziya ile tanışıp dost oldu. Servet-i fünun'da 'Hanım Mektupları' adlı küçük hikâyeler yayımladıktan sonra Halit Ziya, Ahmet Hikmet ve Mehmet Rauf'un teşviki ile otobiyografik bir eser sayılabilecek Salon Köşelerinde adlı romanı yazdı. Roman, 1898'de Servet-i Fünûn'un 385. sayısından itibaren 25 sayı tefrika oldu. Bu tefrika roman ile tanınan yazar, 1901'de derginin kapatılması ile bir sessizlik dönemine girdi; Meşrutiyetin ilanına kadar sadece iki küçük hikâye yayınladı. "Bir Safha-i Kalb”, adlı hikâyesini 50 sayfalık müstakil bir kitap olarak yayımlamıştır (1902).
Bazı halleri ve bazı sözleri münasebetsizce bulunduğu için 1902'de Zaptiye Nezaretince tevkif edilen yazarın görevi değiştirilerek Anadolu Şimendiferleri Mecmuası’nın tahririne nezaret etmekle görevlendirildi. Bir yıl geçmeden mecmuanın yayın müdürlüğüne getirildi. 1903 yılında Bab-ı Ali Daire-i Hariciye Mektubî Kalemine tayin oldu.
II. Meşrutiyet devri
II. Meşrutiyet’in ilanından sonra coşkuyla yeniden yazı hayatına döndü. İkinci romanını Resimli Kitap dergisinde Yıldız Böcekleri adıyla 9 sayı tefrika ettiyse de yarım kaldı. Meşrutiyet'in ilk günlerinde çıkmaya başlayan ve "Sadrazam Kamil Paşa'nin organı" olarak görülen Yeni Gazete'nin yazı heyetine "siyasi muharrir" olarak katıldı; hususi sütununda yazılar yayımladı. Bu gazetede gazetecilik adına bir tecrübe kazandığına kanaat getirince 1911 yılında kız kardeşi Nezihe Hanım ile birlikte günlük Ziya gazetesini çıkardı. Bu gazetede siyasi ve sosyal yazılar yazmanın yanı sıra Meclis-i Mebusan’da yapılan görüşmelere yer verdi; alınan kararlara ve çıkarılan kanunları eleştirel gözle değerlendirdi. Ziya, ancak altı ay yayınlanabildi.
Safveti Ziya, Servet-i Fünun'da tefrika etmiş olduğu ancak sansür nedeniyle kitap olarak yayımlayamadığıSalon Köşelerinde romanını 1912'de kitap olarak yayımladı. Romanda, salon hayatı, Batılılaşma, ev ve toplumsal hayatta yaşanan değişimler, Beyoğlu ve çevresinin alafranga yaşam biçimini ele aldı. Romandaki en işte çalıştığı, neyle geçindiği belirsiz Şekip karakteri, Türk romanının ilk "aylak" tipi idi. 1912'de ilk ve tek tiyatro eseri Haralambos Cankiyadis yayımladı. Bu tiyatro eserinde Beyoğlu eğlence âlemlerine dalan, mirasyedi, müsrif gençlerin sorumsuzluğu konusunu işledi. bu eserinde oldukça sade bir dil anlayışına ulaşarak, herkesin anlayabileceği bir dil kullandı.
I. Dünya Savaşı öncesinde Berlin'e gitti. On yıldan fazla kaldığı Avrupa’da yaşayarak Almanya'nın yanı sıra Fransa, İspanya ve İtalya'yı da gezip gördü. 1922 yılında yurda döndü. Fecr-i Âtî şair ve tiyatro yazarlarından genç yaşta ölen Tahsin Nahid’in ablası Lütfiye Hanımla ikinci evliliğini yaptı. Servet-i Fünûn dağıldıktan sonra edebiyat âleminden uzaklaşan yazar, bu dönemde yeniden yazmaya başladı ve yazdıklarını Silinen Çehreler ve Beliren Simalar adlı kitaplarda topladı.
Cumhuriyet yılları ve ölümü
Cumhuriyet devrinde Protokol Umum Müdürlüğü'nde bulunan ve Ankara'ya yerleşen Safveti Ziya, sosyete hayatı usullerine dair bir kitap yazdı. "Adab-ı Muuaşeret Hasbihalleri (1927) bu kitap, bir dönem "yeni hayat tarzının bir İncil'i" diye elden ele dolaşmış, buna harfi harfine uymaya çalışanlar bulunmuştur. Kitap, dönemin eğilimlerini, yaşayış tarzını, topluma kazandırılmaya çalışılan davranış ve tutumları göstermesi bakımından önemli bir eser olarak değerlendirilir. Safveti Ziya, ayrıca "Dâhilî Teşrifat Rehberi” (1928), “Nasıl Giyinmeli" başlıklı kitapları da yayımladı.
Safet Ziya, 1929'da Prag elçiliğine atandı; ancak göreve başlamadan kısa bir süre önce İstanbul Büyükada'da kalp krizinden öldüğü için göreve başlayamadı.
Hakkında yazılanlar
Halit Ziya Uşaklıgil anı türündeki Kırk Yıl isimli adlı eserinde Safveti ziya hakkında bir “züppe” tipi çizer.
Onunla ilgili olarak bir yüksek lisan bir de doktora tezi çalışması yapılmıştır. Mesut Tekşen’in 1993 tarihli doktora tezi ile Zülfiye Gültekin’in 1994 tarihli yüksek lisans tezi.
Eserleri
- Bir Tesadüf (1900)
- Bir Safha-i Kalp (1900)
- Salon Köşelerinde (roman, 1912)
- Haralambos Cankiyadis (oyun, 1912)
- Hanım Mektupları (1913)
- Kadın Ruhu (öykü, 1914)
- Silinnmiş Çehreler-Bilinen Simalar (öykü 1924)
- Adab-ı Muaşeret Hasbihalleri (1927)
- Nasıl Giyinmeli? (1929)
- Yarım Kalmış Yıldız Böcekler (1908-1909)
- Dahilî Teşrifat Rehberi (1928)
Notlar
- ^ Kimi kayıtlara göre 1875 (Cevdet Kudret, Seyit Kemal Karaalioğlu, Şükran Kurdakul, , Kenan Akyüz, İnci Enginün), Mesut Tekşan'ın Sicill-i Ahval Defterleri’nden ulaştığı kayda göre 15 Mayıs 1873’te doğmuştur.
Kaynakça
- ^ Batmankaya, Murat. . Eleştirel Kültür, 11 Aralık 2018. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ a b c d e Gürel, Zeki (Bahar 2018). . 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Güldürmez, Sevim. . İmge Dergisi, 2017. 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ a b c Safveti Ziya (1998). Salon Köşelerinde. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- ^ Adnan, Akgün (Mart 1994). (PDF). Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre Edebiyatçılarımızın Resmî Hal Tercümeleri:XVIII. Yedi İklim. 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
- ^ a b Tekşan, Mesut. . Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi, 1993. 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. . teis.yesevi.edu.tr. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ a b Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 1 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. ss. 100-101.
