Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İtalyan faşizmi (İtalyanca: fascismo italiano), Ulusal Faşist Parti'nin 1922 ile 1943 yıllarında içerisinde yönettiği İtalya Krallığı'nda, 1943 ile 1945 yılları arasında ise İtalya'nın kuzeyinde kurulan İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin resmî ideolojisi olarak uygulanmış yönetim sistemidir. "İtalyan faşizmi" kavramı, Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu faşizmin İtalya'da uygulandığı dönemi tanımlayıp nazizm, falanjizm ve daha pek çok faşist hareketten ayırmak için kullanılmaktadır.
Tarihçe
Mussolini, İtalyan Sosyalist Partisi’nin sendikalist kanadından geliyordu. Parti gazetesi L’Avanti’nin redaktörleri arasındaydı. 1915 yılında Mussolini kendisi sosyalist partinin savaş karşıtı manifestosunu imzalamış olmasına rağmen Fasci d’azione rivoluzionaria örgütünü kurdu. Bu örgüt I. Dünya Savaşı sırasında İtalya’nın savaşa katılımı yolunda faaliyet gösterdi. Mussolini hâlen Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun idaresinde bulunan Adriyatik Denizi’nin doğu yakasını İtalya’ya dâhil etme amacının propagandasını yapıyordu. Bu faaliyetinin sonucunda sosyalist partiden çıkartıldı. Bu tarihten sonra sosyalist ve komünist hareketlerle onlara yakın işçi hareketlerine karşı şiddetli bir mücadeleye girişti. 1919’da Milano’da Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı (Fascio di Combattimento) kuruldu. Örgüt otoriter bir düzen ve Versailles Barış Antlaşması’nın İtalya lehine düzeltilmesini talep ediyordu. 1919’da I. Dünya Savaşı’nda savaş pilotluğu yapmış olan yazar Gabriele D’Annunzio’nun Fiume’de (bugünkü Rijeka) ele geçirmesiyle korporatif bir sisteme, kitle gösterilerine ve faşizm tarafından devralınan sembolizme dayanan ilk ön-faşist rejim kurulmuş oldu. 1920’den itibaren faşist hareket bir kitle hareketine dönüştü. Taraftarları arasında toprak sahipleri, küçük burjuvalar ve orta sınıf burjuvalar vardı. Politik karşıtlar Squadri adı verilen çetelerin terör eylemleri sonucu saf dışı bırakıldı. 1921 yılında Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı'nın yerine Ulusal Faşist Parti kuruldu. Partiyi destekleyenler arasında bürokrasi, kilise ve ordu bulunuyordu. Roma Yürüyüşü sonucu kral III. Vittorio Emanuele, Mussolini’yi 31 Ekim 1922’de başbakan ilan etti.
Mussolini 1925’te Sosyalist Parti’yi ve antifaşist örgütleri yasakladı ve kendi lider kültüyle diğer faşist diktatörlükler için bir model kurdu. Kendini Duce (lider) olarak adlandırıyordu. Ona göre Duce üniforması ve savaşçı görünümüyle bir halk adamı, bir işçi, bir baba, bir sporcu, kadınların bir kahramanı ve bir askerdi. Antik Roma’nın dünya imparatorluğu idealinden devralınan bir büyük devlet iddiası İtalyan faşizminin temel düşüncesiydi ve 1935’te Etiyopya’nın yağmasına yol açtı. 1938 sonrası faşizm resmî olarak antisemitist bir politika sürdürdü.
1932’de Mussolini Dottrina del fascismo ile ilk defa İtalyan faşist ideolojisinin bir taslağını yayımladı. Bu eserinde Mussolini Friedrich Nietzsche’nin “iktidar isteği” düşüncesiyle ilişkili olarak ve Vilfredo Pareto’ya dayanarak “büyük adamların” otoriter rejiminin meşruluğu üzerine tezler ortaya atıyordu. Georges Sorel’den esinlenerek siyasi olanın yaratıcı şekillendirme ilkesi için doğrudan eylem ilan ediyordu. Mussolini’nin anlayışında sendikalizme dayanan korporatist bir ekonomik sistemle sınıf karşıtlıklarının aşılacağı düşünülüyor ve birçok kaynaktan beslenen bir milliyetçilikle İtalya Akdeniz imparatorluğunun merkezi olarak görülüyordu.
