Sözdizim,söz dizimi ya da Fransızcadan ödünçleme biçimiyle sentaks, doğal dillerdeki cümle kurma ilke ve kurallarını inceleyen ve bu dildeki cümlelerin esnekliğini inceleyen dilbilim dalıdır.
Eski Yunanca "birlikte düzenleme, dizme" anlamına gelen sentaks terimi dilbilimde, doğal dillerde nasıl cümle oluşturulacağına dair bir kurallar ve prensipler çalışmasıdır. Bir bilim dalına ait olmasına ek olarak “Modern İrlandacanın Sözdizimi"nde olduğu gibi, sözdizim terimi herhangi bireysel bir dilin cümle yapısına hâkim olan kurallara ve prensiplere de doğrudan ilgili olarak da kullanılır. Sözdizim, dilin yatay, yani satır şeklinde dizilen bir sistem olduğunu gösterir. Bu diziliş, sesten, morfemlere, morfemlerden daha büyük öbeklere dilin her seviyesinde mevcuttur. Sözdizimin yalnız cümle seviyesini gösteren bir terim olarak kullanılması doğru ama eksik bir kullanımdır.
Sözdizimle ilgili olarak modern araştırmalar dilleri bu tür kurallara göre tanımlamaya çalışırlar. Bu bilimin çatısı altındaki çoğu uzman bütün doğal dillere uygulanacak genel bir kural bulmaya çalışmaktadırlar. Sözdizim terimi ayrıca mantık gibi matematiksel sistemlere, yapay biçimli dillere ve bilgisayar programlama dillerinin yapısına hâkim olan kuralları tanımlamada da kullanılır.
Kökeni
Türkçe "sözdizim" sözcüğü dildeki sözlerin dizilimini inceleyen bilim dalı olduğundan gelir. Türkçeye "sentaks" sözcüğü Fransızca "syntaxe" sözcüğünden geçmiştir. syntact- sözdizim demektir. Ayrıca Fransızcaya bu sözcük aynı anlamdaki Eski Yunanca syntáksis (συντάξις) sözcüğünden geçmiştir. Bu sözcük "syn+" öneki ile tássō eyleminin birleşiminden oluşmuştur. tag- τάσσω, ταγ- Grekçe düzenlemek, dizmek anlamına gelir.
Tarihi dönemler
Dilbilgisi üzerine yapılan çalışmalar modern sözdizim ortaya çıkmadan çok önceleri yazılmıştı, Pānini’nin Aṣṭādhyāyī’sinden modern sözdizimsel kuramların kapsamlılığına yaklaşımda bulunan modern öncesi çalışmalara bir örnek olarak sıklıkla bahsedilmektedir. Batıda sonraları geleneksel dilbilim olarak bilinen düşünce okulu Dionysius Thrax’in çalışmalarıyla başlar.
Yüzyıllar boyunca sözdizim üzerindeki çalışmalara ilk olarak 1660 yılında Antoine Arnauld tarafından aynı başlık altındaki bir kitapta yayınlanan grammaire générale olarak bilinen bir sistem egemen olmuştur. Bu sistem temel öncülünü dilin düşünce sürecinin doğrudan bir yansıması ve bundan dolayı bir düşünceyi en doğal şekilde tek bir yoldan ifade etme varsayımından almaktaydı. Bu yol tesadüfen tam olarak Fransızcada ifade edilen yoldu.
Bununla birlikte 19. yüzyılda tarihi-kıyaslamalı dilbilimin gelişmesiyle birlikte dilbilimciler insanların dillerinin büsbütün ayrıldığını fark ettiler ve dil ile mantık arasındaki ilişkiler hakkındaki önemli varsayımları sorguladılar. Düşünceyi en doğal haliyle ifade etmek için böyle bir şeyin olmadığı ortaya çıktı ve mantık dilin yapısı üzerindeki çalışmalarda artık güvenilir bir temel olmaktan çıktı.
Port-Royal dilbilgisi mantık üzerine yapılan sözdizim çalışmasını şekillendirdi (dahası Port-Royal Mantığı’nın temel bölümleri Grammaire générale’den kopyalandı ya da alındı). Sözdizimsel sınıflamalar mantıksal olanlarla tanımlandı ve bütün cümleler “Özne – Bağlaç – Yüklem” yapısına göre analiz edildi. Başlangıçta bu yöntem Franz Bopp gibi bazı ilk karşılaştırmacı dilbilimciler tarafından benimsendi.
Kuramsal dilbilim içinde sözdizimin ana rolü dilbilimcilerin düşündükleri kadarıyla “söz dizimsel kuramlar çağı” olarak adlandırılabilecek olan ancak 20. yüzyılda açığa kavuşmuştur. Son iki yüzyıldaki sözdizimin tarihinin önemli ve ayrıntılı bir araştırması için Graffi (2001)’nin çalışmasına bakınız.
Çağdaş kuramlar
Sözdizim konusunda birçok kuramsal yaklaşım vardır. Çoğu dilbilimci (örn. Noam Chomsky) sözdizimi insan aklında şekillenen bir dilbilim çalışması olarak kabul ettiklerinden, sözdizimi biyolojinin bir dalı olarak görürler. Diğerleri (örn. Gerald Gazdar) sözdizimi soyut bir biçimsel sistem çalışması olarak düşündüklerinden sözdizimi daha Platonist bir açıdan ele alırlar. Ama diğerleri (örn. Joseph Greenberg) diller üzerine daha geniş genellemelere ulaşmak için dilbilgisini taksonomal bir araç olarak kabul etmektedirler. Bu bilime olan ana yaklaşımların bazıları aşağıda listelenmiştir.
Üretici dilbilgisi
Üretici dilbilgisi kuramına göre dil, insan aklının yapısıdır. Üretici dilgisinin amacı bu iç dilin tam bir şeklini oluşturmaktır (i-language (iç dil) olarak da bilinir). Bu model insanlığın bütün dillerini tanımlamak için ve verilen herhangi bir telaffuzun dilbilgisel olarak öngörülmesi için kullanılabilmekteydi (bu şu demektir; telaffuzun, bir dili anadili olarak konuşan bir konuşmacının kulağına doğru tınıyı verip veremeyeceğini öngörmek). Dile olan bu yaklaşıma Noam Chomsky öncülük etmiştir. Çoğu genelleyici kuramlar (hepsi olmamasına rağmen) sözdizimi cümlelerin öğe yapısına temellendiği varsayımında bulunurlar. Üretici Dilbilgisi, iletişimci işlevlerinden çok öncelikle cümle biçimine odaklanan kuramlar arasındadır.
Dilbilimin çoğu genelleyici kuramları arasında, Chomsky kuramları:
- (Transformational Grammar) (TG) (Üretici sözdizimin özgün kuramı,1957 yılında Söz Dizimsel Yapılar’da Chomsky tarafından düzenlenmiştir)
- Yönetim ve Bağlama Kuramı (Government and Binding Theory) (GB) (çoğu 1970’lerde ve 1980’lerde Chomsky tarafından geliştirilen TG geleneğinde gözden geçirilmiştir)
- (The Minimalist Program) (MP) (Chomsky tarafından 1995’te yayınlanan GB’nin gözden geçirilmiş sürümüdür.)
Çıkış noktalarını genelleyici paradigmada bulan diğer kuramlar:
- (Generative Semantics)
- (Relational Grammar) (RG)
- (Generalized Phrase Structure Grammar) (GPSG; şimdilerde neredeyse çağdışı)
- (Head-driven Phrase Structure Grammar) (HPSG)
- (Lexical-functional grammar) (LFG)
Ulamsal dilbilgisi
Kategorik dilbilgisi sözdizimsel yapıyı dilbilgisi kurallara göre tamamlamayıp kendi içlerindeki söz dizimsel kategori özelliklerine göre tamamlayan bir yaklaşımdır. Örneğin cümleleri bir isim dizisi (Noun Phrase(NP)) ve bir fiil dizisinin (Verb Phrase(VP)) oluşturduğu bir kural tarafından meydana getirilmiş olarak değerlendirmekten ziyade, kategorik dilbilgisinde, bu tür prensipler ana kelimenin kendi kategorisi içine sokulmaktadır. Bundan dolayı geçişsiz bir fiil için sözdizimi kategorisi; fiilin giriş olarak bir isim dizisine (İD) gereksinim duyan ve çıkış olarak cümle seviyesinde bir yapı ortaya çıkaran bir işlevci olarak hareket ettiği gerçeğini ortaya koyan karmaşık bir formüldür. Bu karmaşık kategori F yerine (İD/Ö) olarak gösterilmektedir. İD/Ö; “bir İD (soldaki element) için sol tarafı araştıran ve sonuç olarak bir cümle ortaya çıkaran (sağdaki element) bir kategori” olarak okunur. Geçişli bir fiilin kategorisi bir cümle oluşturmak için iki İD (bir özne bir nesne olmak üzere)’ye gereksinim duyan bir element olarak tanımlanır. Bu (İD/(İD/Ö)) olarak gösterilir ve “bir İD (nesne) için sağ tarafı araştıran ve (İD/Ö) olan (FD’ye eşit olarak) bir fonksiyon oluşturan sonuçta İD için sol tarafı araştıran ve bir cümle oluşturan bir kategori” anlamına gelir. Üçlü olarak yan yana bitişen dilbilgisi (Tree-adjoining grammar) üç yapıyı bölüm bölüm kategoriye ekleyen kategorik bir dilbilgisidir.
Bağımlı dilbilgisi
Bağlayıcı dilbilgisi, içerisinde yapının biçimleyici bir yapıya temelleniyor olmaktan ziyade bir kelime (ana kelime) ve onun alt kolları arasındaki ilişkiler (dilbilgisel ilişkiler gibi) tarafından belirlendiği farklı bir yaklaşım tipidir. Örneğin, sözdizimsel yapı dizilere göre ilişkileri tanımlamaktan öte belli bir ismin özne ya da fiilin bir uzantısı olup olmamasına göre tanımlanır. Bağlayıcı – temellere göre bazı sözdizimi kuramları:
- Cebirsel sözdizimi
- Kelime dilbilgisi (grameri)
- Uygulayıcı dilbilgisi
Stokastik/varsayımcı dilbilgileri/ağ kuramları
Sözdizimine olan kuramsal yaklaşımlar Stokastik dilbilgileri olarak bilinen varsayımcı kuramlar üzerine temellenmektedir. Böyle bir yaklaşımın yaygın bir uygulaması sinirsel ağ (neural network) ya da iletişimsellik (connectionism) anlamına gelir. Bu yaklaşım nezdinde temellenen bazı kuramlar:
- Optimum kuramı
- Stokastik metin-dışı dilbilgisi
İşlevsel dilbilgisi
İşlevselci bakış açıları, biçime odaklanmalarına rağmen, tümcenin işlevine temellenen açıklamalar tarafından kullanılırlar (örn. iletişimsel işlevi). Bazı tipik işlevselci kuramlara aşağıdakiler de dahildir:
- İşlevsel dilbilgisi
- Prag Dilbilim Çevresi
- Sistematik işlevsel dilbilgisi
- Bilişsel dilbilgisi
- Oluşturucu dilbilgisi (CxC)
- Rol ve kaynak dilbilgisi (RRG)
- Aniden ortaya çıkan (İstemsiz) dilbilgisi
Notlar
1. Fortson IV, Benjamin W. (2004). Indo-European Language and Culture: An Introduction, Blackwell. p. 186. (hb); 1-4051-0316-7 (pb). "[The Aṣṭādhyāyī] is a highly precise and thorough description of the structure of Sanskrit somewhat resembling modern generative grammar…[it] remained the most advanced linguistic analysis of any kind until the twentieth century.".
2. Arnauld, Antoine (1683). La logique 28 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (5th ed. ed.). Paris: G. Desprez. pp. 137, "Nous avons emprunté…ce que nous avons dit…d'un petit Livre…sous le titre de Grammaire générale.".
3. Ted Briscoe, 2 May 2001, Interview with Gerald Gazdar. Retrieved 2008-06-04.
4. Chomsky, Noam. 1957. Syntactic Structures. The Hague/Paris: Mouton, p. 15.
5. Chomsky, Noam (1981/1993). Lectures on Government and Binding: The Pisa Lectures. Mouton de Gruyter. 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
6. Chomsky, Noam (1995). The Minimalist Program. MIT Press. 6 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- Brown, Keith; Jim Miller (eds.) (1996). Concise Encyclopedia of Syntactic Theories. New York: Elsevier Science. .
- Chung, Sandra (1994), "Günümüz Sözdiziminde Üretimsel Yaklaşımlar" (Çeviren: Ahmet Kocaman), Dilbilim Araştırmaları, s.145-150.
- Carnie, Andrew (2006). Syntax: A Generative Introduction. Oxford: Wiley-Blackwell. .
- Freidin, Robert; Howard Lasnik (eds.) (2006). Syntax. Critical Concepts in Linguistics. New York: Routledge. .
- Graffi, Giorgio (2001). 200 Years of Syntax. A Critical Survey. Studies in the History of the Language Sciences 98. Amsterdam: Benjamins. .
- Pesetsky, David (1994), "Yönetme ve Bağlama Kuramı", (Çeviren: Ahmet Kocaman), Dilbilim Araştırmaları, s.141-144.
Dipnotlar
Dış bağlantılar
- İnternet Ortamında Sözdizim Araştırmaları Kaynakları 29 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sozdizim soz dizimi ya da Fransizcadan oduncleme bicimiyle sentaks dogal dillerdeki cumle kurma ilke ve kurallarini inceleyen ve bu dildeki cumlelerin esnekligini inceleyen dilbilim dalidir Eski Yunanca birlikte duzenleme dizme anlamina gelen sentaks terimi dilbilimde dogal dillerde nasil cumle olusturulacagina dair bir kurallar ve prensipler calismasidir Bir bilim dalina ait olmasina ek olarak Modern Irlandacanin Sozdizimi nde oldugu gibi sozdizim terimi herhangi bireysel bir dilin cumle yapisina hakim olan kurallara ve prensiplere de dogrudan ilgili olarak da kullanilir Sozdizim dilin yatay yani satir seklinde dizilen bir sistem oldugunu gosterir Bu dizilis sesten morfemlere morfemlerden daha buyuk obeklere dilin her seviyesinde mevcuttur Sozdizimin yalniz cumle seviyesini gosteren bir terim olarak kullanilmasi dogru ama eksik bir kullanimdir Sozdizimle ilgili olarak modern arastirmalar dilleri bu tur kurallara gore tanimlamaya calisirlar Bu bilimin catisi altindaki cogu uzman butun dogal dillere uygulanacak genel bir kural bulmaya calismaktadirlar Sozdizim terimi ayrica mantik gibi matematiksel sistemlere yapay bicimli dillere ve bilgisayar programlama dillerinin yapisina hakim olan kurallari tanimlamada da kullanilir KokeniTurkce sozdizim sozcugu dildeki sozlerin dizilimini inceleyen bilim dali oldugundan gelir Turkceye sentaks sozcugu Fransizca syntaxe sozcugunden gecmistir syntact sozdizim demektir Ayrica Fransizcaya bu sozcuk ayni anlamdaki Eski Yunanca syntaksis synta3is sozcugunden gecmistir Bu sozcuk syn oneki ile tassō eyleminin birlesiminden olusmustur tag tassw tag Grekce duzenlemek dizmek anlamina gelir Tarihi donemlerDilbilgisi uzerine yapilan calismalar modern sozdizim ortaya cikmadan cok onceleri yazilmisti Panini nin Aṣṭadhyayi sinden modern sozdizimsel kuramlarin kapsamliligina yaklasimda bulunan modern oncesi calismalara bir ornek olarak siklikla bahsedilmektedir Batida sonralari geleneksel dilbilim olarak bilinen dusunce okulu Dionysius Thrax in calismalariyla baslar Yuzyillar boyunca sozdizim uzerindeki calismalara ilk olarak 1660 yilinda Antoine Arnauld tarafindan ayni baslik altindaki bir kitapta yayinlanan grammaire generale olarak bilinen bir sistem egemen olmustur Bu sistem temel onculunu dilin dusunce surecinin dogrudan bir yansimasi ve bundan dolayi bir dusunceyi en dogal sekilde tek bir yoldan ifade etme varsayimindan almaktaydi Bu yol tesadufen tam olarak Fransizcada ifade edilen yoldu Bununla birlikte 19 yuzyilda tarihi kiyaslamali dilbilimin gelismesiyle birlikte dilbilimciler insanlarin dillerinin busbutun ayrildigini fark ettiler ve dil ile mantik arasindaki iliskiler hakkindaki onemli varsayimlari sorguladilar Dusunceyi en dogal haliyle ifade etmek icin boyle bir seyin olmadigi ortaya cikti ve mantik dilin yapisi uzerindeki calismalarda artik guvenilir bir temel olmaktan cikti Port Royal dilbilgisi mantik uzerine yapilan sozdizim calismasini sekillendirdi dahasi Port Royal Mantigi nin temel bolumleri Grammaire generale den kopyalandi ya da alindi Sozdizimsel siniflamalar mantiksal olanlarla tanimlandi ve butun cumleler Ozne Baglac Yuklem yapisina gore analiz edildi Baslangicta bu yontem Franz Bopp gibi bazi ilk karsilastirmaci dilbilimciler tarafindan benimsendi Kuramsal dilbilim icinde sozdizimin ana rolu dilbilimcilerin dusundukleri kadariyla soz dizimsel kuramlar cagi olarak adlandirilabilecek olan ancak 20 yuzyilda aciga kavusmustur Son iki yuzyildaki sozdizimin tarihinin onemli ve ayrintili bir arastirmasi icin Graffi 2001 nin calismasina bakiniz Cagdas kuramlarSozdizim konusunda bircok kuramsal yaklasim vardir Cogu dilbilimci orn Noam Chomsky sozdizimi insan aklinda sekillenen bir dilbilim calismasi olarak kabul ettiklerinden sozdizimi biyolojinin bir dali olarak gorurler Digerleri orn Gerald Gazdar sozdizimi soyut bir bicimsel sistem calismasi olarak dusunduklerinden sozdizimi daha Platonist bir acidan ele alirlar Ama digerleri orn Joseph Greenberg diller uzerine daha genis genellemelere ulasmak icin dilbilgisini taksonomal bir arac olarak kabul etmektedirler Bu bilime olan ana yaklasimlarin bazilari asagida listelenmistir Uretici dilbilgisiUretici dilbilgisi kuramina gore dil insan aklinin yapisidir Uretici dilgisinin amaci bu ic dilin tam bir seklini olusturmaktir i language ic dil olarak da bilinir Bu model insanligin butun dillerini tanimlamak icin ve verilen herhangi bir telaffuzun dilbilgisel olarak ongorulmesi icin kullanilabilmekteydi bu su demektir telaffuzun bir dili anadili olarak konusan bir konusmacinin kulagina dogru tiniyi verip veremeyecegini ongormek Dile olan bu yaklasima Noam Chomsky onculuk etmistir Cogu genelleyici kuramlar hepsi olmamasina ragmen sozdizimi cumlelerin oge yapisina temellendigi varsayiminda bulunurlar Uretici Dilbilgisi iletisimci islevlerinden cok oncelikle cumle bicimine odaklanan kuramlar arasindadir Dilbilimin cogu genelleyici kuramlari arasinda Chomsky kuramlari Transformational Grammar TG Uretici sozdizimin ozgun kurami 1957 yilinda Soz Dizimsel Yapilar da Chomsky tarafindan duzenlenmistir Yonetim ve Baglama Kurami Government and Binding Theory GB cogu 1970 lerde ve 1980 lerde Chomsky tarafindan gelistirilen TG geleneginde gozden gecirilmistir The Minimalist Program MP Chomsky tarafindan 1995 te yayinlanan GB nin gozden gecirilmis surumudur Cikis noktalarini genelleyici paradigmada bulan diger kuramlar Generative Semantics Relational Grammar RG Generalized Phrase Structure Grammar GPSG simdilerde neredeyse cagdisi Head driven Phrase Structure Grammar HPSG Lexical functional grammar LFG Ulamsal dilbilgisiKategorik dilbilgisi sozdizimsel yapiyi dilbilgisi kurallara gore tamamlamayip kendi iclerindeki soz dizimsel kategori ozelliklerine gore tamamlayan bir yaklasimdir Ornegin cumleleri bir isim dizisi Noun Phrase NP ve bir fiil dizisinin Verb Phrase VP olusturdugu bir kural tarafindan meydana getirilmis olarak degerlendirmekten ziyade kategorik dilbilgisinde bu tur prensipler ana kelimenin kendi kategorisi icine sokulmaktadir Bundan dolayi gecissiz bir fiil icin sozdizimi kategorisi fiilin giris olarak bir isim dizisine ID gereksinim duyan ve cikis olarak cumle seviyesinde bir yapi ortaya cikaran bir islevci olarak hareket ettigi gercegini ortaya koyan karmasik bir formuldur Bu karmasik kategori F yerine ID O olarak gosterilmektedir ID O bir ID soldaki element icin sol tarafi arastiran ve sonuc olarak bir cumle ortaya cikaran sagdaki element bir kategori olarak okunur Gecisli bir fiilin kategorisi bir cumle olusturmak icin iki ID bir ozne bir nesne olmak uzere ye gereksinim duyan bir element olarak tanimlanir Bu ID ID O olarak gosterilir ve bir ID nesne icin sag tarafi arastiran ve ID O olan FD ye esit olarak bir fonksiyon olusturan sonucta ID icin sol tarafi arastiran ve bir cumle olusturan bir kategori anlamina gelir Uclu olarak yan yana bitisen dilbilgisi Tree adjoining grammar uc yapiyi bolum bolum kategoriye ekleyen kategorik bir dilbilgisidir Bagimli dilbilgisiBaglayici dilbilgisi icerisinde yapinin bicimleyici bir yapiya temelleniyor olmaktan ziyade bir kelime ana kelime ve onun alt kollari arasindaki iliskiler dilbilgisel iliskiler gibi tarafindan belirlendigi farkli bir yaklasim tipidir Ornegin sozdizimsel yapi dizilere gore iliskileri tanimlamaktan ote belli bir ismin ozne ya da fiilin bir uzantisi olup olmamasina gore tanimlanir Baglayici temellere gore bazi sozdizimi kuramlari Cebirsel sozdizimi Kelime dilbilgisi grameri Uygulayici dilbilgisiStokastik varsayimci dilbilgileri ag kuramlariSozdizimine olan kuramsal yaklasimlar Stokastik dilbilgileri olarak bilinen varsayimci kuramlar uzerine temellenmektedir Boyle bir yaklasimin yaygin bir uygulamasi sinirsel ag neural network ya da iletisimsellik connectionism anlamina gelir Bu yaklasim nezdinde temellenen bazi kuramlar Optimum kurami Stokastik metin disi dilbilgisiIslevsel dilbilgisiIslevselci bakis acilari bicime odaklanmalarina ragmen tumcenin islevine temellenen aciklamalar tarafindan kullanilirlar orn iletisimsel islevi Bazi tipik islevselci kuramlara asagidakiler de dahildir Islevsel dilbilgisi Prag Dilbilim Cevresi Sistematik islevsel dilbilgisi Bilissel dilbilgisi Olusturucu dilbilgisi CxC Rol ve kaynak dilbilgisi RRG Aniden ortaya cikan Istemsiz dilbilgisiNotlar1 Fortson IV Benjamin W 2004 Indo European Language and Culture An Introduction Blackwell p 186 ISBN 1 4051 0315 9 hb 1 4051 0316 7 pb The Aṣṭadhyayi is a highly precise and thorough description of the structure of Sanskrit somewhat resembling modern generative grammar it remained the most advanced linguistic analysis of any kind until the twentieth century 2 Arnauld Antoine 1683 La logique 28 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5th ed ed Paris G Desprez pp 137 Nous avons emprunte ce que nous avons dit d un petit Livre sous le titre de Grammaire generale 3 Ted Briscoe 2 May 2001 Interview with Gerald Gazdar Retrieved 2008 06 04 4 Chomsky Noam 1957 Syntactic Structures The Hague Paris Mouton p 15 5 Chomsky Noam 1981 1993 Lectures on Government and Binding The Pisa Lectures Mouton de Gruyter 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 Chomsky Noam 1995 The Minimalist Program MIT Press 6 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaBrown Keith Jim Miller eds 1996 Concise Encyclopedia of Syntactic Theories New York Elsevier Science ISBN 0 08 042711 1 Chung Sandra 1994 Gunumuz Sozdiziminde Uretimsel Yaklasimlar Ceviren Ahmet Kocaman Dilbilim Arastirmalari s 145 150 Carnie Andrew 2006 Syntax A Generative Introduction Oxford Wiley Blackwell ISBN 1 4051 3384 8 Freidin Robert Howard Lasnik eds 2006 Syntax Critical Concepts in Linguistics New York Routledge ISBN 0 415 24672 5 Graffi Giorgio 2001 200 Years of Syntax A Critical Survey Studies in the History of the Language Sciences 98 Amsterdam Benjamins ISBN 90 272 4587 8 Pesetsky David 1994 Yonetme ve Baglama Kurami Ceviren Ahmet Kocaman Dilbilim Arastirmalari s 141 144 Dipnotlar Imer Kamile Kocaman Ahmet Ozsoy Sumru 2011 Dilbilim sozlugu Istanbul Bogazici Universitesi Yayinevi s 230 ISBN 978 605 4238 53 8 Sevan Nisanyan Sozlerin SoyagaciDis baglantilarInternet Ortaminda Sozdizim Arastirmalari Kaynaklari 29 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde