Güney Avrupa, "Avrupa'nın güneyinde yer alan tüm ülkeleri" belirtmek amacıyla kullanılan bir terim. Bunun yanı sıra, kavram zaman içinde farklı politik, dilbilimsel ve kültürel anlamlar da kazanmıştır. Çoğu Güney Avrupa ülkesinin Akdeniz'e sınırı vardır.
Coğrafya
Coğrafi olarak, Güney Avrupa, Avrupa kara kütlesinin güney yarımıdır. Bu tanım görecelidir ve kesin sınırları yoktur.
Coğrafi olarak Güney Avrupa'nın parçası olarak değerlendirilen ülkeler:
- Güneybatı Avrupa
Güneybatı Avrupa'da toprakları olan ülkeler:
- Andorra
- Cebelitarık
- Fransa (sadece Güney Fransa)
- İspanya
- Monako
- Portekiz
- Güney-orta Avrupa
Güney-orta Avrupa'da toprakları olan ülkeler:
- İtalya (bazen Kuzey İtalya hariç)
- San Marino
- Vatikan
- Güneydoğu Avrupa
Güneydoğu Avrupa'da (Balkan Yarımadası) toprakları olan ülkeler :
- Arnavutluk
- Bosna-Hersek
- Bulgaristan
- Hırvatistan
- Karadağ
- Kosova
- Kuzey Makedonya
- Romanya
- Sırbistan
- Slovenya
- Türkiye (sadece Doğu Trakya)
- Yunanistan
- Kuzey Kıbrıs
- Kıbrıs Cumhuriyeti(Coğrafi olarak tamamı Asya kıtasındadır fakat kültürel ve tarihi nedenlerden dolayı Avrupalı olarak kabul görür)
- Malta
- Başlıca Adalar
İklim
Güney Avrupa'nın en belirgin ve tipik özelliği haline gelen iklim Akdeniz iklimidir. Akdeniz iklimi Portekiz'in büyük bir kısmında, İspanya'da, Güneydoğu Fransa'da, İtalya'da, Hırvatistan'da, Arnavutluk'ta, Karadağ'da, Yunanistan'da ve Türkiye'nin Batı-Güney kıyılarıyla birlikte Akdeniz adalarında görülür. Akdeniz ikliminin görüldüğü bu bölgelerde benzer vejetasyonlar ve yerşekilleri bulunur, bunlar kuru tepeleri, küçük ovaları, çam ormanlarını ve zeytin ağaçlarını içerir.
Daha soğuk iklimler Güney Avrupa'daki ülkelerin belirli bölgelerinde bulunabilir, İspanya ve İtalya'nın dağlık bölgeleri buna bir örnektir. Ek olarak, İspanya'nın Kuzey kıyısında daha yağışlı ve nemli bir Atlantik iklimi görülür.
Bitki Örtüsü
Güney Avrupa'nın bitki örtüsü Akdeniz bölgesinin bitki örtüsüdür. Avrupa'daki Akdeniz ve Altakdeniz iklim bölgeleri Güney Avrupa'nın büyük bir kısmında, çoğunlukla Güney Portekiz'de, İspanya'nın çoğu bölgelerinde, Fransa'nın Güney kıyısında, İtalya'da, Hırvatistan kıyılarında, Bosna'nın büyük çoğunluğunda, Karadağ'da, Arnavutluk'ta, Makedonya'da, Yunanistan'da ve Akdeniz adalarında bulunur.
