Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İnsanda cilt rengi esasen vücuttaki melanin miktarına bağlıdır. Cilt rengi siyahtan beyaza kadar değişken bir şekildedir ve evrimsel nedenleri tam olarak belli olmasa da cilt renginin insanın genetiğinden kaynaklandığı bilinmektedir. İnsan cildinin en üst tabakası renksizdir. Melanin cildin 1. ve 2. tabakalarında bulunur ve cilde rengini verir. İnsan vücuduna renk veren melanin pigmentleri güneşten gelen zararlı ultraviyole ışınlarına karşı kişiyi korur ve pigmentler insan vücudunda sıcak ve güneşli bölgelerde daha çok salgılanır, bu yüzden sıcak bölgelerde (Afrika, Ekvatoral bölge gibi) deri rengi daha koyudur. Melanin pigmentlerinin salgılanmasından genler sorumludur. Bu yüzden ekvatora yakın bir yere giden bir kimsenin cilt renginin bir anda koyulaşması ve kişinin siyahi olması imkânsızdır. Aynı şekilde belirtilen kişinin çocukları da siyahi olamaz. Bunun için çok uzun yılların geçmesi gerekir. Bu süreç içerisinde, coğrafya koşulları kişinin gen havuzuna işleyerek gelecek nesillerin kademeli olarak siyahlaşmasını sağlar. Açık olan cilt rengi aşırı güneş ışığına maruz kalmanın sonucunda kararabilir. Cilt rengi bazı kültürlerde hâlen çok önemlidir ve sosyal statüyü belirler.
Coğrafi farklılıklar
Yaklaşık olarak, cilt rengi değişikliğinin %10'u insanın sahip olduğu cilt rengi ile yaşadığı bölge içerisinde, %90'ı ise bölgelerarası oluşur. Bunun sebebi ise cilt renginin seçilim baskısı altında oluşmasıdır. Benzer cilt renkleri genetik akrabalıktan ziyade yöndeşik adaptasyondan kaynaklanır. Bugüne kadar dünyanın farklı bölgelerinde farklı bölgelerden insanlar karışmıştır ve bu yüzden cilt rengi ile genetik soy arasındaki bağlantı büyük ölçüde zayıflamıştır. Örneğin Brezilya'da zenci kökenine sahip bir kişi ile zenciler arasında bir bağ yoktur. Bunun sebebi ise uzun yıllar boyunca köle olarak getirilen zencilerle yerli halkın kaynaşmasıdır.
Bugün dünyada cilt renginin toplumların karakteristik özelliklerini belirleyeceğine ait spekülasyonlar hatırı sayılır şekilde mevcuttur. Örneğin Doğu ve Kuzeydoğu Asyalıların yüz hatlarının takımyıldızına benzediği gibi.
Güneşe maruz kalma
Melanin ciltte güneş radyasyonunu emerek vücudu korur. Genellikle, melanin miktarı asorbe edilen güneş radyasyonu miktarı ile doğru orantılıdır. Güneş ışınlarına aşırı maruz kalma DNA'da direkt ve dolaylı yollardan hasara yol açar ve vücut doğal olarak kendini korumak ister. Bunun sonucunda vücut, hasarı onarmak ve cildi korumak için cildin alt tabakalarında daha fazla melanin üretmeye başlar. Bu melanin üretimi ise cilt rengini koyulaştırır. Bronzlaşma işlemileri de yapay UV radyasyonlarını oluşturabilir.
Cilt rengiyle ilgili temelde iki farklı mekanizma vardır. İlkinde, UVA radyasyonları ciltte oksidatif stres yaratır ve mevcut olan melanin ve oksitler cildin hızlı bir şekilde koyulaşmasına neden olur. İkincisinde ise melanogenez gecikmeli bir bronzlaşmaya yol açar ve güneşe ilk maruz kaldıktan yaklaşık olarak 72 saat sonra kararma görünür hâle gelir. Genel olarak bronzlaşma mevcut olan melanin oksidasyonunun normalden daha hızlı bir şekilde oksitlenmesi ile oluşur.
Her insanın cildinin güneşe maruz kaldığında verdiği doğal tepki vardır. İnsan cildinin tonu koyu kahverengiden neredeyse renksiz pigmentasyona kadar değişebilir. Genel olarak Afrika'nın kuzeyinde yaşayan halklar açık cilt, saç ve göz renklerine sahiptirler. Afrikalılar ise diğer dünya halklarında farklı olarak genellikle çok koyu cilt, aşırı kıvırcık siyah saçlar ve gözlere sahiptirler. Fitzpatrick skalasında değişik cilt rengine sahip insanların güneşe maruz kaldıklarında ciltlerinin güneşe karşı verdiği tepkiyi altı alt tipe ayırarak şöyle listelemiştir.
Fitzpatrick sınıflandırması
Cilt rengi sınıflandırması (Von Luschan skalası kullanılarak)
| Tip | Diğer isim | Güneş yanması | Bronzlaşma | Von Luschan'ın skalası |
|---|---|---|---|---|
| I | Çok açık veya Beyaz cilt | Sıklıkla | Bazen | 1–5 |
| II | Açık cilt veya Avrupalı | Genellikle | Bazen | 6–10 |
| III | Orta açık/buğday cilt veya Güney Avrupalı | Nadiren | Genellikle | 11–15 |
| IV | Orta koyu/esmer veya Akdenizli | Nadiren | Sıklıkla | 16–21 |
| V | Koyu cilt rengi veya kahverengi | Çok nadiren | Bazen cilt rengi koyulaşabilir | 22–28 |
| VI | Çok koyu cilt rengi veya siyahi tipi | Son derece nadir | Doğal cilt rengi siyahtır ve cilt rengi koyulaşmaz | 29–36 |
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Cilt rengi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Insanda cilt rengi esasen vucuttaki melanin miktarina baglidir Cilt rengi siyahtan beyaza kadar degisken bir sekildedir ve evrimsel nedenleri tam olarak belli olmasa da cilt renginin insanin genetiginden kaynaklandigi bilinmektedir Insan cildinin en ust tabakasi renksizdir Melanin cildin 1 ve 2 tabakalarinda bulunur ve cilde rengini verir Insan vucuduna renk veren melanin pigmentleri gunesten gelen zararli ultraviyole isinlarina karsi kisiyi korur ve pigmentler insan vucudunda sicak ve gunesli bolgelerde daha cok salgilanir bu yuzden sicak bolgelerde Afrika Ekvatoral bolge gibi deri rengi daha koyudur Melanin pigmentlerinin salgilanmasindan genler sorumludur Bu yuzden ekvatora yakin bir yere giden bir kimsenin cilt renginin bir anda koyulasmasi ve kisinin siyahi olmasi imkansizdir Ayni sekilde belirtilen kisinin cocuklari da siyahi olamaz Bunun icin cok uzun yillarin gecmesi gerekir Bu surec icerisinde cografya kosullari kisinin gen havuzuna isleyerek gelecek nesillerin kademeli olarak siyahlasmasini saglar Acik olan cilt rengi asiri gunes isigina maruz kalmanin sonucunda kararabilir Cilt rengi bazi kulturlerde halen cok onemlidir ve sosyal statuyu belirler Von Luschan nin yerli halklarin cilt rengine gore dunya uzerindeki cilt rengi daglimini gosteren haritasiCografi farkliliklarYaklasik olarak cilt rengi degisikliginin 10 u insanin sahip oldugu cilt rengi ile yasadigi bolge icerisinde 90 i ise bolgelerarasi olusur Bunun sebebi ise cilt renginin secilim baskisi altinda olusmasidir Benzer cilt renkleri genetik akrabaliktan ziyade yondesik adaptasyondan kaynaklanir Bugune kadar dunyanin farkli bolgelerinde farkli bolgelerden insanlar karismistir ve bu yuzden cilt rengi ile genetik soy arasindaki baglanti buyuk olcude zayiflamistir Ornegin Brezilya da zenci kokenine sahip bir kisi ile zenciler arasinda bir bag yoktur Bunun sebebi ise uzun yillar boyunca kole olarak getirilen zencilerle yerli halkin kaynasmasidir Bugun dunyada cilt renginin toplumlarin karakteristik ozelliklerini belirleyecegine ait spekulasyonlar hatiri sayilir sekilde mevcuttur Ornegin Dogu ve Kuzeydogu Asyalilarin yuz hatlarinin takimyildizina benzedigi gibi Gunese maruz kalmaMelanin ciltte gunes radyasyonunu emerek vucudu korur Genellikle melanin miktari asorbe edilen gunes radyasyonu miktari ile dogru orantilidir Gunes isinlarina asiri maruz kalma DNA da direkt ve dolayli yollardan hasara yol acar ve vucut dogal olarak kendini korumak ister Bunun sonucunda vucut hasari onarmak ve cildi korumak icin cildin alt tabakalarinda daha fazla melanin uretmeye baslar Bu melanin uretimi ise cilt rengini koyulastirir Bronzlasma islemileri de yapay UV radyasyonlarini olusturabilir Cilt rengiyle ilgili temelde iki farkli mekanizma vardir Ilkinde UVA radyasyonlari ciltte oksidatif stres yaratir ve mevcut olan melanin ve oksitler cildin hizli bir sekilde koyulasmasina neden olur Ikincisinde ise melanogenez gecikmeli bir bronzlasmaya yol acar ve gunese ilk maruz kaldiktan yaklasik olarak 72 saat sonra kararma gorunur hale gelir Genel olarak bronzlasma mevcut olan melanin oksidasyonunun normalden daha hizli bir sekilde oksitlenmesi ile olusur Her insanin cildinin gunese maruz kaldiginda verdigi dogal tepki vardir Insan cildinin tonu koyu kahverengiden neredeyse renksiz pigmentasyona kadar degisebilir Genel olarak Afrika nin kuzeyinde yasayan halklar acik cilt sac ve goz renklerine sahiptirler Afrikalilar ise diger dunya halklarinda farkli olarak genellikle cok koyu cilt asiri kivircik siyah saclar ve gozlere sahiptirler Fitzpatrick skalasinda degisik cilt rengine sahip insanlarin gunese maruz kaldiklarinda ciltlerinin gunese karsi verdigi tepkiyi alti alt tipe ayirarak soyle listelemistir Fitzpatrick siniflandirmasiCilt rengi siniflandirmasi Von Luschan skalasi kullanilarak Tip Diger isim Gunes yanmasi Bronzlasma Von Luschan in skalasiI Cok acik veya Beyaz cilt Siklikla Bazen 1 5II Acik cilt veya Avrupali Genellikle Bazen 6 10III Orta acik bugday cilt veya Guney Avrupali Nadiren Genellikle 11 15IV Orta koyu esmer veya Akdenizli Nadiren Siklikla 16 21V Koyu cilt rengi veya kahverengi Cok nadiren Bazen cilt rengi koyulasabilir 22 28VI Cok koyu cilt rengi veya siyahi tipi Son derece nadir Dogal cilt rengi siyahtir ve cilt rengi koyulasmaz 29 36Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Cilt rengi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kizil Sac rengi Goz rengi