Taksim Cumhuriyet Anıtı, İstanbul, Taksim Meydanı'nda bulunan anıt. İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica'ya yaptırılan, iki genç Türk; Hadi (Bara) Bey ve Sabiha (Bengütaş) Hanım'in yardımlarıyla, anıt 1928'de tamamlanmıştır. 8 Ağustos 1928'de açılan anıtın, kaide ve çevre düzeni mimar Giulio Mongeri tarafından yapılmıştır.
Cumhuriyet Anıtı | |
Koordinatlar | 41°02′13″K 28°59′06″D / 41.03694°K 28.98500°D |
---|---|
Konum | Taksim Meydanı, Taksim, Beyoğlu İstanbul |
Malzeme | Mermer, Bronz |
Yükseklik | 11 m (36 ft) |
Tamamlanma tarihi | 1928 |
Açılış tarihi | 8 Ağustos 1928 |
Tarihçe
Planlanması
Cumhuriyet dönemi anıtları, ilk defa figüratif bir anlatımla Atatürk'ü ve kurulan yeni düzeni topluma tanıtan heykellerdir. Bu döneme ait anıtların yerleşim planlamasında önlerinde tören yapılacağı göz önünde tutularak çevre düzenlemesi yapılmıştır. Sunay Akın tarafından aktarılan bilgiye göre; bu sebeple cumhuriyetin yeni gösteri alanı olarak seçilen Taksim Meydanına anıt yapılması için dünya çapında bir yarışma düzenlenir. Yarışmayı İtalyan Pietro Canonica kazanır. Bunun üzerine 1925 yılında dönemin İstanbul milletvekili 'nın başkanlığında oluşturulan komisyon, Pietro Canonica ile bağlantı kurmuş ve anıt sipariş etmiştir. Ağırlığı 84 tonu bulan anıt, 2,5 yıl sonra tamamlanınca Roma'dan İstanbul'a gemi ile getirilmiştir.
Özellikleri
Anıtın yapımında taş ve bronz kullanılmıştır. Mali kaynak için ise halktan bağış toplanmıştır. En yüksek bağışı ise Osmanlı bankacı Berç Keresteciyan yapmıştır.
Dairesel bir meydanın ortasında yükselen ve bir meydan çeşmesi gibi tasarlanan anıtın iki yüzündeki bronz figürler, geleneksel mimariden esinlenerek oluşturulmuş kemerli taş bir kaide içerisinde yer alırlar. 11 metre yüksekliğindeki anıtın kaidesinde pembe (Trentino-Alto Adige/Südtirol) ve yeşil Suza bölgesi mermerleri kullanılmıştır.
Anıtın dar yüzleri altında birer ayna taşı ve önlerinde mermer yalaklar bulunmaktadır. Heykeltıraş bu yalaklara akacak su ile meydan çeşmelerini anımsatan bir proje oluşturmuş, ancak daha sonra ise su ögesi kullanılmıştır.
Anıt 8 Ağustos 1928 tarihinde açılmıştır.
1988'de Taksim, Tarlabaşı ve Şişhane'de gerçekleşen çeşitli yıkımlar sonrasında, anıtın oturduğu dairesel taban İstiklal Caddesi'nin bir parçası haline gelmiştir. Günümüzde araç trafiğine kapalı olan alanda, ulusal günlerde yapılan törenler anıt önünde gerçekleşmektedir.
Anlamı
Anıtın bir yüzü Türk Kurtuluş Savaşı'nı, diğer yüzü ise Cumhuriyet Türkiye'sini temsil etmektedir. 1928'de Talimhane Caddesi ve İstiklal Caddesi - Sıraselviler aksı üzerine yerleştirilen anıtın kuzey yüzünde Mustafa Kemal, askerlerinin önünde görülmektedir. Diğer yüzünde ise sivil giysileri ile Mustafa Kemal Atatürk yanında İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak, askerler ve halkla birlikte betimlenerek genç Türkiye'nin kuruluşu canlandırılmaktadır. Ayrıca bu yüzde Atatürk'ün ardında bulunan Sovyet general Mihail Frunze ve Kliment Voroşilov'un heykelleri de Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye'ye yapılan Sovyet yardımına duyulan minnettarlığı simgeler.
Anıtın yan yüzlerinde birer asker heykeli, üstlerindeki madalyonlarda ise iki kadın portresi yer almaktadır.