Nüfus
Ülke | Yüzölçümü (km2) | Nüfus (2010 tah.) | Nüfus yoğunluğu (km2ye) | Başkent |
---|---|---|---|---|
Arnavutluk | 28,748 | 2,821,977 | 111.1 | Tiran |
Andorra | 468 | 84,082 | 179.8 | Andorra la Vella |
Bosna-Hersek | 51,129 | 4,613,414 | 90.2 | Saraybosna |
Bulgaristan | 110,994 | 7,364,570 | 77 | Sofya |
Hırvatistan | 56,594 | 4,489,409 | 81 | Zagreb |
Cebelitarık (BK) | 6.8 | 29,431 | 4,328 | Cebelitarık |
Yunanistan | 131,990 | 11,295,002 | 85.3 | Atina |
İtalya | 301,338 | 60,418,711 | 200.5 | Roma |
Kosova | 10,908 | 1,859,203 | 170.4 | Priştine |
Kuzey Makedonya | 25,713 | 2,114,550 | 82.2 | Üsküp |
Malta | 316 | 412,966 | 1,306.8 | Valletta |
Karadağ | 13,812 | 672,181 | 50 | Podgorica |
Portekiz | 92,090 | 11,317,192 | 114 | Lizbon |
San Marino | 61 | 31,716 | 501 | San Marino şehri |
Sırbistan | 77,474 | 7,120,666 | 102.46 | Belgrad |
Slovenya | 20,273 | 2,054,199 | 99.6 | Ljubljana |
İspanya | 504,030 | 46,030,109 | 93 | Madrid |
Türkiye (Doğu Trakya) | 23,764 | 10,620,739 | 446.9 | Ankara |
Vatikan | 0.44 | 826 | 1877 | Vatikan şehri |
Toplam | 1,338,694 | 164,127,170 | 122.60 |
En Büyük Kentsel Alanlar
Sıra | Kentsel Alan | Devlet | Nüfus | Yoğunluk (km2ye) |
---|---|---|---|---|
1 | İstanbul (Avrupa) | Türkiye | 8,963,431 | 2,620 |
2 | Madrid | İspanya | 6,171,000 | 4,600 |
3 | Milano | İtalya | 5,257,000 | 2,800 |
4 | Barselona | İspanya | 4,693,000 | 4,300 |
5 | Roma | İtalya | 3,906,000 | 3,400 |
6 | Napoli | İtalya | 3,706,000 | 3,600 |
7 | Atina | Yunanistan | 3,484,000 | 5,000 |
8 | Lizbon | Portekiz | 2,666,000 | 2,800 |
9 | Belgrad | Sırbistan | 1,700,000 | 3,300 |
10 | Valensiya | İspanya | 1,561,000 | 5,700 |
Tarih
Erken Dönemler
Klasik antik dönem olarak bilinen devir Antik Yunanistan'ın şehir devletlerinin yükselmesiyle başladı. Yunan etkisi Büyük İskender'in genişleyen imparatorluğu altında doruk noktasına ulaşarak Asya'ya kadar yayıldı.
Roma İmparatorluğu bütün Akdeniz havzasını Roma hukukuna ve Roma lejyonlarına dayalı devasa bir imparatorluk içine katarak bölgede egemen oldu. İmparatorluk ticareti, hoşgörüyü ve Yunan kültürünü destekledi. MS 300 ile birlikte Roma İmparatorluğu, başkenti Roma olan Batı Roma İmparatorluğu'na ve başkenti Konstantinopolis olan Doğu Roma İmparatorluğu'na bölünmüştü. Kuzey Avrupa'nın Cermenik halklarının saldırıları MS 476'da Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşüne neden oldu. Bu tarih aynı zamanda geleneksel olarak klasik çağın sonu ve Orta Çağların başlangıcı kabul edilir.
Orta Çağlarda Doğu Roma İmparatorluğu egemenliğine devam etti, günümüz tarihçileri bu devleti Bizans İmparatorluğu olarak adlandırır. Batı Avrupa'da Cermenik halklar eski Batı Roma İmparatorluğu'nun topraklarında iktidar mevkilerine girerek kendi krallıklarını ve imparatorluklarını kurdular.
Haçlı Seferleri olarak bilinen dönem, bir dizi dini motivasyonlarla yapılmış askeri seferler asıl amaçları Levant'ı Hristiyan hakimiyetine geri döndürmekti, başladı.Doğu Akdeniz'de birkaç Haçlı Devleti kurulmuştu. Bunların hepsi kısa ömürlü oldu. Haçlılar Avrupa'nın birçok yerini derin bir şekilde etkiledi. Haçlıların 1204'te Konstantinopolis'i yağmalaması Bizans İmparatorluğu'na ani bir son getirdi. Daha sonra tekrar kurulmasına rağmen, imparatorluk eski gücüne bir daha hiç kavuşamadı. Haçlılar daha sonra İpek Yoluna katılacak, Cenova ve Venedik tüccar cumhuriyetlerinin büyük ekonomik güçlere dönüşmelerini sağlayacak olan ticaret güzergâhlarını kurdular.Reconquista, Haçlılarla bağlantılı bir hareket, İberya'yı Hristiyan alemi için yeniden fethetmeye çalışmıştır.
Geç Orta Çağlar Avrupa'da bir karışıklık dönemiydi. Kara Ölüm olarak bilinen salgın ve ilişikili bir kıtlık Avrupa'da nüfus düştükçe demografik bir faciaya sebep olmuştur. Hanedan kavgaları ve fetih savaşları Avrupa'daki birçok devleti dönem boyunca sürekli savaş halinde tutmuştur. Balkanlar'da, Anadolu'da kurulmuş bir Türk devleti olan Osmanlı İmparatorluğu eski Bizans topraklarını devamlı olarak ele geçirmiştir ve bu 1453'te İstanbul'un Fethi ile sonuçlanmıştır.