- ^ Yaşar, Fatma Tunç. (PDF). Turkish Studies, Cilt: 7/4, Güz 2012. 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Safveti Ziya 1873 veya 1875 Istanbul 1929 Istanbul Turk roman ve hikaye yazaridir Safveti ZiyaDogum1873 veya 1875 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum1929 54 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekYazarMilliyetTurkOnemli eserSalon Koselerinde 1912 Adab i Muaseret Hasbihalleri 1927 Servet i Funun toplulugu yazarlarindadir Salon Koseleri adli romaninin tefrikasi ile meshur oldu ve hep bu romanla anildi Cumhuriyet devrinde Protokol Umum Mudurlugu nde bulundu Adab i Muaseret Hasbihalleri 1927 ve Nasil Giyinmeli gibi kitaplariyla yeni kurulan cumhuriyette sosyal yasamin duzenlenmesine iliskin tavsiyeler yayimladi HayatiIlk yillari ve gencligi 1873 veya 1875 yilinda Istanbul da dogdu Asil adi Mustafa Safveti Ziya dir Pek cok kaynakta adi Saffeti Ziya veya Savfeti Ziya olarak gecer Tanzimat donemi maliye ve evkaf nazirlarindan Musa Safveti Pasa nin torunu Maadin Muduru Ahmet Ziya Bey in ogludur Ilkogrenimini Emirgan in Boyacikoy semtindeki kuleli yalida ozel hocalardan aldiktan sonra 1892 de Galatasaray Sultanisi ni bitirdi Disisleri Bakanligi nda bir sure stajyer memur olarak calistiktan sonraSura yi Devlet uyeligine getirildi ve Sadrazam Said Pasa nin kizi Saniye Hanim ile evlendi 1897 de Asliye Mahkemesi azaligina 1898 de Maliye Dairesi azaligina getirildi Bu donemde ilk hikayesi Onlarin Ruhu Servet i Funun dergisinin 304 sayisiinda yayinlandi Hikayeyi uc mensur siiri ile birlikte Kadin Ruhu 1914 adiyla kitap olarak da yayimladi Ardindan yazilarini Malumat dergisinde yayimlamaya basladi Servet i Funun devri Suray i Devlet uyeligine getirildigi sirada kendi rizasi disinda sadrazam iradesiyle damat yapilmis olan Safveti Ziya bir sure sonra esinden ayrildi O donemde Tevfik Fikret in yonetiminde tam anlamiyla edebi bir dergi niteligine kavusan Servet i Funun dergisi etrafinda toplanan edebiyat topluluguna katildi Halit Ziya ile tanisip dost oldu Servet i funun da Hanim Mektuplari adli kucuk hikayeler yayimladiktan sonra Halit Ziya Ahmet Hikmet ve Mehmet Rauf un tesviki ile otobiyografik bir eser sayilabilecek Salon Koselerinde adli romani yazdi Roman 1898 de Servet i Funun un 385 sayisindan itibaren 25 sayi tefrika oldu Bu tefrika roman ile taninan yazar 1901 de derginin kapatilmasi ile bir sessizlik donemine girdi Mesrutiyetin ilanina kadar sadece iki kucuk hikaye yayinladi Bir Safha i Kalb adli hikayesini 50 sayfalik mustakil bir kitap olarak yayimlamistir 1902 Bazi halleri ve bazi sozleri munasebetsizce bulundugu icin 1902 de Zaptiye Nezaretince tevkif edilen yazarin gorevi degistirilerek Anadolu Simendiferleri Mecmuasi nin tahririne nezaret etmekle gorevlendirildi Bir yil gecmeden mecmuanin yayin mudurlugune getirildi 1903 yilinda Bab i Ali Daire i Hariciye Mektubi Kalemine tayin oldu II Mesrutiyet devri II Mesrutiyet in ilanindan sonra coskuyla yeniden yazi hayatina dondu Ikinci romanini Resimli Kitap dergisinde Yildiz Bocekleri adiyla 9 sayi tefrika ettiyse de yarim kaldi Mesrutiyet in ilk gunlerinde cikmaya baslayan ve Sadrazam Kamil Pasa nin organi olarak gorulen Yeni Gazete nin yazi heyetine siyasi muharrir olarak katildi hususi sutununda yazilar yayimladi Bu gazetede gazetecilik adina bir tecrube kazandigina kanaat getirince 1911 yilinda kiz kardesi Nezihe Hanim ile birlikte gunluk Ziya gazetesini cikardi Bu gazetede siyasi ve sosyal yazilar yazmanin yani sira Meclis i Mebusan da yapilan gorusmelere yer verdi alinan kararlara ve cikarilan kanunlari elestirel gozle degerlendirdi Ziya ancak alti ay yayinlanabildi Safveti Ziya Servet i Funun da tefrika etmis oldugu ancak sansur nedeniyle kitap olarak yayimlayamadigiSalon Koselerinde romanini 1912 de kitap olarak yayimladi Romanda salon hayati Batililasma ev ve toplumsal hayatta yasanan degisimler Beyoglu ve cevresinin alafranga yasam bicimini ele aldi Romandaki en iste calistigi neyle gecindigi belirsiz Sekip karakteri Turk romaninin ilk aylak tipi idi 1912 de ilk ve tek tiyatro eseri Haralambos Cankiyadis yayimladi Bu tiyatro eserinde Beyoglu eglence alemlerine dalan mirasyedi musrif genclerin sorumsuzlugu konusunu isledi bu eserinde oldukca sade bir dil anlayisina ulasarak herkesin anlayabilecegi bir dil kullandi I Dunya Savasi oncesinde Berlin e gitti On yildan fazla kaldigi Avrupa da yasayarak Almanya nin yani sira Fransa Ispanya ve Italya yi da gezip gordu 1922 yilinda yurda dondu Fecr i Ati sair ve tiyatro yazarlarindan genc yasta olen Tahsin Nahid in ablasi Lutfiye Hanimla ikinci evliligini yapti Servet i Funun dagildiktan sonra edebiyat aleminden uzaklasan yazar bu donemde yeniden yazmaya basladi ve yazdiklarini Silinen Cehreler ve Beliren Simalar adli kitaplarda topladi Cumhuriyet yillari ve olumu Cumhuriyet devrinde Protokol Umum Mudurlugu nde bulunan ve Ankara ya yerlesen Safveti Ziya sosyete hayati usullerine dair bir kitap yazdi Adab i Muuaseret Hasbihalleri 1927 bu kitap bir donem yeni hayat tarzinin bir Incil i diye elden ele dolasmis buna harfi harfine uymaya calisanlar bulunmustur Kitap donemin egilimlerini yasayis tarzini topluma kazandirilmaya calisilan davranis ve tutumlari gostermesi bakimindan onemli bir eser olarak degerlendirilir Safveti Ziya ayrica Dahili Tesrifat Rehberi 1928 Nasil Giyinmeli baslikli kitaplari da yayimladi Safet Ziya 1929 da Prag elciligine atandi ancak goreve baslamadan kisa bir sure once Istanbul Buyukada da kalp krizinden oldugu icin goreve baslayamadi Hakkinda yazilanlarHalit Ziya Usakligil ani turundeki Kirk Yil isimli adli eserinde Safveti ziya hakkinda bir zuppe tipi cizer Onunla ilgili olarak bir yuksek lisan bir de doktora tezi calismasi yapilmistir Mesut Teksen in 1993 tarihli doktora tezi ile Zulfiye Gultekin in 1994 tarihli yuksek lisans tezi EserleriAdab i muaseret hasbihalleriBir Tesaduf 1900 Bir Safha i Kalp 1900 Salon Koselerinde roman 1912 Haralambos Cankiyadis oyun 1912 Hanim Mektuplari 1913 Kadin Ruhu oyku 1914 Silinnmis Cehreler Bilinen Simalar oyku 1924 Adab i Muaseret Hasbihalleri 1927 Nasil Giyinmeli 1929 Yarim Kalmis Yildiz Bocekler 1908 1909 Dahili Tesrifat Rehberi 1928 Notlar Kimi kayitlara gore 1875 Cevdet Kudret Seyit Kemal Karaalioglu Sukran Kurdakul Kenan Akyuz Inci Enginun Mesut Teksan in Sicill i Ahval Defterleri nden ulastigi kayda gore 15 Mayis 1873 te dogmustur Kaynakca Batmankaya Murat Elestirel Kultur 11 Aralik 2018 14 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 a b c d e Gurel Zeki Bahar 2018 21 Yuzyilda Egitim ve Toplum dergisi 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Guldurmez Sevim Imge Dergisi 2017 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 a b c Safveti Ziya 1998 Salon Koselerinde Istanbul Turkiye Is Bankasi Yayinlari Adnan Akgun Mart 1994 PDF Osmanli Arsiv Belgelerine Gore Edebiyatcilarimizin Resmi Hal Tercumeleri XVIII Yedi Iklim 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2021 a b Teksan Mesut Gazi Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi 1993 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Sozlugu Turk Edebiyati Isimler teis yesevi edu tr 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 a b Ahmet Emin Yalman 1997 Yakin Tarihte Gorduklerim ve Gecirdiklerim 1 2 bas Istanbul Pera Turizm ve Ticaret A S ss 100 101 Yasar Fatma Tunc PDF Turkish Studies Cilt 7 4 Guz 2012 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2021