Peş peşe gelen askeri başarısızlıklar sonucu 1943’te Mussolini faşist devletin en yüksek yürütme organı olan Büyük Meclis tarafından görevinden alındı ve tutuklandı. Ancak Alman Waffen-SS kuvvetleri Mussolini’yi hapisten kurtardı. Mussolini Kuzey İtalya’da İtalyan Sosyal Cumhuriyeti’ni (Repubblica Sociale Italiana) ilan etti. Ancak başarılı olamadı. Daha sonra 28 Nisan 1945’te İtalyan komünistler tarafından idam edildi. Sonraki yıllarda ideolojisi İtalyan halkı tarafından utanç kaynağı olarak nitelendirilmiştir.
İtalyan faşizminin temel özellikleri
- Doktrinsel bilgiler için bakınız: La dottrina del fascismo
- Lider kültürüne dayanan aşırı milliyetçi, popülist egemenlik biçimi.
- Politikanın belirgin şekilde estetize edilmesi ve iradenin ekonomiye önceliğinin vurgulanması. Bu anlamıyla Faşizm mirasçısıdır.
- Bayraklar, yürüyüş kolları ve ritüel kitle gösterilerinde taşınan üniformalar gibi politik sembollerin abartılı kullanımı.
- Antik dünyaya dayandırılan ve kendini en çok Roma geçmişi kültünde açığa vuran bir gelenekselcilik. Bununla birlikte devrimci-dinamik bir kendilik temsili.
- Üretim dallarına göre örgütlenmiş korporatif ekonomik model ve parlamentonun yerine geçen bir birlik (Fasci ve Korporasyonlar Odası, Camera dei Fasci e delle Corporazioni) ve parti ve devlet işlevlerinin karışmasından oluşan bir organın, ’in (Gran Consiglio del Fascismo) iktidarda bulunuşu.
- Georges Sorel geleneğine dayanan, şiddetin politik kutsanması.
- Adriyatik Denizinin Hırvat yakasını İtalya’ya bağlama çabası.
- Özellikle sosyolog ’in getirdiği gibi bir partiler eleştirisi ve kendini bir anti-parti (1919–1922 arası) ve daha sonraları yeni tipte bir kitle partisi olarak değerlendirme.
İtalyan faşizmi içinde modernist-devrimci kanatla, tutucu-geleneksel kanat arasında süregiden bir gerilim vardı. Mussolini 1921-1925 arası bu kuvvetleri bir arada tutmak için çaba harcadı. Bununla birlikte çelişkili temsiller dışarıya karşı farklı toplumsal akımların faşizmde birleşmesi olarak sunuldu.
İtalyan faşizminin Alman nazizminden farkları ve benzerlikleri
- Uzun süre yapılan araştırmalar faşizmin nazizmin aksine köken olarak antisemitist olmadığını, antisemitizmin faşizme Benito Mussolini’nin Almanya’yla Mihver ittifakını kurduktan sonra Alman etkisiyle dâhil olduğunu savunuyordu. Yeni çalışmalar bu bakış açısını şüpheli bulmaktadır. Bu çalışmalara göre 1919 yılından itibaren faşist önderler sürekli olarak antisemitist sloganlar kullanmışlar ve düşünceler açıklamışlardır. Antisemitizm daha önce düşünüldüğü gibi 1930'ların sonlarına doğru faşizme dâhil olmamış, her zaman faşizme içkin olarak varolmuşken, yıllar süren radikalleşme sonucu ön plana çıkmıştır. 1938'den sonraki Yahudi düşmanı yasal düzenlemeler bu radikalleşmenin sonucudur. Ancak nazi devleti Yahudileri kitle halinde katlederken, İtalyan faşistler haklarını alma, dağıtma ve sürme yöntemlerini kullanmışlardır.
- İtalyan faşizminde nazizmde olduğu gibi bir ırk ideolojisi yoktur. “Irk” sözcüğüyle en azından 1938’e kadar biyolojik ya da kökensel bir şey ifade edilmemiş, daha çok “asalet” düşünülmüştür. 1938 sonrası biyolojik çağrışımları olan bir ırkçı söylem faşizm içinde yaygınlaşır. Irkçılık öncelikle siyah Afrikalılara, sonra da Slavlara yönelmiştir. Daha sonraları da antisemitist tonlar almıştır.
- Faşist “yeni düzen” anlayışı nazizmin modelinden farklıdır. Hitler’in “ırk devleti” anlayışı yerine Mussolini rejimi eski elitin bir araya getirilmesi ve geleneksel bir iktidar ve yayılma politikasına dayanan kuvvetli bir devleti amaçlamaktadır.
- İtalyan faşizmi en başından itibaren savaş sürdürmüş, Libya ve Etiyopya'da sömürgecilik tarihinde benzeri olmayan ve II. Dünya Savaşı sırasında çok büyük oranlara varan bir şiddet kullanmıştır: Kitlesel göçertme politikası, cinayetler, savaş tutsaklarının topluca öldürülmesi, toplama kampları ve kullanılması. 1930 yılında sonrasında kamplara kapatılan insanlardan 40 bini 1933 yılına kadar ölmüştür. Mussolini'nin bu uygulamaları Hitler'i çok büyük oranda etki altında bırakmıştır. Etiyopya’nın işgalinin ne kadar ölüye malolduğu bilinmiyorsa da, tahminler ülkenin 10 milyonluk nüfusunun 2.300.000-3.660.000'inin öldüğü yolundadır.
- Faşizm, nazizm gibi katı bir lider disiplinine dayanır. Ancak bunun Alman diktatörlüğündeki gibi radikal sonuçları yoktur. Kendisine Duce unvanı verilmiş olan Benito Mussolini ideolojik olarak önplana çıkarılır, ancak kendisinin yanında Büyük Faşist Meclisi ve kralın da adı geçer.
- İtalyan faşizmi nazizme göre çok daha fazla eski monarşinin elitlerinin, askerin, sanayinin ve kilisenin egemenlik uzlaşmasına dayanır. Nazizm ise kısa süre içinde geleneksel toplumsal katmanlarla olan ilişkisini ortadan kaldırmıştır.
- Faşizmin devletçiliği SS tarafından belirlenen, halkçı nazi devletçilik karşıtlığından ayrılır. Nazizmde açıkça partinin devlet karşısındaki üstünlüğü vurgulanır. Bunun sonucunda naziler eskiden kalan normal ve kurumsal sistemleri ortadan kaldırmışlardır. Buna karşın İtalyan faşistler yeni kurumlar geliştirdilerse de mevcut düzene önemli ölçüde el sürmemişlerdir.
- İtalyan faşizminin politik kurbanlarının sayısı nazizme göre belirgin ölçüde azdır. Faşist rejim karşıtlarını öldürse ve idam etse bile karşıtlara yönelik idam cezası verilmesi İtalya'da az görülür. Sonuçta Mussolini'nin ve Kara Gömlekliler'in şiddet uygulamaları nazilerin aksine iktidarda kalmalarına yetmemiştir.
Faşizmin İtalyan toplumunda değerlendirilmesi
Savaş sonrasında İtalyan faşizminin demokratik yapıyı ortadan kaldırması, nazizmle işbirliği, İtalyan Yahudilerinin dörtte birinin öldürülmesi ve sürülmesi gibi suçları Almanya’da olduğundan çok farklı şekillerde değerlendirilmiştir.
Bunun nedenleri nazizmle karşılaştırıldığında İtalyan faşizminin daha düşük bir iç, dış ve askeri etkiye sahip olması kadar, rejimin iç güçler tarafından devrilmesine bağlı olarak nazilerin yargılandıkları Nürnberg Davaları gibi açıklayıcı ve kamuyu etkileyici uluslararası bir yargı sürecinin gerçekleşmemiş olmasıdır.
Böylece Mussolini’nin etkin olduğu bölgeler, İtalyan Sosyal Cumhuriyeti’ni ilan ettiği Salò, aile mezarının bulunduğu Predappio ya da bugünkü bir Mussolini müzesi bulunan Forli, neofaşist örgütler tarafından kutsanmaktadır. Her ne kadar faşizmin övülmesi bugünkü İtalya’da yasal olarak cezalandırılmayı gerektirse de, yasalar uygulanmamaktadır.
Tanınmış bir neofaşist politikacı ve Mussolini’nin torunu olan Alessandra Mussolini, 'nun temsilcisi olarak Avrupa Parlamentosu’nda bulunmaktaydı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Andrew Vincent. Modern Political Ideologies. Third edition. Malden, Massaschussetts, USA; Oxford, England, UK; West Sussex, England, UK: Blackwell Publishers Ltd., 2010. s. 160.
- ^ Aristotle A. Kallis. Fascist ideology: territory and expansionism in Italy and Germany, 1922–1945. London, England, UK; New York City, USA: Routledge, 2000. ss. 50.