Orta Çağ Sonrası
Kabaca 14. yüzyıl Floransa'sından başlayarak ve daha sonraları baskı makinasının gelişmesiyle Avrupa'nın tamamına yayılan bilgi Rönesansı bilim ve teknolojide geleneksel öğretilere meydan okudu, Arapça metinlerle ve felsefeyle klasik Yunan ve Roma bilgisi yeniden keşfedildi.
Vestfalya Barışı ile 1648'de bitecek olan dini savaşlar Avrupa'da savaşılmaya devam edilirken, Portekiz ve İspanya'nın Reconquista ile İberya'da hakimiyet sağlamaları Asya, Amerika, Afrika ile doğrudan bağlantı kurulacak olan Keşifler Çağı'nı başlatacak bir dizi okyanus keşfinin yapılmasını sağladı. İspanyol tacı Avrupa'daki üstünlüğünü sürdürdü, İspanya ve Fransa arasında Otuz Yıl Savaşları ile başlayan çatışmanın bitmesine kadar İspanyol tacı kıtadaki önde gelen güçtü. 1610 ve 1700 arasındaki dönemde Avrupa'da ve dünyada eşi görülmemiş bir dizi önemli savaş ve politik devrim gerçekleşti. Zamanın gözlemcileri ve o zamandan beri birçok tarihçi, savaşların devrimlere neden olduğunu savundu.Galileo Galilei, kendisinin güneş sistemini gözlemlemesini ve betimlemesini sağlayacak olan teleskobu ve termometreyi icat etti.Leonardo da Vinci dünyanın en ünlü tablolarından biri olan Mona Lisa'yı resmetti.Guglielmo Marconi radyoyu icat etti.
Avrupa'nın denizaşırı topraklarının genişlemesi Sömürge ortaya çıkardı. Yeni Dünya'dan gelen hammadde akışı ile Birleşik Krallık'ın Sanayi Devrimi'nin birleşimi geçimlik tarım yerine üretime dayalı yeni bir ekonomi kurulmasına olanak sağladı.
1815 ve 1871 arasındaki dönemde çok sayıda devrim girişimi ve bağımsızlık savaşı yaşandı. Balkan ulusları Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlıklarını geri kazanmaya başladılar. İtalya bir ulus devleti haline gelerek birleşti. 1870 yılında İtalya'nın Roma'yı ele geçirilmesiyle Papalık devletinin seküler gücü ortadan kalktı. İmparatorluk mücadelelerinde rekabet yayıldı ve 1875-1914 yıllarına adının verilmesine sebep oldu.
20. yüzyıl
Büyük güçler taraf seçerken, Güneydoğu Avrupa'da milliyetçiliğin artması I. Dünya Savaşı'nın 1914'te patlak vermesiyle sonuçlanacak olan süreci hızlandırdı. Müttefikler 1918 yılında İttifak Devletlerini yendiler. Paris Barış Konferansı sırasında Büyük Dörtlü şartlarını bir dizi antlaşmayla dayattılar, Versay Antlaşması bu antlaşmalardan biridir.
Adolf Hitler'in emrinde 1933'te iktidara gelen Nazi rejimi, Mussolini İtalyası ile birlikte II. Dünya Savaşı'nda Avrupa kıtasının kontrolünü ele geçirmek için uğraştı. Müttefik zaferiyle sonuçlanan İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa Demir Perde ile bölündü. Güneydoğu Avrupa'daki ülkelere Sovyetler Birliği hakim oldu ve komünist devletlere dönüştüler. Komünist olmayan başlıca Güneydoğu Avrupalı devletler Amerika Birleşik Devletleri önderliğinde bir askeri ittifaka (NATO) katıldılar ve aralarında Avrupa Ekonomik Topluluğu'nu oluşturdular. Sovyet etki alanında kalan ülkeler Varşova Paktı olarak bilinen askeri ittifaka ve Comecon ekonomik bloğuna katıldılar. Yugoslavya tarafsız kaldı.
İtalya savaş sonrası gerçekleştirdiği dolayısıyla tekrar başlıca Sanayileşmiş devletler arasına girdi. Avrupa Birliği'nin (AB) önemi arttı vergilendirme, sağlık ve eğitim üye olan ulus devletler tarafından yönetilirken, Birlik ise piyasa kurallarının, rekabetin, yasal standartların ve çevreciliğin yönetimini kontrol altına aldı. Sovyet ekonomik ve politik sistemi çöktü, bu komünizmin 1989'da uydu devletlerde son bulmasına ve 1991'de Sovyetler Birliğinin dağılmasına sebep oldu. Sonuç olarak Avrupa'nın bütünleşmesi derinleşti, kıtadaki kutuplaşma ortadan kalktı ve Avrupa Birliği daha sonraları birçok eski komünist Avrupalı devleti genişleyerek içine aldı - Romanya ve Bulgaristan (2007) ve Hırvatistan (2013).
