Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Windsor'un Şen Kadınları (İngilizce özgün adıyla The Merry Wives of Windsor), İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türünde bir tiyatro oyunudur. Bu oyun ilk defa 1602'de basılmıştır ancak yazılışının 1597'den önce olduğu zannedilmektedir. Baş kahraman, Shakespeare'in IV. Henry oyunlarında bulunan, "şişman şövalye" 'tır. Bu oyun Shakespeare'in kendi yaşama çağı olan ve yeri olan I. Elizabeth çağının İngiltere orta sınıfının hayat sorunları ile ilgili olan tek oyunudur. Bu oyunun birkaç opera adaptasyonu yapılmıştır.
| Windsor'un Şen Kadınları The Merry Wives of Windsor | |
|---|---|
The Merry Wives of Windsor | |
 Sir John Falstaff Ressam: Eduard von Grützner | |
| Yazar | William Shakespeare |
| İlk gösterim | 1597 |
| Ülke | İngiltere |
| Orijinal dil | İngilizce |
| Tür | Komedi |
| Zaman ve mekân | Windsor, İngiltere |
Yazılma kaynağı, zamanı ve sahnede ilk oyun
Windsor'un Şen Kadınları oyununu konusunun bir kısmı tarafından yazılmış hikâyeleri içinde toplayan Il Pecorone adlı bir kitaptan kaynaklanmıştır; bu İtalyanca hikâyelerin birisi 'in yayınladığı The Palace of Pleasure (Keyif Sarayı) adlı hikâyeler antojisinde bulunmaktaydı.
Oyunun Shakespeare tarafından tam olarak ne zaman yazıldığı bilinmemektedir. 1602'de yayınlanmak için tescillenmiştir; ama o tarihten birkaç yıl önce yazılmış olması büyük olasılıkla mümkündür. Oyunda Dizbaği Nişanı (Order of the Garter) verme töreni konusuna değinilmektedir ve bundan da Nisan 1597'de yapılan Kraliçe I. Elizabeth'in katıldığı törenin ima edildiği ve bu törenden sonra Kraliçe huzurunda sunulan bir yeni oyunun Windsor'un Şen Kadınları olabileceği sonucuna varılmaktadır.
Bu oyun 1602'de basımcıların esnaf loncasına (İngilizce; Stationers Company) basılmak üzere tescil ettirilmiştir ve ilk quarto edisyon o yıl bastırılmıştır. Basılan kitabin ilk sayfası Shakespeare'in tiyatro kumpanyası olan Lord Chamberlain's Men (Saray Nazırı'nın Adamları) tarafından Hem Kraliçe önünde hem de başka yerlerde oyunun temsil edildiği yazılmaktadır. Belgelerle belirli olan ilk sahneye koymanın 1604'te Whitehall Palace tiyatrosunda olduğu bilinmektedir. Cromwell'in ihtilali ile kapatılan İngiltere tiyatrolarının 1660'ta yeniden açılması ile ilk sahneye konulan eserlerden birisinin Windsor'un Şen Kadınları oyunu olduğu, o zaman bu oyunu seyreden (fakat konusundan hoşlanmayan) çok tanınmış günlük defteri tutan Samuel Pepys tarafından belirtilmektedir.
Şahıslar
Sör John Falstaff
Bardolph, Pistol ve Nim: Falstaff'ın eski askerlik yoldaşları ve şimdi hizmetkarları .
Robin: Falstaff'ın oğlu ve genç hizmetkarı .
Ford ve Page: Windsor'da yaşayan iki yüksek sınıf centilemen.
William Page: Genç çocuk, Page'un oğlu.
Sir Hugh Evans: Galler Ülkeli papaz.
Doktor Caius: Bir Fransiz doktor.
Rugby: Doktor Caius'un uşağı.
Mistress Quickly:: Doktor Caius'un hizmetkarı.
Shallow: Bir kırsal alan hakimi.
Slender: Shallow'un kuzeni.
Simple: Slender'in uşağı.
Master Fenton: Bir genç yüksek sınıf centilmen.
Hancı: 'Garter' hanının sahibi.
Mistress Ford:
Mistress Page:
Anne Page: Mistress Page'in kızı. Fenton'a aşık.
Konusu
Bu oyun Sir John Falstaff'i Shakespeare'in yaşadığı Kraliçe I. Elizabeth çağında, yani 1600'lü yıllarda, yaşar göstermektedir. Halbuki Shakespeare'in daha önce yazılmış olan eserlerde Sir John Falstaff Orta Çağ'da IV. Henry zamanında 1400'lü yıllarda yaşar gösterilmiştir. Bu oyun gerçekten bir tarih karmaşıklığı göstermekte ve Shakespeare'in bir tarih hatası yapmış olduğu sonucuna varmaya sebep olmaktadır.
