Zeytinburnu Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.
Zeytinburnu Deniz Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı/Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları | |||||||
Midilli adası ve Ayvalık | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Venedik Cumhuriyeti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Mezamorta Hüseyin Paşa Abdülkadir Paşa | Lord Contarini (ölü) (ölü) | ||||||
Güçler | |||||||
33 kalyon ve çektiriler | 33 kalyon, 34 çektiri ve 6 mavna | ||||||
Kayıplar | |||||||
300 ölü ve yaralı | ~5.000 ölü ve yaralı 4 kalyon battı 5 kalyon ağır yaralı 1 kalyon ve 2 çektiri esir |
Mezamorta Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması Eylül 1695'te Venedik donanmasını Midilli'nin açıklarında ağır bir yenilgiye uğrattı.
Muharebe öncesi
Mezamorta Hüseyin Paşa 1695 Şubat'ında Venedik donanmasını Koyun Adaları Muharebesi'nde mağlup edip Venedik işgalindeki Sakız kurtarmaya muvaffak olduktan sonra 6 Mayıs 1695'te Vezirlik rütbesiyle birlikte Kaptan-ı deryalığa getirildi. Ardından ise keza Venedik işgalindeki Mora'nın geri alınması için Mısırlızade İbrahim Paşa seraskerliğinde planlanan sefere denizden yardımcı olması istendi.
18 Haziran 1695’de İstanbul’dan hareketle yeniden Ege Denizi'ne açılan Osmanlı donanmasına, Foça limanında Garp ocakları (Cezayir, Tunus ve Trablusgarp'tan) gemileri de katıldı. Ardından ise Mısır eyalet askerlerini Rodos'tan getiren kalyonlar da donanmaya iltihak etti.
34 çektiri, 6 mavna ve 33 kalyondan oluşan 73 parçalı Venedik donanmasının Andıra adası civarında olduğunun öğrenilmesi üzerine, Mezamorta Hüseyin Paşa da donanmayla İpsara civarına ilerledi. Venedik donanmasının Sisam civarına gelmesi üzerine ise Osmanlı donanması 12 Eylül'de yeniden Batı Anadolu kıyılarına yöneldi ve 15 Eylül'de Sakız'ın güneyinde iki donanma karşılaştı. Karşılıklı top atışları sonrasında Venedik donanmasının Koyunadaları Boğazından çıkarak Midilli'ye çekilmesini sağlayan Osmanlı donanması Karaburun'a demir attı. Bu çatışmada taraflar gemi kaybetmezken, Venedik donanması 39 ölü ve 88 yaralı verdi.
Muharebe
Mezamorta Hüseyin Paşa Venedik donanması üzerine taarruza karar vererek 33 kalyonla Midilli açıklarına geldi. 4 kalyonu Venediklilerin çektiri filosunun üzerine gönderdi. Diğerlerini de üçe ayırarak başına kapudane, patrona ve riyale kapudanlarını vererek Venedik donanmasının üzerine doğru ilerledi. Venedik donanması ilk aşamada muhabereden kaçınarak Midilli'nin Gera Körfezi civarında Zeytinburnu açıklarına çekildi. Buna rağmen, 18 Eylül'de iki donanma karşı karşıya geldi.
Muharebenin başlangıcında Venedik donanması kuvvetli bir direniş gösterse de, akşam 5.00 civarında Battista Piccolo adlı kapudane kalyonunun cephanesinin isabet alması sonucu yanarak 231 mürettebatı ve askeriyle birlikte batması muharebenin gidişatını değiştirdi. Batan gemideki yangının sıçradığı Redentore kalyonunun da muharebe dışı kalmasıyla Venedik donanmasında ortaya çıkan kargaşadan istifade eden Mezamorta Hüseyin Paşa hücumunun şiddetini arttırdı. Venedik donanmasının 10 kalyonu ağır hasara uğrayıp muharebe dışı kalırken, 3 gemisi de (1 kalyon ve çektiri) Osmanlı donanmasında savaşan Cezayir ve Trablusgarp filolarınca ele geçirildi (bu gemiler sonradan İstanbul'a getirildi). Büyük kayba uğrayan Venedik donanması aralarında İkinci Amiral Girolamo Michele ve eski Amirallerden Giovanni Zeno'nun da bulunduğu 5.000 askerlik zayiata uğradı.
Venedik donanması çektirileriyle birlikte Midilli'den Anadolu kıyısındaki Bademli'ye çekilirken, hasar almış olan üç kalyonu battı, bir bölümü de 19-20 Eylül'de kopan fırtınaya yakalanarak dağıldı.
Muharebe sonrası
Venedik donanması Bozbaba ve İskiri'de toplanmaya çalıştı. Lord Contarini de 27 Eylül'de İskiri'ye ulaşabildi. 28 Eylül'de buradan ayrılan Venedik donanması 1 ilâ 4 Ekim'de Mora'daki ana üssü Anabolu'da toplandı.
Osmanlı donanması ise İstanbul'a dönerken Mezamorta Hüseyin Paşa bir süre daha çektirilerle Çanakkale Boğazı'nda kaldıktan sonra 22 Ekim'de başkente ulaştı ve Padişah II. Mustafa tarafından tebrik edildi.
Kaynakça
- ^ "Sakız", J.H. Mordtmann, İA, İstanbul (1967), c.10, s.94
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Mezemorta Hüseyin Paşa" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, Ankara (2004), c.29. s.525". 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2022.
- ^ "Mezemorta Hüseyin Paşa", Zehra Orakçı, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi, İstanbul (2021), s.78-79
- ^ "Osmanlı", İbrahim Sarı, Nokta Kitap (2016), s.114
- ^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.221-222
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.12, s.238
- ^ "Nusretnâme", Silâhdâr Fındıklılı Mehmed Ağa, s.199
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeytinburnu Deniz Muharebesi 1684 1699 Osmanli Venedik Savasi nda evre Zeytinburnu Deniz Muharebesi1684 1699 Osmanli Venedik Savasi Osmanli Kutsal Ittifak SavaslariMidilli adasi ve AyvalikTarih18 Eylul 1695BolgeMidilli adasi aciklari Ege DeniziSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguVenedik CumhuriyetiKomutanlar ve liderlerMezamorta Huseyin Pasa Abdulkadir PasaLord Contarini olu olu Gucler33 kalyon ve cektiriler33 kalyon 34 cektiri ve 6 mavnaKayiplar300 olu ve yarali 5 000 olu ve yarali 4 kalyon batti 5 kalyon agir yarali 1 kalyon ve 2 cektiri esir Mezamorta Huseyin Pasa komutasindaki Osmanli donanmasi Eylul 1695 te Venedik donanmasini Midilli nin aciklarinda agir bir yenilgiye ugratti Muharebe oncesiMezamorta Huseyin Pasa Mezamorta Huseyin Pasa 1695 Subat inda Venedik donanmasini Koyun Adalari Muharebesi nde maglup edip Venedik isgalindeki Sakiz kurtarmaya muvaffak olduktan sonra 6 Mayis 1695 te Vezirlik rutbesiyle birlikte Kaptan i deryaliga getirildi Ardindan ise keza Venedik isgalindeki Mora nin geri alinmasi icin Misirlizade Ibrahim Pasa seraskerliginde planlanan sefere denizden yardimci olmasi istendi 18 Haziran 1695 de Istanbul dan hareketle yeniden Ege Denizi ne acilan Osmanli donanmasina Foca limaninda Garp ocaklari Cezayir Tunus ve Trablusgarp tan gemileri de katildi Ardindan ise Misir eyalet askerlerini Rodos tan getiren kalyonlar da donanmaya iltihak etti 34 cektiri 6 mavna ve 33 kalyondan olusan 73 parcali Venedik donanmasinin Andira adasi civarinda oldugunun ogrenilmesi uzerine Mezamorta Huseyin Pasa da donanmayla Ipsara civarina ilerledi Venedik donanmasinin Sisam