Mitra (Mitras ya da Mica [Mikail], Zentçe: Miθpa, Antik Farsçada Mica), Zerdüştlük dininde ahit, yemin, anlaşmadan sorumlu ilahi varlık. Sözleşmelere uyulmasını denetlemenin yanında her şeyi gören; gerçeğin, sığırların, hasadın ve suyun koruyucusu olduğuna inanılır.
Mithra Zent dilinde bir sözcüktür. Mithra, İran dillerinde (Orta Farsça, Partça vs.) Mehr, Myhr şeklini almış, Farsçaya مهر Mehr, Peştucaya لمر Lmar, Vezîrî lehçesine ميېر Myer ve Ermeniceye Mihr/Mher şeklinde aktarılmıştır.
M.Ö. 4. yüzyılda Roma Cumhuriyeti'nde yaygınlaşan Mitraizm, kaynağını Fars ya da Zerdüşt kaynaklarındaki Mitra'dan alır.
Mitra'nın mi-it-ra- olarak bilinen ilk kaydıVan Gölü'nün güneyindeki Hurri krallığı Mitannilerle Hititler arasında M.Ö. 1400 tarihli barış antlaşmasında, dört diğer Hint-Ârî geleneğinden tanrıyla birlikte şahit ve koruyucu olarak belirtilişidir. Daha sonra Vedaların en eski bölümlerinde gözükürken son hâlini Avesta'da alır. Güneş ve güneş ışığıyla tasviri dışında dostluk, doğruluk, arkadaşlık gibi kavramlarla da ilişkilendirilmiştir. Sanskritçede dost ve arkadaş olarak geçerken Avesta'ya sözleşme, anlaşma olarak geçer.
Yayılımı
Mitra, tarihte Antik Ârîlere ait bir tanrı olarak çıktı. İran'da "Mithra", Batı dünyasına geçişte ise Mithras oldu. Batı'da aldığı -s takısı ile gizli bir mistik kült hâline dönüştü. İran ve Hindistan'daki etkinliği önce Anadolu'ya, sonra Mezopotamya ve Avrupa'ya sıçradı. Kültün yayılmasında gezgin rahip sınıfı olan magilerin etkisi oldu. Zerdüşt monoteizmi savunurken onu reddetmişti. Fakat magiler, Mitra tapınımını devam ettirdi. Mitra, Zerdüşt sonrasında daha güçlü bir şekilde kendisini gösterdi. Onu da Ahura Mazda'nın yarattığına inanıldı. İran'da kazandığı vasıfları 'te görülmektedir.
Mitra, coğrafî olarak yakın olunmasından ötürü Anadolu ve Mezopotamya'ya rahatça geçti. Zaten Ahura Mazda'nın dînî öğretilerini savunan magiler, onun kültünü çoktan bu coğrafyalara taşımıştı. Mitra, Mezopotamya'da ilk olarak Babil'e uğradı. Burada güneş tanrısı Şamaş'la senkretize oldu. de astrolojik bir vasfa kavuştu. Anahita ile de senkretize olmuştu.
Anadolu'ya gelen magiler, yerel dinlerin buradaki pasif görüntüsünden yararlanarak Mithra Kültü'nü yaydı. Kapadokya ve Pontus'ta etkin oldular. Karşılarına çıkan Kybele kültü Mitra ile senkretize hâle geldi. Roma'da ise askerler sayesinde yayılım buldu. Çünkü bu kült yiğitlik ve cesareti övüyordu. Zayıflayan ve yüksek aristokratlar arasında görülen yerel dinlerin halk nezdindeki durumu Mitra Kültü'nün işine yaradı. Güneş ile ilişkilendirilmesi, onun Roma'da Sol Invictus'la anılmasına sebep oldu. 25 Aralık, Mitra festivalleri olarak da kutlandı. ilk Mitracı kral olurken Commodus Mithara'yı kirletmişti.
Tapınımı
Mitras Kültü'nde tapınak olarak mağaralar kullanılırdı. Bunlara mirtaeum denir ve herkese açık değildi: en fazla yüz kişi alırdı. Yedi erginlenme derecesi bu kült için de geçerliydi. Mağaralarda birkaç hikâye ve tasvirleri dışında pek bir şey bulunmazdı.
Kaynakça
- ^ Thieme, Paul (1960), "The 'Aryan' Gods of the Mitanni Treaties", Journal of the American Oriental Society, cilt 80.4, ss. 301-317
- ^ a b c d e Kızıl, Hayrettin. (PDF). EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 17 Sayı: 55 (Bahar 2013). 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- ^ a b c d e Kızıl, Hayrettin. . e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi -www.e-sarkiyat.com- ISSN: 1308-9633 Sayı:X Kasım 2013. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mitra Mitras ya da Mica Mikail Zentce Mi8pa Antik Farscada Mica Zerdustluk dininde ahit yemin anlasmadan sorumlu ilahi varlik Sozlesmelere uyulmasini denetlemenin yaninda her seyi goren gercegin sigirlarin hasadin ve suyun koruyucusu olduguna inanilir Sasani Imparatoru II Ardesir in ortada tac giyme toreninde Mitra sol ve Ahura Mazda sag Solda ayakta yazata Mitra elinde demetiyle merasimi takdis ediyor Iran Mithra Zent dilinde bir sozcuktur Mithra Iran dillerinde Orta Farsca Partca vs Mehr Myhr seklini almis Farscaya مهر Mehr Pestucaya لمر Lmar Veziri lehcesine ميېر Myer ve Ermeniceye Mihr Mher seklinde aktarilmistir M O 4 yuzyilda Roma Cumhuriyeti nde yayginlasan Mitraizm kaynagini Fars ya da Zerdust kaynaklarindaki Mitra dan alir Basi Frigya tacli Mithras Helios Komagene krali I Antiochus ile Nemrut Dagi MO 1 yuzyil Mitra nin mi it ra olarak bilinen ilk kaydiVan Golu nun guneyindeki Hurri kralligi Mitannilerle Hititler arasinda M O 1400 tarihli baris antlasmasinda dort diger Hint Ari geleneginden tanriyla birlikte sahit ve koruyucu olarak belirtilisidir Daha sonra Vedalarin en eski bolumlerinde gozukurken son halini Avesta da alir Gunes ve gunes isigiyla tasviri disinda dostluk dogruluk arkadaslik gibi kavramlarla da iliskilendirilmistir Sanskritcede dost ve arkadas olarak gecerken Avesta ya sozlesme anlasma olarak gecer YayilimiMitra tarihte Antik Arilere ait bir tanri olarak cikti Iran da Mithra Bati dunyasina geciste ise Mithras oldu Bati da aldigi s takisi ile gizli bir mistik kult haline donustu Iran ve Hindistan daki etkinligi once Anadolu ya sonra Mezopotamya ve Avrupa ya sicradi Kultun yayilmasinda gezgin rahip sinifi olan magilerin etkisi oldu Zerdust monoteizmi savunurken onu reddetmisti Fakat magiler Mitra tapinimini devam ettirdi Mitra Zerdust sonrasinda daha guclu bir sekilde kendisini gosterdi Onu da Ahura Mazda nin yarattigina inanildi Iran da kazandigi vasiflari te gorulmektedir Mitra cografi olarak yakin olunmasindan oturu Anadolu ve Mezopotamya ya rahatca gecti Zaten Ahura Mazda nin dini ogretilerini savunan magiler onun kultunu coktan bu cografyalara tasimisti Mitra Mezopotamya da ilk olarak Babil e ugradi Burada gunes tanrisi Samas la senkretize oldu de astrolojik bir vasfa kavustu Anahita ile de senkretize olmustu Anadolu ya gelen magiler yerel dinlerin buradaki pasif goruntusunden yararlanarak Mithra Kultu nu yaydi Kapadokya ve Pontus ta etkin oldular Karsilarina cikan Kybele kultu Mitra ile senkretize hale geldi Roma da ise askerler sayesinde yayilim buldu Cunku bu kult yigitlik ve cesareti ovuyordu Zayiflayan ve yuksek aristokratlar arasinda gorulen yerel dinlerin halk nezdindeki durumu Mitra Kultu nun isine yaradi Gunes ile iliskilendirilmesi onun Roma da Sol Invictus la anilmasina sebep oldu 25 Aralik Mitra festivalleri olarak da kutlandi ilk Mitraci kral olurken Commodus Mithara yi kirletmisti TapinimiMitras Kultu nde tapinak olarak magaralar kullanilirdi Bunlara mirtaeum denir ve herkese acik degildi en fazla yuz kisi alirdi Yedi erginlenme derecesi bu kult icin de gecerliydi Magaralarda birkac hikaye ve tasvirleri disinda pek bir sey bulunmazdi Kaynakca Thieme Paul 1960 The Aryan Gods of the Mitanni Treaties Journal of the American Oriental Society cilt 80 4 ss 301 317 a b c d e Kizil Hayrettin PDF EKEV AKADEMI DERGISI Yil 17 Sayi 55 Bahar 2013 28 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2017 a b c d e Kizil Hayrettin e Sarkiyat Ilmi Arastirmalar Dergisi www e sarkiyat com ISSN 1308 9633 Sayi X Kasim 2013 28 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2017