Kaya güvercini, yabani güvercin ya da bayağı güvercin (Columba livia) Güvercingiller (Columbidae) familyasında yer alan bir kuştur. Günlük konuşma dilinde bu kuş yalnızca "güvercin" olarak anılır.
Kaya güvercini | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Erişkin erkek kaya güvercini | ||||||||||||||
Korunma durumu | ||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Columba livia Gmelin, 1789 | ||||||||||||||
tahminî doğal yaşam alanı Sokulmuş popülasyonlar |
bu türden gelmektedir. Doğaya kaçan evcil güvercinler dünya üzerinde yabani güvercin popülasyonunu artırmaktadır.
Kaya güvercinleri her iki kanadında iki siyah çubuk dışında soluk gri renklidir. Ancak evcil güvercinler renk ve desen olarak çok farklılıklar gösterirler. Dişi ve erkek arasında çok az farklılık vardır. Tür genellikle tek eşlidir ve her ailenin iki yavrusu vardır. Ebeveyn yavruların bakımını bir süre birlikte gerçekleştirir.
Habitatları açık ve yarı açık alanlardır. Yaban ortamında kayalıklar yuvalama ve üreme için kullanılır. Kökeni Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya'nın batısına dayanan kaya güvercini dünya üzerinde şehirlere yerleşmiştir. Dünya popülasyonu çok büyüktür, yalnızca Avrupa'da 17 ila 28 milyon arasında oldukları tahmin edilmektedir.
Taksonomi
Kaya güvercini ilk olarak Johann Friedrich Gmelin tarafından 1789'da tanımlanmıştır.Cins adı olan Columba Latince "güvercin, kumru" demektir. Latinceye Grekçe κόλυμβος (kolumbos), "dalgıç" ve κολυμβάω (kolumbao), "dalmak, yüzmek" sözcüklerinden geçmiştir.Aristofanes ve diğer Antik Yunan yazarlar bu kuştan havada yüzer gibi hareket ettiği için κολυμβίς (kolumbis), "dalgıç" olarak söz ederler. Epitet ise Latince "mavimsi" anlamına gelen livor sözcüğünden türetilmiştir.Columba cinsinde sınıflandırılan en yakın akrabası Columba rupestris türüdür, daha sonra , ve türleri gelir.
Alt türler
Kaya güvercininin on iki alt türü tanınmaktadır::176–179
- C. l. livia, Avrupa'nın batısı ve güneyinde, Afrika'nın kuzeyinde, Asya'da Kazakistan'ın batısından Kafkasların kuzeyine, Gürcistan'da, Kıbrıs'ta, Türkiye'de, İran'da ve Irak'ta bulunur.
- C. l. atlantis (, 1931) Madeira, Azorlar ve Yeşil Burun Adaları'nda bulunur, damalı üst tüyleri, kanatlardaki soluk siyah çubukları ile oldukça değişken bir alt türdür, soyu büyük bir olasılıkla kaçmış evcil güvercinlere dayanmaktadır.
- C. l. canariensis (Bannerman, 1914) Kanarya Adaları'nda bulunur. Ana alt türe göre daha küçük ve daha koyu renklidir.
- C. l. gymnocyclus (Gray, 1856) Senegal ve Gine'den Gana, Benin ve Nijerya arasındaki bölgede bulunur. Ana alt türden daha küçük ve çok daha koyu renklidir. Kafası, kıçı ve kalçaları hemen hemen siyah renklidir, sırtı beyaz ve ensesindeki yanardöner tüyler başına kadar çıkar.
- C. l. targia (Geyr von Schweppenburg, 1916) Sudan'ın doğusunda Sahra Çölü'nün dağlarında yaşar. Ana alt türden biraz küçüktür, rengi benzer ama sırtı beyaz yerine omuz tüyleri ile aynı renktedir.
- C. l. dakhlae (, 1928) yalnızca Mısır'ın ortasında iki vahada bulunur. Ana alt türe göre daha küçüktür ve daha soluk renklidir.
- C. l. schimperi (Bonaparte, 1854) Nil Deltasının güneyinden Sudan'ın kuzeyine kadar olan alanda yaşar. C. l. targia alt türüne benzer ancak sırt tüyleri daha soluktur.
- C. l. palaestinae (Zedlitz, 1912) Suriye'den Sina Yarımadası ve Arabistan'a kadar olan bölgede yaşar. C. l. schimperi alt türünden biraz büyüktür ve tüyleri daha koyudur.