Oyunun başında Falstaff Londra'nın hemen batısında bulunan Windsor şehrine gelmiştir. Parası yetersizdir. Biraz daha para bulmak için iki zengin evli hanıma, Mistress Ford ve Mistress Page'a, kur yapmaya (ve onları aldattıktan sonra şantaj yapmaya (?)) karar verir. Falstaff bu iki evli hanıma ayrı ayrı ama içeriği hemen hemen aynı aşk mektupları göndermeye karar verir ve eski savaş arkadaşları şimdiki hizmetkarları olan Pistol ve Nim'e bu mektupları hanımlara götürmelerini söyler. Ama onlar böyle bir şerefsiz işi yerine getirmeyi reddederler. Bunun üzerine Falstaff onlara hizmetinden atıldıklarını bildirir. Buna çok kızan Pistol ve Nim öç almak için hanımların kocaları olan Ford ve Page'e gidip Falstaff'ın niyetlerinin ne olduğunu haber verirler. Page buna hiç aldırmaz. Fakat kıskanç bir koca olan Ford, Falstaff'ın planlarının ayrıntılarını öğrenmek niyetiyle Garter Han'inin sahibi Hancı'yı ikna ederek kendisi Falstaff'a Master Brook adı altında tanıtmasını sağlar.
Bu sıralarda, üç değişik erkek Page'in kızı olan, Mistress Anne Page, ile evlilik yapmak için yarış halindedirler. Annesi Mistress Page kızının bir Fransız asıllı doktor olan Doctor Cauius ile evlilik yapması taraftarıdır. Kızın babası, Master Slender ile evlenmesini istemektedir. Anne ise Master Fenton'u sevmektedir. Ancak kızın babası daha önceden Master Fenton'un kızını alma teklifini (Fenton'un büyük bir mirası yüksek sınıf eğlence ve sefa için çarçur edip sıfıra indirmesi nedeni ile) reddetmiştir. Bir Galler Ülkeli papaz olan Hugh Evans, Slender'i methedip Anne'le evlenmesini sağlaması için (Doktor Caius'un hizmetkarı) olan Mistress Quickly'nin yardımını kazanmaya çalışmaktadır. Ama Doktor bundan haberdar olur; çok sinirlenir ve Evans'i düelloya davet eder. Garter'in sahibi Hancı her iki tarafa değişik düello sahası göstererek bu düelloyu önlemeyi başarır ve her iki tarafın bu sonuçsuz, şaşkın şekilde arayışları hem Hancı'ya hem de Hakim Shallow, Page ve diğerlerine iyi bir eğlence konusu olur. Buna canları sıkılan Evans ve Caius, aralarında anlaşıp birlikte çalışıp Hancı'dan öç almaya karar verirler.
İki evli hanım, Falstaff'ın mektupları ellerine geçtiği zaman, hemen birbirlerini bundan haberdar ederler ve böylece bu iki mektubun hemen hemen aynı olduğunu öğrenirler. "Şen kadınlar" yaşlı ve sişman Falstaff'ın aşk taleplerini çekici görmezler ama hem eğlence sağlayacağı, hem de edepsiz bir varsayımla bu edepsiz bir talebe hedef oldukları için öç almak niyetiyle Falstaff'in taleplerini kabul eder gibi rol yapmaya karar verirler.
Hanımların bu tutumu Falstaff'i biraz utandırır. Ancak düzme 'Brook', Falstaff'a kendisinin de Mistress Ford'a aşık olduğunu ama onu çok iffetli bulduğu için ona kur yapmadığını itiraf eder. Falstaff bunu çok iyi bir firsat olarak görür ve 'Brook'a Misteress Ford'a zaten bir aşk mektubu gönderdiğini ve hanımın kocasının evde olmadığı bir zaman buluşmaya anlaştıklarını söyler. Falstaff randevusuna gitmek üzere ayrılır. Ford bir monolog gibi kendi karısından şüphe etmekte ve Page'in bir aptal olduğunu düşünmekte haklı olduğunu herkese açıkça beyan eder.
Falstaff Mistress Ford ile buluşmak için onun evine geldiği zaman, şen kadınlar onu içi gayet pis ve kokulu eski çamaşır dolu olan büyük bir çamaşır sepetine saklanma gereğine inandırırlar. (Bu alaylı bir ifade verir. Zamanın İngilizcesi ile buck-basket adlı çamaşır sepetini niteleyen buck sözcüğü aynı zamanda uzun boynuzları olan erkek geyiğe verilen isimdir ve 'boynuzlu' aldatılan kocalara verilen sıfattır.) Kıskanç koca Ford karısını şövalye ile birlikte yakalamak niyetiyle evine geldiği zaman, şen kadınlar bu çamaşır sepetinin alıp götürülerek içindekilerin (Falsatff ile birlikte) yakın olan Thames nehrine atılmasını sağlarlar. Bu Falstaff'in şerefini rencide etmekle beraber, Falstaff benliğini çarçabuk toparlar ve hanımların bu beklenmedik hareketini zor yakalanır kadın rolü oynamalarına atfeder. Bu nedenle yine (kendisine cinsel zevk verecek ve şantaj yapma dolayısıyla iyi para sağlayacak) hanımları yakalamaya çalışma oyunlarına devama ısrar eder.
Falstaff tekrar hanımlarla buluşmaya gider. Bu anda Mistress Page tekrar Mistress Ford'a gelip kocasının kendini aldatan karısını tam aldatma sırasında yakalamak için tedbirler aldığını ona ifşa eder. Hanımlar Falstaff'a yine çamaşır sepetine girerek saklanmasını söylerler ama Falstaff'ın artık aklı başına gelmiş olduğu için bunu reddeder. Bu sefer hanımlar değişik bir aldatmaca yolu olarak Falstaff'in kadın elbiseleri giyerek Mistress Ford'un hizmetçisinin şişman teyzesinin (Brentford'lu şişman teyze) rolünü oynamasını sağlarlar. Ford yine karisini şövalye ile yakalamak için evine gelir, fakat onu bulamayınca hiç hoşlanmadığı yaşlı kadını döverek evinden kovalayıp dışarı atar. Bu dövülmeden her yanı mor siyah yara bere ile kaplanmış olan Falstaff bu talihsizliğine yanıp yakınır.
Nihayet hanımlar kocalarına nasıl Falstaff'i bir seri kaba şakalar yaparak aldattıklarını kocalarına itiraf ederler. Kadınlar ve kocaları birlikte en son olarak yeni bir pratik şaka ile Falstaff'ın bütün şehir halkının gözu önünde rezil olmasını sağlamayı planlarlar. Bu sefer Falstaff'ı Avcı Herne gibi giysiler giyinerek Windsor Ormanı içinde meşhur yaşlı meşe ağacı altında kadınları beklemeye inandırırlar. Ayni zamanda şehrin bazı genç kızlarına ve delikanlılarına bazılarına, bu arada Anne ve William Page'e, orman perileri gibi giysiler giydirirler ve Falstaff ormana buluşma yerine gelince onun üstüne üşüşüp onu tokat, tekme, çimdikle iyice döverek cezalandırmalarını söylerler. Bir yandan da Anne'i evlendirmek için aynı olayla ilgili olarak bir sıra komplolar düzenlenir. Page, Slender'e Anne'in beyaz giysiler içinde olacağını söyler. Slender'in bu beyaz giysili periyi kaçırıp bir papazla anlaşıp hemen bir nikâh kıydırıp evlenmelerini sağlaması için karar alırlar. Mistress Page ve Doktor Caius'da bu komplonun aynını hazırlarlar ama onlar Anne'in yeşil giysiler içinde olacağına göre plan yaparlar. Bunlardan haberdar olan Anne, Fenton'a gider durumu anlatır. Fenton kendisinin Anne ile evlenmesi için Hancı aracılığı ile nikâh yapacak papaz bulma aranjmanlarını yaptırır.
Kadınlar Falstaff'la Windsor Ormanında buluşurlar ama hemen "orman peri"lerinin hücümuna uğrarlar! Slender, Caius ve Fenton bu kargaşalık ortamdan faydalanarak gelin-adaylarını kaçırırlar. Geri kalan şahıslar gerçek hüviyetlerini Falstaff'a bildirirler. Bundan rahatsız olmasına rağmen, Falstaff bu şakaya layık olduğunu bilerek, olanları şaşılacak şekilde kayıtsızla kabullenmek zorunda kalır. Ford, Falstaff'in 'Brook'dan aldığı 20 sterlini geri ödemesini ister ve Şövalye'nin atlarını bunun yerine karşılık olarak el koyup alır.
Birdenbire Slander tekrar ortaya çıkar ve aldatıldığını ve evlenmek için kaçırmış olduğu 'kızın' Anne olmayıp bir genç delikanlı olduğunu bildirir. Caius'da aynı şekilde haberle ortaya çıkar; fakat o kaçırdığı kız kılıklı delikanli ile gerçekten bir papaz tarafından nikâhlarını kıydırmıştır. Fenton ve Anne de birlikte ortaya gelirler. Birbirlerini çok sevdiklerini ve onun için bir papaza nikâhlarını kıydırıp evlendiklerini söylerler. Fenton, yeni karısının ailesini kızları Anne'i sevmediği kişilerle evlenmeye zorladıkları için sert serzenişlerde bulunur; kızın ailesi de nikâhı kabul ederler ve genç çiftin evliliklerini kutlarlar.
Sonunda herkes birlikte evliliği kutlamak için ormandan ayrılır. Mistress Page Falsataff'i bile onlarla birlikte gitmeye şöyle davet eder: "Hepimiz evimize gidelim ve hepimiz, Sir John dahil, bu eğlenceli oyuna evde şömine başında gülerek eğlenerek son verelim."
Önemli temalar ve tenkit
Windsor'un Şen Kadınları oyununun ana temaları arasında özellikle aşk ve evlenme, kıskançlık ve öç alma, sosyal sınıf ve servet önemli yer tutmaktadır. Bu temalar ince alayla, cinsel konuları ima ile, iğneleme ile ve sosyal sınıfların ve yabancı milliyetçilerin hakkında klişeleşmiş görüş ve alaylarla ayrıntılı ve incelikle işlenmiştir. Bu tür yaklaşım oyuna, diğer Shakespeare oyunlarında pek ender bulunan hatta hiç bulunmayan, modern görüşlere uygun bir hava vermektedir.
Oyun İngiliz orta sınıfının sınıf önyargıları üzerinde odaklanmaktadır. Aşağı sınıflar (Falstaff'in eski savaş arkadaşları ve şimdi hizmetkarları olan) Bardolph, Pistol ve Nim tarafından gösterilmekte ve üst tabaka sınıfıni ise Sir John Falstaff ve Master Fenton temsil edilmektedir. Shakespeare, zamanının halkı arasında bulunan sınıf tutumlarını ve ayrılıklarını Latince ve bozuk İngilizce kullanarak iyice tasvir etmektedir. Oyunun komedi etkilerinin çoğu bu değişik sınıf karakterlerinin birbirlerini hiç anlayamamaları veya yanlış anlamaları üzerine kurulmuştur.
Diğer bir I. Elizabeth zamanını açıklayan ve oyunun tümünde işlenen genel tema da evli kadınların erkekleri aldatmalarıdır. Kadınları kocalarını aldatmalarını zamanın İngiliz seyircisi çok gülünç bulmaktaydı ve sanki evlenen her erkeğin mutlak karısı tarafından aldatılacağı inancı çok yaygındı. Karısı tarafından aldatılan kocaların boynuzları olduğu sözcükleri iyi bilindiği için oyunda devamlı boynuzlardan ve boynuzlu hayvanlardan söz edilmekte ve kuşkusuzdur ki her bu tür lâflar geçtikçe bütün tiyatro seyircisi gülmekten kırılmakta idi.
Birçok kritik Windsor'un Şen Kadınları oyunu zayıf olarak görmekte ve IV. Henri oyunlarında bulunan Falstaff'a kıyasla bu oyundaki Falstaff'ın çok düşük bir standartta olduğunu ifade edilmektedirler. Shakespeare yaratıcı gücünün zirvesini gösterdiği oyunlarının kahramanını bu oyunu ile böylece yerle bir etmesi şaşırtıcı bir gelişmedir. Belki de bu oyun bir özel tören için (Dizbağı Nişanı verme töreni) çarçabucak hazırlanması gerektiği için fazla düşünme gerektirmeyen, biraz baştan sağma, hemen seyirciyi güldürmeyi hedefleyen, tuluata benzer soytarılığı ön plana alan komedi oyunu ögelerine odaklanmış olduğu iddia edilmektedir.
Adaptasyonlar
- 1702de bu oyun John Dennis tarafından değiştirilip Komik Yiğit (The Comical Gallant) adı altında sahneye konulmuştur..
- 1799da Falstaff veya Üç Şaka (Falstaff, ossia Le tre burle) adı altında İtalyan asıllı ama Viyana'da çalışan bestekâr ve orkestra şefi Antonio Salieri tarafından bestelenen opera buffa. Libretosunu hazırlayan Carlo Prospers Defranchesidir.
- 1849 da Die luştıgen Weiber von Windsor (Windsor'un Şen Kadınları) adı altında Alman bestekâr Otto Nicolai tarafından yazılmış opera.
- 1893de Falstaff adlı Giuseppe Verdi'in bestelediği son opera. Libretosu Arrigo Boito tarafından hazırlanmıştır. Karakterleri ve kurgusu bakimdan Shakespeare'in oyunundan önemli şekilde değişiktir.
- 1924-28 yılları arasında adlı opera Ingiliz bestekâr Ralph Vaughan Williams tarafından bestelenmiştir.
Kaynakça
- ^ Van Santvoord, George, editor, The Merry Wives of Windsor (New Haven: Yale University Press, 1922): 119.
Türkçeye çeviriler
- Windsor’un Şen Kadınları. Çev. Haldun Derin. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1945.
- Windsor’un Şen Kadınları. Çev. Bülent Bozkurt. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2000
- Windsor'un Şen Kadınları. Çev. Hamit Çalışkan. İstanbul: İşBank Kültür Yayınları, 2005.
