Hırvatistan Sırpları (Sırp-Hırvatça: Срби у Хрватској / Srbi u Hrvatskoj) veya Hırvat Sırpları (Sırp-Hırvatça: хрватски Срби / hrvatski Srbi) Hırvatistan'daki en büyük ulusal azınlığı oluşturmaktadır. Topluluk, Roma Katoliği olan Hırvatların aksine, din açısından ağırlıklı olarak Doğu Ortodoks Hristiyanıdır.
Hırvatistan Sırpları bayrağı | |
Toplam nüfus | |
186,633 (2011) | |
Diller | |
Din | |
Günümüz Hırvatistan'ının bazı bölgelerinde, özellikle güney Dalmaçya'da, Erken Orta Çağ'dan beri etnik Sırplar var olmuştur. Günümüz Sırbistan'ından ve Bosna-Hersek'ten gelen Sırplar, 1538'den sonra İmparator I. Ferdinand askeri sınır topraklarına yerleşme hakkı verdiğinde, çeşitli göç dalgalarıyla aktif olarak Hırvatistan'a göç etmeye başladılar. Toprak ve vergiden muafiyet karşılığında askerlik yapmak ve Habsburg monarşisinin Osmanlı İmparatorluğu'na karşı olan hududunun korunmasına katılmak zorundaydılar. Dalmaçya Hinterlandı, Lika, Kordun, Banovina, Slavonya ve batı Syrmia'yı doldurdular. 20. yüzyılın başından itibaren, Hırvat Frano Supilo ve Sırp Svetozar Pribićević liderliğindeki Hırvat-Sırp Koalisyonu, Avusturya-Macaristan'ın dağılmasına kadar Hırvatistan-Slavonya Krallığı'nı yönetti. 1918'de Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'nın kurulmasından sonra (daha sonra Yugoslavya olarak yeniden adlandırıldı), birkaç bin Sırp Hırvat topraklarına taşındı. II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Alman kukla devleti Bağımsız Hırvatistan Devleti'ndeki (NDH) Ustaşalar tarafından Sırplar, soykırımın bir parçası olarak imha edilmek üzere hedef alındı.
Yugoslavya'nın dağılmasının başlaması ve Hırvatistan'ın bağımsızlık ilanından sonra, Hırvatistan'da yaşayan Sırplar, Hırvat hükûmetine karşı ayaklandılar ve Hırvat topraklarının bir bölümünde Sırp Krajina Cumhuriyeti'ni (RSK) ilan ettiler ve bu da Hırvat Bağımsızlık Savaşı'na (1991-1995) yol açtı. Birkaç RSK lideri daha sonra ICTY tarafından savaş suçlarından mahkûm edildi. Hırvat Ordusu'nun Fırtına Operasyonu'ndan sonra RSK'nın varlığı sona erdi, toprakları yeniden Hırvatistan'a dahil edildi ve yaklaşık 200.000 Sırp ülkeden kaçtı. Savaş sonrası dönemde Sırplar, istihdam ve mülkiyet haklarının önündeki engeller, azınlık dillerinin kullanımı ve Bağımsızlık Savaşı sırasındaki soykırımın inkâr edilmesi dahil olmak üzere ayrımcı önlemlere ve söylemlere maruz kaldılar. 2020 seçimlerinin ardından Bağımsız Demokratik Sırp Partisi (SDSS) üyesi ve Sırp Ulusal Konseyi Başkanı Boris Milošević, dört başbakan yardımcısından biri seçildi. Kısa bir süre sonra, Hırvat yetkililer ve Sırp temsilcileri 1991-95 savaşındaki olayları birlikte değerlendirdiler.
Nikola Tesla, Milutin Milanković, Sava Šumanović, Rade Šerbedžija, Siniša Mihajlović ve Peja Stojaković gibi birçok önde gelen Hırvat Sırp'ı kendi alanlarında uluslararası alanda tanınır hale geldi. 2011 nüfus sayımına göre, Hırvatistan'da yaşayan 186.633 Sırp vardı (nüfusun %4,4'ü), Hırvat Anayasası tarafından ulusal azınlık olarak kabul ediliyor ve bu nedenle Hırvat Parlamentosu'nda üç daimi sandalyeye sahipler.
Genel bakış
Kimliklerinin geleneksel unsurları Ortodoks inancı, Kiril alfabesi ve askeri tarih iken, modern unsurlar dil ve edebiyat, sivil, sosyal ve politik değerler, etnik statü ve ulusal örgütlenme kaygısı ve Yugoslavya'nın Kurtuluşunun kutlanmasıdır.
2011 nüfus sayımına göre, Hırvatistan'da yaşayan 186.633 etnik Sırp vardı ve bu toplam nüfusun %4.4'üne denk geliyor. 1991-95 Savaşı'nın ardından, 1991 savaş öncesi nüfus sayımında Hırvatistan'da yaşayan 581.663 Sırp'ın (toplam nüfusun %12.2'si), sayıları üçte ikiden fazla azaldı.
Tarih
Sosyalist Yugoslavya
İkinci Dünya Savaşı sırasında, Hırvatistan Halk Kurtuluş Ulusal Konseyi'nin (ZAVNOH) sırasıyla Ekim 1943 ve Mayıs 1944'te düzenlenen İkinci ve Üçüncü oturumlarında, kurucu milletler olarak Sırp ve Hırvat milletlerinin eşitliği, Hırvatistan federal birimi, her yönüyle tanındı. Daha sonra, 1963'te, Hırvat Anayasası, Hırvatistan'daki Sırplardan SCHırvatistan'ın kurucu bir ulusu olarak bahsetmedi. 1974 Anayasası, Hırvatistan'ı "Hırvat halkının ulusal devleti, Sırp halkının Hırvatistan'daki devleti ve burada yaşayan diğer uyrukların devleti" olarak tanımlamıştır.
