Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2020) () |
Sığır (Latince: Bos primigenius taurus veya Bos taurus), memeliler (Mammalia) sınıfının, çift toynaklılar (Artiodactyla) takımının, boynuzlugiller (Bovidae) familyasının sığırlar (Bovinae) alt familyasından evcil büyükbaş hayvan. Çoğunlukla evcil olan, kaba ve hantal yapılı, kuyrukları püsküllü, boynuzlu . Mideleri dört gözlüdür ve getirirler. Üst çenelerinde kesici dişleri bulunmaz. Otları alt çenelerinin dişleriyle keserler. Boynuzları daimidir. Kırıldığında bir daha yeniden çıkmaz.
| Sığır | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
| Evcil hayvan | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Bos taurus Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Boğa damızlık olarak, öküz ise iş ve besi hayvanı olarak kullanılır. Ortalama 800 kg gelebilen öküz, 4500 kg'lık yükü rahatça çekebilir. Traktörün giremediği yerlerde ziraatın temel direğidir. Sığırların eti ve sütü insan için en iyi bir besin kaynağı olduğu gibi derisinden de ve kösele yapılır. Boynuz ve kemikleri sanayide, gübresi tarlalarda kullanılır. Yayıldıkları merayı at, keçi ve koyun gibi kuvvetten düşürmez, bilakis düzenli otlayarak ıslahını sağlarlar.
İsimlendirme
Sığır kelimesi, halk arasında geniş manada geviş getiren, etinden, sütünden ve hizmet hayvanı olarak faydalanılan büyükbaş evcil hayvanlar için kullanılır. Dar manada ise, evcilleştirilen ve etinden, sütünden veya gücünden faydalanılan ve birçok soyu üretilen evcil boğadır (Bos taurus).
Sığırın doğumundan altı aylığa kadar olan erkek ve dişi yavrularına buzağı veya süt danası; altı aylıktan bir yıllığa kadar olan erkek ve dişi yavrularına dana; boğaya gelmemiş, 1-2 yaşında dişi sığır ya da buzağıdan büyük, ortalama 12 aylıktan ilk buzağısına sahip oluncaya kadarki dönemdeki dişi sığıra düve; bir yıllıktan babalık dönemine kadar erkeklerine tosun; erkeğine boğa; yavrulayan dişiye inek; iğdiş edilmiş erkeğine öküz denir.
Evcilleştirilme
Arkeolojik ve genetik veriler, sığırların ilk olarak yaklaşık 10.500 yıl önce yabani yaban öküzünden (Bos primigenius) evcilleştirildiğini göstermektedir. İki ana evcilleştirme alanı vardı: Biri Yakın Doğu'da (özellikle Orta Anadolu, Levant ve Batı İran), taurin hattını ortaya çıkardı ve ikincisi, şimdi Pakistan olan bölgede, indisin hattına yol açtı. Modern mitokondriyal DNA varyasyonu, taurin hattının, Mezopotamya'nın üst kesimlerinde, şu anda Türkiye'nin güneydoğusundaki Çayönü Tepesi ve şu anda Suriye'nin kuzeyinde bulunan Dja'de el-Mughara köylerinin yakınında evcilleştirilen 80 kadar az yaban öküzünden kaynaklanmış olabileceğini gösteriyor.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "KASAPLIK HAYVANLARIN SINIFLANDIRILMASI VE BESİ DURUMUNUN SAPTANMASI" (PDF). Ömer Çetin. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ McTavish, Emily Jane; Decker, Jared E.; Schnabel, Robert D.; Taylor, Jeremy F.; Hillis, David M. (25 Mart 2013). "New World cattle show ancestry from multiple independent domestication events". Proceedings of the National Academy of Sciences. 110 (15). doi:10.1073/pnas.1303367110. ISSN 0027-8424. (PMC) 3625352 $2. (PMID) 23530234.
- ^ Bollongino, R.; Burger, J.; Powell, A.; Mashkour, M.; Vigne, J.-D.; Thomas, M. G. (2012). "Modern taurine cattle descended from small number of Near-Eastern founders". Molecular Biology and Evolution. 29 (9): 2101-2104. doi:10.1093/molbev/mss092
![image]()
. (PMID) 22422765.
Kitap
- Hayvanlar Ansiklopedisi. Parıltı Yayıncılık. 2013. ss. 165-166. ISBN .
| (B. tragocamelus) | |
| (T. quadricornis) |
| Bizon | Amerika bizonu (B. bison) • Avrupa bizonu (B. bonasus) |
|---|---|
| Asya mandası (B. bubalis) • (B. depressicornis) • (B. mindorensis) • (B. quarlesi) | |
| BOS | Gaur (B. gaurus) • (B. javanicus) • Tibet sığırı (B. mutus) • (B. sauveli) • Macar grisi (sığır) (B. primigenius) |
| (P. spiralis) | |
| Saola (Pseudoryx nghetinhensis) | |
| Afrika mandası (S. caffer) |
| Dev boğa antilobu (T. derbianus) • (T. oryx) | |
| Nyala (T. angasii) • Bongo (T. eurycerus) • (T. imberbis) • (T. scriptus) • (T. spekeii) • Büyük kudu (T. strepsiceros) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Sigir haber gazete kitap akademik JSTOR Haziran 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Sigir Latince Bos primigenius taurus veya Bos taurus memeliler Mammalia sinifinin cift toynaklilar Artiodactyla takiminin boynuzlugiller Bovidae familyasinin sigirlar Bovinae alt familyasindan evcil buyukbas hayvan Cogunlukla evcil olan kaba ve hantal yapili kuyruklari puskullu boynuzlu Mideleri dort gozludur ve getirirler Ust cenelerinde kesici disleri bulunmaz Otlari alt cenelerinin disleriyle keserler Boynuzlari daimidir Kirildiginda bir daha yeniden cikmaz SigirBir inek Isvicre Braunvieh cinsi Engadin Isvicre de nin altinda Korunma durumuEvcil hayvanBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim ArtiodactylaFamilya BovidaeOymak Cins Tur B taurusIkili adlandirmaBos taurusLinnaeus 1758DagilimiSinonimlerBos primigenius taurus Bos longifrons Boga damizlik olarak okuz ise is ve besi hayvani olarak kullanilir Ortalama 800 kg gelebilen okuz 4500 kg lik yuku rahatca cekebilir Traktorun giremedigi yerlerde ziraatin temel diregidir Sigirlarin eti ve sutu insan icin en iyi bir besin kaynagi oldugu gibi derisinden de ve kosele yapilir Boynuz ve kemikleri sanayide gubresi tarlalarda kullanilir Yayildiklari merayi at keci ve koyun gibi kuvvetten dusurmez bilakis duzenli otlayarak islahini saglarlar IsimlendirmeInekHereford irki bir boga Sigir kelimesi halk arasinda genis manada gevis getiren etinden sutunden ve hizmet hayvani olarak faydalanilan buyukbas evcil hayvanlar icin kullanilir Dar manada ise evcillestirilen ve etinden sutunden veya gucunden faydalanilan ve bircok soyu uretilen evcil bogadir Bos taurus Sigirin dogumundan alti ayliga kadar olan erkek ve disi yavrularina buzagi veya sut danasi alti ayliktan bir yilliga kadar olan erkek ve disi yavrularina dana bogaya gelmemis 1 2 yasinda disi sigir ya da buzagidan buyuk ortalama 12 ayliktan ilk buzagisina sahip oluncaya kadarki donemdeki disi sigira duve bir yilliktan babalik donemine kadar erkeklerine tosun erkegine boga yavrulayan disiye inek igdis edilmis erkegine okuz denir EvcillestirilmeArkeolojik ve genetik veriler sigirlarin ilk olarak yaklasik 10 500 yil once yabani yaban okuzunden Bos primigenius evcillestirildigini gostermektedir Iki ana evcillestirme alani vardi Biri Yakin Dogu da ozellikle Orta Anadolu Levant ve Bati Iran taurin hattini ortaya cikardi ve ikincisi simdi Pakistan olan bolgede indisin hattina yol acti Modern mitokondriyal DNA varyasyonu taurin hattinin Mezopotamya nin ust kesimlerinde su anda Turkiye nin guneydogusundaki Cayonu Tepesi ve su anda Suriye nin kuzeyinde bulunan Dja de el Mughara koylerinin yakininda evcillestirilen 80 kadar az yaban okuzunden kaynaklanmis olabilecegini gosteriyor Ayrica bakinizDavar Sigir devirmeKaynakca KASAPLIK HAYVANLARIN SINIFLANDIRILMASI VE BESI DURUMUNUN SAPTANMASI PDF Omer Cetin 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF McTavish Emily Jane Decker Jared E Schnabel Robert D Taylor Jeremy F Hillis David M 25 Mart 2013 New World cattle show ancestry from multiple independent domestication events Proceedings of the National Academy of Sciences 110 15 doi 10 1073 pnas 1303367110 ISSN 0027 8424 PMC 3625352 2 PMID 23530234 KB1 bakim PMC bicimi link Bollongino R Burger J Powell A Mashkour M Vigne J D Thomas M G 2012 Modern taurine cattle descended from small number of Near Eastern founders Molecular Biology and Evolution 29 9 2101 2104 doi 10 1093 molbev mss092 PMID 22422765 Kitap Hayvanlar Ansiklopedisi Parilti Yayincilik 2013 ss 165 166 ISBN 978 605 100 090 9 Alt familya Sigirlar Bovinae Bu sablon nesli tukenmis turleri icermemektedir Oymak B tragocamelus T quadricornis Oymak Bizon Amerika bizonu B bison Avrupa bizonu B bonasus Asya mandasi B bubalis B depressicornis B mindorensis B quarlesi BOS Gaur B gaurus B javanicus Tibet sigiri B mutus B sauveli Macar grisi sigir B primigenius P spiralis Saola Pseudoryx nghetinhensis Afrika mandasi S caffer Oymak Dev boga antilobu T derbianus T oryx Nyala T angasii Bongo T eurycerus T imberbis T scriptus T spekeii Buyuk kudu T strepsiceros