- Çelikçi, A; Kakışım, C . (2015). "İtalyan Faşizmi ve Tarihsel Gelişimi". Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,1(2), sayfa 83-99
- Michel, Henri (beşinci basım, 1990). "Faşizmler" (ikinci bölüm: "İtalyan Faşizmi"). İletişim Yayınları Cep Üniversitesi. Sayfa: 25. Çeviren: Füsun Üstel
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Italyan fasizmi Italyanca fascismo italiano Ulusal Fasist Parti nin 1922 ile 1943 yillarinda icerisinde yonettigi Italya Kralligi nda 1943 ile 1945 yillari arasinda ise Italya nin kuzeyinde kurulan Italyan Sosyal Cumhuriyeti nin resmi ideolojisi olarak uygulanmis yonetim sistemidir Italyan fasizmi kavrami Benito Mussolini nin kurucusu oldugu fasizmin Italya da uygulandigi donemi tanimlayip nazizm falanjizm ve daha pek cok fasist hareketten ayirmak icin kullanilmaktadir TarihceMussolini Italyan Sosyalist Partisi nin sendikalist kanadindan geliyordu Parti gazetesi L Avanti nin redaktorleri arasindaydi 1915 yilinda Mussolini kendisi sosyalist partinin savas karsiti manifestosunu imzalamis olmasina ragmen Fasci d azione rivoluzionaria orgutunu kurdu Bu orgut I Dunya Savasi sirasinda Italya nin savasa katilimi yolunda faaliyet gosterdi Mussolini halen Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun idaresinde bulunan Adriyatik Denizi nin dogu yakasini Italya ya dahil etme amacinin propagandasini yapiyordu Bu faaliyetinin sonucunda sosyalist partiden cikartildi Bu tarihten sonra sosyalist ve komunist hareketlerle onlara yakin isci hareketlerine karsi siddetli bir mucadeleye giristi 1919 da Milano da Fasist Mucadele Birliklerinin Ittifaki Fascio di Combattimento kuruldu Orgut otoriter bir duzen ve Versailles Baris Antlasmasi nin Italya lehine duzeltilmesini talep ediyordu 1919 da I Dunya Savasi nda savas pilotlugu yapmis olan yazar Gabriele D Annunzio nun Fiume de bugunku Rijeka ele gecirmesiyle korporatif bir sisteme kitle gosterilerine ve fasizm tarafindan devralinan sembolizme dayanan ilk on fasist rejim kurulmus oldu 1920 den itibaren fasist hareket bir kitle hareketine donustu Taraftarlari arasinda toprak sahipleri kucuk burjuvalar ve orta sinif burjuvalar vardi Politik karsitlar Squadri adi verilen cetelerin teror eylemleri sonucu saf disi birakildi 1921 yilinda Fasist Mucadele Birliklerinin Ittifaki nin yerine Ulusal Fasist Parti kuruldu Partiyi destekleyenler arasinda burokrasi kilise ve ordu bulunuyordu Roma Yuruyusu sonucu kral III Vittorio Emanuele Mussolini yi 31 Ekim 1922 de basbakan ilan etti Italyan fasistlerin gosterisi 1920 Mussolini ve Italyan fasistler 1922 Mussolini 1925 te Sosyalist Parti yi ve antifasist orgutleri yasakladi ve kendi lider kultuyle diger fasist diktatorlukler icin bir model kurdu Kendini Duce lider olarak adlandiriyordu Ona gore Duce uniformasi ve savasci gorunumuyle bir halk adami bir isci bir baba bir sporcu kadinlarin bir kahramani ve bir askerdi Antik Roma nin dunya imparatorlugu idealinden devralinan bir buyuk devlet iddiasi Italyan fasizminin temel dusuncesiydi ve 1935 te Etiyopya nin yagmasina yol acti 1938 sonrasi fasizm resmi olarak antisemitist bir politika surdurdu 1932 de Mussolini Dottrina del fascismo ile ilk defa Italyan fasist ideolojisinin bir taslagini yayimladi Bu eserinde Mussolini Friedrich Nietzsche nin iktidar istegi dusuncesiyle iliskili olarak ve Vilfredo Pareto ya dayanarak buyuk adamlarin otoriter rejiminin mesrulugu uzerine tezler ortaya atiyordu Georges Sorel den esinlenerek siyasi olanin yaratici sekillendirme ilkesi icin dogrudan eylem ilan ediyordu Mussolini nin anlayisinda sendikalizme dayanan korporatist bir ekonomik sistemle sinif karsitliklarinin asilacagi dusunuluyor ve bircok kaynaktan beslenen bir milliyetcilikle Italya Akdeniz imparatorlugunun merkezi olarak goruluyordu Pes pese gelen askeri basarisizliklar sonucu 1943 te Mussolini fasist devletin en yuksek yurutme organi olan Buyuk Meclis tarafindan gorevinden alindi ve tutuklandi Ancak Alman Waffen SS kuvvetleri Mussolini yi hapisten kurtardi Mussolini Kuzey Italya da Italyan Sosyal Cumhuriyeti ni Repubblica Sociale Italiana ilan etti Ancak basarili olamadi Daha sonra 28 Nisan 1945 te Italyan komunistler tarafindan idam edildi Sonraki yillarda ideolojisi Italyan halki tarafindan utanc kaynagi olarak nitelendirilmistir Italyan fasizminin temel ozellikleri Doktrinsel bilgiler icin bakiniz La dottrina del fascismoLider kulturune dayanan asiri milliyetci populist egemenlik bicimi Politikanin belirgin sekilde estetize edilmesi ve iradenin ekonomiye onceliginin vurgulanmasi Bu anlamiyla Fasizm mirascisidir Bayraklar yuruyus kollari ve rituel kitle gosterilerinde tasinan uniformalar gibi politik sembollerin abartili kullanimi Antik dunyaya dayandirilan ve kendini en cok Roma gecmisi kultunde aciga vuran bir gelenekselcilik Bununla birlikte devrimci dinamik bir kendilik temsili Uretim dallarina gore orgutlenmis korporatif ekonomik model ve parlamentonun yerine gecen bir birlik Fasci ve Korporasyonlar Odasi Camera dei Fasci e delle Corporazioni ve parti ve devlet islevlerinin karismasindan olusan bir organin in Gran Consiglio del Fascismo iktidarda bulunusu Georges Sorel gelenegine dayanan siddetin politik kutsanmasi Adriyatik Denizinin Hirvat yakasini Italya ya baglama cabasi Ozellikle sosyolog in getirdigi gibi bir partiler elestirisi ve kendini bir anti parti 1919 1922 arasi ve daha sonralari yeni tipte bir kitle partisi olarak degerlendirme Italyan fasizmi icinde modernist devrimci kanatla tutucu geleneksel kanat arasinda suregiden bir gerilim vardi Mussolini 1921 1925 arasi bu kuvvetleri bir arada tutmak icin caba harcadi Bununla birlikte celiskili temsiller disariya karsi farkli toplumsal akimlarin fasizmde birlesmesi olarak sunuldu Italyan fasizminin Alman nazizminden farklari ve benzerlikleri Mussolini Kara Gomlekli fasist ceteleri ile Roma daMussolini ve HitlerUzun sure yapilan arastirmalar fasizmin nazizmin aksine koken olarak antisemitist olmadigini antisemitizmin fasizme Benito Mussolini nin Almanya yla Mihver ittifakini kurduktan sonra Alman etkisiyle dahil oldugunu savunuyordu Yeni calismalar bu bakis acisini supheli bulmaktadir Bu calismalara gore 1919 yilindan itibaren fasist onderler surekli olarak antisemitist sloganlar kullanmislar ve dusunceler aciklamislardir Antisemitizm daha once dusunuldugu gibi 1930 larin sonlarina dogru fasizme dahil olmamis her zaman fasizme ickin olarak varolmusken yillar suren radikallesme sonucu on plana cikmistir 1938 den sonraki Yahudi dusmani yasal duzenlemeler bu radikallesmenin sonucudur Ancak nazi devleti Yahudileri kitle halinde katlederken Italyan fasistler haklarini alma dagitma ve surme yontemlerini kullanmislardir Italyan fasizminde nazizmde oldugu gibi bir irk ideolojisi yoktur Irk sozcuguyle en azindan 1938 e kadar biyolojik ya da kokensel bir sey ifade edilmemis daha cok asalet dusunulmustur 1938 sonrasi biyolojik cagrisimlari olan bir irkci soylem fasizm icinde yayginlasir Irkcilik oncelikle siyah Afrikalilara sonra da Slavlara yonelmistir Daha sonralari da antisemitist tonlar almistir Fasist yeni duzen anlayisi nazizmin modelinden farklidir Hitler in irk devleti anlayisi yerine Mussolini rejimi eski elitin bir araya getirilmesi ve geleneksel bir iktidar ve yayilma politikasina dayanan kuvvetli bir devleti amaclamaktadir Italyan fasizmi en basindan itibaren savas surdurmus Libya ve Etiyopya da somurgecilik tarihinde benzeri olmayan ve II Dunya Savasi sirasinda cok buyuk oranlara varan bir siddet kullanmistir Kitlesel gocertme politikasi cinayetler savas tutsaklarinin topluca oldurulmesi toplama kamplari ve kullanilmasi 1930 yilinda sonrasinda kamplara kapatilan insanlardan 40 bini 1933 yilina kadar olmustur Mussolini nin bu uygulamalari Hitler i cok buyuk oranda etki altinda birakmistir Etiyopya nin isgalinin ne kadar oluye maloldugu bilinmiyorsa da tahminler ulkenin 10 milyonluk nufusunun 2 300 000 3 660 000 inin oldugu yolundadir Fasizm nazizm gibi kati bir lider disiplinine dayanir Ancak bunun Alman diktatorlugundeki gibi radikal sonuclari yoktur Kendisine Duce unvani verilmis olan Benito Mussolini ideolojik olarak onplana cikarilir ancak kendisinin yaninda Buyuk Fasist Meclisi ve kralin da adi gecer Italyan fasizmi nazizme gore cok daha fazla eski monarsinin elitlerinin askerin sanayinin ve kilisenin egemenlik uzlasmasina dayanir Nazizm ise kisa sure icinde geleneksel toplumsal katmanlarla olan iliskisini ortadan kaldirmistir Fasizmin devletciligi SS tarafindan belirlenen halkci nazi devletcilik karsitligindan ayrilir Nazizmde acikca partinin devlet karsisindaki ustunlugu vurgulanir Bunun sonucunda naziler eskiden kalan normal ve kurumsal sistemleri ortadan kaldirmislardir Buna karsin Italyan fasistler yeni kurumlar gelistirdilerse de mevcut duzene onemli olcude el surmemislerdir Italyan fasizminin politik kurbanlarinin sayisi nazizme gore belirgin olcude azdir Fasist rejim karsitlarini oldurse ve idam etse bile karsitlara yonelik idam cezasi verilmesi Italya da az gorulur Sonucta Mussolini nin ve Kara Gomlekliler in siddet uygulamalari nazilerin aksine iktidarda kalmalarina yetmemistir Fasizmin Italyan toplumunda degerlendirilmesi Savas sonrasinda Italyan fasizminin demokratik yapiyi ortadan kaldirmasi nazizmle isbirligi Italyan Yahudilerinin dortte birinin oldurulmesi ve surulmesi gibi suclari Almanya da oldugundan cok farkli sekillerde degerlendirilmistir Bunun nedenleri nazizmle karsilastirildiginda Italyan fasizminin daha dusuk bir ic dis ve askeri etkiye sahip olmasi kadar rejimin ic gucler tarafindan devrilmesine bagli olarak nazilerin yargilandiklari Nurnberg Davalari gibi aciklayici ve kamuyu etkileyici uluslararasi bir yargi surecinin gerceklesmemis olmasidir Boylece Mussolini nin etkin oldugu bolgeler Italyan Sosyal Cumhuriyeti ni ilan ettigi Salo aile mezarinin bulundugu Predappio ya da bugunku bir Mussolini muzesi bulunan Forli neofasist orgutler tarafindan kutsanmaktadir Her ne kadar fasizmin ovulmesi bugunku Italya da yasal olarak cezalandirilmayi gerektirse de yasalar uygulanmamaktadir Taninmis bir neofasist politikaci ve Mussolini nin torunu olan Alessandra Mussolini nun temsilcisi olarak Avrupa Parlamentosu nda bulunmaktaydi Ayrica bakinizSzeged fasizmi Italyan milliyetciligi Avrupa da fasizmKaynakca Andrew Vincent Modern Political Ideologies Third edition Malden Massaschussetts USA Oxford England UK West Sussex England UK Blackwell Publishers Ltd 2010 s 160 Aristotle A Kallis Fascist ideology territory and expansionism in Italy and Germany 1922 1945 London England UK New York City USA Routledge 2000 ss 50 Celikci A Kakisim C 2015 Italyan Fasizmi ve Tarihsel Gelisimi Anemon Mus Alparslan Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1 2 sayfa 83 99 Michel Henri besinci basim 1990 Fasizmler ikinci bolum Italyan Fasizmi Iletisim Yayinlari Cep Universitesi Sayfa 25 Ceviren Fusun Ustel