Dışsal kaynaklar
- [1] 10 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Wikisource'da Windsor’un Şen Kadınları oyununun tam metni İngilizce.
- [2] 11 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Merry Wives of Windsor - İngilizce HTML yazılımlı metin.
- [3] 14 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Merry Wives of Windsor - İngilizce Project Gutenberg tarafından hazırlanmış düz metin.
- [4] 28 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Merry Wives of Windsor - İngilizce endekslenmiş ve ayrıntılı araştırma yapılmaya hazır metin.
| Wikimedia Commons'ta Windsor'un Şen Kadınları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Windsor un Sen Kadinlari Ingilizce ozgun adiyla The Merry Wives of Windsor Ingiliz oyun yazari William Shakespeare tarafindan yazilmis komedi turunde bir tiyatro oyunudur Bu oyun ilk defa 1602 de basilmistir ancak yazilisinin 1597 den once oldugu zannedilmektedir Bas kahraman Shakespeare in IV Henry oyunlarinda bulunan sisman sovalye tir Bu oyun Shakespeare in kendi yasama cagi olan ve yeri olan I Elizabeth caginin Ingiltere orta sinifinin hayat sorunlari ile ilgili olan tek oyunudur Bu oyunun birkac opera adaptasyonu yapilmistir Windsor un Sen Kadinlari The Merry Wives of WindsorThe Merry Wives of WindsorSir John Falstaff Ressam Eduard von GrutznerYazarWilliam ShakespeareIlk gosterim1597UlkeIngiltereOrijinal dilIngilizceTurKomediZaman ve mekanWindsor Ingiltere1602 basilis quarto edisyonu bas sayfasi1623de basilmis Birinci folyo edisyonu birinci sayfasiYazilma kaynagi zamani ve sahnede ilk oyunWindsor un Sen Kadinlari oyununu konusunun bir kismi tarafindan yazilmis hikayeleri icinde toplayan Il Pecorone adli bir kitaptan kaynaklanmistir bu Italyanca hikayelerin birisi in yayinladigi The Palace of Pleasure Keyif Sarayi adli hikayeler antojisinde bulunmaktaydi Oyunun Shakespeare tarafindan tam olarak ne zaman yazildigi bilinmemektedir 1602 de yayinlanmak icin tescillenmistir ama o tarihten birkac yil once yazilmis olmasi buyuk olasilikla mumkundur Oyunda Dizbagi Nisani Order of the Garter verme toreni konusuna deginilmektedir ve bundan da Nisan 1597 de yapilan Kralice I Elizabeth in katildigi torenin ima edildigi ve bu torenden sonra Kralice huzurunda sunulan bir yeni oyunun Windsor un Sen Kadinlari olabilecegi sonucuna varilmaktadir Bu oyun 1602 de basimcilarin esnaf loncasina Ingilizce Stationers Company basilmak uzere tescil ettirilmistir ve ilk quarto edisyon o yil bastirilmistir Basilan kitabin ilk sayfasi Shakespeare in tiyatro kumpanyasi olan Lord Chamberlain s Men Saray Naziri nin Adamlari tarafindan Hem Kralice onunde hem de baska yerlerde oyunun temsil edildigi yazilmaktadir Belgelerle belirli olan ilk sahneye koymanin 1604 te Whitehall Palace tiyatrosunda oldugu bilinmektedir Cromwell in ihtilali ile kapatilan Ingiltere tiyatrolarinin 1660 ta yeniden acilmasi ile ilk sahneye konulan eserlerden birisinin Windsor un Sen Kadinlari oyunu oldugu o zaman bu oyunu seyreden fakat konusundan hoslanmayan cok taninmis gunluk defteri tutan Samuel Pepys tarafindan belirtilmektedir SahislarSor John Falstaff Bardolph Pistol ve Nim Falstaff in eski askerlik yoldaslari ve simdi hizmetkarlari Robin Falstaff in oglu ve genc hizmetkari Ford ve Page Windsor da yasayan iki yuksek sinif centilemen William Page Genc cocuk Page un oglu Sir Hugh Evans Galler Ulkeli papaz Doktor Caius Bir Fransiz doktor Rugby Doktor Caius un usagi Mistress Quickly Doktor Caius un hizmetkari Shallow Bir kirsal alan hakimi Slender Shallow un kuzeni Simple Slender in usagi Master Fenton Bir genc yuksek sinif centilmen Hanci Garter haninin sahibi Mistress Ford Mistress Page Anne Page Mistress Page in kizi Fenton a asik KonusuFalstaff camasir sepetinde Ressam Johann Heinrich Fussli Bu oyun Sir John Falstaff i Shakespeare in yasadigi Kralice I Elizabeth caginda yani 1600 lu yillarda yasar gostermektedir Halbuki Shakespeare in daha once yazilmis olan eserlerde Sir John Falstaff Orta Cag da IV Henry zamaninda 1400 lu yillarda yasar gosterilmistir Bu oyun gercekten bir tarih karmasikligi gostermekte ve Shakespeare in bir tarih hatasi yapmis oldugu sonucuna varmaya sebep olmaktadir Oyunun basinda Falstaff Londra nin hemen batisinda bulunan Windsor sehrine gelmistir Parasi yetersizdir Biraz daha para bulmak icin iki zengin evli hanima Mistress Ford ve Mistress Page a kur yapmaya ve onlari aldattiktan sonra santaj yapmaya karar verir Falstaff bu iki evli hanima ayri ayri ama icerigi hemen hemen ayni ask mektuplari gondermeye karar verir ve eski savas arkadaslari simdiki hizmetkarlari olan Pistol ve Nim e bu mektuplari hanimlara goturmelerini soyler Ama onlar boyle bir serefsiz isi yerine getirmeyi reddederler Bunun uzerine Falstaff onlara hizmetinden atildiklarini bildirir Buna cok kizan Pistol ve Nim oc almak icin hanimlarin kocalari olan Ford ve Page e gidip Falstaff in niyetlerinin ne oldugunu haber verirler Page buna hic aldirmaz Fakat kiskanc bir koca olan Ford Falstaff in planlarinin ayrintilarini ogrenmek niyetiyle Garter Han inin sahibi Hanci yi ikna ederek kendisi Falstaff a Master Brook adi altinda tanitmasini saglar Bu siralarda uc degisik erkek Page in kizi olan Mistress Anne Page ile evlilik yapmak icin yaris halindedirler Annesi Mistress Page kizinin bir Fransiz asilli doktor olan Doctor Cauius ile evlilik yapmasi taraftaridir Kizin babasi Master Slender ile evlenmesini istemektedir Anne ise Master Fenton u sevmektedir Ancak kizin babasi daha onceden Master Fenton un kizini alma teklifini Fenton un buyuk bir mirasi yuksek sinif eglence ve sefa icin carcur edip sifira indirmesi nedeni ile reddetmistir Bir Galler Ulkeli papaz olan Hugh Evans Slender i methedip Anne le evlenmesini saglamasi icin Doktor Caius un hizmetkari olan Mistress Quickly nin yardimini kazanmaya calismaktadir Ama Doktor bundan haberdar olur cok sinirlenir ve Evans i duelloya davet eder Garter in sahibi Hanci her iki tarafa degisik duello sahasi gostererek bu duelloyu onlemeyi basarir ve her iki tarafin bu sonucsuz saskin sekilde arayislari hem Hanci ya hem de Hakim Shallow Page ve digerlerine iyi bir eglence konusu olur Buna canlari sikilan Evans ve Caius aralarinda anlasip birlikte calisip Hanci dan oc almaya karar verirler Iki evli hanim Falstaff in mektuplari ellerine gectigi zaman hemen birbirlerini bundan haberdar ederler ve boylece bu iki mektubun hemen hemen ayni oldugunu ogrenirler Sen kadinlar yasli ve sisman Falstaff in ask taleplerini cekici gormezler ama hem eglence saglayacagi hem de edepsiz bir varsayimla bu edepsiz bir talebe hedef olduklari icin oc almak niyetiyle Falstaff in taleplerini kabul eder gibi rol yapmaya karar verirler Hanimlarin bu tutumu Falstaff i biraz utandirir Ancak duzme Brook Falstaff a kendisinin de Mistress Ford a asik oldugunu ama onu cok iffetli buldugu icin ona kur yapmadigini itiraf eder Falstaff bunu cok iyi bir firsat olarak gorur ve Brook a Misteress Ford a zaten bir ask mektubu gonderdigini ve hanimin kocasinin evde olmadigi bir zaman bulusmaya anlastiklarini soyler Falstaff randevusuna gitmek uzere ayrilir Ford bir monolog gibi kendi karisindan suphe etmekte ve Page in bir aptal oldugunu dusunmekte hakli oldugunu herkese acikca beyan eder Falstaff Mistress Ford ile bulusmak icin onun evine geldigi zaman sen kadinlar onu ici gayet pis ve kokulu eski camasir dolu olan buyuk bir camasir sepetine saklanma geregine inandirirlar Bu alayli bir ifade verir Zamanin Ingilizcesi ile buck basket adli camasir sepetini niteleyen buck sozcugu ayni zamanda uzun boynuzlari olan erkek geyige verilen isimdir ve boynuzlu aldatilan kocalara verilen sifattir Kiskanc koca Ford karisini sovalye ile birlikte yakalamak niyetiyle evine geldigi zaman sen kadinlar bu camasir sepetinin alip goturulerek icindekilerin Falsatff ile birlikte yakin olan Thames nehrine