Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı, 17. yüzyıldaki Osmanlı-Lehistan savaşlarından biridir.
| 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Lehistan Savaşları | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı Devleti Kırım Hanlığı Doroşenko Kazakları |  Lehistan-Litvanya Birliği Eflak Prensliği Çanenko Kazakları | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Sultan IV. Mehmet Köprülü Fazıl Ahmed Paşa I. Selim Giray Petro Doroşenko |  III. Jan Sobieski  George Ducas | ||||||
Nedenleri
17. yüzyılın ortalarında Ukrayna diye bir devlet mevcut değildi. Dinyeper nehri Ukraynalıları ikiye bölmüştü. Dinyeper nehrinin sağ kıyısı (batı kıyısı) Lehistan'ın elindeydi. Sol kıyısı ise Rusların elindeydi. Sağ kıyı Ukraynalılarının Atamanı olan Petro Doroşenko Osmanlı padişahı IV. Mehmet'le bir anlaşma yaparak Osmanlı himayesini kabul etti. Böylece bütün Ukrayna'ya hakim olmayı umuyordu. Kırım hanı I. Selim Giray Doroşenko'yla birlikte Lehistan'a saldırdı. Ancak Lehistan kralı III. Jan Sobieski'ye yenildiler ve Osmanlı Devleti'nden yardım istediler.
Savaşın gelişmesi
Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa komutasındaki 80.000 Osmanlı askeri 1672 yılında Ukrayna'ya girdi. Kamaniçe'yi ele geçirdi ve Lviv kentini kuşattı. Büyük bir yenilgiye uğrayan Lehler, 18 Ekim 1672 tarihinde Bucaş Antlaşması'na razı oldular. Dinyeper nehrinin sağ kıyısını Osmanlılara bırakmaya ve 22.000 düka altın ödemeyi kabul ettiler.
Bu antlaşmaya rağmen Lehler yenilgiyi bir türlü kabul edemiyorlardı. Lehistan kralı Michał Korybut Wiśniowiecki hayatını kaybetti ve ünlü Lehistan komutanı III. Jan Sobieski kral seçildi. 1674 yılında Osmanlıların Ruslarla savaş halinde olmasını fırsat bilerek Lehler tekrar Osmanlılara saldırdılar. Ancak gene de tam bir başarı elde edemediler. 17 Ekim 1676'da İzvança Antlaşması (Żurawno Antlaşması) yapıldı. Bu antlaşma büyük oranda Bucaş Antlaşması'yla aynıydı. Ancak Lehistan'ın para ödemesi zorunluluğu kaldırılmıştı ve Ukrayna'nın batı kıyısında üçte birlik bir bölge Lehistan'a bırakılıyordu.
Savaşın sonrası
Bu savaş sonunda Osmanlı Devleti batıda en geniş sınırlarına ulaştı. 1683 yılında yapılan II. Viyana Kuşatması ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nda ağır yenilgilere uğradı. Yalnız Lehistan cephesinde Osmanlı orduları başarılı oldu. 1699 yılında imzaladığı Karlofça Antlaşması'ya büyük miktarda toprak kaybetti ve bir daha hiçbir zaman eski gücüne ulaşamadı. Avusturya'nın yardımıyla Podolya ve Ukrayna'yı geri almasına rağmen Lehistan da güçten düştü, hatta 1710'larda İsveç ve Rusya'nın işgaline uğradı. Sonunda 1772, 1793 ve 1795'teki bölünmelerle Rusya, Prusya ve Avusturya arasında paylaşılarak 1806-1815 (fiilen 1813) arasında Fransız güdümünde kurulan Varşova Düklüğü ve 1815-1846 arası süren dönemleri haricinde 1918'e kadar bağımsızlığını yitirdi.
Kaynakça
- ^ . 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Arik, Sabire (1 Ekim 2005). "Polonya Kralı III.Jan Sobieski ve Hükümdarlık Dönemi (1674-1696)". Tarih Araştırmaları Dergisi. 24 (38): 213-238. doi:10.1501/Tarar_0000000240. ISSN 1015-1826.[]
- ^ a b Davies, Norman (24 Şubat 2005). God's Playground A History of Poland: Volume 1: The Origins to 1795 (İngilizce). OUP Oxford. ISBN . 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021.
- ^ Lukowski, Jerzy; Zawadzki, Hubert (6 Temmuz 2006). A Concise History of Poland (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1672 1676 Osmanli Lehistan Savasi 17 yuzyildaki Osmanli Lehistan savaslarindan biridir 1672 1676 Osmanli Lehistan SavasiOsmanli Lehistan SavaslariTarih1672 1676BolgeBogdan Galicya ve UkraynaSonucOsmanli zaferi Izvanca AntlasmasiTaraflarOsmanli Devleti Kirim Hanligi Dorosenko KazaklariLehistan Litvanya Birligi Eflak Prensligi Canenko KazaklariKomutanlar ve liderlerSultan IV Mehmet Koprulu Fazil Ahmed Pasa I Selim Giray Petro DorosenkoIII Jan Sobieski George DucasNedenleriJan Sobieski 17 yuzyilin ortalarinda Ukrayna diye bir devlet mevcut degildi Dinyeper nehri Ukraynalilari ikiye bolmustu Dinyeper nehrinin sag kiyisi bati kiyisi Lehistan in elindeydi Sol kiyisi ise Ruslarin elindeydi Sag kiyi Ukraynalilarinin Atamani olan Petro Dorosenko Osmanli padisahi IV Mehmet le bir anlasma yaparak Osmanli himayesini kabul etti Boylece butun Ukrayna ya hakim olmayi umuyordu Kirim hani I Selim Giray Dorosenko yla birlikte Lehistan a saldirdi Ancak Lehistan krali III Jan Sobieski ye yenildiler ve Osmanli Devleti nden yardim istediler Osmanli Lehistan savas aniti 1672 76 Savasin gelismesiKoprulu Fazil Ahmed Pasa Sadrazam Koprulu Fazil Ahmet Pasa komutasindaki 80 000 Osmanli askeri 1672 yilinda Ukrayna ya girdi Kamanice yi ele gecirdi ve Lviv kentini kusatti Buyuk bir yenilgiye ugrayan Lehler 18 Ekim 1672 tarihinde Bucas Antlasmasi na razi oldular Dinyeper nehrinin sag kiyisini Osmanlilara birakmaya ve 22 000 duka altin odemeyi kabul ettiler Bu antlasmaya ragmen Lehler yenilgiyi bir turlu kabul edemiyorlardi Lehistan krali Michal Korybut Wisniowiecki hayatini kaybetti ve unlu Lehistan komutani III Jan Sobieski kral secildi 1674 yilinda Osmanlilarin Ruslarla savas halinde olmasini firsat bilerek Lehler tekrar Osmanlilara saldirdilar Ancak gene de tam bir basari elde edemediler 17 Ekim 1676 da Izvanca Antlasmasi Zurawno Antlasmasi yapildi Bu antlasma buyuk oranda Bucas Antlasmasi yla ayniydi Ancak Lehistan in para odemesi zorunlulugu kaldirilmisti ve Ukrayna nin bati kiyisinda ucte birlik bir bolge Lehistan a birakiliyordu Savasin sonrasiBu savas sonunda Osmanli Devleti batida en genis sinirlarina ulasti 1683 yilinda yapilan II Viyana Kusatmasi ve Osmanli Kutsal Ittifak Savaslari nda agir yenilgilere ugradi Yalniz Lehistan cephesinde Osmanli ordulari basarili oldu 1699 yilinda imzaladigi Karlofca Antlasmasi ya buyuk miktarda toprak kaybetti ve bir daha hicbir zaman eski gucune ulasamadi Avusturya nin yardimiyla Podolya ve Ukrayna yi geri almasina ragmen Lehistan da gucten dustu hatta 1710 larda Isvec ve Rusya nin isgaline ugradi Sonunda 1772 1793 ve 1795 teki bolunmelerle Rusya Prusya ve Avusturya arasinda paylasilarak 1806 1815 fiilen 1813 arasinda Fransiz gudumunde kurulan Varsova Duklugu ve 1815 1846 arasi suren donemleri haricinde 1918 e kadar bagimsizligini yitirdi Kaynakca 2 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arik Sabire 1 Ekim 2005 Polonya Krali III Jan Sobieski ve Hukumdarlik Donemi 1674 1696 Tarih Arastirmalari Dergisi 24 38 213 238 doi 10 1501 Tarar 0000000240 ISSN 1015 1826 olu kirik baglanti a b Davies Norman 24 Subat 2005 God s Playground A History of Poland Volume 1 The Origins to 1795 Ingilizce OUP Oxford ISBN 978 0 19 925339 5 2 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2021 Lukowski Jerzy Zawadzki Hubert 6 Temmuz 2006 A Concise History of Poland Ingilizce Cambridge University Press ISBN 978 0 521 85332 3 2 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2021