Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsviçre ekonomisi dünyanın en stabil ülke ekonomilerinden biridir. İsviçre, Dünya'nın gayrisafi yurt içi hasılası sıralamasında 20., kişi başına düşen milli gelir sıralamasındaysa 2. ülkesidir. Ülkede en çok insan, ticaret ve finans başta olmak üzere hizmet sektörlerinde çalışır. İsviçre ekonomisinin diğer iki önemli sektörünü ise turizm ve endüstri oluşturur. INSEAD ve Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü tarafından çıkarılan Global Innovation Index'te (Küresel İnovasyon Endeksi) ise 1. sıradadır.
| İsviçre ekonomisi | |
|---|---|
 | |
| Para birimi | İsviçre frangı |
| Mali yıl | takvim yılı |
| İstatistikler | |
| Kişi başı GSYİH |  59.300 $ (SAGP, 2015 ort.) |
| Sektörel GSYİH dağılımı | tarım: %8,9; endüstri: %28,1; hizmet: %63 (2012 ort.) |
| Enflasyon (TÜFE) | -%1.1 (2015) |
| İşgücü | 5.09 milyon (2015 ort.) |
| Sektörel işgücü dağılımı | tarım: %3,4, endüstri: %23,4, hizmet: %73,2 (2010) |
| İşsizlik | %3,3 (2015) |
| Dış ticaret | |
| İhracat |  270,6 milyar $ (20.) (2015) |
| İhraç malları | makine, kimyasallar, metaller, saatler, tarım ürünleri |
| Ana ihracat ortakları |  Almanya %18,3  ABD %13  Fransa %7,3  İtalya %6,6  Birleşik Krallık %5  Çin %4,1 (2014 ort.) |
| İthalat | 214,8 milyar $ (19.) (2015) |
| İthalat malları | makineler, kimyasallar, tarım ürünleri, metaller, ulaşım ekipmanları, tekstil |
| Ana ithalat ortakları | Almanya %28 İtalya %9,7 Fransa %8,1 ABD %6,6 Çin %6,5  Avusturya %4,7 (2014 ort.) |
| Kamu maliyesi | |
| Kredi derecelendirme | |
| Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir. | |
Tarihçe
19. yüzyıl
İsviçre, federal bir devlet olarak 1848 yılında kurulmuştur. 1848'den önce ise özellikle Zürih ve Basel şehir kantonları endüstri ve ticaret alanlarında gelişmeye başlamış olmasına karşın, ülkenin kırsal bölgeleri yoksul ve geri kalmış durumda idi. 1798'deki kadar gerçi bir atelye üretim sistemi ortaya çıkmıştı ancak, makine üretimi ancak 1801'de, Büyük Britanya'dan üçüncü kuşak makinelerin ithal edilmesiyle St. Gallen'de başladı. Fakat İsviçre'de kömür kaynakları bulunmadığı için, ülkenin topografisine uygun şekilde buhar makineleri yerine hidrolik güçle çalışan makineler kullanıldı. 1814'te el dokuma tezgâhlarının çoğu makinelerle değiştirildi. Aynı zamanda turizm ve bankacılık da gelişmeye başladı. İsviçre kırsal bir ülke olduğu için, endüstri devrimi 19. yy.ın sonlarında şehirlerde, özellikle de tekstil sektöründe kendini gösterdi. Örneğin Basel'de ipekliler de dahil olmak üzere tekstil en önemli sektördü. 1888'de tekstil sektörünün yüzde 44'ünde kadınlar çalışıyordu. Çalışan kadınların yarıya yakını tekstil işkolunda çalışırken, ikinci büyük çalışma alanı ev hizmetleri idi. 1890 ile 1910 arasında kadın işgücünden yararlanma oranı 1960'lar ve 1970'lere göre daha fazla idi.
İlk demiryolu 1847 yılında Zürih ile Baden arasında yapıldı ve demiryolları endüstrileşmede çok önemli bir rol oynadı. Özel girişimcilerin rekabeti sayesinde 1860'ta İsviçre'de 1000 km.den fazla demiryolu yapılmıştı.
