Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Melek Ahmed Paşa (d. ? - ö. 1 Eylül 1662, İstanbul) IV. Mehmed saltanatında 5 Ağustos 1650 - 21 Ağustos 1651 tarihleri arasında bir yıl on yedi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
| Melek Ahmed Paşa | |
|---|---|
 | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 5 Ağustos 1650 - 21 Ağustos 1651 | |
| Hükümdar | IV. Mehmed |
| Yerine geldiği | Kara Murad Paşa |
| Yerine gelen | Siyavuş Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | İstanbul |
| Ölüm | 1 Eylül 1662 İstanbul |
Hayatı
Abaza asıllı olduğu bildirilmektedir. Babasının adı Pervane Kaptan'dı. I. Ahmed döneminde küçük yaşta saraya alınmış ve Enderun'da eğitim görmüştür. Saraydan çıkışı Silahtar görevi ile olmuştur.
1639'da vezirlik rütbesi ile Diyarbakır eyaleti valisi oldu. Mart 1641'de Bağdat valiliği görevine atandı. 1642'de Şam eyalet valisi tayin edildi. 1644'te İstanbul'a geldi ve IV. Murad'ın kızı İsmihan Kaya Sultan ile nikahlanıp saraya damat oldu. 1645'te ikinci kez Diyarbakır valisi oldu ise de yıl sonu gelmeden görevden azledildi. 1646'da üçüncü defa Diyarbakır valiliği görevi verildi. Kasım 1648'de oradan nakledilip ikinci defa Bağdat valisi oldu ise de Kasım 1649'da azledildi. Kasım 1650'de üçüncü kez Bağdat valisi olarak tayini çıktı ise de bu göreve gitmedi.
Sadrazam olan Kara Murad Paşa ocaklıların, özellikle yeniçeri ağası Kara Çavuş Mustafa'nın, devlet işlerine karışmasından tedirgindi ve bu kişinin küçük valide Turhan Sultan ile bir komplo hazırladığını duyunca büyük valide ve taht naibi olan Kösem Sultan'la görüşerek ona Kapıkulu ocağından kişileri sadrazam tayin etmemesini, tam o sırada Bağdat valiliğine tayini çıkan Melek Ahmed Paşa'yı sadrazamlığa getirmesini tavsiye etti. Böylece Melek Ahmed Paşa yeni valiliğine gitmeden 5 Ağustos 1650'de sadrazam oldu. Melek Ahmed Paşa'nın sadrazamlığı ancak bir yıl sürdü. Sadrazamlığı başında hazine açığını kapatmak için bir sıra sosyo-ekonomik tedbirler almaya başladı ama bu kararlar olumlu sonuç vermedi. Girit sorunu devamlı para ve asker bulma gerektirmekteydi. Ulema arasında bir doktrin savaşı çıkmış ve bunun sonucunda da koyu tutucu Kadızadeler ile Sivasiler devamlı birbirleriyle çatışmaktaydılar. Ayrıca kapıkulu ocak ağaları da her devlet işine karışmaktaydılar. Daha 10 yaşında olan padişah IV. Mehmed saray bahçelerinde, Kağıthane'de sadece av eğlenceleri ile uğraşmakta idi; av köpekleri, şahinler ve doğanlar baş meşguliyeti haline gelmişti.
Haziran'da 6 mavna, 30 kalyon, 8 kadırga, 6 ve çok sayıda ateş gemisinden oluşan donanma-i hümayun takviye yeniçeri askeri ve tedarik taşıyarak Kaptan-ı Derya komutanlığında İstanbul'dan Çanakkale Boğazı üzerinden boğaza blokaj uygulayan Venedik filosu üzerine gönderildi ve bu filo Ege Denizi'ne açılmayı ve Girit'e varıp takviye güçler ve tedarik sağlamayı başardı.
Mali dengeyi bulmak için Sadrazam kapıkulu askeri ulufelerini geciktirmeye ve paranın ayarı ile oynamaya başladı. Bunun bir sonucu olarak enflasyon, (yaklaşık olarak 4 misli), arttı. Ulufeleri geciken sipahiler sipahi ağasının konağını taşladılar ve Defterdar'ın konağına hücum ettiler. Yakalanan isyancı sipahilerin birkaçı sadrazam emri ile bir gece boğduruldu. Ertesi gün sipahiler boğdurulan yoldaşlarının kan davasını güderek Üsküdar'a geçip orada sivillere karşı taşkınlıklar yaptılar. Bu arada piyasalara çıkartılan düşük ayarlı akçelere "meyhane akçesi" adı verilmişti. Esnaf da bu "meyhane akçesi" ile ödeme almak ve yapmaktan usanmıştı. 21 Ağustos 1651'de bu meyhane akçesi aleyhine İstanbul'da ilk defa olarak bir esnaf ayaklanması başladı. IV. Mehmed esnafın karşısına ayak divanına çıkmak zorunda kaldı. Bu hatt-ı hümayun çıkartılarak hiçbir kanuna aykırı vergi alınmayacağını ilan edildi. Melek Ahmed Paşa da o gün sadrazamlıkta azledilip yerine Siyavuş Paşa getirildi.
Melek Ahmed Paşa, Eylül 1651'de Silistre muhafızlığına atanıp İstanbul'dan uzaklaştırıldı. 1652'de Rumeli Beylerbeyliğine tayin edildi. İstanbul'da ortalık sakinleştiği için Ekim 1653'te görevden azledip İstanbul'a kubbealtı veziri göreviyle döndü. 1654'te İstanbul sadaret kaymakamlığı yaptı. 1654 sonlarında Van Eyaleti valisi yapıldı. 1658'de Bosna beylerbeyi olarak görevlendirildi. 1660'ta emekliliğe ayrıldı.
1659'da ölmüş olan karısı Kaya Sultan'ın konağına yerleşti. Bu dönemde I. Ahmed'in kızı olan Fatma Sultan'la da bir evlilik daha yaptı. Bunun üzerine Melek Ahmed Paşa'ya tekrar kubbe vezirliği görevi verildi. Sarayda verilen bir ziyafetten sonra bir kalp sorunundan dolayı komaya girdi ve 1 Eylül 1662'de öldü. Eyüp'te Keçi Mehmet Efendi yakınında defnedildi.
Evliya Çelebi Melek Ahmed Paşa'ya yıllarca yol arkadaşlığı yapmış ve vezirlik görevlerinde ona yardım etmiştir. Evliya Çelebi yazısında onu gizemlerin efendisi ve vezirlerin şeyhi olarak tasvir etmiştir.
Değerlendirme
Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirilmektedir:
Edepli, vakur, yumuşak huylu, şefkatliydi.
Çağdaş bir biyografya ansiklopedisinde bulunan Melek Ahmed Paşa maddesinde şöyle demektedir:
Faziletli, olgun, iyiliksever ve hoşsohbet bir kişi olduğu kaydedilmektedir.
Eserleri
Melek Ahmed Paşa, şu yapıları inşa ettirmiştir:
Kaynakça
- ^ a b c Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.İV s.509 [1]
- ^ a b c d e Alper, Ömer Metin, "Ahmet Paşa (Melek)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.1 s.150, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01.
- ^ a b c Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayınları s.274
Dış bağlantılar
- Alper, Ömer Metin, "Ahmet Paşa (Melek)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.1 s.150, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01.
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.IV s.509 [2]
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.399-400
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5, .
- Kültür ve Turizm Bakanlığı web sitesi, Osmanlı İmparatorluğu Kronolojisi, Erişim tarihi:23.05.2012
- Danişmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, İstanbul:Doğu Kütüphanesi,
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Kara Murad Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 5 Ağustos 1650 - 21 Ağustos 1651 | Sonra gelen: Siyavuş Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Melek Ahmed Pasa d o 1 Eylul 1662 Istanbul IV Mehmed saltanatinda 5 Agustos 1650 21 Agustos 1651 tarihleri arasinda bir yil on yedi gun sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adamidir Melek Ahmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 5 Agustos 1650 21 Agustos 1651Hukumdar IV MehmedYerine geldigi Kara Murad PasaYerine gelen Siyavus PasaKisisel bilgilerDogum IstanbulOlum 1 Eylul 1662 IstanbulHayatiAbaza asilli oldugu bildirilmektedir Babasinin adi Pervane Kaptan di I Ahmed doneminde kucuk yasta saraya alinmis ve Enderun da egitim gormustur Saraydan cikisi Silahtar gorevi ile olmustur 1639 da vezirlik rutbesi ile Diyarbakir eyaleti valisi oldu Mart 1641 de Bagdat valiligi gorevine atandi 1642 de Sam eyalet valisi tayin edildi 1644 te Istanbul a geldi ve IV Murad in kizi Ismihan Kaya Sultan ile nikahlanip saraya damat oldu 1645 te ikinci kez Diyarbakir valisi oldu ise de yil sonu gelmeden gorevden azledildi 1646 da ucuncu defa Diyarbakir valiligi gorevi verildi Kasim 1648 de oradan nakledilip ikinci defa Bagdat valisi oldu ise de Kasim 1649 da azledildi Kasim 1650 de ucuncu kez Bagdat valisi olarak tayini cikti ise de bu goreve gitmedi Sadrazam olan Kara Murad Pasa ocaklilarin ozellikle yeniceri agasi Kara Cavus Mustafa nin devlet islerine karismasindan tedirgindi ve bu kisinin kucuk valide Turhan Sultan ile bir komplo hazirladigini duyunca buyuk valide ve taht naibi olan Kosem Sultan la goruserek ona Kapikulu ocagindan kisileri sadrazam tayin etmemesini tam o sirada Bagdat valiligine tayini cikan Melek Ahmed Pasa yi sadrazamliga getirmesini tavsiye etti Boylece Melek Ahmed Pasa yeni valiligine gitmeden 5 Agustos 1650 de sadrazam oldu Melek Ahmed Pasa nin sadrazamligi ancak bir yil surdu Sadrazamligi basinda hazine acigini kapatmak icin bir sira sosyo ekonomik tedbirler almaya basladi ama bu kararlar olumlu sonuc vermedi Girit sorunu devamli para ve asker bulma gerektirmekteydi Ulema arasinda bir doktrin savasi cikmis ve bunun sonucunda da koyu tutucu Kadizadeler ile Sivasiler devamli birbirleriyle catismaktaydilar Ayrica kapikulu ocak agalari da her devlet isine karismaktaydilar Daha 10 yasinda olan padisah IV Mehmed saray bahcelerinde Kagithane de sadece av eglenceleri ile ugrasmakta idi av kopekleri sahinler ve doganlar bas mesguliyeti haline gelmisti Haziran da 6 mavna 30 kalyon 8 kadirga 6 ve cok sayida ates gemisinden olusan donanma i humayun takviye yeniceri askeri ve tedarik tasiyarak Kaptan i Derya komutanliginda Istanbul dan Canakkale Bogazi uzerinden bogaza blokaj uygulayan Venedik filosu uzerine gonderildi ve bu filo Ege Denizi ne acilmayi ve Girit e varip takviye gucler ve tedarik saglamayi basardi Mali dengeyi bulmak icin Sadrazam kapikulu askeri ulufelerini geciktirmeye ve paranin ayari ile oynamaya basladi Bunun bir sonucu olarak enflasyon yaklasik olarak 4 misli artti Ulufeleri geciken sipahiler sipahi agasinin konagini tasladilar ve Defterdar in konagina hucum ettiler Yakalanan isyanci sipahilerin birkaci sadrazam emri ile bir gece bogduruldu Ertesi gun sipahiler bogdurulan yoldaslarinin kan davasini guderek Uskudar a gecip orada sivillere karsi taskinliklar yaptilar Bu arada piyasalara cikartilan dusuk ayarli akcelere meyhane akcesi adi verilmisti Esnaf da bu meyhane akcesi ile odeme almak ve yapmaktan usanmisti 21 Agustos 1651 de bu meyhane akcesi aleyhine Istanbul da ilk defa olarak bir esnaf ayaklanmasi basladi IV Mehmed esnafin karsisina ayak divanina cikmak zorunda kaldi Bu hatt i humayun cikartilarak hicbir kanuna aykiri vergi alinmayacagini ilan edildi Melek Ahmed Pasa da o gun sadrazamlikta azledilip yerine Siyavus Pasa getirildi Melek Ahmed Pasa Eylul 1651 de Silistre muhafizligina atanip Istanbul dan uzaklastirildi 1652 de Rumeli Beylerbeyligine tayin edildi Istanbul da ortalik sakinlestigi icin Ekim 1653 te gorevden azledip Istanbul a kubbealti veziri goreviyle dondu 1654 te Istanbul sadaret kaymakamligi yapti 1654 sonlarinda Van Eyaleti valisi yapildi 1658 de Bosna beylerbeyi olarak gorevlendirildi 1660 ta emeklilige ayrildi 1659 da olmus olan karisi Kaya Sultan in konagina yerlesti Bu donemde I Ahmed in kizi olan Fatma Sultan la da bir evlilik daha yapti Bunun uzerine Melek Ahmed Pasa ya tekrar kubbe vezirligi gorevi verildi Sarayda verilen bir ziyafetten sonra bir kalp sorunundan dolayi komaya girdi ve 1 Eylul 1662 de oldu Eyup te Keci Mehmet Efendi yakininda defnedildi Evliya Celebi Melek Ahmed Pasa ya yillarca yol arkadasligi yapmis ve vezirlik gorevlerinde ona yardim etmistir Evliya Celebi yazisinda onu gizemlerin efendisi ve vezirlerin seyhi olarak tasvir etmistir DegerlendirmeSicill i Osmani de soyle degerlendirilmektedir Edepli vakur yumusak huylu sefkatliydi Cagdas bir biyografya ansiklopedisinde bulunan Melek Ahmed Pasa maddesinde soyle demektedir Faziletli olgun iyiliksever ve hossohbet bir kisi oldugu kaydedilmektedir EserleriMelek Ahmed Pasa su yapilari insa ettirmistir Melek Ahmed Pasa Camii Melek Ahmed Pasa HamamiKaynakca a b c Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 509 1 a b c d e Alper Omer Metin Ahmet Pasa Melek 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 1 s 150 Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayincilik A S ISBN 975 08 0071 01 a b c Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 975 329 2996 s 274Dis baglantilarAlper Omer Metin Ahmet Pasa Melek 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 1 s 150 Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayincilik A S ISBN 975 08 0071 01 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 509 2 Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 399 400 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN978 975 254 278 5 Kultur ve Turizm Bakanligi web sitesi Osmanli Imparatorlugu Kronolojisi Erisim tarihi 23 05 2012 Danismend Ismail Hami 2011 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi 6 Cilt Istanbul Dogu Kutuphanesi ISBN 9789944397681Siyasi goreviOnce gelen Kara Murad Pasa Osmanli Sadrazami 5 Agustos 1650 21 Agustos 1651 Sonra gelen Siyavus Pasa