Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2024) () |
İran kedisi, yuvarlak yüzü ve ufak ağzıyla ayırt edilen uzun tüylü bir kedi cinsidir.
| Fars kedisi | |
|---|---|
 | |
| Ülke | İran platosu |
| Irk standartları | |
| standardı | |
| standardı | |
| standardı | |
| standardı | |
| standardı | |
| / | standardı |
| standardı | |
İran üzerinden dünyaya dağılımı Horasan'dan ihraç edilen kedilerin 1620'li yıllarda Pietro Della Valle tarafından Ankara üzerinden İtalya'ya gelmesiyle başlamıştır. Aynı dönemde tarafından Fransa'ya da götürülmüşlerdir. Kısa bir süre sonra İngiltere'ye görülmeye başlamışlardır.
İlk dönemdeki İran kedileri İran'dan gelenler gri tüylere, Ankara'daki İran kedileri ise beyaz tüye sahiptiler.
İran kedisi geçmişi hala gizemini korumakla beraber, Mısır hiyerogliflerinde uzun tüylü bir kedi cinsinden bahsedilir, bu kedi türünün İran kedisi olduğu düşünülmektedir. (Tüm uzun tüylü kedi cinslerinin kökeni halen gizemini korumaktadır.)
Son dönemdeki İran kedileri üzerindeki genetik araştırmalar günümüzün İran kedilerinin genlerinin Doğu Avrupa kedilerine bağlı olduğunu göstermektedir, son genetik değişiklikleri gösteren, Güneydoğu'dan dağılım gösteren, İran kedisi zamanla genetik imzasını yitirmiştir.
Fiziksel özellikleri
- İran kedileri baş yapısı düzdür.
- Yassı bir burun şekline sahiptir.
- Tüyleri yumuşak ve uzundur.
- Gövde yapıları kısadır.
- Küçük yapılı bacaklara sahiptir.
Dağılımı
1900'lü yıllarda Amerika'ya götürülmeden önce, 1871 Yılında İngiltere'nin Londra şehrinde tarafından düzenlenen kedi şovunda tanıtılmıştır. O dönem İran Kedisi tür standartları olarak kısa yüzlü (Short-face) kedi cinsi olarak adlandırılır. Fakat yine de o dönemdeki İran kedileri, günümüzün düz suratlı İran kedilerinin aksine daha çıkık yüz yapısına sahiptiler. Yine o dönemde araştırmacılar İran kedisini Ankara kedisinden ayırt etmek için çalışmalarda bulunmuşlar sonrasında İran kedisi tür standartları 1889 yılında Harrison Weir tarafından yayınlanmıştır. Weir, İran kedisinin Ankara kedisinden farklı olarak uzun kuyruklu, kaba tüylere sahip, büyük kafa yapısı ve kulakları yukarı doğru daha az sivri olduğunu belirtmiştir.
Kalıtsal hastalıklar
Bazı ülkelerde İran kedi nüfusunun yarısını etkileyen kalıtsal Polikistik böbrek hastalığı yaygındır. Burun/yüz yapılarının içeri doğru eğrilmesinden dolayı hırıltılı nefes alma ve göz kanalları tıkanıklığı göz yaşı/sıvısının dışarı akmasına neden olur. İran kedilerinde bu göz akıntısı temizlenmez ise göz enfeksiyonu oluşabilir ve körlük meydana gelir.
Geleneksel İran kedisi (traditional Persian/doll-face Persian)
Aşırı fiziksel değişiklikleri olmayan özgün ve orijinal İran kedisini tanımlamak için kullanılır.
Amerika, Almanya ve İtalya'daki ve dünyanın diğer bölgelerindeki yetiştiriciler İran kedisini standartların dışında gelişime tabi tutarak düz-burun peke-yüz veya aşırı türler üretmişlerdir, bunun sonucu olarak İran kedisi adı korunarak ( (CFA) dahil) iki farklı gene sahip kedi türü ortaya çıkmıştır. Günümüzde basık suratlı tür modern İran kedisi olarak görülmektedir. Böylece geleneksel İran kedileri geçmişteki İran kedilerine de atıfta bulunarak tekrar adlandırılmışlardır (Aynı isimlendirme Siyam kedi türü içinde gerçekleşmiştir.)
İran Şov kedisi (düz-basık surat/show Persian/peke-face/modern İran/ultra-typing)
1950'lerin sonlarında sarı İran kedilerinde kendiliğinden gelişen bir mutasyon yüz kemik yapılarında basıklık yarattı. Düz yüzlü Pekinez köpeğine benzediğinden dolayı bu tür peke-faced olarak adlandırıldı. 1990'ların ortalarında bu türde ciddi sağlık sorunları görülmeye başlandı. Buna rağmen yetiştiricilerin basık suratlı İran kedilerini üretmelerinden alıkoymadı.
Basık yüzlü modern İran kedileri gösteri, şov ve yarışma alanlarında popüler olurken halkın çoğu geleneksel İran kedilerini tercih etmekte.
Alt türler
Himalayan (Colorpoint Longhair)
1950 yılında İran kedisinin Siyam kedisi ile eşleştirilmesi sonucu İran kedisi vücut şeklinde, Siyam kedisi renklerinde doğan yavrulara isimlendirilmesi yapılmıştır. Himalayan 1984 yılına kadar Amerika da ayrı bir tür sayılmaktaydı, CFA'nın olaya dahil olmasıyla bu tür İran kedisi olarak adlandırıldı. Birçok yetiştirici İran kedi ırkına çaprazlama doğan yavruların girmesinden dolayı mutsuz olduklarını belirtmişlerdir.
Exotic Shorthair
1950'ler de kedi türünü geliştirmek amacıyla gizlice İran kedisi kullanılmıştır. Bu tür kısa zamanda yarışmalarda da tanınmaya başlanmıştı, diğer yetiştiriciler yarışmalara melez kedi ırklarının dahil edilmesinden pek mutlu olmadılar. 1966 yılında CFA bu türü Exotic Shorthair olarak yeni bir kedi türü olarak sınıflandırmıştır. Bu tür birçok yönden mizaç ve yapıları dahil, uzun tüyleri hariç İran kedilerine benzemektedir. İran kedilerin deki birçok sağlık problemini de miras almıştır. İran kedileri gibi tembel karakteristiğe sahiptirler.
İran kedilerinin eşleştirildiğinden dolayı dört de bir şans bu türde uzun tüyler görülebilir. Fakat bu doğan yavruları İran kedisi olarak kabul etse de aksine CFA tarafından İran kedisi olarak kabul edilmezler. Diğer kuruluşlar tarafından ayrı olarak Exotic Longhair olarak adlandırdılar.
Chinchilla
Amerika'da Silver Persian (Gümüş İran kedisi) olarak bilinse de ayrı bir tür Sterling isminde adlandırılmak istenmiştir fakat bu kabul görmemiştir. CFA tarafından İran kedisi sayılıp, Gümüş ve Altın İran kedileri olarak adlandırılmaktadır. Güney Afrika'da ise (SACC) kuruluşu tarafından safkan Chinchilla ve Chinchilla Longhair olarak kayıtaltına alınmıştır. Chinchilla, İran kedisine nazaran burnu hafifçe daha uzundur bunun sonucun da İran kedilerin de görülen nefes alma zorlukları ve göz akıntıları bu türde görülmez. Siyah renkli tüyleri şeffaftır, bir diğer ayırt edici özelliği ise mavi-yeşil veya yeşil gözler yavrularda ise mavi veya mavi-mor göz renkleri görülür.
Karakterisik özellikleri
Şov-tarzı İran kedileri son derece ince uzun tüylere ve yeleye, kısa bacaklara, birbirinden ayrı kulaklara, büyük gözlere, küçük ağız çevresi ve geniş kafa yapısına sahiptirler. İran kedileri farklı renklere ve izlere sahip olabilirler.
İran kedileri oldukça sessiz kedi olarak lanse edilirler. Doğası gereği sakin olduklarından apartman yaşamına uygundurlar. Himalayan türü Siyam kedisi özelliklerinden dolayı daha aktiflerdir. Kedi sahipleri tarafından safkan olmayan kedilere nazaran sahiplerine daha yakın ve sevgi dolu, yabancılara karşı daha sevecen, temizlik, öngörülebilirlik, ses, yiyeceklerde titizlik olarak daha yüksek puan almıştır.
Ömür
İsveç Hayvan Sağlığı kuruluşundan alınan bilgiye göre; İran kedisi grubuna dahil türlerin ortalama yaşam süresi 12.5 yıldır. Bu gruba dahil kedilerin %76'sı 10 yıl ve daha fazla, %52'lik kesim ise 12.5 yıl ve daha fazla yaşam süresine sahiptirler. İngiltere'deki veteriner klinik verilerine göre ise ortalama yaşam süreleri 12 ila 17 arası ortalama 14.1 yıldır.
Sağlık
Modern İran kedileri geniş oval kafatasına, kısa yüz ve buruna sahip olduklarından bu yüz yapısından dolayı nefes alma zorlukları, cilt, göz problemleri ve doğum zorlukları görülmektedir. Anatomik anormalliklerden ötürü nefes alma zorlukları görülebilir, kusurlu gözyaşı kanalları gözyaşlarının yüzünden akmasına sebep olur (Epiphora). Bu durum kozmetik olarak görülse de daha ciddi sonuçlara sebebiyet verebilir, göz kapaklarının içeriye doğru kapanarak korneaya sürtmesi ve yırtılmasına, ağrıya, enfeksiyona, kornea hasarına sebebiyet verebilir. Kapalı doğum kanalı veya zor doğum İran kedilerinde nispeten görülebilir. Bu nedenle ölü doğum oranı . %16.1, %22.1 arasında değişirken bu durum normalden daha yüksektir, 1973 yılı araştırmaları %29.2 yavru ölüm oranı ortaya koymuştur. 2010 yılında yapılan veterinerlik çalışmaları kısa kafa yapısından kaynaklı ciddi sağlık sorunları çıktığını belirtmiştir.
BBC TV kanalında yayınlanan adlı programda veterinerler ve hayvan hakları derneklerinin yetiştiriciler üzerindeki baskıları bir yana İran kedileri sağlık sorunlarının en çok etkisinde kalan kedi ırklarından biri seçilmiştir. Hayvan hakları savunucuları, aşırı yüz yapısına sahip modern İran kedilerinin hastalıklarından dolayı üreme standartlarında değişiklik ve sınırlandırılması talebinde bulundu. GCCF, TICA ve FIFe dernekleri bu cinsin burun kanallarının açık olması ve bu kanallardan havanın kolayca geçebilmesi gerektiğini bildirdi. Alman hayvan hakları savunucuları ise basık suratlı kedi türünün tamamen yasaklanması gerektiği yönünde bildiride bulundular.
Yetişkin İran kedilerin de %36, %49 oranda Polikistik böbrek hastalığı görülür. , Himalayan özellikle otozomal dominant polikistik böbrek hastalığından muzdariptir. Kistler zamanla gelişip büyüyüp böbrek dokularının yerini alır, bu durum böbreğin büyümesine sebep olur. İleri zamanlarda ortalama 7 yaşlarında böbrek yetmezliği görülür. (3 ila 10 yaş arası görülebilir) Belirtilerini aşırı sıvı alımı ve sık sık idrara çıkma, iştahta azalma, kilo kaybı ve depresyon olarak belli eder. Bu hastalığa ırk da bulunan PKD geni sebep olmaktadır. DNA testi sayesinde sonucu negatif olan kedilerin üremesine izin verilmesi, bu hastalığın yayılımının durması ve gelecek nesillerde bu hastalığın kaybolması mümkün kılabilir.
Hipertrofik kardiyomiyopati, tüm kedilerde görülen yaygın bir hastalıktır. Maine Coon ve American Shorthair türlerinde kalıtsaldır, büyük olasılık İran kedilerinde de bu durum böyledir. Bu hastalık sol kalp içi boşluğunda kalınlaşmaya sebep olur, bazı durumlarda ani ölüme sebebiyet verebilir. Erkek ve yaşlı kediler bu durumdan etkilenme eğilimleri daha fazladır. Raporlara göre İran kedileri %6.5 oranda etkilendiği görülmektedir. Bu hastalığın görüldüğü kedilerin üremesi engellenerek hastalığın kalıtsallığını kaybetmesi sağlanabilir.
Sıklıkla modern İran kedilerinde görülen çene yapası sebebiyle mamalarını yemede zorlandığı görülebilir. Bu sebepten ötürü kedi maması üreticileri İran kedilerine özel yapıdaki mamaları piyasaya sürdüğü görülmektedir.
Bakım
Uzun tüylerinden dolayı bakımı zordur, tüylerdeki dolanıklıkları engellemek için düzenli olarak sık sık taranmaya ihtiyaç duyarlar. Her ne kadar İran kedileri kendilerini temizlese de sahipleri yıkama gereği duyabilirler. Alternatif olarak tıraş ettirdikleri görülmektedir. Sahipleri gözlerini kabuklaşmayı önlemek ve akıntılardan dolayı düzenli temizlerler.
Kaynakça
- ^ Digard, Jean-Pierre. "CAT II. Persian Cat". Encyclopaedia Iranica. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2023.
- ^ Floor, Willem (2023). "A Note on Persian Cats". Iranian Studies. Carfax Publishinh. 36: 27-42. doi:10.1080/021086032000062866A. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2023.
- ^ "Persian Cat Information | Persian Cat Corner". Persian Cat Resource. 13 Şubat 2017. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
- ^ Baggaley, Ann; Goddard, Jolyon; John, Katie (2014). First American (Ed.). The cat encyclopedia - the definitive visual guide. Londra: . ISBN . OCLC 859882932. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
- ^ admin (8 Temmuz 2022). . PETDOSY. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Iran kedisi haber gazete kitap akademik JSTOR Ocak 2024 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Iran kedisi yuvarlak yuzu ve ufak agziyla ayirt edilen uzun tuylu bir kedi cinsidir Fars kedisiUlkeIran platosuIrk standartlaristandardistandardistandardistandardistandardi standardistandardi Iran uzerinden dunyaya dagilimi Horasan dan ihrac edilen kedilerin 1620 li yillarda Pietro Della Valle tarafindan Ankara uzerinden Italya ya gelmesiyle baslamistir Ayni donemde tarafindan Fransa ya da goturulmuslerdir Kisa bir sure sonra Ingiltere ye gorulmeye baslamislardir Ilk donemdeki Iran kedileri Iran dan gelenler gri tuylere Ankara daki Iran kedileri ise beyaz tuye sahiptiler Iran kedisi gecmisi hala gizemini korumakla beraber Misir hiyerogliflerinde uzun tuylu bir kedi cinsinden bahsedilir bu kedi turunun Iran kedisi oldugu dusunulmektedir Tum uzun tuylu kedi cinslerinin kokeni halen gizemini korumaktadir Son donemdeki Iran kedileri uzerindeki genetik arastirmalar gunumuzun Iran kedilerinin genlerinin Dogu Avrupa kedilerine bagli oldugunu gostermektedir son genetik degisiklikleri gosteren Guneydogu dan dagilim gosteren Iran kedisi zamanla genetik imzasini yitirmistir Fiziksel ozellikleriIran kedileri bas yapisi duzdur Yassi bir burun sekline sahiptir Tuyleri yumusak ve uzundur Govde yapilari kisadir Kucuk yapili bacaklara sahiptir Dagilimi1900 lu yillarda Amerika ya goturulmeden once 1871 Yilinda Ingiltere nin Londra sehrinde tarafindan duzenlenen kedi sovunda tanitilmistir O donem Iran Kedisi tur standartlari olarak kisa yuzlu Short face kedi cinsi olarak adlandirilir Fakat yine de o donemdeki Iran kedileri gunumuzun duz suratli Iran kedilerinin aksine daha cikik yuz yapisina sahiptiler Yine o donemde arastirmacilar Iran kedisini Ankara kedisinden ayirt etmek icin calismalarda bulunmuslar sonrasinda Iran kedisi tur standartlari 1889 yilinda Harrison Weir tarafindan yayinlanmistir Weir Iran kedisinin Ankara kedisinden farkli olarak uzun kuyruklu kaba tuylere sahip buyuk kafa yapisi ve kulaklari yukari dogru daha az sivri oldugunu belirtmistir Kalitsal hastaliklarBazi ulkelerde Iran kedi nufusunun yarisini etkileyen kalitsal Polikistik bobrek hastaligi yaygindir Burun yuz yapilarinin iceri dogru egrilmesinden dolayi hiriltili nefes alma ve goz kanallari tikanikligi goz yasi sivisinin disari akmasina neden olur Iran kedilerinde bu goz akintisi temizlenmez ise goz enfeksiyonu olusabilir ve korluk meydana gelir Geleneksel Iran kedisi traditional Persian doll face Persian Asiri fiziksel degisiklikleri olmayan ozgun ve orijinal Iran kedisini tanimlamak icin kullanilir Amerika Almanya ve Italya daki ve dunyanin diger bolgelerindeki yetistiriciler Iran kedisini standartlarin disinda gelisime tabi tutarak duz burun peke yuz veya asiri turler uretmislerdir bunun sonucu olarak Iran kedisi adi korunarak CFA dahil iki farkli gene sahip kedi turu ortaya cikmistir Gunumuzde basik suratli tur modern Iran kedisi olarak gorulmektedir Boylece geleneksel Iran kedileri gecmisteki Iran kedilerine de atifta bulunarak tekrar adlandirilmislardir Ayni isimlendirme Siyam kedi turu icinde gerceklesmistir Iran Sov kedisi duz basik surat show Persian peke face modern Iran ultra typing 1950 lerin sonlarinda sari Iran kedilerinde kendiliginden gelisen bir mutasyon yuz kemik yapilarinda basiklik yaratti Duz yuzlu Pekinez kopegine benzediginden dolayi bu tur peke faced olarak adlandirildi 1990 larin ortalarinda bu turde ciddi saglik sorunlari gorulmeye baslandi Buna ragmen yetistiricilerin basik suratli Iran kedilerini uretmelerinden alikoymadi Basik yuzlu modern Iran kedileri gosteri sov ve yarisma alanlarinda populer olurken halkin cogu geleneksel Iran kedilerini tercih etmekte Alt turlerHimalayan Colorpoint Longhair 1950 yilinda Iran kedisinin Siyam kedisi ile eslestirilmesi sonucu Iran kedisi vucut seklinde Siyam kedisi renklerinde dogan yavrulara isimlendirilmesi yapilmistir Himalayan 1984 yilina kadar Amerika da ayri bir tur sayilmaktaydi CFA nin olaya dahil olmasiyla bu tur Iran kedisi olarak adlandirildi Bircok yetistirici Iran kedi irkina caprazlama dogan yavrularin girmesinden dolayi mutsuz olduklarini belirtmislerdir Exotic Shorthair 1950 ler de kedi turunu gelistirmek amaciyla gizlice Iran kedisi kullanilmistir Bu tur kisa zamanda yarismalarda da taninmaya baslanmisti diger yetistiriciler yarismalara melez kedi irklarinin dahil edilmesinden pek mutlu olmadilar 1966 yilinda CFA bu turu Exotic Shorthair olarak yeni bir kedi turu olarak siniflandirmistir Bu tur bircok yonden mizac ve yapilari dahil uzun tuyleri haric Iran kedilerine benzemektedir Iran kedilerin deki bircok saglik problemini de miras almistir Iran kedileri gibi tembel karakteristige sahiptirler Iran kedilerinin eslestirildiginden dolayi dort de bir sans bu turde uzun tuyler gorulebilir Fakat bu dogan yavrulari Iran kedisi olarak kabul etse de aksine CFA tarafindan Iran kedisi olarak kabul edilmezler Diger kuruluslar tarafindan ayri olarak Exotic Longhair olarak adlandirdilar Chinchilla Amerika da Silver Persian Gumus Iran kedisi olarak bilinse de ayri bir tur Sterling isminde adlandirilmak istenmistir fakat bu kabul gormemistir CFA tarafindan Iran kedisi sayilip Gumus ve Altin Iran kedileri olarak adlandirilmaktadir Guney Afrika da ise SACC kurulusu tarafindan safkan Chinchilla ve Chinchilla Longhair olarak kayitaltina alinmistir Chinchilla Iran kedisine nazaran burnu hafifce daha uzundur bunun sonucun da Iran kedilerin de gorulen nefes alma zorluklari ve goz akintilari bu turde gorulmez Siyah renkli tuyleri seffaftir bir diger ayirt edici ozelligi ise mavi yesil veya yesil gozler yavrularda ise mavi veya mavi mor goz renkleri gorulur Karakterisik ozellikleriSov tarzi Iran kedileri son derece ince uzun tuylere ve yeleye kisa bacaklara birbirinden ayri kulaklara buyuk gozlere kucuk agiz cevresi ve genis kafa yapisina sahiptirler Iran kedileri farkli renklere ve izlere sahip olabilirler Iran kedileri oldukca sessiz kedi olarak lanse edilirler Dogasi geregi sakin olduklarindan apartman yasamina uygundurlar Himalayan turu Siyam kedisi ozelliklerinden dolayi daha aktiflerdir Kedi sahipleri tarafindan safkan olmayan kedilere nazaran sahiplerine daha yakin ve sevgi dolu yabancilara karsi daha sevecen temizlik ongorulebilirlik ses yiyeceklerde titizlik olarak daha yuksek puan almistir OmurIsvec Hayvan Sagligi kurulusundan alinan bilgiye gore Iran kedisi grubuna dahil turlerin ortalama yasam suresi 12 5 yildir Bu gruba dahil kedilerin 76 si 10 yil ve daha fazla 52 lik kesim ise 12 5 yil ve daha fazla yasam suresine sahiptirler Ingiltere deki veteriner klinik verilerine gore ise ortalama yasam sureleri 12 ila 17 arasi ortalama 14 1 yildir SaglikModern Iran kedileri genis oval kafatasina kisa yuz ve buruna sahip olduklarindan bu yuz yapisindan dolayi nefes alma zorluklari cilt goz problemleri ve dogum zorluklari gorulmektedir Anatomik anormalliklerden oturu nefes alma zorluklari gorulebilir kusurlu gozyasi kanallari gozyaslarinin yuzunden akmasina sebep olur Epiphora Bu durum kozmetik olarak gorulse de daha ciddi sonuclara sebebiyet verebilir goz kapaklarinin iceriye dogru kapanarak korneaya surtmesi ve yirtilmasina agriya enfeksiyona kornea hasarina sebebiyet verebilir Kapali dogum kanali veya zor dogum Iran kedilerinde nispeten gorulebilir Bu nedenle olu dogum orani 16 1 22 1 arasinda degisirken bu durum normalden daha yuksektir 1973 yili arastirmalari 29 2 yavru olum orani ortaya koymustur 2010 yilinda yapilan veterinerlik calismalari kisa kafa yapisindan kaynakli ciddi saglik sorunlari ciktigini belirtmistir BBC TV kanalinda yayinlanan adli programda veterinerler ve hayvan haklari derneklerinin yetistiriciler uzerindeki baskilari bir yana Iran kedileri saglik sorunlarinin en cok etkisinde kalan kedi irklarindan biri secilmistir Hayvan haklari savunuculari asiri yuz yapisina sahip modern Iran kedilerinin hastaliklarindan dolayi ureme standartlarinda degisiklik ve sinirlandirilmasi talebinde bulundu GCCF TICA ve FIFe dernekleri bu cinsin burun kanallarinin acik olmasi ve bu kanallardan havanin kolayca gecebilmesi gerektigini bildirdi Alman hayvan haklari savunuculari ise basik suratli kedi turunun tamamen yasaklanmasi gerektigi yonunde bildiride bulundular Yetiskin Iran kedilerin de 36 49 oranda Polikistik bobrek hastaligi gorulur Himalayan ozellikle otozomal dominant polikistik bobrek hastaligindan muzdariptir Kistler zamanla gelisip buyuyup bobrek dokularinin yerini alir bu durum bobregin buyumesine sebep olur Ileri zamanlarda ortalama 7 yaslarinda bobrek yetmezligi gorulur 3 ila 10 yas arasi gorulebilir Belirtilerini asiri sivi alimi ve sik sik idrara cikma istahta azalma kilo kaybi ve depresyon olarak belli eder Bu hastaliga irk da bulunan PKD geni sebep olmaktadir DNA testi sayesinde sonucu negatif olan kedilerin uremesine izin verilmesi bu hastaligin yayiliminin durmasi ve gelecek nesillerde bu hastaligin kaybolmasi mumkun kilabilir Hipertrofik kardiyomiyopati tum kedilerde gorulen yaygin bir hastaliktir Maine Coon ve American Shorthair turlerinde kalitsaldir buyuk olasilik Iran kedilerinde de bu durum boyledir Bu hastalik sol kalp ici boslugunda kalinlasmaya sebep olur bazi durumlarda ani olume sebebiyet verebilir Erkek ve yasli kediler bu durumdan etkilenme egilimleri daha fazladir Raporlara gore Iran kedileri 6 5 oranda etkilendigi gorulmektedir Bu hastaligin goruldugu kedilerin uremesi engellenerek hastaligin kalitsalligini kaybetmesi saglanabilir Siklikla modern Iran kedilerinde gorulen cene yapasi sebebiyle mamalarini yemede zorlandigi gorulebilir Bu sebepten oturu kedi mamasi ureticileri Iran kedilerine ozel yapidaki mamalari piyasaya surdugu gorulmektedir BakimUzun tuylerinden dolayi bakimi zordur tuylerdeki dolanikliklari engellemek icin duzenli olarak sik sik taranmaya ihtiyac duyarlar Her ne kadar Iran kedileri kendilerini temizlese de sahipleri yikama geregi duyabilirler Alternatif olarak tiras ettirdikleri gorulmektedir Sahipleri gozlerini kabuklasmayi onlemek ve akintilardan dolayi duzenli temizlerler Kaynakca Digard Jean Pierre CAT II Persian Cat Encyclopaedia Iranica 11 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2023 Floor Willem 2023 A Note on Persian Cats Iranian Studies Carfax Publishinh 36 27 42 doi 10 1080 021086032000062866A 11 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2023 Persian Cat Information Persian Cat Corner Persian Cat Resource 13 Subat 2017 31 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2024 Baggaley Ann Goddard Jolyon John Katie 2014 First American Ed The cat encyclopedia the definitive visual guide Londra ISBN 9781465419590 OCLC 859882932 26 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2024 admin 8 Temmuz 2022 PETDOSY 2 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2023