Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Libya Soykırımı yahut II. İtalyan-Senusi Savaşı;'da, İtalyan askerî birlikleriyle, yerli Senusi direnişçiler arasında, 1923-1932 yılları arasında devam eden, Libya halkının direniş lideri Ömer Muhtar'ın ele geçirilip öldürülmesine kadar devam eden uzun çatışmalı süreç.
| Libya soykırımı II. İtalyan-Senusi Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İki Savaş Arası Dönem | |||||||
 Faşist İtalya'ya ait, Libya 'da bulunan toplama kampı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 İtalya |  Senusiler | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Rodolfo Graziani Pietro Badoglio | Ömer Muhtar  | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 2.582 Asker | 250.000-750.000 sivil nüfus | ||||||
İtalya'nın Libya'yı kontrol altına alma çabaları sırasında, Sirenayka (Arapça:برقه - Barka) halkı büyük bir katliama maruz kaldı. 225.000 kişilik Sirenayka nüfusunun dörtte biri, işgal sırasında hayatını kaybetti. Çatışmalar sırasında İtalya; kimyasal silah kullanımı, teslim olan savaş esirlerini öldürmek, sivil halkı katletmek gibi, büyük savaş suçlarına imza attı. İtalyalı yetkililer, 100,000 kadar Sirenaykalı Bedeviyi zorla yerlerinden çıkartarak, etnik temizlik de yapmışlardı. Zira Bedevilerin toprakları, İtalya devleti tarafından İtalyan yerleşimcilere vadedilmişti.
İtalyan sömürge yönetiminin yol açtığı hasarları tazmin etmek amacıyla, 2008 yılında İtalya ve Libya arasında bir anlaşma imzalandı. Dönemin Libya lideri Muammer Kaddafi imza törenine, Ömer Muhtar'ın İtalyan güvenlik kuvvetleri tarafından yakalandığı zaman, zincirlenmiş bir şekildeyken çekilmiş fotoğrafında giydiği kıyafetin benzerini giyerek katılmıştı. İtalyan Başbakanı Silvio Berlusconi imza töreninde; "Bu tarihi belgede İtalya, sömürge döneminde Libya halkına yönelik katliam, imha hareketi ve uyguladığı baskılardan dolayı özür dilemektedir. Sömürge döneminde İtalya'nın Libya'ya verdiği hasarın farkındalığının, ahlaki ifadesidir" diyerek, Libya halkından özür dilemişti.
Olayların gelişimi
Trablusgarp Savaşı'ndan sonra Libya, Osmanlı İmparatorluğu'nun elinden çıkarak, İtalyan hakimiyeti altına girer girmez, kısa bir süre içinde bir ayaklanma başladı. İtalyanlar bu geniş araziyi kontrol etmekte zorlanıyorlardı. Libya, İtalyan yönetimine geçtiği andan itibaren, Senusilerle İtalyanlar arasında bir silahlı mücadele sürüp gitmekteydi. İtalya'nın Senusilerle çatışması, I. Dünya Savaşı sırasında, Senusilerin, Osmanlı İmparatorluğu'yla İtalya'ya karşı işbirliği yaparak, İngiliz kuvvetlerine karşı Osmanlı Devleti'nin Levant Bölgesinden başlattığı saldırıya yardım amacıyla, Mısır içlerine yaptıkları akınlara kadar dayanmaktaydı. İngilizler ve Senusiler arasındaki savaş, iki tarafın barış anlaşması yaptığı, 1917'ye kadar devam etti.
1917 yılında İtalya, Libya'nın sözde bağımsızlığını tanıdığı 'nı imzaladı. 1918 yılında da yerel Libya halkı tarafından Trablusgarp Cumhuriyeti kuruldu. 1920'de İtalyan hükûmeti, Sirenaykalı Senusilerle bir anlaşmaya varmaya çalıştı ve Senusi lideri Seyit İdris'i Sayid Idris'i "Sirenayka Emiri" olarak tanıdı. İtalyan yönetimi altında, özerk Sirenayka devletinin kuruluşuna onay verdi. Trablusgarın önde gelenleri, 1922'de, İdris'e Trablusgarp Cumhuriyeti'nin yönetimini teklif ettiler. İdris'in bu teklifi kabul etmeye vakti kalmadan, İtalya, Libya'yı yeniden fethetmeye karar verdi.Benito Mussolini'nin Ulusal Faşist Partisi'nin başında başbakan olarak güç kazanması, İtalya'nın Libya politikasında değişikliğe yol açtı. Libya tahakküm altına alınacaktı.
İtalyan Ordusu, 1923 - 1924 yılları arasında, Gadames-Mizda- bölgelerinin kuzeyinde bulunan arazileri tekrar ele geçirdi ki, Trablusgarp ve Fizan halkının 4/5'i bu topraklarda yaşamaktaydı. İki yıllık bu süre zarfında, İtalyan kuvvetleri, Sirenayka'nın kuzeyindeki düzlükleri de ele geçirmişlerdi. Ancak 'ın ormanlık tepelerini işgal etme girişiminde bulunan İtalyan kuvvetleri, geniş çaplı gerilla direnişiyle karşılandı. Direniş, lider Ömer Muhtar tarafından yönetiliyordu.
Direnişin bastırılması
İtalyanlar, işgal ve bastırma harekâtına, Sirte çölünü hızla işgal ederek başladılar. Hava ve kara araçlarının etkin şekilde kullanıldığı, iyi organize edilmiş bir lojik desteğiyle, İtalyanlar beş ay içinde 150,000 km2 alanı ele geçirdi. İtalyanlar böylelikle, önceden direnişçilerin elinde olan Sireneyka'yla Trablusgarp arasındaki bağlantının kesilmesini sağladı. 1928 yılının sonlarına doğru, İtalyanlar Ghibla'nın kontrolünü ele geçirerek, buradaki kabileleri silahsızlandırdılar. Ömer Muhtar'la görüşme çabaları sonuçsuz kaldı. Bunun üzerine İtalyanlar Libya'nın tamamını direnişçilerden temizlemeye karar verdi. 1930'a gelindiğinde, İtalyanlar Fizan'ı ele geçirmişti.
1931 yılında 12,000 Sireneykalı katledildi. Sireneyka'nın kuzeyindeki tüm yerli halk, zorla evlerinden çıkartılarak, Sireneyka düzlüklerine kurulan devasa büyüklükteki toplama kamplarına götürüldü. İtalyan askeri yetkilileri, Sireneyka'da bulunan 'ın tüm nüfusunu evlerinden çıkartırak zorunlu göçe tabi tuttu. Yerlerinden edilen 100.000 Bedevi, nüfusun yarısına tekabül ediyordu. Çoğunluğu kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşan 100,000 kişi, tüm çölü geçerek, Bingazi yakınlarında kurulan, tel örgülerle çevrilmiş toplama kamplarına yürümeye zorlandı. Yürüyüşe ayak uyduramayanlar, düştükleri yerde vurularak öldürülüyordu.
Kamplar, faşist rejim tarafından yapılan propagandalarda, çağdaş uygarlığın tüm nimetlerinden istifade edilen, hijyenik vahalar olarak tanıtılıyordu. Oysa gerçekte hiç de böyle değildi. Kamplar, sağlık koşulları kötü, yaklaşık 20,000 Bedevinin deve ve diğer hayvanlarıyla birlikte yaşadığı, 1 km2 alana sıkıştırılmış yerlerdi. Kamplarda ancak çok basit ve yetersiz tıbbi hizmet sağlanabiliyordu. 33,000 esir barındıran iki kampta, sadece bir doktor bulunmaktaydı. Yetersiz beslenen ve zorla çalıştırılan esirler arasında, Tifüs ve benzeri bulaşıcı diğer hastalıklar hızla yayıldı. Eylül 1933'te kamplar kapatılana kadar, 100,000 esirin 40,000 kadarı kötü koşullar yüzünden hayatını yitirmişti.