atilmasini saglarlar Bu Falstaff in serefini rencide etmekle beraber Falstaff benligini carcabuk toparlar ve hanimlarin bu beklenmedik hareketini zor yakalanir kadin rolu oynamalarina atfeder Bu nedenle yine kendisine cinsel zevk verecek ve santaj yapma dolayisiyla iyi para saglayacak hanimlari yakalamaya calisma oyunlarina devama israr eder Falstaff tekrar hanimlarla bulusmaya gider Bu anda Mistress Page tekrar Mistress Ford a gelip kocasinin kendini aldatan karisini tam aldatma sirasinda yakalamak icin tedbirler aldigini ona ifsa eder Hanimlar Falstaff a yine camasir sepetine girerek saklanmasini soylerler ama Falstaff in artik akli basina gelmis oldugu icin bunu reddeder Bu sefer hanimlar degisik bir aldatmaca yolu olarak Falstaff in kadin elbiseleri giyerek Mistress Ford un hizmetcisinin sisman teyzesinin Brentford lu sisman teyze rolunu oynamasini saglarlar Ford yine karisini sovalye ile yakalamak icin evine gelir fakat onu bulamayinca hic hoslanmadigi yasli kadini doverek evinden kovalayip disari atar Bu dovulmeden her yani mor siyah yara bere ile kaplanmis olan Falstaff bu talihsizligine yanip yakinir Nihayet hanimlar kocalarina nasil Falstaff i bir seri kaba sakalar yaparak aldattiklarini kocalarina itiraf ederler Kadinlar ve kocalari birlikte en son olarak yeni bir pratik saka ile Falstaff in butun sehir halkinin gozu onunde rezil olmasini saglamayi planlarlar Bu sefer Falstaff i Avci Herne gibi giysiler giyinerek Windsor Ormani icinde meshur yasli mese agaci altinda kadinlari beklemeye inandirirlar Ayni zamanda sehrin bazi genc kizlarina ve delikanlilarina bazilarina bu arada Anne ve William Page e orman perileri gibi giysiler giydirirler ve Falstaff ormana bulusma yerine gelince onun ustune ususup onu tokat tekme cimdikle iyice doverek cezalandirmalarini soylerler Bir yandan da Anne i evlendirmek icin ayni olayla ilgili olarak bir sira komplolar duzenlenir Page Slender e Anne in beyaz giysiler icinde olacagini soyler Slender in bu beyaz giysili periyi kacirip bir papazla anlasip hemen bir nikah kiydirip evlenmelerini saglamasi icin karar alirlar Mistress Page ve Doktor Caius da bu komplonun aynini hazirlarlar ama onlar Anne in yesil giysiler icinde olacagina gore plan yaparlar Bunlardan haberdar olan Anne Fenton a gider durumu anlatir Fenton kendisinin Anne ile evlenmesi icin Hanci araciligi ile nikah yapacak papaz bulma aranjmanlarini yaptirir Kadinlar Falstaff la Windsor Ormaninda bulusurlar ama hemen orman peri lerinin hucumuna ugrarlar Slender Caius ve Fenton bu kargasalik ortamdan faydalanarak gelin adaylarini kacirirlar Geri kalan sahislar gercek huviyetlerini Falstaff a bildirirler Bundan rahatsiz olmasina ragmen Falstaff bu sakaya layik oldugunu bilerek olanlari sasilacak sekilde kayitsizla kabullenmek zorunda kalir Ford Falstaff in Brook dan aldigi 20 sterlini geri odemesini ister ve Sovalye nin atlarini bunun yerine karsilik olarak el koyup alir Birdenbire Slander tekrar ortaya cikar ve aldatildigini ve evlenmek icin kacirmis oldugu kizin Anne olmayip bir genc delikanli oldugunu bildirir Caius da ayni sekilde haberle ortaya cikar fakat o kacirdigi kiz kilikli delikanli ile gercekten bir papaz tarafindan nikahlarini kiydirmistir Fenton ve Anne de birlikte ortaya gelirler Birbirlerini cok sevdiklerini ve onun icin bir papaza nikahlarini kiydirip evlendiklerini soylerler Fenton yeni karisinin ailesini kizlari Anne i sevmedigi kisilerle evlenmeye zorladiklari icin sert serzenislerde bulunur kizin ailesi de nikahi kabul ederler ve genc ciftin evliliklerini kutlarlar Sonunda herkes birlikte evliligi kutlamak icin ormandan ayrilir Mistress Page Falsataff i bile onlarla birlikte gitmeye soyle davet eder Hepimiz evimize gidelim ve hepimiz Sir John dahil bu eglenceli oyuna evde somine basinda gulerek eglenerek son verelim Onemli temalar ve tenkitWindsor un Sen Kadinlari oyununun ana temalari arasinda ozellikle ask ve evlenme kiskanclik ve oc alma sosyal sinif ve servet onemli yer tutmaktadir Bu temalar ince alayla cinsel konulari ima ile igneleme ile ve sosyal siniflarin ve yabanci milliyetcilerin hakkinda kliselesmis gorus ve alaylarla ayrintili ve incelikle islenmistir Bu tur yaklasim oyuna diger Shakespeare oyunlarinda pek ender bulunan hatta hic bulunmayan modern goruslere uygun bir hava vermektedir Oyun Ingiliz orta sinifinin sinif onyargilari uzerinde odaklanmaktadir Asagi siniflar Falstaff in eski savas arkadaslari ve simdi hizmetkarlari olan Bardolph Pistol ve Nim tarafindan gosterilmekte ve ust tabaka sinifini ise Sir John Falstaff ve Master Fenton temsil edilmektedir Shakespeare zamaninin halki arasinda bulunan sinif tutumlarini ve ayriliklarini Latince ve bozuk Ingilizce kullanarak iyice tasvir etmektedir Oyunun komedi etkilerinin cogu bu degisik sinif karakterlerinin birbirlerini hic anlayamamalari veya yanlis anlamalari uzerine kurulmustur Diger bir I Elizabeth zamanini aciklayan ve oyunun tumunde islenen genel tema da evli kadinlarin erkekleri aldatmalaridir Kadinlari kocalarini aldatmalarini zamanin Ingiliz seyircisi cok gulunc bulmaktaydi ve sanki evlenen her erkegin mutlak karisi tarafindan aldatilacagi inanci cok yaygindi Karisi tarafindan aldatilan kocalarin boynuzlari oldugu sozcukleri iyi bilindigi icin oyunda devamli boynuzlardan ve boynuzlu hayvanlardan soz edilmekte ve kuskusuzdur ki her bu tur laflar gectikce butun tiyatro seyircisi gulmekten kirilmakta idi Bircok kritik Windsor un Sen Kadinlari oyunu zayif olarak gormekte ve IV Henri oyunlarinda bulunan Falstaff a kiyasla bu oyundaki Falstaff in cok dusuk bir standartta oldugunu ifade edilmektedirler Shakespeare yaratici gucunun zirvesini gosterdigi oyunlarinin kahramanini bu oyunu ile boylece yerle bir etmesi sasirtici bir gelismedir Belki de bu oyun bir ozel toren icin Dizbagi Nisani verme toreni carcabucak hazirlanmasi gerektigi icin fazla dusunme gerektirmeyen biraz bastan sagma hemen seyirciyi guldurmeyi hedefleyen tuluata benzer soytariligi on plana alan komedi oyunu ogelerine odaklanmis oldugu iddia edilmektedir Adaptasyonlar1702de bu oyun John Dennis tarafindan degistirilip Komik Yigit The Comical Gallant adi altinda sahneye konulmustur 1799da Falstaff veya Uc Saka Falstaff ossia Le tre burle adi altinda Italyan asilli ama Viyana da calisan bestekar ve orkestra sefi Antonio Salieri tarafindan bestelenen opera buffa Libretosunu hazirlayan Carlo Prospers Defranchesidir 1849 da Die lustigen Weiber von Windsor Windsor un Sen Kadinlari adi altinda Alman bestekar Otto Nicolai tarafindan yazilmis opera 1893de Falstaff adli Giuseppe Verdi in besteledigi son opera Libretosu Arrigo Boito tarafindan hazirlanmistir Karakterleri ve kurgusu bakimdan Shakespeare in oyunundan onemli sekilde degisiktir 1924 28 yillari arasinda adli opera Ingiliz bestekar Ralph Vaughan Williams tarafindan bestelenmistir Kaynakca Van Santvoord George editor The Merry Wives of Windsor New Haven Yale University Press 1922 119 Turkceye cevirilerWindsor un Sen Kadinlari Cev Haldun Derin Istanbul Milli Egitim Bakanligi Yayinlari 1945 Windsor un Sen Kadinlari Cev Bulent Bozkurt Istanbul Remzi Kitabevi 2000 Windsor un Sen Kadinlari Cev Hamit Caliskan Istanbul IsBank Kultur Yayinlari 2005 Dissal kaynaklar 1 10 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Wikisource da Windsor un Sen Kadinlari oyununun tam metni Ingilizce 2 11 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Merry Wives of Windsor Ingilizce HTML yazilimli metin 3 14 Ekim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Merry Wives of Windsor Ingilizce Project Gutenberg tarafindan hazirlanmis duz metin 4 28 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Merry Wives of Windsor Ingilizce endekslenmis ve ayrintili arastirma yapilmaya hazir metin Wikimedia Commons ta Windsor un Sen Kadinlari ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir