Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rienzi (orijinal Almanca adı: Rienzi, der Letzte der Tribünen (WWV 49)) liberetto ve müzik bestesi Richard Wagner tarafından Temmuz 1840 ile Kasım 1840'da hazırlanmış ve prömiyer temsili 20 Ekim 1842'de Dresden'deki Hofoper'de yapılmıştır. Operanın konusu Orta Çağ'da Roma'da geçmekte ve halka iktidar sağlamak için soyluları ve destekçilerini kandırıp mağlup etmeyi başaran bir siyasi lider olan Cola di Rienzi (1313–1354)'in yaşamını anlatmaktadır.
 Wagner'in Rienzi operasından bir sahne | |
| Özgün isim | Rienzi, der Letzte der Tribünen (WWV 49) |
|---|---|
| Müzik | Richard Wagner |
| Gala | 20 Ekim 1842 |
| İlk gösterim yeri | Hofoper, Dresden, Almanya |
| Oyuncular |
|
Hazırlanışı
Wagner'in üçüncü opera eseri olan ama ilk defa onu bir opera bestecisi olarak tanıtan eser olup librettosu da Wagner tarafından İngiliz yazar Edward Lytton Bulwer’in hazırladığı Rienzi adlı romandan uyarlanmıştır. Wagner eserinin librettosunun ilk musevededini 1837'de Riga'da hazırlamaya başlamıştır. Fakat Riga'da yaptığı borçları ödeyememesi nedeniyle Wagner Fransa'ya kaçmış ve 1839-1842 döneminde bu ülkede, genellikle Paris'te yaşamış ve çalışmıştır.1839'da 'da Fransız opera bestecisi Giacomo Meyerbeer ile karşıladığı zaman ona eserinin librettosunu hazırlamış olduğu üç perdesini göstermiş ve ondan destek istemişti. Wagner Rienzi'nin tüm bestesini Paris'te 19 Kasım 1840'ta bitirdi (ve aynı zamanda dördüncü eseri olan 'yı da hemen hemen aynı zamanda hazırladı. Wagner bu eserin prömiyer temsilinin Paris'te yapılacağını ummaktaydı ama daha müzik çevrelerinde tanınmamış bir besteci olduğu için bunu başaramadı. Bu arada borçlarını da ödeyemediği için borçlular hapishanesine de atıldığı bilinmektedir. 1841'de Wagner'in Rienzi eseri Meyerbeer'in desteğiyle Saksonya'nın başkenti olan Dresden'de yeni yapılan ve mimarı "Gottried Semper" olan o zaman "Hopoper" (şimdi "Semperoper") adıyla bilinen ünlü opera binasının açılış eseri olarak kabul edildi.
Roller
| Rol | Ses tıpı | Prömiyerde rol, 20 Ekim 1842 (Orkestra şefi: Carl Gottlieb Reissiğer) |
|---|---|---|
| Cola Rienzi: Tribün | tenor | Josef Aloys Tichatschek |
| İrene: Kızkardeşi | soprano | Henriette Wust |
| Stefano Colonna: bir soylu | Georg Wilhelm Dettmer | |
| Adriano: oğlu | soprano | Wilhelmine Schröder-Devrient |
| Paolo Orsini, diğer bir soylu | bas | Johann Michael Wächter]] |
| Raimondo, Papa elçisi | bas | Gioacchino Vestri |
| Baroncelli: Romalı vatandaş | tenor | Friedrich Traugott Reinhold |
| Cecco del Vecchio, Romalı vatandaş | bas | Karl Risse |
| Barış Habercisi | soprano | Anna Thiele |
| Elçiler, Soylular, Papazlar, Kesişler, Askerler, Haberciler, Ahali |
Enstrümantasyon
Wagner'in hazırladığı partisyon notaları şu çalgıları kapsayan bir orkestra önermektedir:
Orkestrada bulunan çalgılar:
- 3 flüt (3. flüt bazen pikolo), 2 , 3 klarinet, 3 fagot, serpent
- 4 korno, 4 , 3 trombon
- timpani, baş davul, zil, davul, kirişli davul, üçgen, ,
- Harp
- Yaylı çalgılar grubu
Sahne içindeki müzik için çalgılar:
- trompet, org, çan,
- Askeri bando: 12 trompet, 6 trombon, 10 davul, 4 kirişli davul,
Konu özeti
I. Perde
Mekân:Rienzi'lerin evinin önünde
Eser o zaman kadar alışılmamış uzun bir uvertürle başlar ve eserdeki önemli parçalar, "Rienzi’nin Duası", "Zafer Marşı", "Savaşçılar Motifi" ve trompet sinyalleri, bu uvertür içinde bulunmaktadır.
Soylular, özellikle Orsini ve arkadaşları, Rienzi'nin güzel kızkardeşi olan İrene'yi kaçırıp ona tecavüz etmek isterler. Fakat tam bu tecavüze başlarken bir soylu olan ama Rienzi'ye bazen destekleyen Adriano Collona da Rienzo ve kardeşine yardıma gelir ve ahalinin de katılması ile bu büyük bir meydan kavgasına dönüşür. Raimondo bu kavgada bulunanlara Kilise adına kavgadan kaçınmalarını ister. Rienzi halkın meydan kavgasını bırakmalarını ister. Ama bu olay Rienzo'yu çok hislendirmiştir. Papalık temsilcisi Raimondo'nun öğütlerine karşı gelerek şehrin meydanında halka bir ateşli konuşma yaparak halkı kontrolsüz, kanunsuz, hukuksuz soylulara karşı gelmeye çağırır. Adriano Collano ile Rienzi'nin kızkardeşi İrene birbirlerine çok yakınlık duyarlar. (İkili: Ja, eine Welt voll Leiden - Evet, bir keder dünyası) Rienzi'nin de katılmasıyal bir üçlü başlar. Fakat bir trompet bunu keser. Halk Rienzi'nin konuşmalarından çok etkilenerek meydan kenarında bulunan kilisede toplanmış ve ayaklanmanın başarılı olması için dua etmektedirler. Rienzo'ya halka kral olma teklifi yaparlar ama Rienzo sadece Roma halkının bir Tribünü olmayı kabul eder.
II. Perde
Mekân:Kapitol'da bir salon:
Perde açılması ile uzun bir prelud başlar. Soylular Rienzo'nun öldürülmesi için planlar hazırlamışlardır ve bunu öğrenen Rienzo çok dehşete düşer. Fakat bir sakin koro parçası soyluların barış yapmak için bahanesi ile gönderdiği elçi heyetinin gelişini duyurur. Colonna'lar, Orsini'ler dahil bütün soylulara halkın egemenliğini kabul etmişlerdir ve onların şefi olan Rienzi'ye baş eğmişlerdir. Bu elçileri ve barış kutlamak için Kapitol'da uzunca bir eğlence tertip edilmiştir ve bu "grand opera" geleneklerine uygun olarak bir bale şeklindedir.
Bu baleyi Wagner gelenekten biraz uzaklaşarak sırf eğlence olarak değil de eserin konusuna uymak için "Lucreti'ya Tecavüz" olarak almıştır. Yani soylu Orsini'nin halktan olan İrene'ye tecavüz girişiminden mulhem olarak son Roma Kralı Tarquin'in erdemli Lucretia'ya tecavüzünü ele almaktadır. Eserinin ilk temsillerinde bu bale yarım saatten uzun sürmekteydi. Günümüzde yapımlarda ve ses kayıtlarında bu bale çok şiddetli bir kesintiye uğramaktadır.
Bu bale eğlentinin hemen sonunda soyluların başkanlarında olan Orsini'nin kamasını çıkarıp Rienzo'ya saplayıp onu öldürmeye çalıştığı görülür. Fakat Rienzo'nun giydiği zincirden zırh bunu önler ve kama kırılır. Halk suikastçinin bu planı yapan soyluların öldürülmesini istemeye başlarlar. Rienzi onları sükunete davet eder. Adriano'nun suikastçinin affedilmesine yalvarır ve Rienzo merhametli ve adil bir kararla bunları affeder.
III. Perde
Mekân: Roma Forumu meydanı
Orkestra perdenin prelüdünde Santo Spirito Cavaliere – (Kutsal Savaşçıların Ruhu) adlı parça ile başlarken Rienzi soyluların ordusuyla çarpışmak için yurttaşlardan kurduğu bir savunma birliği önünde bu orduyu karşılamaya hazırlanmaktadır. Bu birlik uzaklaşınca Adriano üzüntüsünü ifade eden çok hissi bir aryaya başlayıp İrene'ye olan aşkından ama buna rağmen Rienzo'ya karşı gelmesi gerektiğinden bahseder. Adriano İrene'yi Rienzo'dan ayrılmaya çağırı ama İreene kardeşine sadık kalır. Rienzo korkmakta olan yurttaşların moralini yükseltir. Bu birlik soylular ordusuna galip gelir ama Adriano'nun babası Stefano bu çatışmada olur. Adriano babasının intikamını almaya and içer.
İV. Perde
Mekân:St Jan de Letran Kilisesi
St Jan de Letran Kilisesi'nde Çeçeo ve diğer yurttaşlar soyluların Papa ve Alman İmparatoru ile yaptıkları müzakereler hakkında konuşmaya başlarlar. Rienzi kardeşi İrene ile birlikte gelince Adriano'nun Rienzi'yi öldürme niyetinden vazgeçmeye başlar. Raimondo Papa'nın Rienzi'yi aforoz ettiğini ve onunla birlikte olan her kişinin de afaraöz edileceğini ilan ettiğini bildirir. Buna rağmen ve Adriano'nun bütün ısrarlarına rağmen İrene kardeşi Rienzi'nin yanından ayrılmayı kabul etmez.
V. Perde
1. Sahne
Mekân: Kapitol'da bir oda
Mücadeleden yenik düşen Rienzi tek başına dua etmekte, ama yine de Roma halkına olan inancını tekrar etmektedir. (Allmächt’ger Vater - En güçlü peder!). Oraya gelen kızkardeşine Adriano ile gidip kendini kurtarmasını tavsiye eder. Fakat İrene bunu kabul etmez ve iki kardeş devamlı birlikte olmayı ateşli bir ikili ile açıklarlar. Adriano'da girer; halkın Kapitolk binasını kundaklayacağını açıklar; İrene'ye kendisi ile gelip kendini kurtarması için yalvarır. Fakat İrene bunu da reddeder.
2. Sahne
Mekân: Kapitol alevler içinde
Kapitol önündeki meydan çılgın bir kalabalıkla dolmuştur ve bunlar Rienzi'nin öldürülmesini istemektedirler. Rienzi bu kalabalığa hitap etmek isterse de kalabalık onu küfürlerle ve taş atımları ile oradan uzaklaşmak zorunda kalır. Çılgına dönmüş ahali Kapitol binasını kundaklarlar ve Rienzi ve kızkardeşi İrene bu binada alevler içinde yanıp kaybolurlar. İrene'yi kurtarmak isteyen Adriano da yanmış olan bina çökerken hayatını kaybeder.
Önemli parçalar
Eserin değerlendirilmesi
Rienzi Wagner'in hazırladığı üçüncü opera eseridir, Bu opera genellikle "grand opera" janrının ilkelerini uygun olarak hazırlanmıştır. İsyan eden ahali, eserinin kahramanının liberal prensipleri ve tutucu dindar papazların politikaya karışmaları Gaspare Spontini'in La Vastale, Giacomo Meyerbeer'in "Les Huguenots" ve 'nin La Juive eserlerineden etkileri açıkça ortaya çıkarmaktadır. Eserin her perdesi solo, ikili ve uçulu aryalar ve ahali koro ensambl şarkıları ile doludur ve her 5 perde de uzun ensambl finale ile bitmektedir. Geleneksel "grand opera" janrı prensiplerine uygun olarak da II. Perde içinde uzunca bir bale kısmi bulunmaktadır. 19. yüzyılın ünlü Alman orkestra şeflerinin başında gelen ve Wagner'in yakın bir dostu olan Hans von Bulow, biraz alaycı olarak "Rienzi Meyerbeer'in en güzel opera eseridir" demiştir ama bir modern Amerikan piyanist ve eğitimci olan "Charles Rosen" tarafından "Meyerbeer'in en kötü eseri" olarak nitelenmiştir.
Eser hazırladığı zaman çok uzun sürmekte idi ve yine de uzun süren operalardan biri olarak ününü korumaktadır. Dresden'de ilk temsilinde entreaktlarla birlikte altı saat süren bu eserin seyircisinin kaçmasından korkan Wagner'in opera salonunda bulunan saati durdurduğu söylentiler arasındadır. Sonradan Wagner eserin ikiye bölünüp iki akşam temsili olarak verilmesini veya uygun uzunlukta tek bir temsil olması için esri kısaltmayı denemiştir. Ama bunlar neticesiz kalmış ve Rienzi temsilleri günümüzde de uzunluğunu korumaktadırlar.
Wagner sonradan Rienzi eserini kendi eserleri arasında görmeyi kabul etmemiş ve karısının günlüğüne 1871'de yazdığı bir nota göre Wagner bu eserinin kendini tiksindirdiğini söylemiştir. Bu nedenle Rienzi eseri Wagner'in eserlerinin yapımlandığı Bayreuth Festivalinde ve Bayreuth Festspielhaus'ta hiç temsili yapılmamıştır ve resmi Wagner eserler listesine de alınmamıştır.
Diğer taraftan Rienzi Alman milliyetçiliğini, özellikle Nazileri, körüklediği bilinmektedir. Adolf Hitler'in 1906 veya 1907de bu eserden çok etkilendiği söylenmiştir. Hitler'in bu eserin librettosuna sahip olduğu belgelenmiştir. 1939'da doğum günü hediyesi olarak bu eser librettosunun bir basılmış nüshası kendine verilmiştir.
Seçilmiş ses kayıtları
| Yıl | Roller (Rienzi, Irene, Steffano Colonna, Adriano Colonna, Peace Herald, Paolo Orsini, Raimondo, Baroncelli, Cecco del Vecchio) | Opera evi ve Orkestra, Orkestra şefi | Marka |
|---|---|---|---|
| 1937 | August Seider, Franziska von Dobay, Rudolf Gonszar, Margarete Klose, Lore Hoffmann, Theodor Horand, Ferdinand Frantz, Hanns Fleischer, Rudolf Schmalnauer | Hans Weisbach Leipziger Sinfonieorchester ve Reichssenders Leipzig korosu | 2 Audio Cd: Walhall «Eternity Series» WLCD 0111 (Tristan und Isolde - 2. Perde ile birlikte) |
| 1950 | Günther Treptow, Trude Eipperle, Helmut Fehn, Erna Schlüter, Berta Preisker, Rudolf Gonszar, Heinz Prybit, Willy Hofmann, Josef Lindlar | Winfried Zillig Hessischen Rundfunks Orkestrasi ve Korosu | 4CD(2006): Membran 223064 |
| 1953 | Günther Treptow, Gerda Scheyrer, Adolf Vogel, Hilde Rössl-Majdan, Friedl Riegler, Walter Berry, Oskar Czerwenka, Waldemar Kmentt, Otto Wiener | Robert Heger Orchester der RAVAG, Wiener Staatsoper korosu | 2Audio CD (2007): Walhall «Eternity Series» WLCD 0221 |
| 1957 | Wolfgang Windgassen, Paula Brivkalne, Gustav Neidlinger, Josef Traxel, Hans Günter Nöcker, Otto von Rohr, Alfred Pfeifle, Fritz Linke | Lovro von Matacic Württembergische Staatsoper orkestra ve korosu | 2 Audio CD (2002): Living Stage LS 1018 {2CDS} (2002) |
| 1960 | Set Svanholm, Anne Lund Christiansen, Paul Schöffler, Christa Ludwig, Teresa Stich-Randall, Walter Berry, Heinz Holecek, Karl Terkal, Alois Pernerstorfer | Josef Krips Wiener Rundfunk | 2 Audio CD (2000):Golden Melodram GM 10039 |
| 1974/1976 | René Kollo Siv Wennberg Nikolaus Hillebrand Janis Martin Ingeborg Springer Theo Adam Siegfried Vogel Peter Schreier Günther Leib | Heinrich Hollreiser Dresdener Staatskapelle orkestrasi ve Dresdener Staatsoper korosu | 3 Audio CD (1999): EMI CMS 5 67131-2 |
| 1976 | John Mitchinson, Lois McDonall, Michael Langdon, Lorna Haywood, Elizabeth Gale, Raimund Herincx, David Ward, Adrian De Peyer, Paul Hudson | Edward Downe BBC Northern Symphony Orchestra ve BBC Northern Singers | 4 Audio CD (2005): Mitridate «Ponto» PO 1040 ª |
| 1979 | Gerd Brenneis, Jeannine Altmeyer, Heinz Peters, Glenys Linos, Carl-Henning Steinhaus, duard Wollitz, Wolfgang Frey, Erwin Kurtz | Siegfried Köhler Das Hessische Staatstheater orkestra ve korosu | DVD (2006): Encore DVD 2316 |
| 1983 | René Kollo Cheryl Studer Jan-Hendrik Rootering John Janssen Carmen Anhorn Bodo Brinkmann Karl Helm Norbert Orth Keith Engen | Wolfgang Sawallisch Bayerisches Staats Oorkestra ve opera korosu | 3 Audio CD (1995): Orfeo C 346 953 D |
| 1997 | Rienzi - Siegfried Jerusalem, Nancy Gustafson, Walter Fink, Violeta Urmana, Anat Efraty, Peter Weber, Roland Schubert, Torsten Kerl, Wolfgang Bankl | Zubin Mehta Wiener Staatsoper orkestra ve korosu | Audio CD: (1998) Legato Classics Incorporated 4695 |
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Rienzi Uvertürü: Graz Festival Orkestrası 2009. Şef:David Stahl 23.7.2009, Stephaniensaal, Graz, Avusturya.
- ^ Rienzi'nin duası 15 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . şarkıcı , 1941
- ^ Newman, Ernest (1976), The Life of Richard Wagner, (4 cilt), Cambridge, Cilt İ say.212 (İngilizce)
- ^ Grey, Thomas S. (ed.) (2008), The Cambridge Companion to Wagner (Cambridge Companions to Music), Cambridge (İngilizce)
- ^ . 27 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2010.
Dış bağlantılar
- Opera Türkiye Websitesi "Rienzi" synopsis maddesi[] (Erişim:7.9.2010).
- IMSLP projesinde "Rienzi, WWV49 (Wagner, Richard)" icin tum partisyon notalari30 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:7.9.2010).
- Almanca ve İngilizce tüm libretto ve Wagner'in kendisinin hazırladığı sahne tanımlama ve yöneltme notları15 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim:7.9.2010).
- Stanford Üniversitesi sitesi Synopsis14 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:7.9.2010)
- (İngilizce) (Erişim:10.2.2009).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rienzi orijinal Almanca adi Rienzi der Letzte der Tribunen WWV 49 liberetto ve muzik bestesi Richard Wagner tarafindan Temmuz 1840 ile Kasim 1840 da hazirlanmis ve promiyer temsili 20 Ekim 1842 de Dresden deki Hofoper de yapilmistir Operanin konusu Orta Cag da Roma da gecmekte ve halka iktidar saglamak icin soylulari ve destekcilerini kandirip maglup etmeyi basaran bir siyasi lider olan Cola di Rienzi 1313 1354 in yasamini anlatmaktadir RienziWagner in Rienzi operasindan bir sahneOzgun isimRienzi der Letzte der Tribunen WWV 49 MuzikRichard WagnerGala20 Ekim 1842Ilk gosterim yeriHofoper Dresden AlmanyaOyuncularCola Rienzi Halkin Tribunu tenor Irene Kizkardesi soprano Stefano Colonna bir soylu bas Adriano oglu soprano Paolo Orsini diger bir soylu bas Raimondo Papa elcisi bas Baroncelli Romali vatandas tenor Cecco del Vecchio Romali vatandas bas Baris Habercisi soprano Elciler Soylular Papazlar Kesisler Askerler Haberciler AhaliHazirlanisiRienzi nin promiyeri yapilan Dresden de Hofoper binasi Wagner in ucuncu opera eseri olan ama ilk defa onu bir opera bestecisi olarak tanitan eser olup librettosu da Wagner tarafindan Ingiliz yazar Edward Lytton Bulwer in hazirladigi Rienzi adli romandan uyarlanmistir Wagner eserinin librettosunun ilk musevededini 1837 de Riga da hazirlamaya baslamistir Fakat Riga da yaptigi borclari odeyememesi nedeniyle Wagner Fransa ya kacmis ve 1839 1842 doneminde bu ulkede genellikle Paris te yasamis ve calismistir 1839 da da Fransiz opera bestecisi Giacomo Meyerbeer ile karsiladigi zaman ona eserinin librettosunu hazirlamis oldugu uc perdesini gostermis ve ondan destek istemisti Wagner Rienzi nin tum bestesini Paris te 19 Kasim 1840 ta bitirdi ve ayni zamanda dorduncu eseri olan yi da hemen hemen ayni zamanda hazirladi Wagner bu eserin promiyer temsilinin Paris te yapilacagini ummaktaydi ama daha muzik cevrelerinde taninmamis bir besteci oldugu icin bunu basaramadi Bu arada borclarini da odeyemedigi icin borclular hapishanesine de atildigi bilinmektedir 1841 de Wagner in Rienzi eseri Meyerbeer in destegiyle Saksonya nin baskenti olan Dresden de yeni yapilan ve mimari Gottried Semper olan o zaman Hopoper simdi Semperoper adiyla bilinen unlu opera binasinin acilis eseri olarak kabul edildi RollerRienzi nin surgune gonderilisi Gravur Rol Ses tipi Promiyerde rol 20 Ekim 1842 Orkestra sefi Carl Gottlieb Reissiger Cola Rienzi Tribun tenor Josef Aloys TichatschekIrene Kizkardesi soprano Henriette WustStefano Colonna bir soylu Georg Wilhelm DettmerAdriano oglu soprano Wilhelmine Schroder DevrientPaolo Orsini diger bir soylu bas Johann Michael Wachter Raimondo Papa elcisi bas Gioacchino VestriBaroncelli Romali vatandas tenor Friedrich Traugott ReinholdCecco del Vecchio Romali vatandas bas Karl RisseBaris Habercisi soprano Anna ThieleElciler Soylular Papazlar Kesisler Askerler Haberciler AhaliEnstrumantasyonWagner in hazirladigi partisyon notalari su calgilari kapsayan bir orkestra onermektedir Orkestrada bulunan calgilar 3 flut 3 flut bazen pikolo 2 3 klarinet 3 fagot serpent 4 korno 4 3 trombon timpani bas davul zil davul kirisli davul ucgen Harp Yayli calgilar grubu Sahne icindeki muzik icin calgilar trompet org can Askeri bando 12 trompet 6 trombon 10 davul 4 kirisli davul Konu ozetiI Perde Mekan Rienzi lerin evinin onunde Eser o zaman kadar alisilmamis uzun bir uverturle baslar ve eserdeki onemli parcalar Rienzi nin Duasi Zafer Marsi Savascilar Motifi ve trompet sinyalleri bu uvertur icinde bulunmaktadir Soylular ozellikle Orsini ve arkadaslari Rienzi nin guzel kizkardesi olan Irene yi kacirip ona tecavuz etmek isterler Fakat tam bu tecavuze baslarken bir soylu olan ama Rienzi ye bazen destekleyen Adriano Collona da Rienzo ve kardesine yardima gelir ve ahalinin de katilmasi ile bu buyuk bir meydan kavgasina donusur Raimondo bu kavgada bulunanlara Kilise adina kavgadan kacinmalarini ister Rienzi halkin meydan kavgasini birakmalarini ister Ama bu olay Rienzo yu cok hislendirmistir Papalik temsilcisi Raimondo nun ogutlerine karsi gelerek sehrin meydaninda halka bir atesli konusma yaparak halki kontrolsuz kanunsuz hukuksuz soylulara karsi gelmeye cagirir Adriano Collano ile Rienzi nin kizkardesi Irene birbirlerine cok yakinlik duyarlar Ikili Ja eine Welt voll Leiden Evet bir keder dunyasi Rienzi nin de katilmasiyal bir uclu baslar Fakat bir trompet bunu keser Halk Rienzi nin konusmalarindan cok etkilenerek meydan kenarinda bulunan kilisede toplanmis ve ayaklanmanin basarili olmasi icin dua etmektedirler Rienzo ya halka kral olma teklifi yaparlar ama Rienzo sadece Roma halkinin bir Tribunu olmayi kabul eder II Perde Mekan Kapitol da bir salon Perde acilmasi ile uzun bir prelud baslar Soylular Rienzo nun oldurulmesi icin planlar hazirlamislardir ve bunu ogrenen Rienzo cok dehsete duser Fakat bir sakin koro parcasi soylularin baris yapmak icin bahanesi ile gonderdigi elci heyetinin gelisini duyurur Colonna lar Orsini ler dahil butun soylulara halkin egemenligini kabul etmislerdir ve onlarin sefi olan Rienzi ye bas egmislerdir Bu elcileri ve baris kutlamak icin Kapitol da uzunca bir eglence tertip edilmistir ve bu grand opera geleneklerine uygun olarak bir bale seklindedir Bu baleyi Wagner gelenekten biraz uzaklasarak sirf eglence olarak degil de eserin konusuna uymak icin Lucreti ya Tecavuz olarak almistir Yani soylu Orsini nin halktan olan Irene ye tecavuz girisiminden mulhem olarak son Roma Krali Tarquin in erdemli Lucretia ya tecavuzunu ele almaktadir Eserinin ilk temsillerinde bu bale yarim saatten uzun surmekteydi Gunumuzde yapimlarda ve ses kayitlarinda bu bale cok siddetli bir kesintiye ugramaktadir Bu bale eglentinin hemen sonunda soylularin baskanlarinda olan Orsini nin kamasini cikarip Rienzo ya saplayip onu oldurmeye calistigi gorulur Fakat Rienzo nun giydigi zincirden zirh bunu onler ve kama kirilir Halk suikastcinin bu plani yapan soylularin oldurulmesini istemeye baslarlar Rienzi onlari sukunete davet eder Adriano nun suikastcinin affedilmesine yalvarir ve Rienzo merhametli ve adil bir kararla bunlari affeder III Perde Mekan Roma Forumu meydani Orkestra perdenin preludunde Santo Spirito Cavaliere Kutsal Savascilarin Ruhu adli parca ile baslarken Rienzi soylularin ordusuyla carpismak icin yurttaslardan kurdugu bir savunma birligi onunde bu orduyu karsilamaya hazirlanmaktadir Bu birlik uzaklasinca Adriano uzuntusunu ifade eden cok hissi bir aryaya baslayip Irene ye olan askindan ama buna ragmen Rienzo ya karsi gelmesi gerektiginden bahseder Adriano Irene yi Rienzo dan ayrilmaya cagiri ama Ireene kardesine sadik kalir Rienzo korkmakta olan yurttaslarin moralini yukseltir Bu birlik soylular ordusuna galip gelir ama Adriano nun babasi Stefano bu catismada olur Adriano babasinin intikamini almaya and icer IV Perde Mekan St Jan de Letran Kilisesi St Jan de Letran Kilisesi nde Ceceo ve diger yurttaslar soylularin Papa ve Alman Imparatoru ile yaptiklari muzakereler hakkinda konusmaya baslarlar Rienzi kardesi Irene ile birlikte gelince Adriano nun Rienzi yi oldurme niyetinden vazgecmeye baslar Raimondo Papa nin Rienzi yi aforoz ettigini ve onunla birlikte olan her kisinin de afaraoz edilecegini ilan ettigini bildirir Buna ragmen ve Adriano nun butun israrlarina ragmen Irene kardesi Rienzi nin yanindan ayrilmayi kabul etmez V Perde 1 Sahne Mekan Kapitol da bir oda Mucadeleden yenik dusen Rienzi tek basina dua etmekte ama yine de Roma halkina olan inancini tekrar etmektedir Allmacht ger Vater En guclu peder Oraya gelen kizkardesine Adriano ile gidip kendini kurtarmasini tavsiye eder Fakat Irene bunu kabul etmez ve iki kardes devamli birlikte olmayi atesli bir ikili ile aciklarlar Adriano da girer halkin Kapitolk binasini kundaklayacagini aciklar Irene ye kendisi ile gelip kendini kurtarmasi icin yalvarir Fakat Irene bunu da reddeder 2 Sahne Mekan Kapitol alevler icinde Kapitol onundeki meydan cilgin bir kalabalikla dolmustur ve bunlar Rienzi nin oldurulmesini istemektedirler Rienzi bu kalabaliga hitap etmek isterse de kalabalik onu kufurlerle ve tas atimlari ile oradan uzaklasmak zorunda kalir Cilgina donmus ahali Kapitol binasini kundaklarlar ve Rienzi ve kizkardesi Irene bu binada alevler icinde yanip kaybolurlar Irene yi kurtarmak isteyen Adriano da yanmis olan bina cokerken hayatini kaybeder Onemli parcalarEserin degerlendirilmesiRienzi Wagner in hazirladigi ucuncu opera eseridir Bu opera genellikle grand opera janrinin ilkelerini uygun olarak hazirlanmistir Isyan eden ahali eserinin kahramaninin liberal prensipleri ve tutucu dindar papazlarin politikaya karismalari Gaspare Spontini in La Vastale Giacomo Meyerbeer in Les Huguenots ve nin La Juive eserlerineden etkileri acikca ortaya cikarmaktadir Eserin her perdesi solo ikili ve uculu aryalar ve ahali koro ensambl sarkilari ile doludur ve her 5 perde de uzun ensambl finale ile bitmektedir Geleneksel grand opera janri prensiplerine uygun olarak da II Perde icinde uzunca bir bale kismi bulunmaktadir 19 yuzyilin unlu Alman orkestra seflerinin basinda gelen ve Wagner in yakin bir dostu olan Hans von Bulow biraz alayci olarak Rienzi Meyerbeer in en guzel opera eseridir demistir ama bir modern Amerikan piyanist ve egitimci olan Charles Rosen tarafindan Meyerbeer in en kotu eseri olarak nitelenmistir Eser hazirladigi zaman cok uzun surmekte idi ve yine de uzun suren operalardan biri olarak ununu korumaktadir Dresden de ilk temsilinde entreaktlarla birlikte alti saat suren bu eserin seyircisinin kacmasindan korkan Wagner in opera salonunda bulunan saati durdurdugu soylentiler arasindadir Sonradan Wagner eserin ikiye bolunup iki aksam temsili olarak verilmesini veya uygun uzunlukta tek bir temsil olmasi icin esri kisaltmayi denemistir Ama bunlar neticesiz kalmis ve Rienzi temsilleri gunumuzde de uzunlugunu korumaktadirlar Wagner sonradan Rienzi eserini kendi eserleri arasinda gormeyi kabul etmemis ve karisinin gunlugune 1871 de yazdigi bir nota gore Wagner bu eserinin kendini tiksindirdigini soylemistir Bu nedenle Rienzi eseri Wagner in eserlerinin yapimlandigi Bayreuth Festivalinde ve Bayreuth Festspielhaus ta hic temsili yapilmamistir ve resmi Wagner eserler listesine de alinmamistir Diger taraftan Rienzi Alman milliyetciligini ozellikle Nazileri korukledigi bilinmektedir Adolf Hitler in 1906 veya 1907de bu eserden cok etkilendigi soylenmistir Hitler in bu eserin librettosuna sahip oldugu belgelenmistir 1939 da dogum gunu hediyesi olarak bu eser librettosunun bir basilmis nushasi kendine verilmistir Secilmis ses kayitlariYil Roller Rienzi Irene Steffano Colonna Adriano Colonna Peace Herald Paolo Orsini Raimondo Baroncelli Cecco del Vecchio Opera evi ve Orkestra Orkestra sefi Marka1937 August Seider Franziska von Dobay Rudolf Gonszar Margarete Klose Lore Hoffmann Theodor Horand Ferdinand Frantz Hanns Fleischer Rudolf Schmalnauer Hans Weisbach Leipziger Sinfonieorchester ve Reichssenders Leipzig korosu 2 Audio Cd Walhall Eternity Series WLCD 0111 Tristan und Isolde 2 Perde ile birlikte 1950 Gunther Treptow Trude Eipperle Helmut Fehn Erna Schluter Berta Preisker Rudolf Gonszar Heinz Prybit Willy Hofmann Josef Lindlar Winfried Zillig Hessischen Rundfunks Orkestrasi ve Korosu 4CD 2006 Membran 2230641953 Gunther Treptow Gerda Scheyrer Adolf Vogel Hilde Rossl Majdan Friedl Riegler Walter Berry Oskar Czerwenka Waldemar Kmentt Otto Wiener Robert Heger Orchester der RAVAG Wiener Staatsoper korosu 2Audio CD 2007 Walhall Eternity Series WLCD 02211957 Wolfgang Windgassen Paula Brivkalne Gustav Neidlinger Josef Traxel Hans Gunter Nocker Otto von Rohr Alfred Pfeifle Fritz Linke Lovro von Matacic Wurttembergische Staatsoper orkestra ve korosu 2 Audio CD 2002 Living Stage LS 1018 2CDS 2002 1960 Set Svanholm Anne Lund Christiansen Paul Schoffler Christa Ludwig Teresa Stich Randall Walter Berry Heinz Holecek Karl Terkal Alois Pernerstorfer Josef Krips Wiener Rundfunk 2 Audio CD 2000 Golden Melodram GM 100391974 1976 Rene Kollo Siv Wennberg Nikolaus Hillebrand Janis Martin Ingeborg Springer Theo Adam Siegfried Vogel Peter Schreier Gunther Leib Heinrich Hollreiser Dresdener Staatskapelle orkestrasi ve Dresdener Staatsoper korosu 3 Audio CD 1999 EMI CMS 5 67131 21976 John Mitchinson Lois McDonall Michael Langdon Lorna Haywood Elizabeth Gale Raimund Herincx David Ward Adrian De Peyer Paul Hudson Edward Downe BBC Northern Symphony Orchestra ve BBC Northern Singers 4 Audio CD 2005 Mitridate Ponto PO 1040 ª1979 Gerd Brenneis Jeannine Altmeyer Heinz Peters Glenys Linos Carl Henning Steinhaus duard Wollitz Wolfgang Frey Erwin Kurtz Siegfried Kohler Das Hessische Staatstheater orkestra ve korosu DVD 2006 Encore DVD 23161983 Rene Kollo Cheryl Studer Jan Hendrik Rootering John Janssen Carmen Anhorn Bodo Brinkmann Karl Helm Norbert Orth Keith Engen Wolfgang Sawallisch Bayerisches Staats Oorkestra ve opera korosu 3 Audio CD 1995 Orfeo C 346 953 D1997 Rienzi Siegfried Jerusalem Nancy Gustafson Walter Fink Violeta Urmana Anat Efraty Peter Weber Roland Schubert Torsten Kerl Wolfgang Bankl Zubin Mehta Wiener Staatsoper orkestra ve korosu Audio CD 1998 Legato Classics Incorporated 4695Ayrica bakinizOpera Richard WagnerNotlar Rienzi Uverturu Graz Festival Orkestrasi 2009 Sef David Stahl 23 7 2009 Stephaniensaal Graz Avusturya Rienzi nin duasi 15 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde sarkici 1941 Newman Ernest 1976 The Life of Richard Wagner 4 cilt Cambridge Cilt I say 212 Ingilizce Grey Thomas S ed 2008 The Cambridge Companion to Wagner Cambridge Companions to Music Cambridge ISBN 0521644399 Ingilizce 27 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2010 Dis baglantilarOpera Turkiye Websitesi Rienzi synopsis maddesi olu kirik baglanti Erisim 7 9 2010 IMSLP projesinde Rienzi WWV49 Wagner Richard icin tum partisyon notalari30 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 7 9 2010 Almanca ve Ingilizce tum libretto ve Wagner in kendisinin hazirladigi sahne tanimlama ve yoneltme notlari15 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 7 9 2010 Stanford Universitesi sitesi Synopsis14 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 7 9 2010 Ingilizce Erisim 10 2 2009