civarina gelmesi uzerine ise Osmanli donanmasi 12 Eylul de yeniden Bati Anadolu kiyilarina yoneldi ve 15 Eylul de Sakiz in guneyinde iki donanma karsilasti Karsilikli top atislari sonrasinda Venedik donanmasinin Koyunadalari Bogazindan cikarak Midilli ye cekilmesini saglayan Osmanli donanmasi Karaburun a demir atti Bu catismada taraflar gemi kaybetmezken Venedik donanmasi 39 olu ve 88 yarali verdi MuharebeVenedik donanmasinin Mora da ana us olarak kullandigi Anabolu Mezamorta Huseyin Pasa Venedik donanmasi uzerine taarruza karar vererek 33 kalyonla Midilli aciklarina geldi 4 kalyonu Venediklilerin cektiri filosunun uzerine gonderdi Digerlerini de uce ayirarak basina kapudane patrona ve riyale kapudanlarini vererek Venedik donanmasinin uzerine dogru ilerledi Venedik donanmasi ilk asamada muhabereden kacinarak Midilli nin Gera Korfezi civarinda Zeytinburnu aciklarina cekildi Buna ragmen 18 Eylul de iki donanma karsi karsiya geldi Muharebenin baslangicinda Venedik donanmasi kuvvetli bir direnis gosterse de aksam 5 00 civarinda Battista Piccolo adli kapudane kalyonunun cephanesinin isabet almasi sonucu yanarak 231 murettebati ve askeriyle birlikte batmasi muharebenin gidisatini degistirdi Batan gemideki yanginin sicradigi Redentore kalyonunun da muharebe disi kalmasiyla Venedik donanmasinda ortaya cikan kargasadan istifade eden Mezamorta Huseyin Pasa hucumunun siddetini arttirdi Venedik donanmasinin 10 kalyonu agir hasara ugrayip muharebe disi kalirken 3 gemisi de 1 kalyon ve cektiri Osmanli donanmasinda savasan Cezayir ve Trablusgarp filolarinca ele gecirildi bu gemiler sonradan Istanbul a getirildi Buyuk kayba ugrayan Venedik donanmasi aralarinda Ikinci Amiral Girolamo Michele ve eski Amirallerden Giovanni Zeno nun da bulundugu 5 000 askerlik zayiata ugradi Venedik donanmasi cektirileriyle birlikte Midilli den Anadolu kiyisindaki Bademli ye cekilirken hasar almis olan uc kalyonu batti bir bolumu de 19 20 Eylul de kopan firtinaya yakalanarak dagildi Muharebe sonrasiVenedik donanmasi Bozbaba ve Iskiri de toplanmaya calisti Lord Contarini de 27 Eylul de Iskiri ye ulasabildi 28 Eylul de buradan ayrilan Venedik donanmasi 1 ila 4 Ekim de Mora daki ana ussu Anabolu da toplandi Osmanli donanmasi ise Istanbul a donerken Mezamorta Huseyin Pasa bir sure daha cektirilerle Canakkale Bogazi nda kaldiktan sonra 22 Ekim de baskente ulasti ve Padisah II Mustafa tarafindan tebrik edildi Kaynakca Sakiz J H Mordtmann IA Istanbul 1967 c 10 s 94 Islam Ansiklopedisi Mezemorta Huseyin Pasa maddesi Turk Diyanet Vakfi Ankara 2004 c 29 s 525 20 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2022 Mezemorta Huseyin Pasa Zehra Orakci Fatih Sultan Mehmet Universitesi Istanbul 2021 s 78 79 Osmanli Ibrahim Sari Nokta Kitap 2016 s 114 Naval wars in the Levant 1559 1853 R C Anderson Princeton University Press 1952 s 221 222 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 12 s 238 Nusretname Silahdar Findiklili Mehmed Aga s 199