Diller
Aşağıdaki tablo Güney Avrupa'da en az beş milyon kişi tarafından konuşulan dilleri gösteriyor:
Dil | Konuşan Kişi Sayısı | Güney Avrupalı Ülke / Ülkeler |
---|---|---|
İtalyanca | 59,400,000 | İtalya |
İspanyolca | 45,000,000+ | İspanya |
Yunanca | 13,432,490 | Yunanistan Kıbrıs Cumhuriyeti |
Türkçe | 10,934,365 | Türkiye Kuzey Kıbrıs |
Portekizce | 10,000,000 | Portekiz |
Katalanca | 10,000,000 | İspanya Andorra |
Ulaşım
Aşağıdaki tablo 2013'te Güney Avrupadaki en işlek havalimanlarını listeliyor.
Sıra | Ülke | Havalimanı | Şehir | Yolcular (2012) | Yolcular (2013) | Değişim 2012-2013 |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Türkiye | İstanbul Atatürk Havalimanı | İstanbul | 44,998,508 | 51,320,875 | 14.0% |
2 | İspanya | Barajas Havalimanı | Madrid | 45,190,528 | 39,735,618 | 12.1% |
3 | İtalya | Fiumicino – Leonardo da Vinci Havalimanı | Roma | 36,980,911 | 36,166,345 | 2.2% |
4 | İspanya | Barcelona Havalimanı | Barselona | 35,144,503 | 35,216,828 | 0.2% |
5 | İspanya | Palma de Mallorca Havalimanı | Palma de Mallorca | 22,666,858 | 22,768,032 | 0.4% |
6 | İtalya | Malpensa Havalimanı | Milano | 18,537,301 | 17,955,075 | 3.1% |
7 | Portekiz | Portela Havalimanı | Lizbon | 15,301,176 | 16,008,848 | 4.6% |
8 | İspanya | Málaga Havalimanı | Málaga | 12,581,944 | 12,925,186 | 2.7% |
9 | Yunanistan | Atina Uluslararası Havalimanı | Atina | 12,944,041 | 12,536,057 | 3.2% |
10 | Fransa | Nice Havalimanı | Nice | 11,189,896 | 11,554,195 | 3.2% |
Din
Güney Avrupa'da çoğunluğun mensup olduğu din Hristiyanlıktır. Hristiyanlık Güney Avrupa'ya Roma İmparatorluğu döneminde yayıldı ve imparatorluk hristiyanlığı MS 380 yılında resmi dini olarak benimsedi. Batı yarımı Roma'da doğu yarımı Konstantinopolis'te olacak şekilde Hristiyan kilisesinin tarihi parçalanmasından dolayı Avrupa'nın farklı bölgelerinde Hristiyanlığın farklı mezhepleri hakim oldu. Güney Avrupa'nın Batı yarısındaki hristiyanlar - Portekiz, İspanya, İtalya gibi - genellikle Roma Katolik Kilisesi'ne bağlıdır. Güney Avrupa'nın Doğu yarımındaki hristiyanlar ise - Yunanistan, Makedonya gibi - genellikle Yunan Ortodoks Kilisesi'ne bağlıdır.
Ek olarak, Güney Avrupa'nın doğu parçasında (Bosna, Arnavutluk, Makedonya, Türkiye gibi) İslam dinine mensup nüfusun çoğunlukta olduğu ülkeler de vardır.
Kaynakça
- ^ "In strict geographic terms Central Europe include Germany, Switzerland, Northern Italy, Austria,Poland, the Czech Republic,Slovakia, Hungary..." 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
- ^ "Article in Britannica". 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
- ^ "BBC". 6 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
- ^ Library of Congress. Cataloging Policy and Support Office, Library of Congress Subject Headings 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Wolfgang Frey and Rainer Lösch; Lehrbuch der Geobotanik. Pflanze und Vegetation in Raum und Zeit. Spektrum Akademischer Verlag, München 2004
- ^ . 10 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
- ^ e.g. (Averroes#Commentaries on Aristotle and Plato) written in the 12th century, which was mentioned in IV:144 20 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . around 1320 AD
- ^ Geoffrey Parker, "States Make War But Wars Also Break States,"Journal of Military History (2010) 74#1 pp 11–34
- ^ John Lichfield, The Moving of the Mona Lisa 15 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Independent, 2005-04-02 (accessed 2012-03-09)
- ^ Sungook Hong, Wireless: From Marconi's Black-box to the Audion, MIT Press - 2001, page 1
- ^ Richard J. Mayne. "history of Europe:: The Middle Ages". Britannica Online Encyclopedia. 16 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2009.
- ^ Steven Kreis (11 Ekim 2006). "The Origins of the Industrial Revolution in England". Historyguide.org. 2 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
- ^ a b c d "Ethnologue Güney Avrupa". 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ Doğu Trakya
- ^ KKTC
- ^ "Catalan News Agency - Number of Catalan speakers rising despite adverse context". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ . 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ a b c d e f g h "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ a b c d . 26 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
- ^ a b "Portugal Airport Statistics". 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
- ^ Dragan Brujić (2005). . Beograd. s. 51. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney Avrupa Avrupa nin guneyinde yer alan tum ulkeleri belirtmek amaciyla kullanilan bir terim Bunun yani sira kavram zaman icinde farkli politik dilbilimsel ve kulturel anlamlar da kazanmistir Cogu Guney Avrupa ulkesinin Akdeniz e siniri vardir Akdeniz cevresindeki ulkelerin cografi ozellikleriCografyaAvrupa alt bolgeleri EuroVoc a gore Avrupa Birligi nin tesarusu Guney Avrupa sariyla isaretli Birlesmis Milletler e gore Guney Avrupa yesille gosterilen yer Kuzey Avrupa Bati Avrupa Dogu Avrupa Guney Avrupa Cografi olarak Guney Avrupa Avrupa kara kutlesinin guney yarimidir Bu tanim gorecelidir ve kesin sinirlari yoktur Cografi olarak Guney Avrupa nin parcasi olarak degerlendirilen ulkeler Guneybati Avrupa Guneybati Avrupa da topraklari olan ulkeler Andorra Cebelitarik Fransa sadece Guney Fransa Ispanya Monako PortekizGuney orta Avrupa Guney orta Avrupa da topraklari olan ulkeler Italya bazen Kuzey Italya haric San Marino VatikanGuneydogu Avrupa Guneydogu Avrupa da Balkan Yarimadasi topraklari olan ulkeler Arnavutluk Bosna Hersek Bulgaristan Hirvatistan Karadag Kosova Kuzey Makedonya Romanya Sirbistan Slovenya Turkiye sadece Dogu Trakya YunanistanAda Ulkeleri Kuzey Kibris Kibris Cumhuriyeti Cografi olarak tamami Asya kitasindadir fakat kulturel ve tarihi nedenlerden dolayi Avrupali olarak kabul gorur MaltaBaslica AdalarKorsika Balear Adalari Sardinya ve Sicilya GiritIklimKoppen iklim siniflandirmasina gore Guney Avrupa da iklimler Csa Subtropik Akdeniz iklimi Csb Iliman Akdeniz iklimi Cfa Iliman donencealti iklimi Cfb Iliman okyanusal iklim Dfb Nemli karasal iklim Guney Avrupa nin en belirgin ve tipik ozelligi haline gelen iklim Akdeniz iklimidir Akdeniz iklimi Portekiz in buyuk bir kisminda Ispanya da Guneydogu Fransa da Italya da Hirvatistan da Arnavutluk ta Karadag da Yunanistan da ve Turkiye nin Bati Guney kiyilariyla birlikte Akdeniz adalarinda gorulur Akdeniz ikliminin goruldugu bu bolgelerde benzer vejetasyonlar ve yersekilleri bulunur bunlar kuru tepeleri kucuk ovalari cam ormanlarini ve zeytin agaclarini icerir Daha soguk iklimler Guney Avrupa daki ulkelerin belirli bolgelerinde bulunabilir Ispanya ve Italya nin daglik bolgeleri buna bir ornektir Ek olarak Ispanya nin Kuzey kiyisinda daha yagisli ve nemli bir Atlantik iklimi gorulur Bitki OrtusuGuney Avrupa nin bitki ortusu Akdeniz bolgesinin bitki ortusudur Avrupa daki Akdeniz ve Altakdeniz iklim bolgeleri Guney Avrupa nin buyuk bir kisminda cogunlukla Guney Portekiz de Ispanya nin cogu bolgelerinde Fransa nin Guney kiyisinda Italya da Hirvatistan kiyilarinda Bosna nin buyuk cogunlugunda Karadag da Arnavutluk ta Makedonya da Yunanistan da ve Akdeniz adalarinda bulunur NufusUlke Yuzolcumu km2 Nufus 2010 tah Nufus yogunlugu km2ye Baskent Arnavutluk 28 748 2 821 977 111 1 Tiran Andorra 468 84 082 179 8 Andorra la Vella Bosna Hersek 51 129 4 613 414 90 2 Saraybosna Bulgaristan 110 994 7 364 570 77 Sofya Hirvatistan 56 594 4 489 409 81 Zagreb Cebelitarik BK 6 8 29 431 4 328 Cebelitarik Yunanistan 131 990 11 295 002 85 3 Atina Italya 301 338 60 418 711 200 5 Roma Kosova 10 908 1 859 203 170 4 Pristine Kuzey Makedonya 25 713 2 114 550 82 2 Uskup Malta 316 412 966 1 306 8 Valletta Karadag 13 812 672 181 50 Podgorica Portekiz 92 090 11 317 192 114 Lizbon San Marino 61 31 716 501 San Marino sehri Sirbistan 77 474 7 120 666 102 46 Belgrad Slovenya 20 273 2 054 199 99 6 Ljubljana Ispanya 504 030 46 030 109 93 Madrid Turkiye Dogu Trakya 23 764 10 620 739 446 9 Ankara Vatikan 0 44 826 1877 Vatikan sehriToplam 1 338 694 164 127 170 122 60En Buyuk Kentsel Alanlar Sira Kentsel Alan Devlet Nufus Yogunluk km2ye 1 Istanbul Avrupa Turkiye 8 963 431 2 6202 Madrid Ispanya 6 171 000 4 6003 Milano Italya 5 257 000 2 8004 Barselona Ispanya 4 693 000 4 3005 Roma Italya 3 906 000 3 4006 Napoli Italya 3 706 000 3 6007 Atina Yunanistan 3 484 000 5 0008 Lizbon Portekiz 2 666 000 2 8009 Belgrad Sirbistan 1 700 000 3 30010 Valensiya Ispanya 1 561 000 5 700TarihErken Donemler Imparator Diocletianus un tetrarsi sistemi Klasik antik donem olarak bilinen devir Antik Yunanistan in sehir devletlerinin yukselmesiyle basladi Yunan etkisi Buyuk Iskender in genisleyen imparatorlugu altinda doruk noktasina ulasarak Asya ya kadar yayildi Roma Imparatorlugu butun Akdeniz havzasini Roma hukukuna ve Roma lejyonlarina dayali devasa bir imparatorluk icine katarak bolgede egemen oldu Imparatorluk ticareti hosgoruyu ve Yunan kulturunu destekledi MS 300 ile birlikte Roma Imparatorlugu baskenti Roma olan Bati Roma Imparatorlugu na ve baskenti Konstantinopolis olan Dogu Roma Imparatorlugu na bolunmustu Kuzey Avrupa nin Cermenik halklarinin saldirilari MS 476 da Bati Roma Imparatorlugu nun cokusune neden oldu Bu tarih ayni zamanda geleneksel olarak klasik cagin sonu ve Orta Caglarin baslangici kabul edilir Orta Caglarda Dogu Roma Imparatorlugu egemenligine devam etti gunumuz tarihcileri bu devleti Bizans Imparatorlugu olarak adlandirir Bati Avrupa da Cermenik halklar eski Bati Roma Imparatorlugu nun topraklarinda iktidar mevkilerine girerek kendi kralliklarini ve imparatorluklarini kurdular Hacli Seferleri olarak bilinen donem bir dizi dini motivasyonlarla yapilmis askeri seferler asil amaclari Levant i Hristiyan hakimiyetine geri dondurmekti basladi Dogu Akdeniz de birkac Hacli Devleti kurulmustu Bunlarin hepsi kisa omurlu oldu Haclilar Avrupa nin bircok yerini derin bir sekilde etkiledi Haclilarin 1204 te Konstantinopolis i yagmalamasi Bizans Imparatorlugu na ani bir son getirdi Daha sonra tekrar kurulmasina ragmen imparatorluk eski gucune bir daha hic kavusamadi Haclilar daha sonra Ipek Yoluna katilacak Cenova ve Venedik tuccar cumhuriyetlerinin buyuk ekonomik guclere donusmelerini saglayacak olan ticaret guzergahlarini kurdular Reconquista Haclilarla baglantili bir hareket Iberya yi Hristiyan alemi icin yeniden fethetmeye calismistir Gec Orta Caglar Avrupa da bir karisiklik donemiydi Kara Olum olarak bilinen salgin ve ilisikili bir kitlik Avrupa da nufus dustukce demografik bir faciaya sebep olmustur Hanedan kavgalari ve fetih savaslari Avrupa daki bircok devleti donem boyunca surekli savas halinde tutmustur Balkanlar da Anadolu da kurulmus bir Turk devleti olan Osmanli Imparatorlugu eski Bizans topraklarini devamli olarak ele gecirmistir ve bu 1453 te Istanbul un Fethi ile sonuclanmistir Orta Cag Sonrasi Kabaca 14 yuzyil Floransa sindan baslayarak ve daha sonralari baski makinasinin gelismesiyle Avrupa nin tamamina yayilan bilgi Ronesansi bilim ve teknolojide geleneksel ogretilere meydan okudu Arapca metinlerle ve felsefeyle klasik Yunan ve Roma bilgisi yeniden kesfedildi Vestfalya Barisi ile 1648 de bitecek olan dini savaslar Avrupa da savasilmaya devam edilirken Portekiz ve Ispanya nin Reconquista ile Iberya da