1990'da Hırvatistan'da kitap soykırımı başladı ve önümüzdeki 20 yıl boyunca devam etti, bunun sonucunda Hırvat kütüphanelerinde neredeyse 3 milyon kitap, çoğunlukla Sırp Kiril alfabesiyle veya Ekavian'da yayınlandıkları için imha edildi. 22 Aralık 1990'da Franjo Tuđman'ın HDZ hükûmeti, Hırvatistan Sırpları ile ilgili ifadeleri değiştiren yeni bir Hırvat anayasasını ilan etti. 12. maddenin birinci fıkrasında resmi dil ve alfabe olarak Hırvatça belirlenmiş ve Sırpların çoğunlukta olduğu bölgelerde bile çift dilli yol işaretleri yıkılmıştır. Ayrıca, bazı Sırplar bürokrasiden ve polisten uzaklaştırıldı ve yerlerine etnik Hırvatlar getirildi. Hükûmetteki birçok Sırp işini kaybetti ve Avrupa'nın en büyük imha kamplarından biri olan Jasenovac'ta öldürülen insan sayısının şişirildiğini söyleyerek kendilerini Sırp propagandasının hedefi haline getirdi. Hırvatistan'daki Sırpların çıkarlarını temsil eden parti, yeni anayasayı reddeden Sırp Demokrat Partisi (SDS), Sırpların ellerinden alındığını düşündükleri hakları korumak ve Hırvat Sırplarının egemenliğini artırmak için kendi ulusal hükûmet birimini kurmaya başladı.
Hırvat Bağımsızlık Savaşı
Sırp milliyetçiliğinin yükselişi ve Yugoslavya'nın dağılması sırasında Yugoslav cumhuriyetleri arasındaki gerilimlerin ortasında, 8 Temmuz 1989'da Sırplar Knin'de çok sayıda Chetnik sembolü sergiledikleri bir miting düzenlediler ve JNA'nın Hırvatistan'a karşı askeri müdahalesini dile getirdiler. Çok partili sistemin getirilmesiyle birlikte, Hırvatistan'da en büyüğü Sırp Demokrat Partisi (SDS) olmak üzere ilk etnik Sırp partileri kuruldu. Kısa bir süre sonra, Lika, Kuzey Dalmaçya, Kordun ve Podunavlje'deki Sırp hareketlerinin aşırılık yanlısı liderleri, Hırvat hükûmetine karşı silahlı isyan, Hırvatlara karşı şiddet çağrısında bulundular ve yasal olarak seçilmiş Hırvat yetkilileri tanımayı reddettiler.
22 Aralık 1990'da Hırvat Parlamentosu, Sırpların ulusal azınlık olarak sınıflandırıldığı yeni bir anayasayı onayladı. Daha önce Sırplar, Hırvatistan'ın otokton bileşeni olarak kabul ediliyordu. Yeni anayasanın ilanı Sırp liderler tarafından Hırvatların Sırplara karşı düşmanlığının kanıtı olarak değerlendirildi. Böylece, yeni anayasayı reddeden SDS, Sırpların ellerinden alındığını düşündükleri hakları korumak ve Hırvat Sırplarının egemenliğini artırmak için kendi ulusal hükûmet birimini kurmaya başladı. Norveçli tarihçi Øyvind Hvenekilde Seim, Hırvat kültürel, bilimsel ve siyasi tarihine önemli katkılarda bulunan Hırvatistan'daki Sırpların statüsünün 1990'larda cumhurbaşkanı Franjo Tuđman'ın eylemleriyle iptal edildiğini belirtti. Sabrina P. Ramet, Tuđman rejiminin Sırpların "istenmediği" bir Hırvat devleti olarak "geleneksel ve ayrıcalıklı bir Hırvatistan vizyonunu desteklediğini" yazarken, gazeteci Chris Hedges ise elinde Tuđman'ın Sırp sorununa "Hırvatistan'ın nihai çözümü" de dahil olmak üzere "etnik temizlik ve diğer savaş suçlarını planladığını" gösteren bir toplantının transkript belgelerine sahip olduğunu iddia etti. Propagandanın etkisi ve Sırbistan'ın desteğinin yanı sıra Başkan Tudjman yönetiminin eylemlerine yanıt olarak isyan eden Sırplar, Hırvatistan'dan bağımsızlık ve tam bir özyönetim elde etme umuduyla Sırp Krajina Cumhuriyeti (RSK) adlı tanınmayan bir devlet kurdular. RSK'nın Sırbistan ile Büyük Sırbistan olarak birleştirilmesinin popülaritesi arttıkça, Hırvatistan'a karşı isyan daha da şiddetlendi. RSK, 1991 ve 1995 yılları arasındaki varlığı sırasında Hırvat topraklarının üçte biri üzerinde fiili kontrole sahipti, ancak herhangi bir uluslararası tanınma kazanamadı. ICTY'ye göre, RSK "Hırvat ve diğer Sırp olmayan nüfusun çoğunluğunu Hırvatistan'ın yaklaşık üçte birinden zorla ve kalıcı olarak uzaklaştırma hedefini ilerleten" politikalar uyguladı.
1991 baharında açık bir savaş başladı. Sırp güçleri, yerel Sırp makamlarıyla işbirliği içinde, Hırvat ve diğer Sırp olmayan nüfusu, isyancı Sırplar tarafından kontrol edilen Krajina gibi bölgelerden sürmek için zulme başladı. Sırp olmayanların neredeyse tamamı sınır dışı edildi; 170.000 ila 250.000 arasında insan ve yüzlerce Hırvat ve Sırp harici sivil öldürüldü. Bu arada, Hırvat kasabalarında, özellikle de cephe hatlarına yakın yerlerde yaşayan Sırplar, çeşitli ayrımcılık ve taciz biçimlerine maruz kaldılar. Doğu ve Batı Slavonya'daki ve Krajina'nın bazı bölgelerindeki Hırvatistan Sırpları da, sınırlı bir ölçekte ve daha az sayıda da olsa, Hırvat güçleri tarafından kaçmaya zorlandı veya sınır dışı edildi. Hırvat Hükûmeti bu tür olayları durdurmaya çalıştı ve bu tür zulümler Hükûmetin politikasının bir parçası değildi. Savaş, 1995'teki Fırtına Operasyonu'nda Hırvat askeri başarısı ve ardından 1995'te imzalanan Erdut Anlaşmasının bir sonucu olarak 1998'de doğu Slavonya'da kalan dönek topraklarının barışçıl bir şekilde yeniden bütünleşmesiyle sona erdi. Yerel Sırplar, bu anlaşmaya dayanarak Sırp Ulusal Konseyi'ni kurdu ve Ortak Belediyeler Konseyi'ni kurma hakkını elde etti. Fırtına Operasyonu sırasında ve sonrasında, yaklaşık 200.000 Sırp RSK'dan kaçtı ve sonrasında yüzlerce yaşlı Sırp sivil öldürüldü. Savaş boyunca, 2.344'ü sivil olmak üzere yaklaşık 7.950 Sırp, 6.605'i sivil olmak üzere yaklaşık 16.000 Hırvat öldürüldü. Çatışma 250.000 Hırvat'ın ve 250.000-300.000 Sırp'ın yerinden edilmesine yol açtı.
Savaş öncesi Sırp nüfusunun küçük bir azınlığı Hırvatistan'a döndü. Bugün, Hırvatistan'dan gelen savaş öncesi Sırp nüfusun çoğunluğu Sırbistan ve Sırp Cumhuriyeti'ne yerleşti. Hırvat ve diğer Yugoslav Savaşlarından sonra Sırbistan, Avrupa'da en fazla mülteciye (Bosna-Hersek ve Hırvatistan'dan kaçan Sırplar) ev sahipliği yaptı.
Demografi
2011 nüfus sayımına göre, Hırvatistan'da yaşayan 186.633 etnik Sırp vardı, bu toplam nüfusun %4.4'ü. 1991'de başlayan savaştan önce Hırvatistan'da yaşayan 581.663 Sırp (toplam nüfusun %12.2'si) vardı ancak sayıları 1991-95 Savaşı'nın ardından üçte ikiden fazla azaldı.
Kültür
Hırvatistan'daki Sırpların, çeşitli folklor gruplarının performanslarıyla bugün yaşatılan kolo dansları ve şarkı söylemeye kadar uzanan kültürel gelenekleri var. Kayda değer gelenekler arasında gusle, diple, Ojkanje şarkı söyleme ve Čuvari Hristovog groba sayılabilir.
Birçok Sırp, Zagreb Gornji Grad'da ilk kalıcı tiyatro binasını kuran tüccar Hristofor Stanković gibi Hırvat kültürüne katkıda bulundu.
Din
Hırvatistan Sırpları ağırlıklı olarak Sırp Ortodoks inancına sahiptir. Hırvatistan genelinde 14. yüzyıldan beri inşa edilmiş birçok Ortodoks kilisesi ve manastırı bulunmaktadır. En dikkate değer ve tarihsel olarak önemli olan Krka Manastırı, Krupa Manastırı, Dragović Manastırı, Lepavina Manastırı ve Gomirje Manastırı'dır. Birçok Ortodoks kilisesi II. Dünya Savaşı ve Hırvat Bağımsızlık Savaşı sırasında yıkılırken, bazıları AB finansmanı, Hırvat hükûmeti ve Sırp diasporasının bağışlarıyla yeniden inşa edildi.
1560'larda Požega Metropolitanate'de Remeta manastırında oturan bir Sırp Ortodoks piskoposluğu kuruldu. 17. yüzyılda, Marča Piskoposluğu Hırvat sınırındaki Marča'da kuruldu. Bunlar, 1557'de yeniden kurulan ve 1766'ya kadar Osmanlı idaresi altında devam eden Peć Sırp Ortodoks Patrikhanesi'nin bir parçasıydı.
Dil
Sırp dili, Hırvatistan'daki 23 şehir ve belediyede resmi olarak kullanılmaktadır.
Nisan 2015'te Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi, Hırvatistan'ı azınlıkların dillerini ve alfabelerini kullanma hakkını sağlamaya çağırdı. Komite raporunda, özellikle Vukovar kasabasında ve ilgili belediyelerde Sırp Kiril alfabesinin kullanılmasıyla ilgili endişelerin olduğu belirtildi. Sırbistan Dışişleri Bakanı Ivica Daciç, Sırbistan'ın BM İnsan Hakları Komitesi'nin raporunu memnuniyetle karşıladığını belirtti.
2011 yılında Hırvatistan'daki nüfus sayımında Sırplar toplam nüfusun %4,4'üyle Hırvatistan'daki en büyük ulusal azınlık olarak listelenmiş olsa da, Sırp dilini anadili olarak ilan edenlerin sayısı toplam nüfusun sadece %1,23'ü (52.879) idi.
Siyaset
Sırplar resmen otokton bir ulusal azınlık olarak tanınırlar ve bu nedenle Hırvat Parlamentosu'na üç temsilci seçerler.
Hırvatistan'daki başlıca Sırp partisi, Bağımsız Demokrat Sırp Partisi'dir (SDSS). 2003 seçimlerinde SDSS, parlamentodaki tüm Sırp sandalyelerini kazandı. Ivo Sanader'nin kabinesinde parti, muhafazakar Hırvat Demokrat Birliği liderliğindeki iktidar koalisyonunun bir parçasıydı ve SDSS üyesi Slobodan Uzelac başbakan yardımcısı görevini üstlendi. Bundan sonra Sırplar, Boris Milošević'in başbakan yardımcısı olduğu ve Sosyal İşler ile İnsan ve Azınlık Hakları'ndan sorumlu olduğu II. Andrej Plenković Kabinesi sırasında tekrar hükûmete girdi.
Büyük bir kısmı Sırp vatandaşlığını alan Hırvatistan'dan yaklaşık 250.000 Sırp, Hırvat Bağımsızlık Savaşı sırasında ve sonrasında Sırbistan'a yerleştirildi. 2011 yılında, çoğunluğu Voyvodina'da (127.884) yaşamak üzere Sırbistan'da (Kosova hariç) yaşayan 284.334 Sırp vardı ve onu Orta ve Güney Sırbistan (114.434) takip etti. 2013 yılında, Hırvatistan'dan yaklaşık 45.000 Sırp hala Sırbistan'da mülteci olarak listelenmiştir. Sırbistan'daki Hırvat Sırp topluluğunun büyük bir kısmı (%60,6) bütünleşmek istediklerini belirtirken, sadece %4,3'ü Hırvatistan'daki evlerine dönmek isterken, %27.4'ü kararsız.
Kaynakça
- ^ "3. Stanovništvo prema narodnosti, popisi 1971. – 2011". Census of Population, Households and Dwellings 2011. Zagreb: . Aralık 2012. Erişim tarihi: 11 Şubat 2013.
- ^ Moravcsik 1967.
- ^ . 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Yugoslavia Through Documents: From Its Creation to Its Dissolution 4 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . edited by Snežana Trifunovska, page 477, it says: "at the Second and Third sessions of the National Anti-Fascist Council of the Peoples Liberation of Croatia (ZAVNOH),..., the equality of the Serbs and the Croats, as constituent peoples of the federal unit of Croatia, were recognized in every respect."
- ^ a b c d Living Together After Ethnic Killing: Exploring the Chaim Kaufman Argument 31 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Roy Licklider and , page 158, says: Previously, a constituent nation in the Republic of Croatia, . Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "LickliderBloom" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Croatia 31 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Piers Letcher, page 20, it says: "The HDZ also put Crotias 600,000 Serbs on the defensive by changing their status from "constituent nation" in Croatia, to "national minority" and many Serbs in government lost their jobs."
- ^ a b Words Over War: Mediation and Arbitration to Prevent Deadly Conflict 31 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Melanie Greenberg, John H. Barton and Margaret E. McGuinness, at page 83, says: "The new Croatian constitution ... renounced the hitherto protected status of ethnic Serbs as a separate constituent nation embedded in the old constitution,. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "books.google.com" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Jovan Raskovic Benkovac 1990". 8 Mart 2010. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ (Hırvatça) Dunja Bonacci Skenderović i Mario Jareb: Hrvatski nacionalni simboli između stereotipa i istine, Časopis za suvremenu povijest, y. 36, br. 2, p. 731.-760., 2004
- ^ Yugoslavia Through Documents: From Its Creation to Its Dissolution 4 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . edited by Snežana Trifunovska, page 477
- ^ Integration and Stabilization: A Monetary View 31 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by George Macesich, page 24
- ^ The Quality of Government 31 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Bo Rothstein, page 89
- ^ Soft Borders 31 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by , page 67
- ^ Seim 2008
- ^ Sadkovich 2010
- ^ . 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c ICTY (2004). . 17 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2006.
- ^ a b Marlise Simons (10 Ekim 2001). . The New York Times. 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2010.
- ^ . Human Rights Watch. 21 Ekim 2001. 25 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.
- ^ Croatia: A History. McGill-Queen's University Press. 1999. s. 233. ISBN . 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022.
- ^ The Law of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia. Transnational Publishers. 1996. s. 86. ISBN .
- ^ Beverly 1996.
- ^ . BBC News. 5 Ağustos 2005. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . AlJazeera. 5 Ağustos 2020. 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Modern Genocide: The Definitive Resource and Document Collection [4 volumes]: The Definitive Resource and Document Collection. ABC-CLIO. 2014. s. 240. ISBN . 30 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022.
- ^ . Amnesty International. 4 Ağustos 2005. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.
- ^ "Serbia home to highest number of refugees and IDPs in Europe". B92. 20 Haziran 2010. 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022.
- ^ . OSCE. 2008. 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ S. Cross, S. Kentera, R. Vukadinovic, R. Nation (7 Mayıs 2013). Shaping South East Europe's Security Community for the Twenty-First Century: Trust, Partnership, Integration. . s. 169. ISBN . 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2017.
- ^ . srbi hr (Sırpça). 6 Aralık 2019. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . P-portal (Hırvatça). 27 Aralık 2018. 4 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- ^ . Stmichael-soc.org. 28 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.
- ^ a b Miller, Nicholas J. (1997). Between Nation and State: Serbian Politics in Croatia Before the First World War. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press. ISBN . s. 13
- ^ (Hırvatça). . 12 Nisan 2011. 27 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2012.
- ^ a b B92 (3 Nisan 2015). . 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015.
- ^ Tanjug (3 Nisan 2015). . 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015.
- ^ . 20 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Zakon o izborima zastupnika u Hrvatski sabor (Hırvatça). Croatian Parliament. 10 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2011.
- ^ [SLOBODAN UZELAC I'm not sorry that I was in the HDZ government. But we could have done better]. Jutarnji list (Hırvatça). 30 Aralık 2012. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ [SDSS government man: Born in Šibenik, called 'Unexpected' and loves to play PlayStation]. Večernji list (Hırvatça). 13 Temmuz 2020. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b . Večernje novosti. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Politika. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Vreme. 30 Mayıs 2002. 28 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hirvatistan Sirplari Sirp Hirvatca Srbi u Hrvatskoј Srbi u Hrvatskoj veya Hirvat Sirplari Sirp Hirvatca hrvatski Srbi hrvatski Srbi Hirvatistan daki en buyuk ulusal azinligi olusturmaktadir Topluluk Roma Katoligi olan Hirvatlarin aksine din acisindan agirlikli olarak Dogu Ortodoks Hristiyanidir Hirvatistan SirplariSirpca Srbi u Hrvatskoј Hirvatca Srbi u HrvatskojHirvatistan Sirplari bayragiToplam nufus186 633 2011 DillerHirvatca ve Sirpca standart Sirp Hirvatca cesitleri DinSirp Ortodoks Kilisesi Gunumuz Hirvatistan inin bazi bolgelerinde ozellikle guney Dalmacya da Erken Orta Cag dan beri etnik Sirplar var olmustur Gunumuz Sirbistan indan ve Bosna Hersek ten gelen Sirplar 1538 den sonra Imparator I Ferdinand askeri sinir topraklarina yerlesme hakki verdiginde cesitli goc dalgalariyla aktif olarak Hirvatistan a goc etmeye basladilar Toprak ve vergiden muafiyet karsiliginda askerlik yapmak ve Habsburg monarsisinin Osmanli Imparatorlugu na karsi olan hududunun korunmasina katilmak zorundaydilar Dalmacya Hinterlandi Lika Kordun Banovina Slavonya ve bati Syrmia yi doldurdular 20 yuzyilin basindan itibaren Hirvat Frano Supilo ve Sirp Svetozar Pribicevic liderligindeki Hirvat Sirp Koalisyonu Avusturya Macaristan in dagilmasina kadar Hirvatistan Slavonya Kralligi ni yonetti 1918 de Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi nin kurulmasindan sonra daha sonra Yugoslavya olarak yeniden adlandirildi birkac bin Sirp Hirvat topraklarina tasindi II Dunya Savasi sirasinda Nazi Alman kukla devleti Bagimsiz Hirvatistan Devleti ndeki NDH Ustasalar tarafindan Sirplar soykirimin bir parcasi olarak imha edilmek uzere hedef alindi Yugoslavya nin dagilmasinin baslamasi ve Hirvatistan in bagimsizlik ilanindan sonra Hirvatistan da yasayan Sirplar Hirvat hukumetine karsi ayaklandilar ve Hirvat topraklarinin bir bolumunde Sirp Krajina Cumhuriyeti ni RSK ilan ettiler ve bu da Hirvat Bagimsizlik Savasi na 1991 1995 yol acti Birkac RSK lideri daha sonra ICTY tarafindan savas suclarindan mahkum edildi Hirvat Ordusu nun Firtina Operasyonu ndan sonra RSK nin varligi sona erdi topraklari yeniden Hirvatistan a dahil edildi ve yaklasik 200 000 Sirp ulkeden kacti Savas sonrasi donemde Sirplar istihdam ve mulkiyet haklarinin onundeki engeller azinlik dillerinin kullanimi ve Bagimsizlik Savasi sirasindaki soykirimin inkar edilmesi dahil olmak uzere ayrimci onlemlere ve soylemlere maruz kaldilar 2020 secimlerinin ardindan Bagimsiz Demokratik Sirp Partisi SDSS uyesi ve Sirp Ulusal Konseyi Baskani Boris Milosevic dort basbakan yardimcisindan biri secildi Kisa bir sure sonra Hirvat yetkililer ve Sirp temsilcileri 1991 95 savasindaki olaylari birlikte degerlendirdiler Nikola Tesla Milutin Milankovic Sava Sumanovic Rade Serbedzija Sinisa Mihajlovic ve Peja Stojakovic gibi bircok onde gelen Hirvat Sirp i kendi alanlarinda uluslararasi alanda taninir hale geldi 2011 nufus sayimina gore Hirvatistan da yasayan 186 633 Sirp vardi nufusun 4 4 u Hirvat Anayasasi tarafindan ulusal azinlik olarak kabul ediliyor ve bu nedenle Hirvat Parlamentosu nda uc daimi sandalyeye sahipler Genel bakisKimliklerinin geleneksel unsurlari Ortodoks inanci Kiril alfabesi ve askeri tarih iken modern unsurlar dil ve edebiyat sivil sosyal ve politik degerler etnik statu ve ulusal orgutlenme kaygisi ve Yugoslavya nin Kurtulusunun kutlanmasidir 2011 nufus sayimina gore Hirvatistan da yasayan 186 633 etnik Sirp vardi ve bu toplam nufusun 4 4 une denk geliyor 1991 95 Savasi nin ardindan 1991 savas oncesi nufus sayiminda Hirvatistan da yasayan 581 663 Sirp in toplam nufusun 12 2 si sayilari ucte ikiden fazla azaldi TarihSosyalist Yugoslavya Ikinci Dunya Savasi sirasinda Hirvatistan Halk Kurtulus Ulusal Konseyi nin ZAVNOH sirasiyla Ekim 1943 ve Mayis 1944 te duzenlenen Ikinci ve Ucuncu oturumlarinda kurucu milletler olarak Sirp ve Hirvat milletlerinin esitligi Hirvatistan federal birimi her yonuyle tanindi Daha sonra 1963 te Hirvat Anayasasi Hirvatistan daki Sirplardan SCHirvatistan in kurucu bir ulusu olarak bahsetmedi 1974 Anayasasi Hirvatistan i Hirvat halkinin ulusal devleti Sirp halkinin Hirvatistan daki devleti ve burada yasayan diger uyruklarin devleti olarak tanimlamistir 1990 da Hirvatistan da kitap soykirimi basladi ve onumuzdeki 20 yil boyunca devam etti bunun sonucunda Hirvat kutuphanelerinde neredeyse 3 milyon kitap cogunlukla Sirp Kiril alfabesiyle veya Ekavian da yayinlandiklari icin imha edildi 22 Aralik 1990 da Franjo Tuđman in HDZ hukumeti Hirvatistan Sirplari ile ilgili ifadeleri degistiren yeni bir Hirvat anayasasini ilan etti 12 maddenin birinci fikrasinda resmi dil ve alfabe olarak Hirvatca belirlenmis ve Sirplarin cogunlukta oldugu bolgelerde bile cift dilli yol isaretleri yikilmistir Ayrica bazi Sirplar burokrasiden ve polisten uzaklastirildi ve yerlerine etnik Hirvatlar getirildi Hukumetteki bircok Sirp isini kaybetti ve Avrupa nin en buyuk imha kamplarindan biri olan Jasenovac ta oldurulen insan sayisinin sisirildigini soyleyerek kendilerini Sirp propagandasinin hedefi haline getirdi Hirvatistan daki Sirplarin cikarlarini temsil eden parti yeni anayasayi reddeden Sirp Demokrat Partisi SDS Sirplarin ellerinden alindigini dusundukleri haklari korumak ve Hirvat Sirplarinin egemenligini artirmak icin kendi ulusal hukumet birimini kurmaya basladi Hirvat Bagimsizlik Savasi 1991 de tek tarafli olarak ilan edilen ve 1995 te feshedilen Sirp Krajina Cumhuriyeti nin toprak kapsami Sirp milliyetciliginin yukselisi ve Yugoslavya nin dagilmasi sirasinda Yugoslav cumhuriyetleri arasindaki gerilimlerin ortasinda 8 Temmuz 1989 da Sirplar Knin de cok sayida Chetnik sembolu sergiledikleri bir miting duzenlediler ve JNA nin Hirvatistan a karsi askeri mudahalesini dile getirdiler Cok partili sistemin getirilmesiyle birlikte Hirvatistan da en buyugu Sirp Demokrat Partisi SDS olmak uzere ilk etnik Sirp partileri kuruldu Kisa bir sure sonra Lika Kuzey Dalmacya Kordun ve Podunavlje deki Sirp hareketlerinin asirilik yanlisi liderleri Hirvat hukumetine karsi silahli isyan Hirvatlara karsi siddet cagrisinda bulundular ve yasal olarak secilmis Hirvat yetkilileri tanimayi reddettiler 22 Aralik 1990 da Hirvat Parlamentosu Sirplarin ulusal azinlik olarak siniflandirildigi yeni bir anayasayi onayladi Daha once Sirplar Hirvatistan in otokton bileseni olarak kabul ediliyordu Yeni anayasanin ilani Sirp liderler tarafindan Hirvatlarin Sirplara karsi dusmanliginin kaniti olarak degerlendirildi Boylece yeni anayasayi reddeden SDS Sirplarin ellerinden alindigini dusundukleri haklari korumak ve Hirvat Sirplarinin egemenligini artirmak icin kendi ulusal hukumet birimini kurmaya basladi Norvecli tarihci Oyvind Hvenekilde Seim Hirvat kulturel bilimsel ve siyasi tarihine onemli katkilarda bulunan Hirvatistan daki Sirplarin statusunun 1990 larda cumhurbaskani Franjo Tuđman in eylemleriyle iptal edildigini belirtti Sabrina P Ramet Tuđman rejiminin Sirplarin istenmedigi bir Hirvat devleti olarak geleneksel ve ayricalikli bir Hirvatistan vizyonunu destekledigini yazarken gazeteci Chris Hedges ise elinde Tuđman in Sirp sorununa Hirvatistan in nihai cozumu de dahil olmak uzere etnik temizlik ve diger savas suclarini planladigini gosteren bir toplantinin transkript belgelerine sahip oldugunu iddia etti Propagandanin etkisi ve Sirbistan in desteginin yani sira Baskan Tudjman yonetiminin eylemlerine yanit olarak isyan eden Sirplar Hirvatistan dan bagimsizlik ve tam bir ozyonetim elde etme umuduyla Sirp Krajina Cumhuriyeti RSK adli taninmayan bir devlet kurdular RSK nin Sirbistan ile Buyuk Sirbistan olarak birlestirilmesinin popularitesi arttikca Hirvatistan a karsi isyan daha da siddetlendi RSK 1991 ve 1995 yillari arasindaki varligi sirasinda Hirvat topraklarinin ucte biri uzerinde fiili kontrole sahipti ancak herhangi bir uluslararasi taninma kazanamadi ICTY ye gore RSK Hirvat ve diger Sirp olmayan nufusun cogunlugunu Hirvatistan in yaklasik ucte birinden zorla ve kalici olarak uzaklastirma hedefini ilerleten politikalar uyguladi 1991 baharinda acik bir savas basladi Sirp gucleri yerel Sirp makamlariyla isbirligi icinde Hirvat ve diger Sirp olmayan nufusu isyanci Sirplar tarafindan kontrol edilen Krajina gibi bolgelerden surmek icin zulme basladi Sirp olmayanlarin neredeyse tamami sinir disi edildi 170 000 ila 250 000 arasinda insan ve yuzlerce Hirvat ve Sirp harici sivil olduruldu Bu arada Hirvat kasabalarinda ozellikle de cephe hatlarina yakin yerlerde yasayan Sirplar cesitli ayrimcilik ve taciz bicimlerine maruz kaldilar Dogu ve Bati Slavonya daki ve Krajina nin bazi bolgelerindeki Hirvatistan Sirplari da sinirli bir olcekte ve daha az sayida da olsa Hirvat gucleri tarafindan kacmaya zorlandi veya sinir disi edildi Hirvat Hukumeti bu tur olaylari durdurmaya calisti ve bu tur zulumler Hukumetin politikasinin bir parcasi degildi Savas 1995 teki Firtina Operasyonu nda Hirvat askeri basarisi ve ardindan 1995 te imzalanan Erdut Anlasmasinin bir sonucu olarak 1998 de dogu Slavonya da kalan donek topraklarinin bariscil bir sekilde yeniden butunlesmesiyle sona erdi Yerel Sirplar bu anlasmaya dayanarak Sirp Ulusal Konseyi ni kurdu ve Ortak Belediyeler Konseyi ni kurma hakkini elde etti Firtina Operasyonu sirasinda ve sonrasinda yaklasik 200 000 Sirp RSK dan kacti ve sonrasinda yuzlerce yasli Sirp sivil olduruldu Savas boyunca 2 344 u sivil olmak uzere yaklasik 7 950 Sirp 6 605 i sivil olmak uzere yaklasik 16 000 Hirvat olduruldu Catisma 250 000 Hirvat in ve 250 000 300 000 Sirp in yerinden edilmesine yol acti Savas oncesi Sirp nufusunun kucuk bir azinligi Hirvatistan a dondu Bugun Hirvatistan dan gelen savas oncesi Sirp nufusun cogunlugu Sirbistan ve Sirp Cumhuriyeti ne yerlesti Hirvat ve diger Yugoslav Savaslarindan sonra Sirbistan Avrupa da en fazla multeciye Bosna Hersek ve Hirvatistan dan kacan Sirplar ev sahipligi yapti Demografi2011 nufus sayimina gore Hirvatistan da yasayan 186 633 etnik Sirp vardi bu toplam nufusun 4 4 u 1991 de baslayan savastan once Hirvatistan da yasayan 581 663 Sirp toplam nufusun 12 2 si vardi ancak sayilari 1991 95 Savasi nin ardindan ucte ikiden fazla azaldi KulturHirvatistan daki Sirplarin cesitli folklor gruplarinin performanslariyla bugun yasatilan kolo danslari ve sarki soylemeye kadar uzanan kulturel gelenekleri var Kayda deger gelenekler arasinda gusle diple Ojkanje sarki soyleme ve Cuvari Hristovog groba sayilabilir Bircok Sirp Zagreb Gornji Grad da ilk kalici tiyatro binasini kuran tuccar Hristofor Stankovic gibi Hirvat kulturune katkida bulundu Din Sirp Ortodoks Katedrali ve Zagreb deki Petar Preradovic aniti Hirvatistan Sirplari agirlikli olarak Sirp Ortodoks inancina sahiptir Hirvatistan genelinde 14 yuzyildan beri insa edilmis bircok Ortodoks kilisesi ve manastiri bulunmaktadir En dikkate deger ve tarihsel olarak onemli olan Krka Manastiri Krupa Manastiri Dragovic Manastiri Lepavina Manastiri ve Gomirje Manastiri dir Bircok Ortodoks kilisesi II Dunya Savasi ve Hirvat Bagimsizlik Savasi sirasinda yikilirken bazilari AB finansmani Hirvat hukumeti ve Sirp diasporasinin bagislariyla yeniden insa edildi 1560 larda Pozega Metropolitanate de Remeta manastirinda oturan bir Sirp Ortodoks piskoposlugu kuruldu 17 yuzyilda Marca Piskoposlugu Hirvat sinirindaki Marca da kuruldu Bunlar 1557 de yeniden kurulan ve 1766 ya kadar Osmanli idaresi altinda devam eden Pec Sirp Ortodoks Patrikhanesi nin bir parcasiydi Dil Sirp dili Hirvatistan daki 23 sehir ve belediyede resmi olarak kullanilmaktadir Nisan 2015 te Birlesmis Milletler Insan Haklari Komitesi Hirvatistan i azinliklarin dillerini ve alfabelerini kullanma hakkini saglamaya cagirdi Komite raporunda ozellikle Vukovar kasabasinda ve ilgili belediyelerde Sirp Kiril alfabesinin kullanilmasiyla ilgili endiselerin oldugu belirtildi Sirbistan Disisleri Bakani Ivica Dacic Sirbistan in BM Insan Haklari Komitesi nin raporunu memnuniyetle karsiladigini belirtti 2011 yilinda Hirvatistan daki nufus sayiminda Sirplar toplam nufusun 4 4 uyle Hirvatistan daki en buyuk ulusal azinlik olarak listelenmis olsa da Sirp dilini anadili olarak ilan edenlerin sayisi toplam nufusun sadece 1 23 u 52 879 idi SiyasetSirplar resmen otokton bir ulusal azinlik olarak taninirlar ve bu nedenle Hirvat Parlamentosu na uc temsilci secerler Hirvatistan daki baslica Sirp partisi Bagimsiz Demokrat Sirp Partisi dir SDSS 2003 secimlerinde SDSS parlamentodaki tum Sirp sandalyelerini kazandi Ivo Sanader nin kabinesinde parti muhafazakar Hirvat Demokrat Birligi liderligindeki iktidar koalisyonunun bir parcasiydi ve SDSS uyesi Slobodan Uzelac basbakan yardimcisi gorevini ustlendi Bundan sonra Sirplar Boris Milosevic in basbakan yardimcisi oldugu ve Sosyal Isler ile Insan ve Azinlik Haklari ndan sorumlu oldugu II Andrej Plenkovic Kabinesi sirasinda tekrar hukumete girdi Buyuk bir kismi Sirp vatandasligini alan Hirvatistan dan yaklasik 250 000 Sirp Hirvat Bagimsizlik Savasi sirasinda ve sonrasinda Sirbistan a yerlestirildi 2011 yilinda cogunlugu Voyvodina da 127 884 yasamak uzere Sirbistan da Kosova haric yasayan 284 334 Sirp vardi ve onu Orta ve Guney Sirbistan 114 434 takip etti 2013 yilinda Hirvatistan dan yaklasik 45 000 Sirp hala Sirbistan da multeci olarak listelenmistir Sirbistan daki Hirvat Sirp toplulugunun buyuk bir kismi 60 6 butunlesmek istediklerini belirtirken sadece 4 3 u Hirvatistan daki evlerine donmek isterken 27 4 u kararsiz Kaynakca 3 Stanovnistvo prema narodnosti popisi 1971 2011 Census of Population Households and Dwellings 2011 Zagreb Aralik 2012 Erisim tarihi 11 Subat 2013 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Moravcsik 1967 14 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yugoslavia Through Documents From Its Creation to Its Dissolution 4 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde edited by Snezana Trifunovska page 477 it says at the Second and Third sessions of the National Anti Fascist Council of the Peoples Liberation of Croatia ZAVNOH the equality of the Serbs and the Croats as constituent peoples of the federal unit of Croatia were recognized in every respect a b c d Living Together After Ethnic Killing Exploring the Chaim Kaufman Argument 31 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Roy Licklider and page 158 says Previously a constituent nation in the Republic of Croatia Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi LickliderBloom adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Croatia 31 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Piers Letcher page 20 it says The HDZ also put Crotias 600 000 Serbs on the defensive by changing their status from constituent nation in Croatia to national minority and many Serbs in government lost their jobs a b Words Over War Mediation and Arbitration to Prevent Deadly Conflict 31 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Melanie Greenberg John H Barton and Margaret E McGuinness at page 83 says The new Croatian constitution renounced the hitherto protected status of ethnic Serbs as a separate constituent nation embedded in the old constitution Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi books google com adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Jovan Raskovic Benkovac 1990 8 Mart 2010 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2022 YouTube vasitasiyla Hirvatca Dunja Bonacci Skenderovic i Mario Jareb Hrvatski nacionalni simboli između stereotipa i istine Casopis za suvremenu povijest y 36 br 2 p 731 760 2004 Yugoslavia Through Documents From Its Creation to Its Dissolution 4 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde edited by Snezana Trifunovska page 477 Integration and Stabilization A Monetary View 31 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde by George Macesich page 24 The Quality of Government 31 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Bo Rothstein page 89 Soft Borders 31 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde by page 67 Seim 2008 Sadkovich 2010 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c ICTY 2004 17 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2006 a b Marlise Simons 10 Ekim 2001 The New York Times 20 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2010 Human Rights Watch 21 Ekim 2001 25 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2010 Croatia A History McGill Queen s University Press 1999 s 233 ISBN 978 0 77352 017 2 31 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2022 The Law of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia Transnational Publishers 1996 s 86 ISBN 978 1 57105 004 5 Beverly 1996 BBC News 5 Agustos 2005 23 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim AlJazeera 5 Agustos 2020 15 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Modern Genocide The Definitive Resource and Document Collection 4 volumes The Definitive Resource and Document Collection ABC CLIO 2014 s 240 ISBN 978 1 61069 364 6 30 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2022 Amnesty International 4 Agustos 2005 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2012 Serbia home to highest number of refugees and IDPs in Europe B92 20 Haziran 2010 26 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2022 OSCE 2008 26 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi S Cross S Kentera R Vukadinovic R Nation 7 Mayis 2013 Shaping South East Europe s Security Community for the Twenty First Century Trust Partnership Integration Springer s 169 ISBN 9781137010209 26 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2017 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link srbi hr Sirpca 6 Aralik 2019 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim P portal Hirvatca 27 Aralik 2018 4 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2020 Stmichael soc org 28 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Agustos 2012 a b Miller Nicholas J 1997 Between Nation and State Serbian Politics in Croatia Before the First World War Pittsburgh University of Pittsburgh Press ISBN 9780822939894 s 13 Hirvatca 12 Nisan 2011 27 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2012 a b B92 3 Nisan 2015 25 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2015 Tanjug 3 Nisan 2015 11 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2015 20 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Zakon o izborima zastupnika u Hrvatski sabor Hirvatca Croatian Parliament 10 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2011 SLOBODAN UZELAC I m not sorry that I was in the HDZ government But we could have done better Jutarnji list Hirvatca 30 Aralik 2012 6 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2021 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim SDSS government man Born in Sibenik called Unexpected and loves to play PlayStation Vecernji list Hirvatca 13 Temmuz 2020 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2021 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Vecernje novosti 7 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Politika 22 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Vreme 30 Mayis 2002 28 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi