Ali Püsküllüoğlu (1 Ocak 1935, Kadirli, Osmaniye - 24 Haziran 2008, Ankara), Türk yazar, şair ve sözbilimcidir.
Ali Püsküllüoğlu | |
---|---|
Doğum | 1 Ocak 1935 Kadirli, Osmaniye, Türkiye |
Ölüm | 24 Haziran 2008 (73 yaşında) Ankara, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Meslek | Yazar, şair, sözbilimci |
Hayatı
1 Ocak 1935'te o dönemde Adana iline bağlı olan Kadirli’de doğdu. Ailesi çiftçiydi. İlk ve orta okulu Kadirli’de okudu. ’nde sürdürdüğü öğrenimini, sağlığı nedeniyle yarıda bırakarak Kadirli'de, Adana’da ve İstanbul'da çeşitli işlerde çalıştı. Bunlar arasında çiftçilik, gazete satıcılığı, sinema biletçiliği, avukat yazmanlığı, redaktörlük, gazetecilik ve yayımcılık sayılabilir.
İstanbul’da Çevre Yayınevi’ni kurdu (1959). Kadirli’de adlı haftalık bir gazete çıkardı (29 Temmuz 1960, 12 sayı). 1960-83 arasında Türk Dil Kurumu'nda Yayın ve Tanıtma Kolu uzmanı olarak çalıştı, Kurum’a 1983'te el konulması üzerine istifa ederek ayrıldı. O tarihten sonra dil ve yazın çalışmalarını Ankara’da sürdürdü.
Ankara Radyosu’nda "Kitap Saati"ni (1962-63) ve Türkiye Radyoları’nda Türk Dil Kurumu adına "Arı Dile Doğru","Ana Dilimiz", "Öz Dilimiz" programlarını hazırladı (1963-66). Türkiye Radyoları’nda her akşam olmak üzere bir yıl süreyle yayımlanan, Atatürk’ün Söylev’ini ilk kez günümüz diline aktararak sunanlar arasındaydı.
Ulus gazetesinin haftalık sanat-edebiyat sayfasını yönetti (Nisan 1970-Nisan 1971, 51 sayı); Halkçı gazetesinin sanat-edebiyat sayfasını yönetti (1973); şiir dergisi Yusufçuk‘u çıkardı (Ocak 1979-Aralık 1980, 24 sayı). Türk Dili dergisinin yazı kurullarında yer aldı. Çağdaş Türk Dili dergisinin kurulmasına önayak oldu ve dergiyi genel yayın yönetmeni olarak bir süre yönetti. Hürriyet topluluğunun yayımladığı Hürgün gazetesinde serbest yazar olarak çalıştı (1985).
Öz Türkçe Sözlük kitabı 12 Mart döneminde toplatıldı ve bir buçuk yıl süren yargılama sonunda aklandı. Çocuklar için bir Türk şiiri seçkisi olan ve Kültür Bakanlığı’nca yayımlanan Kırlangıcın Kanat Vuruşu da 12 Eylül döneminde savcılıkça soruşturuldu ve kitap hakkında takipsizlik kararı verildi.
Dil Derneği’nin ve Edebiyatçılar Derneği’nin kurucularındandır.
24 Haziran 2008 tarihinde, uzun süredir tedavi gördüğü evinde yaşamını kaybetti. Cenazesi, 25 Haziran 2008 Çarşamba günü öğle namazının ardından Ankara Küçükesat Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Gölbaşı Mezarlığında toprağa verildi.
Şiirleri
Türk edebiyatının çalışkan şairleri arasındadır. Ülkü Tamer, Turgut Uyar ve Edip Cansever şiirlerine benzer özellikler taşıyan ilk şiirleriyle İkinci Yeni şiirinin ölçülü, dengeli bir şairi olarak göründü. 1970 sonrasında tümüyle yeni bir şiire yöneldi. 1970 sonrasının toplumsal olgu ve olaylarını ele alan bu şiir, bir halk türküsü yalınlığı kazandı. Şiirlerinde yer yer Behçet Necatigil'in "" yapısını da uyguladı.