hakimiyet saglamalari Asya Amerika Afrika ile dogrudan baglanti kurulacak olan Kesifler Cagi ni baslatacak bir dizi okyanus kesfinin yapilmasini sagladi Ispanyol taci Avrupa daki ustunlugunu surdurdu Ispanya ve Fransa arasinda Otuz Yil Savaslari ile baslayan catismanin bitmesine kadar Ispanyol taci kitadaki onde gelen guctu 1610 ve 1700 arasindaki donemde Avrupa da ve dunyada esi gorulmemis bir dizi onemli savas ve politik devrim gerceklesti Zamanin gozlemcileri ve o zamandan beri bircok tarihci savaslarin devrimlere neden oldugunu savundu Galileo Galilei kendisinin gunes sistemini gozlemlemesini ve betimlemesini saglayacak olan teleskobu ve termometreyi icat etti Leonardo da Vinci dunyanin en unlu tablolarindan biri olan Mona Lisa yi resmetti Guglielmo Marconi radyoyu icat etti Avrupa nin denizasiri topraklarinin genislemesi Somurge ortaya cikardi Yeni Dunya dan gelen hammadde akisi ile Birlesik Krallik in Sanayi Devrimi nin birlesimi gecimlik tarim yerine uretime dayali yeni bir ekonomi kurulmasina olanak sagladi 1815 ve 1871 arasindaki donemde cok sayida devrim girisimi ve bagimsizlik savasi yasandi Balkan uluslari Osmanli Imparatorlugu ndan bagimsizliklarini geri kazanmaya basladilar Italya bir ulus devleti haline gelerek birlesti 1870 yilinda Italya nin Roma yi ele gecirilmesiyle Papalik devletinin sekuler gucu ortadan kalkti Imparatorluk mucadelelerinde rekabet yayildi ve 1875 1914 yillarina adinin verilmesine sebep oldu 20 yuzyil Buyuk gucler taraf secerken Guneydogu Avrupa da milliyetciligin artmasi I Dunya Savasi nin 1914 te patlak vermesiyle sonuclanacak olan sureci hizlandirdi Muttefikler 1918 yilinda Ittifak Devletlerini yendiler Paris Baris Konferansi sirasinda Buyuk Dortlu sartlarini bir dizi antlasmayla dayattilar Versay Antlasmasi bu antlasmalardan biridir Adolf Hitler in emrinde 1933 te iktidara gelen Nazi rejimi Mussolini Italyasi ile birlikte II Dunya Savasi nda Avrupa kitasinin kontrolunu ele gecirmek icin ugrasti Muttefik zaferiyle sonuclanan Ikinci Dunya Savasi sonrasinda Avrupa Demir Perde ile bolundu Guneydogu Avrupa daki ulkelere Sovyetler Birligi hakim oldu ve komunist devletlere donustuler Komunist olmayan baslica Guneydogu Avrupali devletler Amerika Birlesik Devletleri onderliginde bir askeri ittifaka NATO katildilar ve aralarinda Avrupa Ekonomik Toplulugu nu olusturdular Sovyet etki alaninda kalan ulkeler Varsova Pakti olarak bilinen askeri ittifaka ve Comecon ekonomik bloguna katildilar Yugoslavya tarafsiz kaldi Italya savas sonrasi gerceklestirdigi dolayisiyla tekrar baslica Sanayilesmis devletler arasina girdi Avrupa Birligi nin AB onemi artti vergilendirme saglik ve egitim uye olan ulus devletler tarafindan yonetilirken Birlik ise piyasa kurallarinin rekabetin yasal standartlarin ve cevreciligin yonetimini kontrol altina aldi Sovyet ekonomik ve politik sistemi coktu bu komunizmin 1989 da uydu devletlerde son bulmasina ve 1991 de Sovyetler Birliginin dagilmasina sebep oldu Sonuc olarak Avrupa nin butunlesmesi derinlesti kitadaki kutuplasma ortadan kalkti ve Avrupa Birligi daha sonralari bircok eski komunist Avrupali devleti genisleyerek icine aldi Romanya ve Bulgaristan 2007 ve Hirvatistan 2013 DillerAsagidaki tablo Guney Avrupa da en az bes milyon kisi tarafindan konusulan dilleri gosteriyor Dil Konusan Kisi Sayisi Guney Avrupali Ulke UlkelerItalyanca 59 400 000 ItalyaIspanyolca 45 000 000 IspanyaYunanca 13 432 490 Yunanistan Kibris CumhuriyetiTurkce 10 934 365 Turkiye Kuzey KibrisPortekizce 10 000 000 PortekizKatalanca 10 000 000 Ispanya AndorraUlasimAsagidaki tablo 2013 te Guney Avrupadaki en islek havalimanlarini listeliyor Sira Ulke Havalimani Sehir Yolcular 2012 Yolcular 2013 Degisim 2012 20131 Turkiye Istanbul Ataturk Havalimani Istanbul 44 998 508 51 320 875 0 14 0 2 Ispanya Barajas Havalimani Madrid 45 190 528 39 735 618 0 12 1 3 Italya Fiumicino Leonardo da Vinci Havalimani Roma 36 980 911 36 166 345 0 2 2 4 Ispanya Barcelona Havalimani Barselona 35 144 503 35 216 828 0 0 2 5 Ispanya Palma de Mallorca Havalimani Palma de Mallorca 22 666 858 22 768 032 0 0 4 6 Italya Malpensa Havalimani Milano 18 537 301 17 955 075 0 3 1 7 Portekiz Portela Havalimani Lizbon 15 301 176 16 008 848 0 4 6 8 Ispanya Malaga Havalimani Malaga 12 581 944 12 925 186 0 2 7 9 Yunanistan Atina Uluslararasi Havalimani Atina 12 944 041 12 536 057 0 3 2 10 Fransa Nice Havalimani Nice 11 189 896 11 554 195 0 3 2 Din1054 teki dini dagilim Guney Avrupa da cogunlugun mensup oldugu din Hristiyanliktir Hristiyanlik Guney Avrupa ya Roma Imparatorlugu doneminde yayildi ve imparatorluk hristiyanligi MS 380 yilinda resmi dini olarak benimsedi Bati yarimi Roma da dogu yarimi Konstantinopolis te olacak sekilde Hristiyan kilisesinin tarihi parcalanmasindan dolayi Avrupa nin farkli bolgelerinde Hristiyanligin farkli mezhepleri hakim oldu Guney Avrupa nin Bati yarisindaki hristiyanlar Portekiz Ispanya Italya gibi genellikle Roma Katolik Kilisesi ne baglidir Guney Avrupa nin Dogu yarimindaki hristiyanlar ise Yunanistan Makedonya gibi genellikle Yunan Ortodoks Kilisesi ne baglidir Ek olarak Guney Avrupa nin dogu parcasinda Bosna Arnavutluk Makedonya Turkiye gibi Islam dinine mensup nufusun cogunlukta oldugu ulkeler de vardir Kaynakca In strict geographic terms Central Europe include Germany Switzerland Northern Italy Austria Poland the Czech Republic Slovakia Hungary 1 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2016 Article in Britannica 28 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2016 BBC 6 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2016 Library of Congress Cataloging Policy and Support Office Library of Congress Subject Headings 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wolfgang Frey and Rainer Losch Lehrbuch der Geobotanik Pflanze und Vegetation in Raum und Zeit Spektrum Akademischer Verlag Munchen 2004 10 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Subat 2016 e g Averroes Commentaries on Aristotle and Plato written in the 12th century which was mentioned in IV 144 20 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde around 1320 AD Geoffrey Parker States Make War But Wars Also Break States Journal of Military History 2010 74 1 pp 11 34 John Lichfield The Moving of the Mona Lisa 15 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Independent 2005 04 02 accessed 2012 03 09 Sungook Hong Wireless From Marconi s Black box to the Audion MIT Press 2001 page 1 Richard J Mayne history of Europe The Middle Ages Britannica Online Encyclopedia 16 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2009 Steven Kreis 11 Ekim 2006 The Origins of the Industrial Revolution in England Historyguide org 2 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2010 a b c d Ethnologue Guney Avrupa 24 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2016 Dogu Trakya KKTC Catalan News Agency Number of Catalan speakers rising despite adverse context 10 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2016 16 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2016 a b c d e f g h Arsivlenmis kopya 10 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2020 a b c d 26 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2016 a b Portugal Airport Statistics 20 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2016 a b Arsivlenmis kopya 3 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2016 a b Arsivlenmis kopya 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2016 Dragan Brujic 2005 Beograd s 51 10 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi