Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Friedrich "Fritz" Thyssen (9 Kasım 1873 - 8 Şubat 1951), Almanya'nın önde gelen sanayici ailelerinden biri olarak dünyaya gelen bir Alman iş insanıydı.
Biyografi
Thyssen, Mülheim'da Ruhr bölgesinde doğdu. Babası August, Friedrich tarafından kurulmuş ve Ruhr şehri Duisburg'da Thyssen madencilik ve çelik üretim şirketinin başkanıydı.
Thyssen Londra, Liège ve Berlin'de madencilik ve metalurji okudu ve Alman Ordusunda kısa bir hizmet süresinden sonra aile işine katıldı. 18 Ocak 1900'da Düsseldorf'ta fabrika sahibinin kızı Amelie Helle or Zurhelle ile evlendi (11 Aralık 1877 - 25 Ağustos 1965). Onların tek çocuğu Anna (Anita) (daha sonra Anita Gräfin Zichy-Thyssen) 1909'da doğdu. Thyssen, 1914'te tekrar orduya katıldı, ancak yakın zamanda bir akciğer rahatsızlığı nedeniyle taburcu edildi.
Weimar Cumhuriyeti
1923'te Fransa ve Belçika, tazminat ödemelerini tam olarak yerine getirememesinden dolayı Almanya'yı cezalandırmak için Ruhr bölgesini işgal ettiğinde, işgalcilere yönelik milliyetçi direnişe katılarak Ruhr çelik üreticilerinin kendileri için kömür ve çelik üretiminde işbirliği yapmamalarına yol açtı. Bu yüzden tutuklandı, hapsedildi ve faaliyetlerinden dolayı büyük bir para cezası aldı, bu da onu ulusal bir kahraman hâline getirdi. 1920'lerde Thyssen şirketleri genişlemeye devam etti. Thyssen, 1926’da babasının ölümü üzerine Thyssen şirketlerini devraldı ve aynı yıl, Almanya’nın demir cevheri rezervlerinin yüzde 75’ini kontrol etmiş, 200.000 kişiyi istihdam ederek United Steelworks’ü (Vereinigte Stahlwerke AG) kurmuştur. Alman Demir-Çelik Endüstrisi Birliği ve Reich Alman Endüstrisi Birliği'nin başkanı ve Reichsbank'ın yönetim kurulu üyesi olarak Alman ticari yaşamında önemli bir rol oynadı.
1923'te Thyssen, Nazi Partisi lideri Adolf Hitler'in yaptığı konuşmaya katılmasını tavsiye eden eski General Erich Ludendorff ile bir araya geldi. Thyssen, Hitler'in Versay Antlaşması’na karşı sert muhalefetinden etkilendi ve 1923’te Ludendorff’a 100.000 altın mark (25.000 $) da dahil olmak üzere partiye büyük bağışlar yapmaya başladı. Bu konuda Alman işadamları arasında alışılmadık bir şeydi, çünkü çoğu iş insanı Nazilere şüpheyle bakan geleneksel muhafazakârdı. Thyssen'in nasyonal sosyalistleri desteklemedeki ana nedeni komünizm korkusuydu. Savaş sonrası araştırmacılar, Thyssen’in Nazi Partisi’ne 1 milyon mark bağışta bulunduğunu iddia etmesine rağmen, sağ partilere, çoğunlukla Nazilere 650 bin Reichsmark bağışladı. Thyssen, 1932'ye kadar Alman Ulusal Halk Partisi'nin bir üyesi olarak kaldı ve 1933'e kadar Nazi Partisi'ne (Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi) katılmadı.
1930'da John Heartfield, Thyssen'i komünist dergisi Arbeiter Illustrierte Zeitung'un (AIZ, Workers 'Illustrated Newspaper) kapağında Hitler'i manipüle eden kuklacı olarak nitelendirdi.
1932 Kasım'ında, Thyssen ve Hjalmar Schacht, cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'a bir mektup yazarak Hitler'i Şansölye olarak atamaya çağırdı. Thyssen ayrıca Alman Sanayicileri Birliği'ni, Mart 1933 Reichstag seçimleri için Nazi Partisi'ne (Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi) 3 milyon Reichsmark bağışta bulunmaya ikna etti. Bunun bir ödülü olarak, Reichstag’ın Nazi üyesi olarak seçildi ve en büyük Alman devleti olan Prusya Devlet Konseyi’ne atandı.
Nazi Almanyası
Thyssen, Komünist Partinin, Sosyal Demokratların ve sendikaların bastırılmasını memnuniyetle karşıladı. 1934'te Hitler'i SA'yı bastırmaya ikna eden ve "Uzun Bıçaklar Gecesi"ne yol açan iş adamlarından biriydi. Thyssen, Yahudilerin Naziler tarafından Alman ticaretinden ve meslek hayatından dışlanmasını kabul etti ve kendi Yahudi çalışanlarını görevden aldı. Ancak bir Katolik olarak, 1935'ten sonra hızlanan Roma Katolik Kilisesi'nin artan baskılarına itiraz etti: 1937'de Hitler'e, Almanya'daki Hristiyanların zulmünü protesto eden bir mektup gönderdi. Thyssen'in kırılma noktası, Kasım 1938'de Kristallnacht olarak bilinen ve Danıştay'dan istifa etmesine neden olan Yahudilere yönelik şiddetli pogromdu. 1939’a gelindiğinde, rejimin savaşa hazırlanma konusunda her şeyi yeniden düzenlemeye tabi kılan ekonomik politikalarını da sertçe eleştirmeye başladı.
II. Dünya Savaşı
1 Eylül 1939'da Polonya'nın işgali, II. Dünya Savaşı'nın başlamasına işaret etti. Thyssen, ailesiyle birlikye İsviçre'ye kaçmasından kısa bir süre önce, Hermann Göring'e savaşa karşı olduğunu söyleyen bir telgraf gönderdi. Nazi Partisi ve Reichstag'dan kovuldu ve şirketi kamulaştırıldı. Şirket savaştan birkaç yıl sonra Thyssen ailesinin diğer üyelerine iade edildi.
1940'ta Thyssen, Arjantin'e göç etmek amacıyla sığındı ve Fransa'ya taşındı, ancak Belçika'daki hasta annesini ziyaret ederken, Fransa ve aşağı ülkelerin Alman işgali sırasında yakalandı. Vichy Fransası tarafından tutuklandı ve ilk olarak Berlin yakınlarındaki bir sanatoryumda, daha sonra 1943'ten Sachsenhausen toplama kampında tutulduğu Almanya'ya geri gönderildi. Karısı Amelie Arjantin'e kaçmadı ve bütün savaşı toplama kampında kocasıyla beraber geçirdi.
Şubat 1945'te Thyssen, Dachau toplama kampına gönderildi. Nispeten iyi muamele gördü ve 1945 yılının Nisan ayının sonlarında, SS'nin mahkûmları geride bıraktığı diğer önde gelen mahkûmlarla birlikte Tyrol'e transfer edildi. 5 Mayıs 1945'te 42. Piyade Tümeni ve 45. Piyade Tümeni tarafından serbest bırakıldı.
Daha sonraki yaşamı
Thyssen Almanya'da hapsedilirken, 1941'de Amerika Birleşik Devletleri'nde I Paid Hitler adlı bir biyografi yayımlandı. Kitap, Thyssen'in dikte ettiği hatıralara dayanan gazeteci Emery Reves tarafından yazılmıştır. Bu kitap, Reves’in Alman sanayicilerin bir sınıf olarak Hitler’i destekleyip finanse ettiği ve iktidara getirdiği fikrini destekliyor. Dönemin tarihçileri tarafından iyi görülmüyor, ancak Thyssen'in başka hiçbir yerinde bulunmayan hatıralarından malzemeler vardır.
Thyssen, Nazi Partisi'nin destekçisi olduğu için yargılandı. 1938'e kadar Nazi destekçisi olduğunu inkâr etmedi ve 1930'larda Yahudi çalışanlarını kötü muamele görmelerinin sorumluluğunu üstlendi, ancak savaş sırasında köle emeğinin istihdamına katılmayı reddetti. 2 Ekim 1948'de bir dengeleme mahkemesi Thyssen'i daha küçük bir suçlu ilan etti ve mal varlığının % 15'ine denk gelen bir para cezasına çarptırdı. Thyssen, eylemleri sonucu acı çekenlere tazminat olarak 500.000 Deutschmarks (2009 yılında 1.400.523 Euro'ya eşdeğer) ödemeyi kabul etti ve diğer suçlamalardan beraat etti. Ocak 1950’de, eşi ve ertesi yıl öldüğü Buenos Aires’e göç etti. Thyssen, Mülheim'deki aile türbesine gömüldü.
1959'da Thyssen'in dul Amélie ve kızı Anita Gräfin Zichy-Thyssen, 100 milyon Deutschmark sermayesiyle (2009'da 208 milyon Euro'ya eşdeğer), bilimi ve beşeri bilimleri ilerletmek için Fritz Thyssen Vakfı'nı kurdu. Amélie Thyssen, 1965 yılında öldü. Anita Gräfin Zichy-Thyssen, 1990'da ölümüne kadar Vakıf'ı yönetti. Ailenin Vakfın işleyişinde söz hakkı yoktu.
Kaynakça
- ^ The Rise and Fall of the Third Reich, William H Shirer. 144.
- ^ John Simkin (2015). Fritz Thyssen 3 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ Gilbert, Martin. The Second World War: A Complete History. Owl Books. s. 36. ISBN .
- ^ Evans, Richard J. (2005). The Third Reich in Power. Allen Lane. s. 372.
- ^ . 14 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2019.
- ^ "Fritz Thyssen at his Spruchkammerverfahren in Königstein im Taunus (August 17, 1948)". The German Historical Institute. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2017.
- ^ "Thyssen Buried in Ruhr", New York Times, February 9, 1953, p. 27
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Friedrich Fritz Thyssen 9 Kasim 1873 8 Subat 1951 Almanya nin onde gelen sanayici ailelerinden biri olarak dunyaya gelen bir Alman is insaniydi Fritz Thyssen 1928BiyografiThyssen Mulheim da Ruhr bolgesinde dogdu Babasi August Friedrich tarafindan kurulmus ve Ruhr sehri Duisburg da Thyssen madencilik ve celik uretim sirketinin baskaniydi Thyssen Londra Liege ve Berlin de madencilik ve metalurji okudu ve Alman Ordusunda kisa bir hizmet suresinden sonra aile isine katildi 18 Ocak 1900 da Dusseldorf ta fabrika sahibinin kizi Amelie Helle or Zurhelle ile evlendi 11 Aralik 1877 25 Agustos 1965 Onlarin tek cocugu Anna Anita daha sonra Anita Grafin Zichy Thyssen 1909 da dogdu Thyssen 1914 te tekrar orduya katildi ancak yakin zamanda bir akciger rahatsizligi nedeniyle taburcu edildi Weimar Cumhuriyeti 1923 te Fransa ve Belcika tazminat odemelerini tam olarak yerine getirememesinden dolayi Almanya yi cezalandirmak icin Ruhr bolgesini isgal ettiginde isgalcilere yonelik milliyetci direnise katilarak Ruhr celik ureticilerinin kendileri icin komur ve celik uretiminde isbirligi yapmamalarina yol acti Bu yuzden tutuklandi hapsedildi ve faaliyetlerinden dolayi buyuk bir para cezasi aldi bu da onu ulusal bir kahraman haline getirdi 1920 lerde Thyssen sirketleri genislemeye devam etti Thyssen 1926 da babasinin olumu uzerine Thyssen sirketlerini devraldi ve ayni yil Almanya nin demir cevheri rezervlerinin yuzde 75 ini kontrol etmis 200 000 kisiyi istihdam ederek United Steelworks u Vereinigte Stahlwerke AG kurmustur Alman Demir Celik Endustrisi Birligi ve Reich Alman Endustrisi Birligi nin baskani ve Reichsbank in yonetim kurulu uyesi olarak Alman ticari yasaminda onemli bir rol oynadi 1923 te Thyssen Nazi Partisi lideri Adolf Hitler in yaptigi konusmaya katilmasini tavsiye eden eski General Erich Ludendorff ile bir araya geldi Thyssen Hitler in Versay Antlasmasi na karsi sert muhalefetinden etkilendi ve 1923 te Ludendorff a 100 000 altin mark 25 000 da dahil olmak uzere partiye buyuk bagislar yapmaya basladi Bu konuda Alman isadamlari arasinda alisilmadik bir seydi cunku cogu is insani Nazilere supheyle bakan geleneksel muhafazakardi Thyssen in nasyonal sosyalistleri desteklemedeki ana nedeni komunizm korkusuydu Savas sonrasi arastirmacilar Thyssen in Nazi Partisi ne 1 milyon mark bagista bulundugunu iddia etmesine ragmen sag partilere cogunlukla Nazilere 650 bin Reichsmark bagisladi Thyssen 1932 ye kadar Alman Ulusal Halk Partisi nin bir uyesi olarak kaldi ve 1933 e kadar Nazi Partisi ne Nasyonal Sosyalist Alman Isci Partisi katilmadi 1930 da John Heartfield Thyssen i komunist dergisi Arbeiter Illustrierte Zeitung un AIZ Workers Illustrated Newspaper kapaginda Hitler i manipule eden kuklaci olarak nitelendirdi 1932 Kasim inda Thyssen ve Hjalmar Schacht cumhurbaskani Paul von Hindenburg a bir mektup yazarak Hitler i Sansolye olarak atamaya cagirdi Thyssen ayrica Alman Sanayicileri Birligi ni Mart 1933 Reichstag secimleri icin Nazi Partisi ne Nasyonal Sosyalist Alman Isci Partisi 3 milyon Reichsmark bagista bulunmaya ikna etti Bunun bir odulu olarak Reichstag in Nazi uyesi olarak secildi ve en buyuk Alman devleti olan Prusya Devlet Konseyi ne atandi Nazi Almanyasi Thyssen Komunist Partinin Sosyal Demokratlarin ve sendikalarin bastirilmasini memnuniyetle karsiladi 1934 te Hitler i SA yi bastirmaya ikna eden ve Uzun Bicaklar Gecesi ne yol acan is adamlarindan biriydi Thyssen Yahudilerin Naziler tarafindan Alman ticaretinden ve meslek hayatindan dislanmasini kabul etti ve kendi Yahudi calisanlarini gorevden aldi Ancak bir Katolik olarak 1935 ten sonra hizlanan Roma Katolik Kilisesi nin artan baskilarina itiraz etti 1937 de Hitler e Almanya daki Hristiyanlarin zulmunu protesto eden bir mektup gonderdi Thyssen in kirilma noktasi Kasim 1938 de Kristallnacht olarak bilinen ve Danistay dan istifa etmesine neden olan Yahudilere yonelik siddetli pogromdu 1939 a gelindiginde rejimin savasa hazirlanma konusunda her seyi yeniden duzenlemeye tabi kilan ekonomik politikalarini da sertce elestirmeye basladi II Dunya Savasi 1 Eylul 1939 da Polonya nin isgali II Dunya Savasi nin baslamasina isaret etti Thyssen ailesiyle birlikye Isvicre ye kacmasindan kisa bir sure once Hermann Goring e savasa karsi oldugunu soyleyen bir telgraf gonderdi Nazi Partisi ve Reichstag dan kovuldu ve sirketi kamulastirildi Sirket savastan birkac yil sonra Thyssen ailesinin diger uyelerine iade edildi 1940 ta Thyssen Arjantin e goc etmek amaciyla sigindi ve Fransa ya tasindi ancak Belcika daki hasta annesini ziyaret ederken Fransa ve asagi ulkelerin Alman isgali sirasinda yakalandi Vichy Fransasi tarafindan tutuklandi ve ilk olarak Berlin yakinlarindaki bir sanatoryumda daha sonra 1943 ten Sachsenhausen toplama kampinda tutuldugu Almanya ya geri gonderildi Karisi Amelie Arjantin e kacmadi ve butun savasi toplama kampinda kocasiyla beraber gecirdi Subat 1945 te Thyssen Dachau toplama kampina gonderildi Nispeten iyi muamele gordu ve 1945 yilinin Nisan ayinin sonlarinda SS nin mahkumlari geride biraktigi diger onde gelen mahkumlarla birlikte Tyrol e transfer edildi 5 Mayis 1945 te 42 Piyade Tumeni ve 45 Piyade Tumeni tarafindan serbest birakildi Daha sonraki yasamiThyssen Almanya da hapsedilirken 1941 de Amerika Birlesik Devletleri nde I Paid Hitler adli bir biyografi yayimlandi Kitap Thyssen in dikte ettigi hatiralara dayanan gazeteci Emery Reves tarafindan yazilmistir Bu kitap Reves in Alman sanayicilerin bir sinif olarak Hitler i destekleyip finanse ettigi ve iktidara getirdigi fikrini destekliyor Donemin tarihcileri tarafindan iyi gorulmuyor ancak Thyssen in baska hicbir yerinde bulunmayan hatiralarindan malzemeler vardir Thyssen Nazi Partisi nin destekcisi oldugu icin yargilandi 1938 e kadar Nazi destekcisi oldugunu inkar etmedi ve 1930 larda Yahudi calisanlarini kotu muamele gormelerinin sorumlulugunu ustlendi ancak savas sirasinda kole emeginin istihdamina katilmayi reddetti 2 Ekim 1948 de bir dengeleme mahkemesi Thyssen i daha kucuk bir suclu ilan etti ve mal varliginin 15 ine denk gelen bir para cezasina carptirdi Thyssen eylemleri sonucu aci cekenlere tazminat olarak 500 000 Deutschmarks 2009 yilinda 1 400 523 Euro ya esdeger odemeyi kabul etti ve diger suclamalardan beraat etti Ocak 1950 de esi ve ertesi yil oldugu Buenos Aires e goc etti Thyssen Mulheim deki aile turbesine gomuldu 1959 da Thyssen in dul Amelie ve kizi Anita Grafin Zichy Thyssen 100 milyon Deutschmark sermayesiyle 2009 da 208 milyon Euro ya esdeger bilimi ve beseri bilimleri ilerletmek icin Fritz Thyssen Vakfi ni kurdu Amelie Thyssen 1965 yilinda oldu Anita Grafin Zichy Thyssen 1990 da olumune kadar Vakif i yonetti Ailenin Vakfin isleyisinde soz hakki yoktu Kaynakca The Rise and Fall of the Third Reich William H Shirer 144 John Simkin 2015 Fritz Thyssen 3 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gilbert Martin The Second World War A Complete History Owl Books s 36 ISBN 978 0 8050 7623 3 Evans Richard J 2005 The Third Reich in Power Allen Lane s 372 14 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ekim 2019 Fritz Thyssen at his Spruchkammerverfahren in Konigstein im Taunus August 17 1948 The German Historical Institute 14 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2017 Thyssen Buried in Ruhr New York Times February 9 1953 p 27