Basiani Muharebesi, 13. yüzyılda Gürcistan Krallığı orduları ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında, Erzurum şehrinin 60 km kuzeydoğusundaki Basiani Vadisi'nde gerçekleşen savaş. Savaş, 1202 ve 1205 arasında çeşitli tarihlere dayanmaktadır, ancak son zamanlarda 1203 ve 1204 olarak geçmektedir. Müslüman tarihçi İbn Bîbî, savaşın hicri 598'de (1 Ekim 1201 – 19 Eylül 1202) olduğunu iddia etti. Türk tarihçileri, Micingerd (Malazgirt) Kalesi'ni savaşın yeri olarak tanımlamaktadır.
Basian Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Gürcü-Selçuklu savaşları | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Gürcü Krallığı | Rum Selçuklu Devleti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
| II. Süleyman Şah | ||||||
Güçler | |||||||
65,000 | 150,000(çeşitli Orta Çağ kaynaklarına göre) |
Savaş öncesi
Savaş, Gürcü hükümdarları ile Anadolu Selçuklu hükümdarları arasında, bölgenin 11 - 13. yüzyıl tarihini dolduran çeşitli çatışmalardan biriydi. Bu, Selçukluların Gürcülerin güneye doğru ilerlemesini durdurmaya yönelik başka bir girişimine işaret ediyordu. Bu çatışmanın öyküsü; Gürcü, Ermeni ve İslam kaynaklarında anlatılmaktadır.
Rüm Sultanı II. Rükneddin Süleymanşah (y. 1196–1204), babası Kılıç Arslan yönetiminde parçalanmış büyük bir devleti yeniden bir araya getirmek için mücadele etti. Başlangıçta, komşu Gürcistan Krallığı ile ilişkileri ilk görünüşte barışçıldı. Ancak o dönemde Gürcü krallığının bir kolu olan son Saltuklu hükümdarı Ala ad-Din Muhammed'in yönetimindeki Erzurum'u Süleymanşah'ın 1201'de ele geçirmesi, II. Süleymanşah'ı Gürcülerle kaçınılmaz bir yüzleşmeye getirdi. Sultan, Gürcü hükümdarları tarafından komşu Müslüman beyliklere uygulanan haraçtan daha da öfkelendi ve Gürcü Kraliçesi Tamar'a sunulan bir ültimatom ile geri çekilmesini istedi. Gürcü vakayinamesine göre, Süleymanşah'ın elçisi Tamar'a, sultanın Gürcistan'ı fethi üzerine onu cariye olarak almakla tehdit ettiği son derece rahatsız edici bir mektup gönderdiği ve mektubu okuyan elçinin Zakaria Mhargrdzeli tarafından tokatlandığı kaydedilmiştir. Bu müzakereleri izleyen Orta Çağ bilginine göre, Süleymanşah'ın elçisi nakavt edildi ve "ölü gibi uzandı".
Muharebe
Süleymanşah, vasal beyleri ile birlikte Gürcü sınırlarını geçti ve Basiani vadisinde kamp kurdu. Tamar, mülkiyeti boyunca hızla bir ordu düzenledi ve orduyu eşi Davit Soslan'ın komutasına verdi. Cavaheti'deki üslerinden Soslan komutasındaki Gürcü birlikleri ve amirspasalari Zakaria Mhargrdzeli, Basiani'ye aniden ilerlediler ve düşmanın kampına saldırdılar. Bir meydan savaşında, Selçuklu kuvvetleri Gürcülerin birkaç saldırısını geri çevirmeyi başardı, ancak sonunda ezildiler ve yenildiler. Sultanın bayrağını Gürcülere kaybetmesi Selçuklu saflarında paniğe neden oldu. Süleymanşah'ın kendisi de yaralanarak Erzurum'a çekildi.
Savaş sonrası
Gürcüler, daha sonra bir at nalı ile değiştirilen Rükneddin Süleymanşah'ın kardeşini ele geçirdi. Bu eylem, Tamar'ın Kafkasya, Anadolu, Ermeni Yaylaları, Şirvan ve Karadeniz'in batı kesimlerinde mutlak güce sahip olduğunu gösterdi. Basiani'deki zafer, Gürcistan'ın güneybatıdaki pozisyonunu sağlamlaştırmasına ve Selçuklu dirilişini kontrol altında tutmasına izin verdi. Savaştan kısa bir süre sonra Gürcistan Krallığı, bir devlet kurmak için Trabzon'u işgal etti. Tamar, kardeşinin kocası olan Trabzonlu I. Aleksios'a yetki verdi. Bu nedenle Gürcistan Krallığı, Türk devletleri ile feodal Gürcü toprakları arasında etkili bir tampon bölge oluşturdu.
Bibliyografi
- ^ Javakhishvili, p. 249
Kaynakça
- (Gürcüce) D. Ivane Javakhishvili, (1983), ქართველი ერის ისტორია (History of Georgian Nation), [1] 27 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tiflis: Gürcistan, USSR.
- (Gürcüce) et al. (1970), საქართველოს ისტორიის ნარკვევები (Studies in the History of Georgia), Vol. 2. 4 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Tiflis: Sabch’ota Sakartvelo.
- (Türkçe) Osman Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul, 1971.
- (Rusça) V. Dondua et al. (çev., 1985), Жизнь царицы цариц Тамар (The Life of the Queen of Queens Tamar), N. Berdzenishvili'nin yorumları 24 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Tiflis: Metsniereba.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Basiani Muharebesi 13 yuzyilda Gurcistan Kralligi ordulari ile Anadolu Selcuklu Devleti arasinda Erzurum sehrinin 60 km kuzeydogusundaki Basiani Vadisi nde gerceklesen savas Savas 1202 ve 1205 arasinda cesitli tarihlere dayanmaktadir ancak son zamanlarda 1203 ve 1204 olarak gecmektedir Musluman tarihci Ibn Bibi savasin hicri 598 de 1 Ekim 1201 19 Eylul 1202 oldugunu iddia etti Turk tarihcileri Micingerd Malazgirt Kalesi ni savasin yeri olarak tanimlamaktadir Basian MuharebesiGurcu Selcuklu savaslariTarih27 Temmuz 1202BolgeBasian yakinlarinda gunumuzde Pasinler Turkiye 39 58 47 K 41 40 32 D 39 97972 K 41 67556 D 39 97972 41 67556SonucGurcu zaferiTaraflarGurcu KralligiRum Selcuklu DevletiKomutanlar ve liderlerII Suleyman SahGucler65 000150 000 cesitli Orta Cag kaynaklarina gore Savas oncesiSavas Gurcu hukumdarlari ile Anadolu Selcuklu hukumdarlari arasinda bolgenin 11 13 yuzyil tarihini dolduran cesitli catismalardan biriydi Bu Selcuklularin Gurculerin guneye dogru ilerlemesini durdurmaya yonelik baska bir girisimine isaret ediyordu Bu catismanin oykusu Gurcu Ermeni ve Islam kaynaklarinda anlatilmaktadir Rum Sultani II Rukneddin Suleymansah y 1196 1204 babasi Kilic Arslan yonetiminde parcalanmis buyuk bir devleti yeniden bir araya getirmek icin mucadele etti Baslangicta komsu Gurcistan Kralligi ile iliskileri ilk gorunuste bariscildi Ancak o donemde Gurcu kralliginin bir kolu olan son Saltuklu hukumdari Ala ad Din Muhammed in yonetimindeki Erzurum u Suleymansah in 1201 de ele gecirmesi II Suleymansah i Gurculerle kacinilmaz bir yuzlesmeye getirdi Sultan Gurcu hukumdarlari tarafindan komsu Musluman beyliklere uygulanan haractan daha da ofkelendi ve Gurcu Kralicesi Tamar a sunulan bir ultimatom ile geri cekilmesini istedi Gurcu vakayinamesine gore Suleymansah in elcisi Tamar a sultanin Gurcistan i fethi uzerine onu cariye olarak almakla tehdit ettigi son derece rahatsiz edici bir mektup gonderdigi ve mektubu okuyan elcinin Zakaria Mhargrdzeli tarafindan tokatlandigi kaydedilmistir Bu muzakereleri izleyen Orta Cag bilginine gore Suleymansah in elcisi nakavt edildi ve olu gibi uzandi MuharebeSuleymansah vasal beyleri ile birlikte Gurcu sinirlarini gecti ve Basiani vadisinde kamp kurdu Tamar mulkiyeti boyunca hizla bir ordu duzenledi ve orduyu esi Davit Soslan in komutasina verdi Cavaheti deki uslerinden Soslan komutasindaki Gurcu birlikleri ve amirspasalari Zakaria Mhargrdzeli Basiani ye aniden ilerlediler ve dusmanin kampina saldirdilar Bir meydan savasinda Selcuklu kuvvetleri Gurculerin birkac saldirisini geri cevirmeyi basardi ancak sonunda ezildiler ve yenildiler Sultanin bayragini Gurculere kaybetmesi Selcuklu saflarinda panige neden oldu Suleymansah in kendisi de yaralanarak Erzurum a cekildi Savas sonrasiGurculer daha sonra bir at nali ile degistirilen Rukneddin Suleymansah in kardesini ele gecirdi Bu eylem Tamar in Kafkasya Anadolu Ermeni Yaylalari Sirvan ve Karadeniz in bati kesimlerinde mutlak guce sahip oldugunu gosterdi Basiani deki zafer Gurcistan in guneybatidaki pozisyonunu saglamlastirmasina ve Selcuklu dirilisini kontrol altinda tutmasina izin verdi Savastan kisa bir sure sonra Gurcistan Kralligi bir devlet kurmak icin Trabzon u isgal etti Tamar kardesinin kocasi olan Trabzonlu I Aleksios a yetki verdi Bu nedenle Gurcistan Kralligi Turk devletleri ile feodal Gurcu topraklari arasinda etkili bir tampon bolge olusturdu Bibliyografi Javakhishvili p 249Kaynakca Gurcuce D Ivane Javakhishvili 1983 ქართველი ერის ისტორია History of Georgian Nation 1 27 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tiflis Gurcistan USSR Gurcuce et al 1970 საქართველოს ისტორიის ნარკვევები Studies in the History of Georgia Vol 2 4 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tiflis Sabch ota Sakartvelo Turkce Osman Turan Selcuklular Zamaninda Turkiye Istanbul 1971 Rusca V Dondua et al cev 1985 Zhizn caricy caric Tamar The Life of the Queen of Queens Tamar N Berdzenishvili nin yorumlari 24 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tiflis Metsniereba