Hamit Kemali Söylemezoğlu (26 Şubat 1909, İstanbul - 1995), Türk mimar, şehir şehir plancısı, yazar ve akademisyendir.
Meslek yaşamı boyunca mimarlık ve eğitimcilik yapan Söylemezoğlu, tarihsel yapıtların korunması konusunda da hizmet verdi. İTÜ Mimarlık Fakültesi’nin yetiştirdiği birinci kuşak hocalarındandır; 1956-1958 yılları arasında İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin dekanlığını yapmıştır.
Yaşamı
1909 yılında İstanbul'un Bakırköy'deki Asım Paşa Konağı'nda doğdu. Annesi Güzide Hanım, babası Jön Türk Necmettin Kemali Bey'dir. Babası Necmettin Bey, Erzurum'un Söylemezoğulları ailesinden Ali Kemali Paşa'nın oğlu; annesi Güzide Hanım ise Mühendishane'de yetişmiş Asım Paşa’dır. Asım Paşa'nın babası, Osmanlı Devleti'nin 1835 yılında öğrenim amaçlı olarak Avrupa’ya gönderdiği ilk on öğrenciden biri olarak gönderilip askerî mühendislik okulu Mühendishane-i Berri-i Hümayun’da görevlendirilmiş Bekir Paşa idi.
Hamit Kemali Bey, İnşaat işleri ile uğraşan bir aile çevresinde büyüdü. Güzide Hanım'ın anlatımına göre İstanbul Üniversitesi Beyazıt Yerleşkesi'nin meşhur ana giriş kapısı, Asım Paşa’nın denetiminde inşa edilmişti. Hamit Kemali Bey, ailesinin altıncı çocuğu idi.
Burslu ve yatılı olarak okuduğu Galatasaray Lisesi'nden 1930'da mezun oldu. Bu okuldaki öğrenciliği sırasında Ernest Mamboury'den teknik resim dersi aldı. Hocasının hazırladığı "Turistik İstanbul Rehberi”nde yer alacak tarihi yapılara ait rölevelerin temize çekilmesi işine Arkadaşı Adnan Kuruyazıcı ile birlikte yardımcı oldu. Bu, onun ilk mimarlık anılarındandır.
Mimar olmaya lise yıllarında karar veren Hamit Kemali Bey, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'ndeki yatılı ve yatılı ve Milli Eğitim Bakanlığı burslusu olarak okudu. Beş yıllık mimarlık eğitimini 1935'te sınıf birincisi olarak tamamladı. Buradaki öğrenciliği sırasında Adnan Kuruyazıcı ile birlikte Albert Gabriel’in "Anadolu Türk Yapıtları" eserinin resimlerini hazırladı. Akademide bir sergi açan Ahmet Sabri Oran ile tanıştıktan sonra onun mezun olduğu Stuttgart Teknik Yüksek Okulu'na gitme ve Paul Bonatz'ın öğrencisi olma arzusu doğurmuştu. Mezuniyetinin hemen ardından Humboldt bursuyla Almanya'ya giderekBerlin'de dil kursuna devam etti. Kısa sürede "üniversitede dersleri takip edebilir” şeklindeki sertifikası aldı ve Stuttgart’a geçti.
Söylemzoğlu, Aralık 1936’da Stuttgart Teknik Yüksek Okulu'nun Mimarlık ve İnşaat Mühendisliği Bölümü Mimarlık Şubesi’ne kaydoldu ve Akademi mezuniyetinden yaklaşık 1,5 sene sonra yeniden mimarlık eğitimine başladı. Mimarın Akademi’de aldığı beş senelik eğitim, toplam dört yarıyıla eş sayılmıştı. 29 Temmuz 1939'da mezun oldu. Bir süre Paul Bonatz'ın ofisinde çalıştıktan sonra 1940'ta Türkiye'ye döndü.
II. Dünya Savaşı nedeniyle iki yıl sürene zorunlu askerlik görevini yaptı, 1943'te terhis oldu. Askerliği sırasında Kemal Ahmet Aru ve Recai Akçay ile ortak bir çalışmaya girişerek Anıtkabir Yarışması'na katıldı. Mimarlar, Anadolu anıtmezar geleneğinden yola çıkan proje ile mansiyon ödülü kazandılar.
Sözylemezoğlu 1943'te, Maarif Vekâleti Teknik Öğretim Müsteşarlığı'nda Yapı Bürosu teknik şefi olarak çalışmaya başladı. Bu büroda çalışan meslektaşı ile 1944'te evlendi. Çift, 11 ay sonra Elif ve Ali adında ikiz çocuk sahibi oldu.
Hamit Kemali Bey, 1944'te Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Mimarlık Bölümünde öğretim üyesi oldu. 1946'da "Altıncı Yüzyıl Mimarisi Üzerine Bir Deneme" başlıklı doçentlik tezini vererek doçent ünvanı aldı ve İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi akademik kadrosuna atandı.
Akademik etkinliklerinin yan sıra eşi ile çeşitli proje yarışmalarında katıldı ve bazılarında ödüle layık görüldü. 1944-1950 arasında ulusalcı-tarihselci örnekler ortaya kodu.
Mesleki öğretim ve mimari yarışma katılımları dışında 1940'ların ortasından başlayarak 1950'lerin sonlarına kadar farklı ölçekteki semt, kasaba ve kentlerin imar planlarını hazırladı; Gaziantep, Kars, Uşak, Karamürsel, Boyabat şehir planları üstüne çalıştı.
1954'te "İslam Dini, İlk Camiler ve Osmanlı Camileri" başlıklı profesörlük tezini vererek profesör ünvanı aldı. 1956-1958 yılları arasında İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin dekanlığını yaptı.
1953-1979 yılları arasında "Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu" üyeliği görevinde bulundu.
1958'de geçirdiği hastalık nedeniyle tedavi amacıyla gittiği Almanya'da 1960'a kadar kaldı. Bu sırada 1959'da, konuk öğretim görevlisi olarak Stuttgart Üniversitesi'nde ders verdi.
Türkiye'ye döndükten sonra farklı dönemlerde İstanbul Teknik Üniversitesi Senatosu üyeliğinde bulundu. 1979'da emekli oldu.Arkitekt ve Mimarlık dergilerinde çeşitli konularda yazıları yayımlandı. 1995 yılında öldü.
Tasarımları ve çalışmaları
Hamit Kemali Söylemezoğlu'nun bazı tasarım ve mimari çalışmaları şu şekildedir:
- Anıtkabir Proje Yarışması'nda bir tasarım (1941, Kemal Ahmet Arû ve Recai Akçay ile birlikte, uygulanmadı)
- Mağaza, Beyoğlu, İstanbul (1947, günümüzde mevcut değildir)
- Kars şehir planı (1947, Kemal Ahmet Arû ile)
- Gaziantep şehir planı (1948, Kemal Ahmet Arû ile)
- Nuri Çapa Yalısı, Beşiktaş, İstanbul (1949-1951)
- Uşak şehir planı (1951)
- E. Adakan Villası, Kadıköy, İstanbul (1952)
- Karamürsel şehir planı (1952)
- Boyabat şehir planı (1953)
- Elektrik İdaresi, Beyoğlu, İstanbul (1957)
- Orman Fakültesi Kütüphanesi ve Konferans Salonu, İstanbul (1961, H. Söylemezoğlu ile)
- Gazoz fabrikası, Levent, İstanbul (1961)
- Tarsus şehir planı
Kaynakça
- ^ a b c d e Kayım, Emine Seda (2010). "1920 - 1960: İstanbul - Stuttgart Hattı Kemali Söylemezoğlu'nun kariyeri üzerinden Türk - Alman mimarlık ilişkilerini okumak". Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans teiz.
- ^ Söylemezoğlu, Sinan Kemali (27 Kasım 2009). "Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde iz bırakanlar". Kemali Söylemezoğlu Sülalesi blog sitesi. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ a b Aras, Oktay. "Hamdi Kemali Söylemezoğlu". Oktayaras.com. 5 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Haziran 2024.
- ^ a b "Söylemezoğlu, Kemâli (1909)". Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi.
- ^ "Hamit Kemali Söylemezoğlu". Yapı, 167. Ekim 1995. 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.
- ^ Wilson, Christopher S. (2015). Anıtkabir'in Ötesi: Atatürk'ün Mezar Mimarisi. Koç Üniversitesi Yayınları. ss. 102-103. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamit Kemali Soylemezoglu 26 Subat 1909 Istanbul 1995 Turk mimar sehir sehir plancisi yazar ve akademisyendir Meslek yasami boyunca mimarlik ve egitimcilik yapan Soylemezoglu tarihsel yapitlarin korunmasi konusunda da hizmet verdi ITU Mimarlik Fakultesi nin yetistirdigi birinci kusak hocalarindandir 1956 1958 yillari arasinda ITU Mimarlik Fakultesi nin dekanligini yapmistir Yasami1909 yilinda Istanbul un Bakirkoy deki Asim Pasa Konagi nda dogdu Annesi Guzide Hanim babasi Jon Turk Necmettin Kemali Bey dir Babasi Necmettin Bey Erzurum un Soylemezogullari ailesinden Ali Kemali Pasa nin oglu annesi Guzide Hanim ise Muhendishane de yetismis Asim Pasa dir Asim Pasa nin babasi Osmanli Devleti nin 1835 yilinda ogrenim amacli olarak Avrupa ya gonderdigi ilk on ogrenciden biri olarak gonderilip askeri muhendislik okulu Muhendishane i Berri i Humayun da gorevlendirilmis Bekir Pasa idi Hamit Kemali Bey Insaat isleri ile ugrasan bir aile cevresinde buyudu Guzide Hanim in anlatimina gore Istanbul Universitesi Beyazit Yerleskesi nin meshur ana giris kapisi Asim Pasa nin denetiminde insa edilmisti Hamit Kemali Bey ailesinin altinci cocugu idi Burslu ve yatili olarak okudugu Galatasaray Lisesi nden 1930 da mezun oldu Bu okuldaki ogrenciligi sirasinda Ernest Mamboury den teknik resim dersi aldi Hocasinin hazirladigi Turistik Istanbul Rehberi nde yer alacak tarihi yapilara ait rolevelerin temize cekilmesi isine Arkadasi Adnan Kuruyazici ile birlikte yardimci oldu Bu onun ilk mimarlik anilarindandir Mimar olmaya lise yillarinda karar veren Hamit Kemali Bey Istanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisi ndeki yatili ve yatili ve Milli Egitim Bakanligi burslusu olarak okudu Bes yillik mimarlik egitimini 1935 te sinif birincisi olarak tamamladi Buradaki ogrenciligi sirasinda Adnan Kuruyazici ile birlikte Albert Gabriel in Anadolu Turk Yapitlari eserinin resimlerini hazirladi Akademide bir sergi acan Ahmet Sabri Oran ile tanistiktan sonra onun mezun oldugu Stuttgart Teknik Yuksek Okulu na gitme ve Paul Bonatz in ogrencisi olma arzusu dogurmustu Mezuniyetinin hemen ardindan Humboldt bursuyla Almanya ya giderekBerlin de dil kursuna devam etti Kisa surede universitede dersleri takip edebilir seklindeki sertifikasi aldi ve Stuttgart a gecti Soylemzoglu Aralik 1936 da Stuttgart Teknik Yuksek Okulu nun Mimarlik ve Insaat Muhendisligi Bolumu Mimarlik Subesi ne kaydoldu ve Akademi mezuniyetinden yaklasik 1 5 sene sonra yeniden mimarlik egitimine basladi Mimarin Akademi de aldigi bes senelik egitim toplam dort yariyila es sayilmisti 29 Temmuz 1939 da mezun oldu Bir sure Paul Bonatz in ofisinde calistiktan sonra 1940 ta Turkiye ye dondu II Dunya Savasi nedeniyle iki yil surene zorunlu askerlik gorevini yapti 1943 te terhis oldu Askerligi sirasinda Kemal Ahmet Aru ve Recai Akcay ile ortak bir calismaya giriserek Anitkabir Yarismasi na katildi Mimarlar Anadolu anitmezar geleneginden yola cikan proje ile mansiyon odulu kazandilar Sozylemezoglu 1943 te Maarif Vekaleti Teknik Ogretim Mustesarligi nda Yapi Burosu teknik sefi olarak calismaya basladi Bu buroda calisan meslektasi ile 1944 te evlendi Cift 11 ay sonra Elif ve Ali adinda ikiz cocuk sahibi oldu Hamit Kemali Bey 1944 te Guzel Sanatlar Akademisi Yuksek Mimarlik Bolumunde ogretim uyesi oldu 1946 da Altinci Yuzyil Mimarisi Uzerine Bir Deneme baslikli docentlik tezini vererek docent unvani aldi ve Istanbul Teknik Universitesi Mimarlik Fakultesi akademik kadrosuna atandi Akademik etkinliklerinin yan sira esi ile cesitli proje yarismalarinda katildi ve bazilarinda odule layik goruldu 1944 1950 arasinda ulusalci tarihselci ornekler ortaya kodu Mesleki ogretim ve mimari yarisma katilimlari disinda 1940 larin ortasindan baslayarak 1950 lerin sonlarina kadar farkli olcekteki semt kasaba ve kentlerin imar planlarini hazirladi Gaziantep Kars Usak Karamursel Boyabat sehir planlari ustune calisti 1954 te Islam Dini Ilk Camiler ve Osmanli Camileri baslikli profesorluk tezini vererek profesor unvani aldi 1956 1958 yillari arasinda ITU Mimarlik Fakultesi nin dekanligini yapti 1953 1979 yillari arasinda Gayrimenkul Eski Eserler ve Anitlar Yuksek Kurulu uyeligi gorevinde bulundu 1958 de gecirdigi hastalik nedeniyle tedavi amaciyla gittigi Almanya da 1960 a kadar kaldi Bu sirada 1959 da konuk ogretim gorevlisi olarak Stuttgart Universitesi nde ders verdi Turkiye ye dondukten sonra farkli donemlerde Istanbul Teknik Universitesi Senatosu uyeliginde bulundu 1979 da emekli oldu Arkitekt ve Mimarlik dergilerinde cesitli konularda yazilari yayimlandi 1995 yilinda oldu Tasarimlari ve calismalariHamit Kemali Soylemezoglu nun bazi tasarim ve mimari calismalari su sekildedir Anitkabir Proje Yarismasi nda bir tasarim 1941 Kemal Ahmet Aru ve Recai Akcay ile birlikte uygulanmadi Magaza Beyoglu Istanbul 1947 gunumuzde mevcut degildir Kars sehir plani 1947 Kemal Ahmet Aru ile Gaziantep sehir plani 1948 Kemal Ahmet Aru ile Nuri Capa Yalisi Besiktas Istanbul 1949 1951 Usak sehir plani 1951 E Adakan Villasi Kadikoy Istanbul 1952 Karamursel sehir plani 1952 Boyabat sehir plani 1953 Elektrik Idaresi Beyoglu Istanbul 1957 Orman Fakultesi Kutuphanesi ve Konferans Salonu Istanbul 1961 H Soylemezoglu ile Gazoz fabrikasi Levent Istanbul 1961 Tarsus sehir planiKaynakca a b c d e Kayim Emine Seda 2010 1920 1960 Istanbul Stuttgart Hatti Kemali Soylemezoglu nun kariyeri uzerinden Turk Alman mimarlik iliskilerini okumak Yildiz Teknik Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu yuksek lisans teiz Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Soylemezoglu Sinan Kemali 27 Kasim 2009 Osmanli ve Cumhuriyet doneminde iz birakanlar Kemali Soylemezoglu Sulalesi blog sitesi 17 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2024 a b Aras Oktay Hamdi Kemali Soylemezoglu Oktayaras com 5 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Haziran 2024 a b Soylemezoglu Kemali 1909 Turk ve Dunya Unluleri Ansiklopedisi Hamit Kemali Soylemezoglu Yapi 167 Ekim 1995 27 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2020 Wilson Christopher S 2015 Anitkabir in Otesi Ataturk un Mezar Mimarisi Koc Universitesi Yayinlari ss 102 103 ISBN 9786055250485