Mısır'dan direnişçilere ulaşan yardımları engellemek amacıyla, İtalyanlar Mısır sınırını; havadan uçaklarla, karadan da zırhlı araçlarla kontrol edilen, 300 km uzunluğunda dikenli telle çevirdi. Senusilere zulmediliyor, cami ve dergahları kapatılıyor, mülklerine el konuluyor, ibadetleri engelleniyordu. Bir yandan da, Senusilerin son kalesi Kufra Vahası'na saldırı hazırlıkları yapılıyordu. 1931'de Kufra'yı kuşatma altına alan İtalyan kuvvetleri, Senusi mültecilere bomba yağdırırken, çöle doğru kaçan sivilleri de, havadan bombalıyordu. 1931'de ele geçirilen Ömer Muhtar, askeri mahkemede yargılandıktan sonra, halka açık bir şekilde, takipçilerinin ve halkının gözü önünde asılarak öldürüldü.
Muhtar'ın katledilmesiyle tüm direniş kırıldı. İtalyan askeri yönetici Pietro Badoglio, 1932'nin Ocak ayında,Libya'nın işgalinin tamamlandığını açıkladı.
İtalyanların işlediği savaş suçları
İtalyan askerlerinin Libyalı sivillere karşı işlediği iddia olunan savaş suçları şunlardı;
Kasıtlı olarak sivilleri bombalamak, silahsız kadın, çocuk ve yaşlıları katletmek, kadınlara tecavüz etmek ve karınlarını deşmek, esirleri uçaktan atmak ya da tankla ezmek, belli bölgelerde sivilleri düzenli olarak her gün infaz etmek, köyleri hardal gazı ile bombalamak.
Sonuç
İkinci İtalya-Libya Savaşı'ndaki ölümlerin kesin sayısının tahminleri büyük ölçüde değişmektedir. Kaddafi rejimi iktidara geldikten sonra rutin olarak toplam Libya nüfusunun yarısının İtalyan sömürgeciliği sırasında yok olduğundan söz etti; Kaddafi bir keresinde 750.000 Libyalının öldürüldüğünden bahsetmişti. Eleştirel tarihçilik bu ifadeleri abartılı bularak reddeder.Dirk Vandevalle (2012) ve Ali Abdullatif Ahmida (2006), 1943'e kadar tüm sömürge dönemi için kurbanların sayısını verir. Vandevalle, 250.000 ila 300.000 Libyalı olduğunu varsayıyor ve bunların çoğunluğu faşist dönemde telef oldu - 800.000 ila 1.000.000 toplam nüfustan. Ahmida öldürülen 750.000 Libyalı olduğunu söylüyor, ancak toplam nüfusu 1,5 milyona önemli ölçüde daha yüksek koyuyor. Resmi raporlara göre, İtalyan birlikleri 2.582 adamını kaybetti.
Galeri
-
![image]()
El Magrun Toplama Kampı'ndaki Libyalı esirler -
![image]()
Libya halkına karşı kullanılan hafif tankı -
![image]()
General Emilio De Bono -
![image]()
Ömer Muhtar -
![image]()
Ömer Muhtar'a bağlı Libyalı direnişçiler -
![image]()
Kaynakça
- ^ a b Cardoza, Anthony L. (2006). Benito Mussolini: the first fascist. Pearson Longman. s. 109.
- ^ a b Duggan, Christopher (2007). The Force of Destiny: A History of Italy Since 1796. New York: Houghton Mifflin. s. 497.
- ^ a b Mann, Michael (2006). The Dark Side of Democracy: Explaining Ethnic Cleansing. Cambridge University Press. s. 309. ISBN . 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- ^ Ahmida, Ali Abdullatif (23 Mart 2011). Making of Modern Libya, The: State Formation, Colonization, and Resistance, Second Edition (İngilizce). SUNY Press. s. 146. ISBN . 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- ^ ; (2008). Dictionary of Genocide: A-L. ABC-CLIO. s. 259. ISBN . 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- ^ Cooper, Tom; Grandolini, Albert (19 Ocak 2015). Libyan Air Wars: Part 1: 1973-1985. Helion and Company. s. 5. ISBN . 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- ^ a b , Oasis Kingdom: The Libyan Story (New York: Roy Publishers, 1953), p. 126.
- ^ Stewart, C. C. (1986). "Islam". (PDF). Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. s. 196. 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- ^ a b . 20 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- ^ Stewart, C. C. (1986). "Islam". (PDF). Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. s. 196. 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- ^ a b Bloxham, Donald; Moses, A. Dirk (2010). The Oxford Handbook of Genocide Studies. Oxford, England: Oxford University Press. s. 358.
- ^ Oxford Business Group (2008). The Report: Libya 2008. s. 17.
- ^ Wright, John (1983). Libya: A Modern History. Kent, England: Croom Helm. s. 30.
- ^ Ian F. W. Beckett. The Great War: 1914-1918. Routledge, 2013. P188.
- ^ Adrian Gilbert. Encyclopedia of Warfare: From the Earliest Times to the Present Day. Routledge, 2000. P221.
- ^ a b c d e Melvin E. Page. Colonialism. Santa Barbara, California, USA: ABC-CLIO, 2003. P749.
- ^ a b c Wright 1983, s. 33
- ^ a b c d Wright 1983, s. 34
- ^ a b c d e Wright 1983, s. 35
- ^ a b c d e Duggan 2007, s. 496
- ^ , (British Member of Parliament, forward introduction). Libya: the struggle for survival. St. Martin's Press, 1996. 1996 Pp. 129.
- ^ Dirk Vandevalle: A History of Modern Libya. 2. Auflage, New York 2012, S. 30 f.
- ^ Dirk Vandevalle: A History of Modern Libya. 2. Auflage, New York 2012, S. 217.
- ^ Dirk Vandevalle: A History of Modern Libya. 2. Auflage, Cambridge University Press, New York 2012, S. 31; Ali Abdullatif Ahmida: When the Subaltern speak: Memory of Genocide in Colonial Libya 1929 to 1933. In: Italian Studies. Band 61, Numara 2, 2006, S. 175–190, S. 189.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Libya Soykirimi yahut II Italyan Senusi Savasi da Italyan askeri birlikleriyle yerli Senusi direnisciler arasinda 1923 1932 yillari arasinda devam eden Libya halkinin direnis lideri Omer Muhtar in ele gecirilip oldurulmesine kadar devam eden uzun catismali surec Libya soykirimi II Italyan Senusi SavasiIki Savas Arasi DonemFasist Italya ya ait Libya da bulunan toplama kampiTarih1923 1932BolgeLibyaSonucItalyan zaferi Sirenayka ve Trabluslu asilerin maglubiyeti Libya da Italyan otoritesinin tesisi Sirenaykali yerli ahaliye karsi etnik temizlik Sirenaykali sivillerin toplu olumu Senusi lider Omer Muhtar in katledilmesiTaraflar ItalyaSenusilerKomutanlar ve liderlerRodolfo Graziani Pietro BadoglioOmer Muhtar Kayiplar2 582 Asker250 000 750 000 sivil nufus Italya nin Libya yi kontrol altina alma cabalari sirasinda Sirenayka Arapca برقه Barka halki buyuk bir katliama maruz kaldi 225 000 kisilik Sirenayka nufusunun dortte biri isgal sirasinda hayatini kaybetti Catismalar sirasinda Italya kimyasal silah kullanimi teslim olan savas esirlerini oldurmek sivil halki katletmek gibi buyuk savas suclarina imza atti Italyali yetkililer 100 000 kadar Sirenaykali Bedeviyi zorla yerlerinden cikartarak etnik temizlik de yapmislardi Zira Bedevilerin topraklari Italya devleti tarafindan Italyan yerlesimcilere vadedilmisti Italyan somurge yonetiminin yol actigi hasarlari tazmin etmek amaciyla 2008 yilinda Italya ve Libya arasinda bir anlasma imzalandi Donemin Libya lideri Muammer Kaddafi imza torenine Omer Muhtar in Italyan guvenlik kuvvetleri tarafindan yakalandigi zaman zincirlenmis bir sekildeyken cekilmis fotografinda giydigi kiyafetin benzerini giyerek katilmisti Italyan Basbakani Silvio Berlusconi imza toreninde Bu tarihi belgede Italya somurge doneminde Libya halkina yonelik katliam imha hareketi ve uyguladigi baskilardan dolayi ozur dilemektedir Somurge doneminde Italya nin Libya ya verdigi hasarin farkindaliginin ahlaki ifadesidir diyerek Libya halkindan ozur dilemisti Olaylarin gelisimiOmer Muhtar Italyanlar tarafindan ele gecirildikten sonra zincire vurulmus halde 15 Eylul 1931 Bundan kisa bir sure sonra da halka acik infaz toreniyle idam edildi Trablusgarp Savasi ndan sonra Libya Osmanli Imparatorlugu nun elinden cikarak Italyan hakimiyeti altina girer girmez kisa bir sure icinde bir ayaklanma basladi Italyanlar bu genis araziyi kontrol etmekte zorlaniyorlardi Libya Italyan yonetimine gectigi andan itibaren Senusilerle Italyanlar arasinda bir silahli mucadele surup gitmekteydi Italya nin Senusilerle catismasi I Dunya Savasi sirasinda Senusilerin Osmanli Imparatorlugu yla Italya ya karsi isbirligi yaparak Ingiliz kuvvetlerine karsi Osmanli Devleti nin Levant Bolgesinden baslattigi saldiriya yardim amaciyla Misir iclerine yaptiklari akinlara kadar dayanmaktaydi Ingilizler ve Senusiler arasindaki savas iki tarafin baris anlasmasi yaptigi 1917 ye kadar devam etti 1917 yilinda Italya Libya nin sozde bagimsizligini tanidigi ni imzaladi 1918 yilinda da yerel Libya halki tarafindan Trablusgarp Cumhuriyeti kuruldu 1920 de Italyan hukumeti Sirenaykali Senusilerle bir anlasmaya varmaya calisti ve Senusi lideri Seyit Idris i Sayid Idris i Sirenayka Emiri olarak tanidi Italyan yonetimi altinda ozerk Sirenayka devletinin kurulusuna onay verdi Trablusgarin onde gelenleri 1922 de Idris e Trablusgarp Cumhuriyeti nin yonetimini teklif ettiler Idris in bu teklifi kabul etmeye vakti kalmadan Italya Libya yi yeniden fethetmeye karar verdi Benito Mussolini nin Ulusal Fasist Partisi nin basinda basbakan olarak guc kazanmasi Italya nin Libya politikasinda degisiklige yol acti Libya tahakkum altina alinacakti Italyan Ordusu 1923 1924 yillari arasinda Gadames Mizda bolgelerinin kuzeyinde bulunan arazileri tekrar ele gecirdi ki Trablusgarp ve Fizan halkinin 4 5 i bu topraklarda yasamaktaydi Iki yillik bu sure zarfinda Italyan kuvvetleri Sirenayka nin kuzeyindeki duzlukleri de ele gecirmislerdi Ancak in ormanlik tepelerini isgal etme girisiminde bulunan Italyan kuvvetleri genis capli gerilla direnisiyle karsilandi Direnis lider Omer Muhtar tarafindan yonetiliyordu Direnisin bastirilmasiItalyanlar isgal ve bastirma harekatina Sirte colunu hizla isgal ederek basladilar Hava ve kara araclarinin etkin sekilde kullanildigi iyi organize edilmis bir lojik destegiyle Italyanlar bes ay icinde 150 000 km2 alani ele gecirdi Italyanlar boylelikle onceden direniscilerin elinde olan Sireneyka yla Trablusgarp arasindaki baglantinin kesilmesini sagladi 1928 yilinin sonlarina dogru Italyanlar Ghibla nin kontrolunu ele gecirerek buradaki kabileleri silahsizlandirdilar Omer Muhtar la gorusme cabalari sonucsuz kaldi Bunun uzerine Italyanlar Libya nin tamamini direniscilerden temizlemeye karar verdi 1930 a gelindiginde Italyanlar Fizan i ele gecirmisti 1930 1933 yillari arasinda Libya da bulunan Italyan Toplam Kamplari 1931 yilinda 12 000 Sireneykali katledildi Sireneyka nin kuzeyindeki tum yerli halk zorla evlerinden cikartilarak Sireneyka duzluklerine kurulan devasa buyuklukteki toplama kamplarina goturuldu Italyan askeri yetkilileri Sireneyka da bulunan in tum nufusunu evlerinden cikartirak zorunlu goce tabi tuttu Yerlerinden edilen 100 000 Bedevi nufusun yarisina tekabul ediyordu Cogunlugu kadin cocuk ve yaslilardan olusan 100 000 kisi tum colu gecerek Bingazi yakinlarinda kurulan tel orgulerle cevrilmis toplama kamplarina yurumeye zorlandi Yuruyuse ayak uyduramayanlar dustukleri yerde vurularak olduruluyordu Kamplar fasist rejim tarafindan yapilan propagandalarda cagdas uygarligin tum nimetlerinden istifade edilen hijyenik vahalar olarak tanitiliyordu Oysa gercekte hic de boyle degildi Kamplar saglik kosullari kotu yaklasik 20 000 Bedevinin deve ve diger hayvanlariyla birlikte yasadigi 1 km2 alana sikistirilmis yerlerdi Kamplarda ancak cok basit ve yetersiz tibbi hizmet saglanabiliyordu 33 000 esir barindiran iki kampta sadece bir doktor bulunmaktaydi Yetersiz beslenen ve zorla calistirilan esirler arasinda Tifus ve benzeri bulasici diger hastaliklar hizla yayildi Eylul 1933 te kamplar kapatilana kadar 100 000 esirin 40 000 kadari kotu kosullar yuzunden hayatini yitirmisti Misir dan direniscilere ulasan yardimlari engellemek amaciyla Italyanlar Misir sinirini havadan ucaklarla karadan da zirhli araclarla kontrol edilen 300 km uzunlugunda dikenli telle cevirdi Senusilere zulmediliyor cami ve dergahlari kapatiliyor mulklerine el konuluyor ibadetleri engelleniyordu Bir yandan da Senusilerin son kalesi Kufra Vahasi na saldiri hazirliklari yapiliyordu 1931 de Kufra yi kusatma altina alan Italyan kuvvetleri Senusi multecilere bomba yagdirirken cole dogru kacan sivilleri de havadan bombaliyordu 1931 de ele gecirilen Omer Muhtar askeri mahkemede yargilandiktan sonra halka acik bir sekilde takipcilerinin ve halkinin gozu onunde asilarak olduruldu Muhtar in katledilmesiyle tum direnis kirildi Italyan askeri yonetici Pietro Badoglio 1932 nin Ocak ayinda Libya nin isgalinin tamamlandigini acikladi Italyanlarin isledigi savas suclariItalyan askerlerinin Libyali sivillere karsi isledigi iddia olunan savas suclari sunlardi Kasitli olarak sivilleri bombalamak silahsiz kadin cocuk ve yaslilari katletmek kadinlara tecavuz etmek ve karinlarini desmek esirleri ucaktan atmak ya da tankla ezmek belli bolgelerde sivilleri duzenli olarak her gun infaz etmek koyleri hardal gazi ile bombalamak SonucIkinci Italya Libya Savasi ndaki olumlerin kesin sayisinin tahminleri buyuk olcude degismektedir Kaddafi rejimi iktidara geldikten sonra rutin olarak toplam Libya nufusunun yarisinin Italyan somurgeciligi sirasinda yok oldugundan soz etti Kaddafi bir keresinde 750 000 Libyalinin olduruldugunden bahsetmisti Elestirel tarihcilik bu ifadeleri abartili bularak reddeder Dirk Vandevalle 2012 ve Ali Abdullatif Ahmida 2006 1943 e kadar tum somurge donemi icin kurbanlarin sayisini verir Vandevalle 250 000 ila 300 000 Libyali oldugunu varsayiyor ve bunlarin cogunlugu fasist donemde telef oldu 800 000 ila 1 000 000 toplam nufustan Ahmida oldurulen 750 000 Libyali oldugunu soyluyor ancak toplam nufusu 1 5 milyona onemli olcude daha yuksek koyuyor Resmi raporlara gore Italyan birlikleri 2 582 adamini kaybetti GaleriEl Magrun Toplama Kampi ndaki Libyali esirler Libya halkina karsi kullanilan hafif tanki General Emilio De Bono Omer Muhtar Omer Muhtar a bagli Libyali direnisciler Pietro BadoglioKaynakca a b Cardoza Anthony L 2006 Benito Mussolini the first fascist Pearson Longman s 109 a b Duggan Christopher 2007 The Force of Destiny A History of Italy Since 1796 New York Houghton Mifflin s 497 a b Mann Michael 2006 The Dark Side of Democracy Explaining Ethnic Cleansing Cambridge University Press s 309 ISBN 9780521538541 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2017 Ahmida Ali Abdullatif 23 Mart 2011 Making of Modern Libya The State Formation Colonization and Resistance Second Edition Ingilizce SUNY Press s 146 ISBN 9781438428932 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2017 2008 Dictionary of Genocide A L ABC CLIO s 259 ISBN 9780313346422 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2017 Cooper Tom Grandolini Albert 19 Ocak 2015 Libyan Air Wars Part 1 1973 1985 Helion and Company s 5 ISBN 9781910777510 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2017 a b Oasis Kingdom The Libyan Story New York Roy Publishers 1953 p 126 Stewart C C 1986 Islam PDF Cambridge United Kingdom Cambridge University Press s 196 6 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2017 a b 20 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2017 Stewart C C 1986 Islam PDF Cambridge United Kingdom Cambridge University Press s 196 6 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2017 a b Bloxham Donald Moses A Dirk 2010 The Oxford Handbook of Genocide Studies Oxford England Oxford University Press s 358 Oxford Business Group 2008 The Report Libya 2008 s 17 Wright John 1983 Libya A Modern History Kent England Croom Helm s 30 Ian F W Beckett The Great War 1914 1918 Routledge 2013 P188 Adrian Gilbert Encyclopedia of Warfare From the Earliest Times to the Present Day Routledge 2000 P221 a b c d e Melvin E Page Colonialism Santa Barbara California USA ABC CLIO 2003 P749 a b c Wright 1983 s 33 a b c d Wright 1983 s 34 a b c d e Wright 1983 s 35 a b c d e Duggan 2007 s 496 British Member of Parliament forward introduction Libya the struggle for survival St Martin s Press 1996 1996 Pp 129 Dirk Vandevalle A History of Modern Libya 2 Auflage New York 2012 S 30 f Dirk Vandevalle A History of Modern Libya 2 Auflage New York 2012 S 217 Dirk Vandevalle A History of Modern Libya 2 Auflage Cambridge University Press New York 2012 S 31 Ali Abdullatif Ahmida When the Subaltern speak Memory of Genocide in Colonial Libya 1929 to 1933 In Italian Studies Band 61 Numara 2 2006 S 175 190 S 189