İlk şiiri Kadirli'de Oba gazetesinde yayımlanmıştı (1950), Dergilerde ilk şiiri Haziran 1951’de Kaynak dergisinde çıktı. Doğayı, sevgiyi ve toplumsal sorunları işlediği şiirlerini ve yazılarını Varlık, Hisar, Türk Düşüncesi, Türk Sanatı, İstanbul, Değişim, Türk Dili, Papirüs, Dost, Oluşum, Hürriyet Gösteri, Milliyet Sanat Dergisi, Yusufçuk, Yazko Edebiyat, Çağdaş Türk Dili, Adam Sanat vb. dergileriyle Akşam, Vatan, Cumhuriyet, Ulus, Yeni Halkçı, Hürgün ve Milliyet gazetelerinde yayımladı.
"Mağara/Dağ Başı" adlı radyo oyunu Türkiye Radyoları’nda, İngilizceden çevirdiği tek perdelik oyunlar Türk Dili dergisinde yayımlandı.
İlk şiirlerinde halk şiirinin düşünce ve duyarlığından yararlandı; 1960'tan itibaren şiirlerinde İkinci Yeni ve toplumcu şiir anlayışının olanaklarını kullanarak açık ve yalın bir anlatımla kendi şiirini kurdu. Bir söyleşisinde "Benim şiirim, benim kuşağımın şiiri, herkesi ilgilendirmeyen şiirdir. Benim şiirim sessizliğin, usun ve karanlığın tadının şiiridir" dedi. Şiirinin özelliği "yalın bir Türkçeyle yazılmış, çok yalın, iç uyaklı, tartımlı dizelerden oluşan, yapısı sağlam, şiirimizdeki yenilikleri dikkatle izleyerek kendi şiirinin potasında eriten, toplumsal tarihi de kapsayan, zamana dayanıklı, söyleşi edası taşıyan şiirler." olarak özetlenebilir. Şiiri için Cemal Süreyya şöyle der: "İlk şiirleriyle halk şiirine yakındır. Daha sonra İkinci Yeni’nin imge anlayışına katılmış, sonra da, toplumcu bir şiire uzanmak istemiştir. Ama her şiirinde Anadolu duyarlığının merkezde olduğu görülür."
Şiirleri İngilizce, Arapça, Fransızca, Rusça, İsveççe, Sırpça gibi dillere çevrildi. Şiirleri, anlatıları ders kitaplarında yer aldı. Bilim ve Ütopya dergisi "İz Bırakanlar" bölümünden birini ona ayırdı (Nisan 2004). dergisi, ayrıntılı özgeçmişini ve kendisiyle ilgili geniş bir kaynakçayı okurlarına sundu (Mayıs 2004). Dil Derneği, dergisinin Ekim 2008 sayısını Ali Püsküllüoğlu Özel Sayısı olarak yayımladı. Söz konusu özel sayıda Ali Püsküllüoğlu'nun özgeçmişi ve yapıtları üzerine çeşitli yazılar yer almaktadır. Bir şiir dergisi olan Dize de Haziran 2004 sayısını "Ali Püsküllüoğlu Özel Sayısı" olarak yayımladı.
Şiir kitapları
- Pembe Beyaz (1955)
- Aydınlık içinde (1956)
- Karanfilli Saksı (1958)
- Uzun Atlar Denizi (1962)
- Sırtımızda Kızgın Güneş (1965)
- Unutma Onları (1976)
- Yaz ve Yağmur (1978)
- Gül Sevgili Yurdum (1983)
- Babadat (Toplu Şiirler, 1950-1997)
Sözlük çalışmaları
Ozanlığının yanı sıra dil ve sözlük alanındaki çalışmalarıyla da kendini kabul ettirmiştir. Sözlük çalışmalarına 1963’te başladı ve ilk sözlüğü olan Öz Türkçe Sözlük 1966’da yayımlandı. O zamandan bu yana, kırk yılı aşan bir süre içinde, yirmiyi aşan sayıda ve çeşitli boyutta sözlükleri yayımlandı. Bunların ve şiir kitaplarının birçok baskısı yapıldı.
Ödülleri
- 1981 - TDK Çocuk Yazını Ödülü (Nasrettin Hoca ile)
- 1983 - (Gül Sevgili Yurdum ile)
- 2005 - Yunus Nadi Şiir Ödülü (Zamansız dosyasıyla)
- 2005 - İzmir Türkçeye Emek Ödülü (Dil dalında)
Kaynakça
- ^ . Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Dil Derneği Kurucuları". www.dildernegi.org.tr. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ "Ali Püsküllüoğlu son yolculuğuna uğurlandı". Hürriyet. 25 Haziran 2008. 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ "Yunus Nadi Roman Ödülü Günel'e". Hürriyet. 23 Haziran 2005. 8 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2023.
- ^ "İzmir Türkçeye Emek Ödülleri". www.dildernegi.org.tr. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2023.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Ali Püsküllüoğlu ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- []
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Puskulluoglu 1 Ocak 1935 Kadirli Osmaniye 24 Haziran 2008 Ankara Turk yazar sair ve sozbilimcidir Ali PuskulluogluDogum1 Ocak 1935 1935 01 01 Kadirli Osmaniye TurkiyeOlum24 Haziran 2008 73 yasinda Ankara TurkiyeMilliyetTurkMeslekYazar sair sozbilimciHayati1 Ocak 1935 te o donemde Adana iline bagli olan Kadirli de dogdu Ailesi ciftciydi Ilk ve orta okulu Kadirli de okudu nde surdurdugu ogrenimini sagligi nedeniyle yarida birakarak Kadirli de Adana da ve Istanbul da cesitli islerde calisti Bunlar arasinda ciftcilik gazete saticiligi sinema biletciligi avukat yazmanligi redaktorluk gazetecilik ve yayimcilik sayilabilir Istanbul da Cevre Yayinevi ni kurdu 1959 Kadirli de adli haftalik bir gazete cikardi 29 Temmuz 1960 12 sayi 1960 83 arasinda Turk Dil Kurumu nda Yayin ve Tanitma Kolu uzmani olarak calisti Kurum a 1983 te el konulmasi uzerine istifa ederek ayrildi O tarihten sonra dil ve yazin calismalarini Ankara da surdurdu Ankara Radyosu nda Kitap Saati ni 1962 63 ve Turkiye Radyolari nda Turk Dil Kurumu adina Ari Dile Dogru Ana Dilimiz Oz Dilimiz programlarini hazirladi 1963 66 Turkiye Radyolari nda her aksam olmak uzere bir yil sureyle yayimlanan Ataturk un Soylev ini ilk kez gunumuz diline aktararak sunanlar arasindaydi Ulus gazetesinin haftalik sanat edebiyat sayfasini yonetti Nisan 1970 Nisan 1971 51 sayi Halkci gazetesinin sanat edebiyat sayfasini yonetti 1973 siir dergisi Yusufcuk u cikardi Ocak 1979 Aralik 1980 24 sayi Turk Dili dergisinin yazi kurullarinda yer aldi Cagdas Turk Dili dergisinin kurulmasina onayak oldu ve dergiyi genel yayin yonetmeni olarak bir sure yonetti Hurriyet toplulugunun yayimladigi Hurgun gazetesinde serbest yazar olarak calisti 1985 Oz Turkce Sozluk kitabi 12 Mart doneminde toplatildi ve bir bucuk yil suren yargilama sonunda aklandi Cocuklar icin bir Turk siiri seckisi olan ve Kultur Bakanligi nca yayimlanan Kirlangicin Kanat Vurusu da 12 Eylul doneminde savcilikca sorusturuldu ve kitap hakkinda takipsizlik karari verildi Dil Dernegi nin ve Edebiyatcilar Dernegi nin kurucularindandir 24 Haziran 2008 tarihinde uzun suredir tedavi gordugu evinde yasamini kaybetti Cenazesi 25 Haziran 2008 Carsamba gunu ogle namazinin ardindan Ankara Kucukesat Camii nde kilinan cenaze namazinin ardindan Golbasi Mezarliginda topraga verildi SiirleriTurk edebiyatinin caliskan sairleri arasindadir Ulku Tamer Turgut Uyar ve Edip Cansever siirlerine benzer ozellikler tasiyan ilk siirleriyle Ikinci Yeni siirinin olculu dengeli bir sairi olarak gorundu 1970 sonrasinda tumuyle yeni bir siire yoneldi 1970 sonrasinin toplumsal olgu ve olaylarini ele alan bu siir bir halk turkusu yalinligi kazandi Siirlerinde yer yer Behcet Necatigil in yapisini da uyguladi Ilk siiri Kadirli de Oba gazetesinde yayimlanmisti 1950 Dergilerde ilk siiri Haziran 1951 de Kaynak dergisinde cikti Dogayi sevgiyi ve toplumsal sorunlari isledigi siirlerini ve yazilarini Varlik Hisar Turk Dusuncesi Turk Sanati Istanbul