Bazı kaynaklarda İsviçre'nin bir zamanlar yoksul bir ülke olduğu ve dışarıya göç verdiği antarılır. Ancak birçok kaynak bu bilginin tersini gösterir. Zürih üniversitesinden Prof. Tobias Straumann, 1913'te İsviçre'nin kişi başına gelirin ABD, İngiltere gibi ülkelerden sonra olmasına karşın 6. sırada olduğunu, hatta bazı hesaplamalarda 1. sırada olduğunu gösterdi. Tarihçi Eduard Fueter 1928'de şöyle yazar: "19. yüzyılın ortasında İsviçre Avrupa'nın endüstrisi en güçlü ülkelerinden biri idi(...) Bu tesadüf değildi. Gerçi ülkenin gıda maddeleri üretimi halkını doyurmaya yetmiyordu ama, bu açığı fabrikasyon ürünleri ihraç ederek gideriyordu." Tarihçi Robert U. Vogler'e göre İsviçre'de okullarda öğretilen ve ülkenin bir zamanlar çok yoksul olduğu, dünya savaşlarına girmeyerek ve banka hesaplarının gizliliği vb. sayesinde hızla zenginleştiği şeklindeki bilgiler bir "mitos"tur.
20. yüzyıl
20. yüzyılın başında İsviçre'deki sanayi Avrupa'nın diğer gelişmiş ülkelerle kıyaslanırsa en gelişmiş olanı sayılırdı. Ancak 1910'da tüm Avrupa'da başlayan ve savaş boyunca devam eden ekonomik kriz İsviçre'yi de sarstı. Savaş vergileri gündeme geldi. Savaş yıllarında ithalat/ihracat yapmak zorlaştığı için, İsviçrenin ülke içi ekonomisini geliştirme çabası arttı. Tahıl üretmeyen ülkede tahıl üretimi artırıldı, kömür kullanan lokomotifler yerine elektrik kullanan lokomotifler kullanılmaya başlandı.
1920'lerde yeniden gelişmeye başlayan ekonomi, 30'larda yine krize girdi. 1940'larda ve özellikle II. Dünya Savaşı sırasında Almanya'ya yaptığı silah satışı ile ülke ekonomisi gelişmeye devam etti. İsviçre bankalarının Nazilerle işbirliği yapıyor olması ve mihver devletlerle güçlü ticari ilişkiler, ülkenin dünyanın geri kalanından kısa süreli olarak yalıtılma noktasına kadar geldi. Savaş sonrasında üretim tesisleri hasar almadan varlığını sürdürebilmiş olduğu için, ekonominin hızlı şekilde yeniden dirilmesi kolay oldu.
1950'lerde ve 60'larda İsviçre'nin GSYMİH'si yılda % 5 artıyor ve enerji tüketimi de ikiye katlanıyordu. Ülkede kömür kaynağı olmadığı için temel enerji kaynağı olarak petrol ve gaz kullanılmaya başlandı. 10 yılın sonunda başlıca enerji kaynağı petrol haline geldi.
1970'lerde büyüme hızı yavaşlamaya başladı. İsviçre giderek daha çok petrole ve dolayısıyla OPEC ülkelerine bağımlı hale gelmeye başladı. 1973 petrol krizi ile birlikte enerji tüketimi azaltılmaya çalışıldı. 1974'te ulusal düzeyde özel arabaları pazar günleri kullanma yasağı getirmek gibi önlemler alınmaya başladı.
1980'lerde petrol fiyatlarındaki yükseliş İsviçre'nin enerji harcamalarında da azalmaya yol açtı ve ekonomi % 1.3 oranında daraldı. Ancak 1983*den sonra hemn GSYİH hem de enerji tüketimi tekrar artmaya başladı.
1990'ların başında (1991-1993 arası) 3 yıl süren durgunluk döneminde ekonomi % 2 daraldı, özellikle enerji tüketimi ve ihracatta azalma belirgin şekilde görüldü. Bu dönemde işsizlik oranları da giderek arttı. 1991'de yüzde 1 olan işsizlik oranı 1997'de yüzde 5.3 ile zirveye ulaştı. Ancak 1997'de başlayan yeniden toparlanma ile 2000 yılında % 3.6'lık bir büyüme oranına ulaşıldı.
2000'lerin başında Batı Avrupa ve ABD'de yeniden ortaya çıkan durgunluk, İsviçre'de de etkisini gösterdi. Dünya borsalarındaki çöküş ve 9/11 terör saldırılarının ardından hatalı girişimci istatistikleri ve abartılı yönetici ücretleri açıklanmaya başlandı. Büyüme oranı 2001'de % 1.2'ye, 2002'de % 0.4'e, 2003'te % 0.2'ye kadar düştü. Buna paralel işsizlik oranı da artmaya başladı. 2001'de % 1.9 olan işsizlik oranı 2004'te % 3.9'a ulaştı. Yine de bu işsizlik oranı aynı dönemde Avrupa Birliği ortalaması olan % 8.9'luk işsizlik oranına göre oldukça iyi idi.
İsviçre Ekonomisinin Yapısı
Tarım ve Hammadde
İleri düzeyde bir sanayi altyapısı ve hizmet sektörünün geliştiği İsviçre'de tarımla uğraşan nüfus günümüzde % 4'ün altına düşmüştür. Buna karşın belli ürünlerin üretilmesi devlet(Bund) tarafından subvanse edilir. Tarım üretimi bölgelere göre farklılık gösterir. Ön Alpler, Alpler ve Jura'da hayvancılık ve süt üretimi, orta İsviçre'de tahıl, patates ve pancar, Doğu İsviçre ve Wallis'de meyve üretimi yapılır. Değişik bölgelerde şarapçılık da yaygındır. İhracatta birinci sırayı sert peynir türleri alır. (Emmental peyniri, Gravyer peyniri ve Sbrinz)
İsviçre'de biyolojik üretim oldukça baskındır. Biyo-üretim yapılan tarım alanları 2011'de % 10.8 civarındadır. İsviçre'deki biyo-üreticilerin büyük kısmı 1981'de Basel'de kurulmuş olan "Bio Suisse"nin üyesidir. 2015'te 6031 üretici Bio Suisse'in kurallarına uygun üretim yapmaktadır. Araştırma amaçlı olanlar dışında, hiçbir işletmede gen teknolojisi ile yapısı değiştirilmiş bitki türleri kullanılmamaktadır.
İsviçre hammadde açısından yoksuldur. Kum taşı, Kireçtaşı (Jura), Kil, Granit (Graubünden ve Tessin) ve Tuz (Rheinfelden, Bex) çıkartılır. Kömür, Uranyum ve petrolun sadece izlerine rastlanmıştır. Daha önce çalışan birçok demir cevheri, asfalt, bakır ve altın madeni günümüzde kapatılmıştır.
İsviçre'de kullanılan önemli bir hammadde, ülkenin elektrik ihtiyacının üçte ikisini karşılayan hidrolik güç kaynaklarıdır.
Sanayi ve Ticaret
- geleneksel sektörler: Saat Sanayii, Hassas Aletler, Makine üretimi, Kimya ve İlaç, Yiyecek maddeler
- gelişen sektörler: İlaç sektörü, Biyomedikal
Ülkenin üretiminin büyük kısmını ikinci ve üçüncü sektörler olan sanayi ve hizmet sektörü oluşturur. İkinci sektör (sanayi) günümüzde önemini büyük ölçüde kaybetmiş olsa da, hala çalışanların % 24'ü sanayi dallarında çalışmaktadır.
Sanayi sektöründe saat endüstrisi (Swatch Group) ve Makine üretimi (ABB, Sulzer) baskın sektörlerdir. İsviçre'de hassas ölçüm araçları üretimi, ilaç sektöründe kullanılan cihazların üretimi (Novartis, Roche), yiyecek üretimi(Nestle) ve biyomedikal sanayi de oldukça ünlüdür.
Enerji
İsviçre'nin sahip olduğu az sayıdaki hammaddeden biri su kaynaklarından üretilen elektriktir ki, ülkeye "Avrupa'nın su kalesi" denir. Nehirler boyunca yapılmış çok sayıdaki hidroelektrik santralden ve yapay barajlardan elde edilen elektrik yine de ülkenin tüm enerji ihtiyacının ancak % 14'ünü sağlar. Petrol ve türevlerinin kullanımı ise % 57 gibi açık ara bir farkla birinci sırayı alır. Daha sonra % 12 ile doğal gaz kullanımı ve ülkedeki 5 büyük nükleer santralden sağlanan nükleer enerji de % 10 ile dördüncü sırada gelir. Temiz enerji kaynakları kullanımında ise İsviçre pek ilerlemiş değildir. Güneş ve Rüzgâr enerjisi kullanımı sadece % 2 seviyesindedir.
Hizmet sektörü
Üçüncü sektör olan hizmet sektörü İsviçre'de devasa bir boyuta ulaşmış durumdadır. 2013 yılı verilerine göre çalışanların % 73'ü hizmet sektöründe çalışmaktadır. Dünyanın en büyük bankalarından ikisi (UBS ve Credit Suisse) İsviçre merkezlidir. Her iki bankanın brüt kazancı 2003 yılında 60 milyar Frank idi. Dünyanın en büyük reasürans şirketlerinden biri olan Swiss Re de İsviçre merkezlidir.
İsviçre ayrıca 200 yıldan beri önemli bir turizm merkezi haline gelmiştir. Alp dağlarını ve göllerini görmek için çok sayıda turist gelir. 2012 rakamlarına göre ülkenin toplam kaynak üretiminin % 2.6'sı turizmden sağlanırken, çalışanların yüzde 4.4'ü bu alanda çalışmaktaydı.
| 1995 | 2013 | |||
|---|---|---|---|---|
| Sektör | Çalışan | % | Çalışan | % |
| Tarım ve Balıkçılık | 147.730 | 5.0 | 102.986 | 3.0 |
| Madencilik ve Taş İşçiliği | 6.692 | 0.2 | 4.303 | 0.1 |
| El işçiliği(onarımö montaj vb.) | 675.114 | 22.8 | 647.511 | 18.7 |
| Enerji, Su ve Çevre | 23.489 | 0.8 | 40.712 | 1.2 |
| İnşaat | 309.581 | 10.5 | 316.526 | 9.2 |
| Ticaret | 496.544 | 16.8 | 542.059 | 15.7 |
| Trafik, Bilişim ve Komünikasyon | 249.332 | 8.4 | 323.359 | 9.3 |
| Otel İşletmeciği | 187.215 | 6.3 | 179.863 | 5.2 |
| Finans | 119.373 | 4.0 | 145.845 | 4.2 |
| Sigortacılık | 62.527 | 2.1 | 72.452 | 2.1 |
| Emlak ve Girişimcilik hizmetleri | 306.989 | 10.4 | 529.019 | 15.3 |
| Eğitim ve Yetiştirme | 42.415 | 1.4 | 54.470 | 1.6 |
| Sağlık ve Sosyal Sektörler | 225.574 | 7.6 | 330.601 | 10.7 |
| Kültür, Dinlenme ve diğer hizmetler | 86.059 | 2.9 | 103.081 | 3.0 |
| Özel Ev Hizmetleri | 18930 | 0.6 | 25.700 | 0.7 |
| Toplam | 2.957.564 | 100 | 3.458.486 | 100 |
Kaynakça
- ^ "GDP - Composition by Sector". The World Factbook. 2012. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
- ^ "Export Figures of Switzerland (İngilizce)". The World Factbook. 2015. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
- ^ "Export products of Switzerland (İngilizce)". The World Factbook. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
- ^ "Export Parners of Switzerland (İngilizce)". The World Factbook. 2014. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
- ^ "Import Figures of Switzerland (İngilizce)". The World Factbook. 2015. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
- ^ "Import products of Switzerland (İngilizce)". The World Factbook. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
- ^ "Import Parners of TSwitzerland (İngilizce)". The World Factbook. 2014. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
- ^ . www.eda.admin.ch (İngilizce). 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021.
- ^ The Global Innovation Index 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 10.05.2016 tarihinde erişildi.
- ^ a b "Mythos arme Schweiz". 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016.
- ^ Regina Wecker, "Frauenlohnarbeit - Statistik und Wirklichkeit in der Schweiz an der Wende zum 20," Jahrhundert Schweizerische Zeitschrift für Geschichte (1984) 34#3 pp 346-356.
- ^ Britannica Ansiklopedisi, İsviçre maddesi 8 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tobias Straumann, Tages Anzeiger, War die Schweiz schon vor hundert Jahren das reichste Land der Welt? 3 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Christoph Zollinger, Wohlstand in der Schweiz 11 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d e f g "Economy Of Switzerland". 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2016.
- ^ a b Arbeitsproduktivität in der Schweiz, Analyse der Entwicklung von 1995 bis 2013, Statistik Schweiz 25 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., sayfa 18
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Mayıs 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2016.
- ^ Gerhard Lob: Im Tessin werden knapp 10 Prozent des Bruttoinlandprodukts durch den Tourismus erwirtschaftet. Diese Wertschöpfung liegt über dem Schweizer Mittel, aber unter dem Bündner und Walliser Vergleichswert. Tessiner Zeitung TZ 20. Februar 2015, S. 3.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isvicre ekonomisi dunyanin en stabil ulke ekonomilerinden biridir Isvicre Dunya nin gayrisafi yurt ici hasilasi siralamasinda 20 kisi basina dusen milli gelir siralamasindaysa 2 ulkesidir Ulkede en cok insan ticaret ve finans basta olmak uzere hizmet sektorlerinde calisir Isvicre ekonomisinin diger iki onemli sektorunu ise turizm ve endustri olusturur INSEAD ve Dunya Fikri Mulkiyet Orgutu tarafindan cikarilan Global Innovation Index te Kuresel Inovasyon Endeksi ise 1 siradadir Isvicre ekonomisiZurih IsvicrePara birimiIsvicre frangiMali yiltakvim yiliIstatistiklerKisi basi GSYIH59 300 SAGP 2015 ort Sektorel GSYIH dagilimitarim 8 9 endustri 28 1 hizmet 63 2012 ort Enflasyon TUFE 1 1 2015 Isgucu5 09 milyon 2015 ort Sektorel isgucu dagilimitarim 3 4 endustri 23 4 hizmet 73 2 2010 Issizlik 3 3 2015 Dis ticaretIhracat270 6 milyar 20 2015 Ihrac mallarimakine kimyasallar metaller saatler tarim urunleriAna ihracat ortaklari Almanya 18 3 ABD 13 Fransa 7 3 Italya 6 6 Birlesik Krallik 5 Cin 4 1 2014 ort Ithalat214 8 milyar 19 2015 Ithalat mallarimakineler kimyasallar tarim urunleri metaller ulasim ekipmanlari tekstilAna ithalat ortaklari Almanya 28 Italya 9 7 Fransa 8 1 ABD 6 6 Cin 6 5 Avusturya 4 7 2014 ort Kamu maliyesiKredi derecelendirmeStandard amp Poor s Moody s Fitch Ana veri kaynagi CIA World Fact Book Diger bir bilgi verilmemis degerlerin tumu ABD Dolari ile ifade edilmistir Tarihce19 yuzyil Isvicre federal bir devlet olarak 1848 yilinda kurulmustur 1848 den once ise ozellikle Zurih ve Basel sehir kantonlari endustri ve ticaret alanlarinda gelismeye baslamis olmasina karsin ulkenin kirsal bolgeleri yoksul ve geri kalmis durumda idi 1798 deki kadar gerci bir atelye uretim sistemi ortaya cikmisti ancak makine uretimi ancak 1801 de Buyuk Britanya dan ucuncu kusak makinelerin ithal edilmesiyle St Gallen de basladi Fakat Isvicre de komur kaynaklari bulunmadigi icin ulkenin topografisine uygun sekilde buhar makineleri yerine hidrolik gucle calisan makineler kullanildi 1814 te el dokuma tezgahlarinin cogu makinelerle degistirildi Ayni zamanda turizm ve bankacilik da gelismeye basladi Isvicre kirsal bir ulke oldugu icin endustri devrimi 19 yy in sonlarinda sehirlerde ozellikle de tekstil sektorunde kendini gosterdi Ornegin Basel de ipekliler de dahil olmak uzere tekstil en onemli sektordu 1888 de tekstil sektorunun yuzde 44 unde kadinlar calisiyordu Calisan kadinlarin yariya yakini tekstil iskolunda calisirken ikinci buyuk calisma alani ev hizmetleri idi 1890 ile 1910 arasinda kadin isgucunden yararlanma orani 1960 lar ve 1970 lere gore daha fazla idi Ilk demiryolu 1847 yilinda Zurih ile Baden arasinda yapildi ve demiryollari endustrilesmede cok onemli bir rol oynadi Ozel girisimcilerin rekabeti sayesinde 1860 ta Isvicre de 1000 km den fazla demiryolu yapilmisti Bazi kaynaklarda Isvicre nin bir zamanlar yoksul bir ulke oldugu ve disariya goc verdigi antarilir Ancak bircok kaynak bu bilginin tersini gosterir Zurih universitesinden Prof Tobias Straumann 1913 te Isvicre nin kisi basina gelirin ABD Ingiltere gibi ulkelerden sonra olmasina karsin 6 sirada oldugunu hatta bazi hesaplamalarda 1 sirada oldugunu gosterdi Tarihci Eduard Fueter 1928 de soyle yazar 19 yuzyilin ortasinda Isvicre Avrupa nin endustrisi en guclu ulkelerinden biri idi Bu tesaduf degildi Gerci ulkenin gida maddeleri uretimi halkini doyurmaya yetmiyordu ama bu acigi fabrikasyon urunleri ihrac ederek gideriyordu Tarihci Robert U Vogler e gore Isvicre de okullarda ogretilen ve ulkenin bir zamanlar cok yoksul oldugu dunya savaslarina girmeyerek ve banka hesaplarinin gizliligi vb sayesinde hizla zenginlestigi seklindeki bilgiler bir mitos tur 20 yuzyil 20 yuzyilin basinda Isvicre deki sanayi Avrupa nin diger gelismis ulkelerle kiyaslanirsa en gelismis olani sayilirdi Ancak 1910 da tum Avrupa da baslayan ve savas boyunca devam eden ekonomik kriz Isvicre yi de sarsti Savas vergileri gundeme geldi Savas yillarinda ithalat ihracat yapmak zorlastigi icin Isvicrenin ulke ici ekonomisini gelistirme cabasi artti Tahil uretmeyen ulkede tahil uretimi artirildi komur kullanan lokomotifler yerine elektrik kullanan lokomotifler kullanilmaya baslandi 1920 lerde yeniden gelismeye baslayan ekonomi 30 larda yine krize girdi 1940 larda ve ozellikle II Dunya Savasi sirasinda Almanya ya yaptigi silah satisi ile ulke ekonomisi gelismeye devam etti Isvicre bankalarinin Nazilerle isbirligi yapiyor olmasi ve mihver devletlerle guclu ticari iliskiler ulkenin dunyanin geri kalanindan kisa sureli olarak yalitilma noktasina kadar geldi Savas sonrasinda uretim tesisleri hasar almadan varligini surdurebilmis oldugu icin ekonominin hizli sekilde yeniden dirilmesi kolay oldu 1950 lerde ve 60 larda Isvicre nin GSYMIH si yilda 5 artiyor ve enerji tuketimi de ikiye katlaniyordu Ulkede komur kaynagi olmadigi icin temel enerji kaynagi olarak petrol ve gaz kullanilmaya baslandi 10 yilin sonunda baslica enerji kaynagi petrol haline geldi 1970 lerde buyume hizi yavaslamaya basladi Isvicre giderek daha cok petrole ve dolayisiyla OPEC ulkelerine bagimli hale gelmeye basladi 1973 petrol krizi ile birlikte enerji tuketimi azaltilmaya calisildi 1974 te ulusal duzeyde ozel arabalari pazar gunleri kullanma yasagi getirmek gibi onlemler alinmaya basladi 1980 lerde petrol fiyatlarindaki yukselis Isvicre nin enerji harcamalarinda da azalmaya yol acti ve ekonomi 1 3 oraninda daraldi Ancak 1983 den sonra hemn GSYIH hem de enerji tuketimi tekrar artmaya basladi 1990 larin basinda 1991 1993 arasi 3 yil suren durgunluk doneminde ekonomi 2 daraldi ozellikle enerji tuketimi ve ihracatta azalma belirgin sekilde goruldu Bu donemde issizlik oranlari da giderek artti 1991 de yuzde 1 olan issizlik orani 1997 de yuzde 5 3 ile zirveye ulasti Ancak 1997 de baslayan yeniden toparlanma ile 2000 yilinda 3 6 lik bir buyume oranina ulasildi 2000 lerin basinda Bati Avrupa ve ABD de yeniden ortaya cikan durgunluk Isvicre de de etkisini gosterdi Dunya borsalarindaki cokus ve 9 11 teror saldirilarinin ardindan hatali girisimci istatistikleri ve abartili yonetici ucretleri aciklanmaya baslandi Buyume orani 2001 de 1 2 ye 2002 de 0 4 e 2003 te 0 2 ye kadar dustu Buna paralel issizlik orani da artmaya basladi 2001 de 1 9 olan issizlik orani 2004 te 3 9 a ulasti Yine de bu issizlik orani ayni donemde Avrupa Birligi ortalamasi olan 8 9 luk issizlik oranina gore oldukca iyi idi Isvicre Ekonomisinin YapisiTarim ve Hammadde Ileri duzeyde bir sanayi altyapisi ve hizmet sektorunun gelistigi Isvicre de tarimla ugrasan nufus gunumuzde 4 un altina dusmustur Buna karsin belli urunlerin uretilmesi devlet Bund tarafindan subvanse edilir Tarim uretimi bolgelere gore farklilik gosterir On Alpler Alpler ve Jura da hayvancilik ve sut uretimi orta Isvicre de tahil patates ve pancar Dogu Isvicre ve Wallis de meyve uretimi yapilir Degisik bolgelerde sarapcilik da yaygindir Ihracatta birinci sirayi sert peynir turleri alir Emmental peyniri Gravyer peyniri ve Sbrinz Isvicre de biyolojik uretim oldukca baskindir Biyo uretim yapilan tarim alanlari 2011 de 10 8 civarindadir Isvicre deki biyo ureticilerin buyuk kismi 1981 de Basel de kurulmus olan Bio Suisse nin uyesidir 2015 te 6031 uretici Bio Suisse in kurallarina uygun uretim yapmaktadir Arastirma amacli olanlar disinda hicbir isletmede gen teknolojisi ile yapisi degistirilmis bitki turleri kullanilmamaktadir Isvicre hammadde acisindan yoksuldur Kum tasi Kirectasi Jura Kil Granit Graubunden ve Tessin ve Tuz Rheinfelden Bex cikartilir Komur Uranyum ve petrolun sadece izlerine rastlanmistir Daha once calisan bircok demir cevheri asfalt bakir ve altin madeni gunumuzde kapatilmistir Isvicre de kullanilan onemli bir hammadde ulkenin elektrik ihtiyacinin ucte ikisini karsilayan hidrolik guc kaynaklaridir Sanayi ve Ticaret geleneksel sektorler Saat Sanayii Hassas Aletler Makine uretimi Kimya ve Ilac Yiyecek maddeler gelisen sektorler Ilac sektoru Biyomedikal Ulkenin uretiminin buyuk kismini ikinci ve ucuncu sektorler olan sanayi ve hizmet sektoru olusturur Ikinci sektor sanayi gunumuzde onemini buyuk olcude kaybetmis olsa da hala calisanlarin 24 u sanayi dallarinda calismaktadir Sanayi sektorunde saat endustrisi Swatch Group ve Makine uretimi ABB Sulzer baskin sektorlerdir Isvicre de hassas olcum araclari uretimi ilac sektorunde kullanilan cihazlarin uretimi Novartis Roche yiyecek uretimi Nestle ve biyomedikal sanayi de oldukca unludur Enerji Isvicre nin sahip oldugu az sayidaki hammaddeden biri su kaynaklarindan uretilen elektriktir ki ulkeye Avrupa nin su kalesi denir Nehirler boyunca yapilmis cok sayidaki hidroelektrik santralden ve yapay barajlardan elde edilen elektrik yine de ulkenin tum enerji ihtiyacinin ancak 14 unu saglar Petrol ve turevlerinin kullanimi ise 57 gibi acik ara bir farkla birinci sirayi alir Daha sonra 12 ile dogal gaz kullanimi ve ulkedeki 5 buyuk nukleer santralden saglanan nukleer enerji de 10 ile dorduncu sirada gelir Temiz enerji kaynaklari kullaniminda ise Isvicre pek ilerlemis degildir Gunes ve Ruzgar enerjisi kullanimi sadece 2 seviyesindedir Hizmet sektoru Ucuncu sektor olan hizmet sektoru Isvicre de devasa bir boyuta ulasmis durumdadir 2013 yili verilerine gore calisanlarin 73 u hizmet sektorunde calismaktadir Dunyanin en buyuk bankalarindan ikisi UBS ve Credit Suisse Isvicre merkezlidir Her iki bankanin brut kazanci 2003 yilinda 60 milyar Frank idi Dunyanin en buyuk reasurans sirketlerinden biri olan Swiss Re de Isvicre merkezlidir Isvicre ayrica 200 yildan beri onemli bir turizm merkezi haline gelmistir Alp daglarini ve gollerini gormek icin cok sayida turist gelir 2012 rakamlarina gore ulkenin toplam kaynak uretiminin 2 6 si turizmden saglanirken calisanlarin yuzde 4 4 u bu alanda calismaktaydi Calisanlarin sektorlere gore dagilimi 1995 2013Sektor Calisan Calisan Tarim ve Balikcilik 147 730 5 0 102 986 3 0Madencilik ve Tas Isciligi 6 692 0 2 4 303 0 1El isciligi onarimo montaj vb 675 114 22 8 647 511 18 7Enerji Su ve Cevre 23 489 0 8 40 712 1 2Insaat 309 581 10 5 316 526 9 2Ticaret 496 544 16 8 542 059 15 7Trafik Bilisim ve Komunikasyon 249 332 8 4 323 359 9 3Otel Isletmecigi 187 215 6 3 179 863 5 2Finans 119 373 4 0 145 845 4 2Sigortacilik 62 527 2 1 72 452 2 1Emlak ve Girisimcilik hizmetleri 306 989 10 4 529 019 15 3Egitim ve Yetistirme 42 415 1 4 54 470 1 6Saglik ve Sosyal Sektorler 225 574 7 6 330 601 10 7Kultur Dinlenme ve diger hizmetler 86 059 2 9 103 081 3 0Ozel Ev Hizmetleri 18930 0 6 25 700 0 7Toplam 2 957 564 100 3 458 486 100Kaynakca GDP Composition by Sector The World Factbook 2012 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2013 Arsivlenmis kopya 15 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2016 Export Figures of Switzerland Ingilizce The World Factbook 2015 13 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2016 Export products of Switzerland Ingilizce The World Factbook 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2016 Export Parners of Switzerland Ingilizce The World Factbook 2014 13 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2016 Import Figures of Switzerland Ingilizce The World Factbook 2015 17 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2016 Import products of Switzerland Ingilizce The World Factbook 17 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2016 Import Parners of TSwitzerland Ingilizce The World Factbook 2014 17 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2016 www eda admin ch Ingilizce 30 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2021 The Global Innovation Index 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 05 2016 tarihinde erisildi a b Mythos arme Schweiz 4 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2016 Regina Wecker Frauenlohnarbeit Statistik und Wirklichkeit in der Schweiz an der Wende zum 20 Jahrhundert Schweizerische Zeitschrift fur Geschichte 1984 34 3 pp 346 356 Britannica Ansiklopedisi Isvicre maddesi 8 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tobias Straumann Tages Anzeiger War die Schweiz schon vor hundert Jahren das reichste Land der Welt 3 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Christoph Zollinger Wohlstand in der Schweiz 11 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d e f g Economy Of Switzerland 14 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2016 a b Arbeitsproduktivitat in der Schweiz Analyse der Entwicklung von 1995 bis 2013 Statistik Schweiz 25 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde sayfa 18 Arsivlenmis kopya PDF 20 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Mayis 2016 Arsivlenmis kopya 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2016 Gerhard Lob Im Tessin werden knapp 10 Prozent des Bruttoinlandprodukts durch den Tourismus erwirtschaftet Diese Wertschopfung liegt uber dem Schweizer Mittel aber unter dem Bundner und Walliser Vergleichswert Tessiner Zeitung TZ 20 Februar 2015 S 3