Larissa, Larisa Frikonis veya daha eski kaynaklarda çoğu kez Larisa, İzmir'in Menemen ilçesi, Buruncuk köyü yakınında bir antik kenttir. Ege Bölgesi'nin en eski kentlerinden biridir. Bir Helen boyu olan Aiollerin doğu Ege kıyısındaki on iki kentinden biri sayılır.
Pelasgların ve bazı Anadolu halklarının dilinde (Lidya dilinde laqrisa) "duvar, kale, müstahkem mevki" anlamları içeren bir sözcük olup birden fazla yerin adıdır.
Kentin kuruluşunun Cilalı Taş Devri'ne kadar uzandığı düşünülse de kentin özelliği MÖ 7. yüzyıl dönemine ait buluntular ve 12 Aiolis kentinden biri olmasıdır. Daha sonra İon birliği ile yakınlaşmıştır. Lidyalıların ve Perslerin Anadolu'yu ele geçirdiği dönemlerde (Ahameniş İmparatorluğu) hala ayakta olan kent, Peleponnes Savaşları sırasında yıkılmış, sonradan onarılsa da bu sefer Galatlar tarafından olmak üzere tekrar yağmalanmıştır.
Larissa antik kentinde Osmanlı döneminde başlayan kazılar (1902) sonucunda MÖ 700 yıllarından kalma kent Akropolisinden günümüze yalnızca kent surları gelebilmiştir. Bulunan 3 saray kalıntısı ve MÖ 6. yüzyıla ait dinsel yapıların temelleri günümüzde açığa çıkarılmıştır. Kentten çıkarılan eserlerden toprak yapıtların bir bölümü Stockholm Müzesi'nde, arkaik dönem buluntuları İzmir Arkeoloji Müzesi'nde, bir kısım pişmiş toprak ve seramik buluntular ise İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.
Etimoloji
Bronz Çağı'nda (yaklaşık MÖ 3.-2. bin yılları) Anadolu halklarının ve kültürünün en önemlilerinden biri olan Luvi topluluklarının dilinden geldiği bilenen ve bir yer, konum belirten "-assa" son ekiyle biten birçok kent arasında Larissa da sayılmaktadır. Larissa'nın Luviler ya da benzer dil konuşan halklar tarafından kurulduğu düşünülüyor.
Tarih
Strabon'un aktardığına göre Larisa'nın ilk sakinleri yerel bir Ege halkı olduğu düşünülen . Daha sonra bu bölgeye göç eden Helenlerin Aiol boyunun yerleştiği bir kent olmuştur. Homeros'a göre Larissalı Pelasgoslar Troya Savaşı'na katılmışlar ve Helenlere karşı Troya'nın yanında yer almışlardır.
Ksenophon'a göre Pers Kralı Büyük Kiros (MÖ VI. yüzyıl) Larissa'ya Mısırlı askerlerden oluşan bir koloni yerleştirmiş bu neden adı o dönemde "Mısırlı" Larissa diye anılmıştır.
Yine Ksenophon'a göre Larissa güçlü bir kaledir ve Spartalı komutan kenti ele geçirmek için kuşatmış ama zapt etmeyi başaramamıştır.
Coğrafya
Antik çağda,Aiolis'de bulunan Larissa antik kenti, Batı Anadolu'da, günümüz İzmir ili Menemen ilçesinde, Gediz Irmağı yakınlarında bulunan bir tepe üzerinde, köyündedir.
Amasyalı antik çağ coğrafyacısı Strabon'a göre Larissa, Yunanistan'da Teselya'da bulunan Larisa ile Kaystros (Küçük Menderes) ırmağı yakınında bulunan ile karıştırılmamalıdır.
Larissa'ya, diğerlerinden ayırmak için Larissa de denir. Yunanistan ana karasında bulunan 'de dağından göç eden Helenlerin bu yöreye yerleşmelerinden dolayı antik çağda Kyme (Aliağa yakınlarındaki antik kent) ve Larissa kentleri; Kyme Phrikonis ve Larissa Phrikonis adlarıyla anılıyordu.Kyme ile Larisa arası 70 stadia idi.
Notlar
- Strabon, Coğrafya, Anadolu (Kitap XII,XIII,XIV), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1987
- William Smith,Dictionary of Greek and Roman Geography Vol I, Part III.Pravana Book Edition, 1870
- William Smith,Dictionary of Greek and Roman Geography Vol II, Part I. Pravana Book Edition, 1870
Kaynakça
- ^ Margarit Finkelberg, Greeks and Pre-Greeks, Cambridge University Press, 2005 - Sayfa 42-64
- ^ a b Smith, William; sf. 127
- ^ Strabon, Coğrafya, Anadolu (Kitap XII,XIII,XIV),Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1987 - Sayfa 127
- ^ Strabon, Coğrafya, Anadolu (Kitap XII,XIII,XIV),Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1987 - Sayfa 126
- ^ Smith, William; sf. 724
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Larissa Larisa Frikonis veya daha eski kaynaklarda cogu kez Larisa Izmir in Menemen ilcesi Buruncuk koyu yakininda bir antik kenttir Ege Bolgesi nin en eski kentlerinden biridir Bir Helen boyu olan Aiollerin dogu Ege kiyisindaki on iki kentinden biri sayilir Pelasglarin ve bazi Anadolu halklarinin dilinde Lidya dilinde laqrisa duvar kale mustahkem mevki anlamlari iceren bir sozcuk olup birden fazla yerin adidir Kentin kurulusunun Cilali Tas Devri ne kadar uzandigi dusunulse de kentin ozelligi MO 7 yuzyil donemine ait buluntular ve 12 Aiolis kentinden biri olmasidir Daha sonra Ion birligi ile yakinlasmistir Lidyalilarin ve Perslerin Anadolu yu ele gecirdigi donemlerde Ahamenis Imparatorlugu hala ayakta olan kent Peleponnes Savaslari sirasinda yikilmis sonradan onarilsa da bu sefer Galatlar tarafindan olmak uzere tekrar yagmalanmistir Larissa antik kentinde Osmanli doneminde baslayan kazilar 1902 sonucunda MO 700 yillarindan kalma kent Akropolisinden gunumuze yalnizca kent surlari gelebilmistir Bulunan 3 saray kalintisi ve MO 6 yuzyila ait dinsel yapilarin temelleri gunumuzde aciga cikarilmistir Kentten cikarilan eserlerden toprak yapitlarin bir bolumu Stockholm Muzesi nde arkaik donem buluntulari Izmir Arkeoloji Muzesi nde bir kisim pismis toprak ve seramik buluntular ise Istanbul Arkeoloji Muzesi nde sergilenmektedir EtimolojiBronz Cagi nda yaklasik MO 3 2 bin yillari Anadolu halklarinin ve kulturunun en onemlilerinden biri olan Luvi topluluklarinin dilinden geldigi bilenen ve bir yer konum belirten assa son ekiyle biten bircok kent arasinda Larissa da sayilmaktadir Larissa nin Luviler ya da benzer dil konusan halklar tarafindan kuruldugu dusunuluyor TarihLarissa paralari Strabon un aktardigina gore Larisa nin ilk sakinleri yerel bir Ege halki oldugu dusunulen Daha sonra bu bolgeye goc eden Helenlerin Aiol boyunun yerlestigi bir kent olmustur Homeros a gore Larissali Pelasgoslar Troya Savasi na katilmislar ve Helenlere karsi Troya nin yaninda yer almislardir Ksenophon a gore Pers Krali Buyuk Kiros MO VI yuzyil Larissa ya Misirli askerlerden olusan bir koloni yerlestirmis bu neden adi o donemde Misirli Larissa diye anilmistir Yine Ksenophon a gore Larissa guclu bir kaledir ve Spartali komutan kenti ele gecirmek icin kusatmis ama zapt etmeyi basaramamistir CografyaAntik cagda Aiolis de bulunan Larissa antik kenti Bati Anadolu da gunumuz Izmir ili Menemen ilcesinde Gediz Irmagi yakinlarinda bulunan bir tepe uzerinde koyundedir Amasyali antik cag cografyacisi Strabon a gore Larissa Yunanistan da Teselya da bulunan Larisa ile Kaystros Kucuk Menderes irmagi yakininda bulunan ile karistirilmamalidir Larissa ya digerlerinden ayirmak icin Larissa de denir Yunanistan ana karasinda bulunan de dagindan goc eden Helenlerin bu yoreye yerlesmelerinden dolayi antik cagda Kyme Aliaga yakinlarindaki antik kent ve Larissa kentleri Kyme Phrikonis ve Larissa Phrikonis adlariyla aniliyordu Kyme ile Larisa arasi 70 stadia idi NotlarStrabon Cografya Anadolu Kitap XII XIII XIV Arkeoloji ve Sanat Yayinlari 1987 William Smith Dictionary of Greek and Roman Geography Vol I Part III Pravana Book Edition 1870 William Smith Dictionary of Greek and Roman Geography Vol II Part I Pravana Book Edition 1870Kaynakca Margarit Finkelberg Greeks and Pre Greeks Cambridge University Press 2005 Sayfa 42 64 a b Smith William sf 127 Strabon Cografya Anadolu Kitap XII XIII XIV Arkeoloji ve Sanat Yayinlari 1987 Sayfa 127 Strabon Cografya Anadolu Kitap XII XIII XIV Arkeoloji ve Sanat Yayinlari 1987 Sayfa 126 Smith William sf 724