Degisim Turk Dili Papirus Dost Olusum Hurriyet Gosteri Milliyet Sanat Dergisi Yusufcuk Yazko Edebiyat Cagdas Turk Dili Adam Sanat vb dergileriyle Aksam Vatan Cumhuriyet Ulus Yeni Halkci Hurgun ve Milliyet gazetelerinde yayimladi Magara Dag Basi adli radyo oyunu Turkiye Radyolari nda Ingilizceden cevirdigi tek perdelik oyunlar Turk Dili dergisinde yayimlandi Ilk siirlerinde halk siirinin dusunce ve duyarligindan yararlandi 1960 tan itibaren siirlerinde Ikinci Yeni ve toplumcu siir anlayisinin olanaklarini kullanarak acik ve yalin bir anlatimla kendi siirini kurdu Bir soylesisinde Benim siirim benim kusagimin siiri herkesi ilgilendirmeyen siirdir Benim siirim sessizligin usun ve karanligin tadinin siiridir dedi Siirinin ozelligi yalin bir Turkceyle yazilmis cok yalin ic uyakli tartimli dizelerden olusan yapisi saglam siirimizdeki yenilikleri dikkatle izleyerek kendi siirinin potasinda eriten toplumsal tarihi de kapsayan zamana dayanikli soylesi edasi tasiyan siirler olarak ozetlenebilir Siiri icin Cemal Sureyya soyle der Ilk siirleriyle halk siirine yakindir Daha sonra Ikinci Yeni nin imge anlayisina katilmis sonra da toplumcu bir siire uzanmak istemistir Ama her siirinde Anadolu duyarliginin merkezde oldugu gorulur Siirleri Ingilizce Arapca Fransizca Rusca Isvecce Sirpca gibi dillere cevrildi Siirleri anlatilari ders kitaplarinda yer aldi Bilim ve Utopya dergisi Iz Birakanlar bolumunden birini ona ayirdi Nisan 2004 dergisi ayrintili ozgecmisini ve kendisiyle ilgili genis bir kaynakcayi okurlarina sundu Mayis 2004 Dil Dernegi dergisinin Ekim 2008 sayisini Ali Puskulluoglu Ozel Sayisi olarak yayimladi Soz konusu ozel sayida Ali Puskulluoglu nun ozgecmisi ve yapitlari uzerine cesitli yazilar yer almaktadir Bir siir dergisi olan Dize de Haziran 2004 sayisini Ali Puskulluoglu Ozel Sayisi olarak yayimladi Siir kitaplariPembe Beyaz 1955 Aydinlik icinde 1956 Karanfilli Saksi 1958 Uzun Atlar Denizi 1962 Sirtimizda Kizgin Gunes 1965 Unutma Onlari 1976 Yaz ve Yagmur 1978 Gul Sevgili Yurdum 1983 Babadat Toplu Siirler 1950 1997 Sozluk calismalariOzanliginin yani sira dil ve sozluk alanindaki calismalariyla da kendini kabul ettirmistir Sozluk calismalarina 1963 te basladi ve ilk sozlugu olan Oz Turkce Sozluk 1966 da yayimlandi O zamandan bu yana kirk yili asan bir sure icinde yirmiyi asan sayida ve cesitli boyutta sozlukleri yayimlandi Bunlarin ve siir kitaplarinin bircok baskisi yapildi Odulleri1981 TDK Cocuk Yazini Odulu Nasrettin Hoca ile 1983 Gul Sevgili Yurdum ile 2005 Yunus Nadi Siir Odulu Zamansiz dosyasiyla 2005 Izmir Turkceye Emek Odulu Dil dalinda Kaynakca Turk Edebiyati Isimler Sozlugu 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dil Dernegi Kuruculari www dildernegi org tr 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2023 Ali Puskulluoglu son yolculuguna ugurlandi Hurriyet 25 Haziran 2008 7 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2023 Yunus Nadi Roman Odulu Gunel e Hurriyet 23 Haziran 2005 8 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2023 Izmir Turkceye Emek Odulleri www dildernegi org tr 28 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2023 Dis baglantilarVikisoz de Ali Puskulluoglu ile ilgili sozleri bulabilirsiniz olu kirik baglanti