- C. l. gaddi (Zarodney & Looudoni, 1906), Azerbaycan ve İran'dan Özbekistan'a kadar olan bölgede yaşar. C. l. palaestinae alt türünden daha büyük ve daha soluk renklidir.
- C. l. neglecta (Hume, 1873), Orta Asya'nın doğusundaki dağlarda yaşar. Boyut olarak ana alt türe benzer ancak boynundaki yanardöner tüyler daha parlak ve yaygındır.
- C. l. intermedia (, 1844) Sri Lanka ve Hindistan'da C. l. neglecta alt türünün Himalaya yaşam alanının güneyinde yaşar. Bu alt türe benzer ancak daha koyudur ve sırtındaki kontrast renk daha az belirgindir.
- C. l. nigricans (Buturlin, 1908) Moğolistan'da ve Çin'in kuzeyinde yaşayan değişken alt türün soyu muhtemelen kaçmış evcil güvercinlerden gelmektedir.
Kaynakça
- ^ "Columba livia". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2008.
- ^ . Canlılar Dünyası. TÜBİTAK. 2002. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ Blechman, Andrew (2007). . St Lucia, Queensland: University of Queensland Press. ISBN . 19 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
- ^ "Rock Pigeon". All About Birds. Cornell Laboratory of Ornithology. 16 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2008.
- ^ Levi, Wendell (1977). The Pigeon. Sumter, S.C.: Levi Publishing Co, Inc. ISBN .
- ^ BirdLife International (2016). "Columba livia". IUCN Red List of Threatened Species. Cilt 2016. IUCN. s. e.T22690066A86070297. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22690066A86070297.en. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2017.
- ^ J.F. Gmelin'in baskısı olan Linneaaus'un Systema Naturae eseri Leipzig'de 1788-93 arasında yayımlanmıştır.
- ^ James A. Jobling. Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Bloomsbury Publishing s. 114
- ^ Liddell, Henry George; Scott, Robert (1980). A Greek-English Lexicon (Abridged Edition). Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Simpson, D.P. (1979). Cassell's Latin Dictionary (5. bas.). Londra: Cassell Ltd. s. 883. ISBN .
- ^ a b Gibbs, David; Barnes, Eustace; Cox, John. Pigeons and Doves: A Guide to the Pigeons and Doves of the World. Birleşik Krallık: Pica Press. ISBN . 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaya guvercini yabani guvercin ya da bayagi guvercin Columba livia Guvercingiller Columbidae familyasinda yer alan bir kustur Gunluk konusma dilinde bu kus yalnizca guvercin olarak anilir Kaya guverciniEriskin erkek kaya guverciniKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim Columbiformes Guvercinler Familya Columbidae Guvercingiller Cins Tur C liviaIkili adlandirmaColumba livia Gmelin 1789 tahmini dogal yasam alani Sokulmus populasyonlarColumba livia bu turden gelmektedir Dogaya kacan evcil guvercinler dunya uzerinde yabani guvercin populasyonunu artirmaktadir Kaya guvercinleri her iki kanadinda iki siyah cubuk disinda soluk gri renklidir Ancak evcil guvercinler renk ve desen olarak cok farkliliklar gosterirler Disi ve erkek arasinda cok az farklilik vardir Tur genellikle tek eslidir ve her ailenin iki yavrusu vardir Ebeveyn yavrularin bakimini bir sure birlikte gerceklestirir Habitatlari acik ve yari acik alanlardir Yaban ortaminda kayaliklar yuvalama ve ureme icin kullanilir Kokeni Avrupa Kuzey Afrika ve Asya nin batisina dayanan kaya guvercini dunya uzerinde sehirlere yerlesmistir Dunya populasyonu cok buyuktur yalnizca Avrupa da 17 ila 28 milyon arasinda olduklari tahmin edilmektedir TaksonomiKaya guvercini ilk olarak Johann Friedrich Gmelin tarafindan 1789 da tanimlanmistir Cins adi olan Columba Latince guvercin kumru demektir Latinceye Grekce kolymbos kolumbos dalgic ve kolymbaw kolumbao dalmak yuzmek sozcuklerinden gecmistir Aristofanes ve diger Antik Yunan yazarlar bu kustan havada yuzer gibi hareket ettigi icin kolymbis kolumbis dalgic olarak soz ederler Epitet ise Latince mavimsi anlamina gelen livor sozcugunden turetilmistir Columba cinsinde siniflandirilan en yakin akrabasi Columba rupestris turudur daha sonra ve turleri gelir Alt turler Kaya guvercininin on iki alt turu taninmaktadir 176 179 C l livia Avrupa nin batisi ve guneyinde Afrika nin kuzeyinde Asya da Kazakistan in batisindan Kafkaslarin kuzeyine Gurcistan da Kibris ta Turkiye de Iran da ve Irak ta bulunur C l atlantis 1931 Madeira Azorlar ve Yesil Burun Adalari nda bulunur damali ust tuyleri kanatlardaki soluk siyah cubuklari ile oldukca degisken bir alt turdur soyu buyuk bir olasilikla kacmis evcil guvercinlere dayanmaktadir C l canariensis Bannerman 1914 Kanarya Adalari nda bulunur Ana alt ture gore daha kucuk ve daha koyu renklidir C l gymnocyclus Gray 1856 Senegal ve Gine den Gana Benin ve Nijerya arasindaki bolgede bulunur Ana alt turden daha kucuk ve cok daha koyu renklidir Kafasi kici ve kalcalari hemen hemen siyah renklidir sirti beyaz ve ensesindeki yanardoner tuyler basina kadar cikar C l targia Geyr von Schweppenburg 1916 Sudan in dogusunda Sahra Colu nun daglarinda yasar Ana alt turden biraz kucuktur rengi benzer ama sirti beyaz yerine omuz tuyleri ile ayni renktedir C l dakhlae 1928 yalnizca Misir in ortasinda iki vahada bulunur Ana alt ture gore daha kucuktur ve daha soluk renklidir C l schimperi Bonaparte 1854 Nil Deltasinin guneyinden Sudan in kuzeyine kadar olan alanda yasar C l targia alt turune benzer ancak sirt tuyleri daha soluktur C l palaestinae Zedlitz 1912 Suriye den Sina Yarimadasi ve Arabistan a kadar olan bolgede yasar C l schimperi alt turunden biraz buyuktur ve tuyleri daha koyudur C l gaddi Zarodney amp Looudoni 1906 Azerbaycan ve Iran dan Ozbekistan a kadar olan bolgede yasar C l palaestinae alt turunden daha buyuk ve daha soluk renklidir C l neglecta Hume 1873 Orta Asya nin dogusundaki daglarda yasar Boyut olarak ana alt ture benzer ancak boynundaki yanardoner tuyler daha parlak ve yaygindir C l intermedia 1844 Sri Lanka ve Hindistan da C l neglecta alt turunun Himalaya yasam alaninin guneyinde yasar Bu alt ture benzer ancak daha koyudur ve sirtindaki kontrast renk daha az belirgindir C l nigricans Buturlin 1908 Mogolistan da ve Cin in kuzeyinde yasayan degisken alt turun soyu muhtemelen kacmis evcil guvercinlerden gelmektedir Kaynakca Columba livia Butunlestirilmis Taksonomik Bilgi Sistemi Erisim tarihi 23 Subat 2008 Canlilar Dunyasi TUBITAK 2002 3 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2018 Blechman Andrew 2007 St Lucia Queensland University of Queensland Press ISBN 978 0 7022 3641 9 19 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2018 Rock Pigeon All About Birds Cornell Laboratory of Ornithology 16 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2008 Levi Wendell 1977 The Pigeon Sumter S C Levi Publishing Co Inc ISBN 0 85390 013 2 BirdLife International 2016 Columba livia IUCN Red List of Threatened Species Cilt 2016 IUCN s e T22690066A86070297 doi 10 2305 IUCN UK 2016 3 RLTS T22690066A86070297 en 3 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2017 J F Gmelin in baskisi olan Linneaaus un Systema Naturae eseri Leipzig de 1788 93 arasinda yayimlanmistir James A Jobling Helm Dictionary of Scientific Bird Names Bloomsbury Publishing s 114 1408125013 Liddell Henry George Scott Robert 1980 A Greek English Lexicon Abridged Edition Birlesik Krallik Oxford University Press ISBN 0 19 910207 4 Simpson D P 1979 Cassell s Latin Dictionary 5 bas Londra Cassell Ltd s 883 ISBN 0 304 52257 0 a b Gibbs David Barnes Eustace Cox John Pigeons and Doves A Guide to the Pigeons and Doves of the World Birlesik Krallik Pica Press ISBN 1 873403 60 7 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2018