Aynı zamanda şimdiki adıyla Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nde de bir yarışma düzenlenir ve birinci olan kişi, tüm masrafları devlet tarafından karışlanmak üzere İtalya'ya Canonica'nın atölyesine anıtın yapımında çalışmak üzere gönderilir. Bu yarışmayı kazanan Sabiha Ziya, 21 yaşında bekar bir kadın olmasından dolayı bazı çevreler tarafından yurt dışına gitmesi istenmese de, dönemin Millî Eğitim bakanı Mustafa Necati'nin de desteğiyle İtalya'ya gönderilir. Sunay Akın, anıtın yan yüzlerinde olan kadın portrelerinin, yarışmayı kazanan maket üzerinde olmadığını, Sabiha hanımın Roma'ya gitmesinden sonra Canonica tarafından bu figürlerin eklendiğini söylemektedir.
Pietro Canonica, Taksim Meydanı'nın adının İstanbul'a suların bu meydandan taksim yapılması nedeniyle verildiğini öğrenerek anıtı bir havuz şeklinde tasarlamıştır. Anıtın maketine göre; anıtın iki yanındaki yalaklara akan sular, anıt çevresindeki havuzda toplanacaktır. Ancak anıt havuz özelliğine sahip olamaz, çünkü Canonica ile yapılan anlaşmaya göre heykeltıraşa 6 taksit şeklinde yapılacak ödemenin son taksiti parasızlık yüzünden verilemez. Bu nedenle Cumhuriyet anıtı tamamlanmamış şekilde havuzsuz olarak kalır.
Fotoğraf galerisi
- Taksim Cumhuriyet Anıtı, 2019.
- Anıtın açılış töreninden çekilmiş bir fotoğraf, 8 Ağustos 1928
- Anıtın 1930'lu yıllara ait bir fotoğrafı
- Anıtın havuzlarından bir tanesi
- Anıtın kitabesi
- Anıttaki işleme detayları
Kaynakça
- ^ Arbaç, İmren (1 Ocak 2017). "TAKSİM CUMHURİYET ANITI'NDA RUS – TÜRK YAKINLAŞMASININ SEMBOL FİGÜRÜ". Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölümü Araştırma Dergisi. 1 (1): 138-161. 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ a b c . Atatürk Ansiklopedisi. 2 Mart 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2021.
- Mevlüt Çelebi, Taksim Cumhuriyet Anıtı, Atatürk Araştırma Merkezi, 2006 Ankara, 1. Basım,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Taksim Cumhuriyet Aniti Istanbul Taksim Meydani nda bulunan anit Italyan heykeltiras Pietro Canonica ya yaptirilan iki genc Turk Hadi Bara Bey ve Sabiha Bengutas Hanim in yardimlariyla anit 1928 de tamamlanmistir 8 Agustos 1928 de acilan anitin kaide ve cevre duzeni mimar Giulio Mongeri tarafindan yapilmistir Taksim Cumhuriyet AnitiCumhuriyet AnitiKoordinatlar41 02 13 K 28 59 06 D 41 03694 K 28 98500 D 41 03694 28 98500KonumTaksim Meydani Taksim Beyoglu IstanbulMalzemeMermer BronzYukseklik11 m 36 ft Tamamlanma tarihi1928Acilis tarihi8 Agustos 1928TarihcePlanlanmasi Cumhuriyet donemi anitlari ilk defa figuratif bir anlatimla Ataturk u ve kurulan yeni duzeni topluma tanitan heykellerdir Bu doneme ait anitlarin yerlesim planlamasinda onlerinde toren yapilacagi goz onunde tutularak cevre duzenlemesi yapilmistir Sunay Akin tarafindan aktarilan bilgiye gore bu sebeple cumhuriyetin yeni gosteri alani olarak secilen Taksim Meydanina anit yapilmasi icin dunya capinda bir yarisma duzenlenir Yarismayi Italyan Pietro Canonica kazanir Bunun uzerine 1925 yilinda donemin Istanbul milletvekili nin baskanliginda olusturulan komisyon Pietro Canonica ile baglanti kurmus ve anit siparis etmistir Agirligi 84 tonu bulan anit 2 5 yil sonra tamamlaninca Roma dan Istanbul a gemi ile getirilmistir Ozellikleri Anitin 8 Agustos 1928 tarihindeki acilisindan bir fotograf Anitin yapiminda tas ve bronz kullanilmistir Mali kaynak icin ise halktan bagis toplanmistir En yuksek bagisi ise Osmanli bankaci Berc Keresteciyan yapmistir Dairesel bir meydanin ortasinda yukselen ve bir meydan cesmesi gibi tasarlanan anitin iki yuzundeki bronz figurler geleneksel mimariden esinlenerek olusturulmus kemerli tas bir kaide icerisinde yer alirlar 11 metre yuksekligindeki anitin kaidesinde pembe Trentino Alto Adige Sudtirol ve yesil Suza bolgesi mermerleri kullanilmistir Anitin dar yuzleri altinda birer ayna tasi ve onlerinde mermer yalaklar bulunmaktadir Heykeltiras bu yalaklara akacak su ile meydan cesmelerini animsatan bir proje olusturmus ancak daha sonra ise su ogesi kullanilmistir Anit 8 Agustos 1928 tarihinde acilmistir 16 Agustos 1928 tarihli Servet i Funun dergisinde Taksim Meydani Abidesi nin acilisi 1988 de Taksim Tarlabasi ve Sishane de gerceklesen cesitli yikimlar sonrasinda anitin oturdugu dairesel taban Istiklal Caddesi nin bir parcasi haline gelmistir Gunumuzde arac trafigine kapali olan alanda ulusal gunlerde yapilan torenler anit onunde gerceklesmektedir Anlami Cumhuriyet Aniti nin ayrintili bir gorunumu Anitin bir yuzu Turk Kurtulus Savasi ni diger yuzu ise Cumhuriyet Turkiye sini temsil etmektedir 1928 de Talimhane Caddesi ve Istiklal Caddesi Siraselviler aksi uzerine yerlestirilen anitin kuzey yuzunde Mustafa Kemal askerlerinin onunde gorulmektedir Diger yuzunde ise sivil giysileri ile Mustafa Kemal Ataturk yaninda Ismet Inonu ve Fevzi Cakmak askerler ve halkla birlikte betimlenerek genc Turkiye nin kurulusu canlandirilmaktadir Ayrica bu yuzde Ataturk un ardinda bulunan Sovyet general Mihail Frunze ve Kliment Vorosilov un heykelleri de Kurtulus Savasi sirasinda Turkiye ye yapilan Sovyet yardimina duyulan minnettarligi simgeler Anitin yan yuzlerinde birer asker heykeli ustlerindeki madalyonlarda ise iki kadin portresi yer almaktadir Ayni zamanda simdiki adiyla Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi nde de bir yarisma duzenlenir ve birinci olan kisi tum masraflari devlet tarafindan karislanmak uzere Italya ya Canonica nin atolyesine anitin yapiminda calismak uzere gonderilir Bu yarismayi kazanan Sabiha Ziya 21 yasinda bekar bir kadin olmasindan dolayi bazi cevreler tarafindan yurt disina gitmesi istenmese de donemin Milli Egitim bakani Mustafa Necati nin de destegiyle Italya ya gonderilir Sunay Akin anitin yan yuzlerinde olan kadin portrelerinin yarismayi kazanan maket uzerinde olmadigini Sabiha hanimin Roma ya gitmesinden sonra Canonica tarafindan bu figurlerin eklendigini soylemektedir Pietro Canonica Taksim Meydani nin adinin Istanbul a sularin bu meydandan taksim yapilmasi nedeniyle verildigini ogrenerek aniti bir havuz seklinde tasarlamistir Anitin maketine gore anitin iki yanindaki yalaklara akan sular anit cevresindeki havuzda toplanacaktir Ancak anit havuz ozelligine sahip olamaz cunku Canonica ile yapilan anlasmaya gore heykeltirasa 6 taksit seklinde yapilacak odemenin son taksiti parasizlik yuzunden verilemez Bu nedenle Cumhuriyet aniti tamamlanmamis sekilde havuzsuz olarak kalir Fotograf galerisiTaksim Cumhuriyet Aniti 2019 Anitin acilis toreninden cekilmis bir fotograf 8 Agustos 1928 Anitin 1930 lu yillara ait bir fotografi Anitin havuzlarindan bir tanesi Anitin kitabesi Anittaki isleme detaylariKaynakca Arbac Imren 1 Ocak 2017 TAKSIM CUMHURIYET ANITI NDA RUS TURK YAKINLASMASININ SEMBOL FIGURU Yeditepe Universitesi Tarih Bolumu Arastirma Dergisi 1 1 138 161 17 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2021 a b c Ataturk Ansiklopedisi 2 Mart 2021 15 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2021 Mevlut Celebi Taksim Cumhuriyet Aniti Ataturk Arastirma Merkezi 2006 Ankara 1 Basim ISBN 975 16 1910 6