Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yeni Türkiye Partisi (YTP), 1961 ile 1973 arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş siyasi parti.
Yeni Türkiye Partisi (1961) | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | YTP |
| Kurucu | Ekrem Alican |
| Kuruluş tarihi | 13 Şubat 1961 |
| Kapanış tarihi | 10 Mart 1973 |
| Önceli | Demokrat Parti Hürriyet Partisi |
| Ardılı | Adalet Partisi |
| İdeoloji | Liberal muhafazakârlık |
| Siyasi pozisyon | Merkez sağ |
Kuruluşu
27 Mayıs 1960 Darbesi'nden sonra Demokrat Parti'nin kapatılmasıyla siyasi yaşamda doğan boşluğu doldurmak üzere 13 Şubat 1961'de kuruldu. Kurucuları ve yöneticileri arasında İrfan Aksu, Yusuf Azizoğlu, Raif Aybar gibi ilk dönem DP'lilerin de yer aldığı partinin siyasi kadrosu, geçmişte Celal Bayar-Adnan Menderes çizgisine karşı çıkan DP'nin merkez kanadını temsil ediyordu. Genel başkanlığına Millî Birlik Komitesi yönetiminde maliye bakanlığı yapmış olan Ekrem Alican getirildi. Aynı dönemde DP'nin mirasçısı olarak ortaya çıkan Adalet Partisi'ne (AP) karşı askeri yönetimden destek gören YTP'nin programı, gerek siyasi açıdan, gerekse iktisat politikası açısından liberal nitelikteydi. Temelde AP'ninkinden çok farklı olmayan programda, 27 Mayıs'ın DP'li seçmene karşı değil, DP yöneticilerine karşı yapıldığına dikkat çekiliyordu.
9 Temmuz 1961 tarihinde yapılan anayasa referandumunda 1961 Anayasası’nın kabulü yönünde propaganda sürdürdü.
YTP, 15 Ekim 1961'deki milletvekili genel seçimlerinde oyların yüzde 13,7'sini elde ederek, toplam 65 milletvekilliği kazandı. Cumhuriyet Senatosu'nda ise 28 üyelik elde etti. 1961 Genel Seçimleri'nde, YTP’nin en yüksek oy oranına ulaştığı bölgeler, AP’nin en az oy aldığı bölgeler olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi (%38.12) ve Doğu Anadolu Bölgesi (%34.20) bölgeleri oldu.
25 Haziran 1962'de kurulan İsmet İnönü başkanlığındaki ikinci koalisyon hükûmetine altı bakan verdi. Ekrem Alican da devlet bakanı ve başbakan yardımcısı olarak yeni hükûmette görev aldı.
Gerilemesi ve kapanması
17 Kasım 1963'teki yerel seçimlerde YTP'nin oy oranının yüzde 6,5'e inmesinin gerekçesini CHP ile koalisyon olarak gösteren Alican, koalisyon hükûmetinden çekildi. Daha sonra 20 Şubat 1965'te Suat Hayri Ürgüplü başkanlığındaki koalisyon hükûmetine dört bakanla katılan YTP'nin 10 Ekim 1965'teki genel seçimlerde oy oranı daha da azalarak yüzde 3,72'ye kadar düştü ve yalnızca 19 milletvekilliği kazanabildi.
Seçim başarısızlıklarının parti yönetiminde yarattığı ağır bunalım nedeniyle 1966'da genel başkanlığa İrfan Aksu seçildi. İstifalar sonucu boşalan bu göreve 1968'de Yusuf Azizoğlu, 1970'te ise Tahsin Banguoğlu getirildi.
YTP 12 Ekim 1969'daki genel seçimlerde yüzde 2,18'lik oy oranıyla altı milletvekili çıkardı. Bazı milletvekillerinin AP'ye ve yeni kurulan Millî Nizam Partisi'ne (MNP) katılmasından sonra bir varlık gösteremedi. 19 Mart 1973'te kongre kararıyla feshedildi.
Seçimler
Genel seçimler
| Seçim | Genel Başkan | Oy | Sandalye | Meclis | Sıra | Kurulan Hükûmetler | Haritalar | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # | % | ± | # | ± | ||||||
| 1961 |  Ekrem Alican | 1.391.934 | %13,73 | — | 65 / 450 | — | Ana Muhalefet | 4. | 27. Türkiye Hükûmeti (Koalisyon) 29. Türkiye Hükûmeti (Koalisyon) |  |
| 1965 | 346.514 | %3,72 |  10,01 | 19 / 450 | 46 | Muhalefet | 4. | — |  | |
| 1969 | Yusuf Azizoğlu | 197.912 | %2,18 | 1,54 | 6 / 450 | 13 | Muhalefet | 8. | — | Hiçbir ilde 1. olamadı |
Yerel seçimler
| Seçim | Genel Başkan | İl Genel Meclisi | Belediye | Harita | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy | % | ± | ||||
| 1963 | | 621.600 | %6,51 | - | 55 / 1.045 |  |
| 1968 | Yusuf Azizoğlu | 65.593 | %0,72 | 5.79 | 9 / 1.252 | Hiçbir ilde 1. olamadı |
Kaynakça
- ^ a b Hüseyin Çavuşoğlu, "Merkez Sağda 27 Mayıs ve 12 Eylül Sonrası Partileşme 13 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 22, Aralık 2009, ss.165-178
- ^ Ahmad, Feroz; Turgay, Bedia (1976). Türkiye'de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi: 1945-1971. İstanbul: Bilgi Yayınevi. s. 267.
- ^ "Cumhuriyet Döneminde Kurulan ve Kapanan Siyasi Partiler 20 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", tesav.org.tr
Dış bağlantılar
- Abdullah Kutalmış Yalçın (2021). "Türk Siyasal Hayatında Yeni Türkiye Partisi (1961-1973)". Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20 (4), ss. 2013-2041 4 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yeni Turkiye Partisi YTP 1961 ile 1973 arasinda Turkiye de faaliyet gostermis siyasi parti Yeni Turkiye Partisi 1961 KisaltmaYTPKurucuEkrem AlicanKurulus tarihi13 Subat 1961Kapanis tarihi10 Mart 1973OnceliDemokrat Parti Hurriyet PartisiArdiliAdalet PartisiIdeolojiLiberal muhafazakarlikSiyasi pozisyonMerkez sagKurulusu27 Mayis 1960 Darbesi nden sonra Demokrat Parti nin kapatilmasiyla siyasi yasamda dogan boslugu doldurmak uzere 13 Subat 1961 de kuruldu Kuruculari ve yoneticileri arasinda Irfan Aksu Yusuf Azizoglu Raif Aybar gibi ilk donem DP lilerin de yer aldigi partinin siyasi kadrosu gecmiste Celal Bayar Adnan Menderes cizgisine karsi cikan DP nin merkez kanadini temsil ediyordu Genel baskanligina Milli Birlik Komitesi yonetiminde maliye bakanligi yapmis olan Ekrem Alican getirildi Ayni donemde DP nin mirascisi olarak ortaya cikan Adalet Partisi ne AP karsi askeri yonetimden destek goren YTP nin programi gerek siyasi acidan gerekse iktisat politikasi acisindan liberal nitelikteydi Temelde AP ninkinden cok farkli olmayan programda 27 Mayis in DP li secmene karsi degil DP yoneticilerine karsi yapildigina dikkat cekiliyordu 9 Temmuz 1961 tarihinde yapilan anayasa referandumunda 1961 Anayasasi nin kabulu yonunde propaganda surdurdu YTP 15 Ekim 1961 deki milletvekili genel secimlerinde oylarin yuzde 13 7 sini elde ederek toplam 65 milletvekilligi kazandi Cumhuriyet Senatosu nda ise 28 uyelik elde etti 1961 Genel Secimleri nde YTP nin en yuksek oy oranina ulastigi bolgeler AP nin en az oy aldigi bolgeler olan Guneydogu Anadolu Bolgesi 38 12 ve Dogu Anadolu Bolgesi 34 20 bolgeleri oldu 25 Haziran 1962 de kurulan Ismet Inonu baskanligindaki ikinci koalisyon hukumetine alti bakan verdi Ekrem Alican da devlet bakani ve basbakan yardimcisi olarak yeni hukumette gorev aldi Gerilemesi ve kapanmasi17 Kasim 1963 teki yerel secimlerde YTP nin oy oraninin yuzde 6 5 e inmesinin gerekcesini CHP ile koalisyon olarak gosteren Alican koalisyon hukumetinden cekildi Daha sonra 20 Subat 1965 te Suat Hayri Urguplu baskanligindaki koalisyon hukumetine dort bakanla katilan YTP nin 10 Ekim 1965 teki genel secimlerde oy orani daha da azalarak yuzde 3 72 ye kadar dustu ve yalnizca 19 milletvekilligi kazanabildi Secim basarisizliklarinin parti yonetiminde yarattigi agir bunalim nedeniyle 1966 da genel baskanliga Irfan Aksu secildi Istifalar sonucu bosalan bu goreve 1968 de Yusuf Azizoglu 1970 te ise Tahsin Banguoglu getirildi YTP 12 Ekim 1969 daki genel secimlerde yuzde 2 18 lik oy oraniyla alti milletvekili cikardi Bazi milletvekillerinin AP ye ve yeni kurulan Milli Nizam Partisi ne MNP katilmasindan sonra bir varlik gosteremedi 19 Mart 1973 te kongre karariyla feshedildi SecimlerGenel secimler Secim Genel Baskan Oy Sandalye Meclis Sira Kurulan Hukumetler Haritalar 1961 Ekrem Alican 1 391 934 13 73 65 450 Ana Muhalefet 4 27 Turkiye Hukumeti Koalisyon 29 Turkiye Hukumeti Koalisyon 1965 346 514 3 72 10 01 19 450 46 Muhalefet 4 1969 Yusuf Azizoglu 197 912 2 18 1 54 6 450 13 Muhalefet 8 Hicbir ilde 1 olamadiYerel secimler Secim Genel Baskan Il Genel Meclisi Belediye HaritaOy 1963 Ekrem Alican 621 600 6 51 55 1 0451968 Yusuf Azizoglu 65 593 0 72 5 79 9 1 252 Hicbir ilde 1 olamadiKaynakca a b Huseyin Cavusoglu Merkez Sagda 27 Mayis ve 12 Eylul Sonrasi Partilesme 13 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Balikesir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Cilt 12 Sayi 22 Aralik 2009 ss 165 178 Ahmad Feroz Turgay Bedia 1976 Turkiye de Cok Partili Politikanin Aciklamali Kronolojisi 1945 1971 Istanbul Bilgi Yayinevi s 267 Cumhuriyet Doneminde Kurulan ve Kapanan Siyasi Partiler 20 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde tesav org trDis baglantilarAbdullah Kutalmis Yalcin 2021 Turk Siyasal Hayatinda Yeni Turkiye Partisi 1961 1973 Gaziantep University Journal of Social Sciences 20 4 ss 2013 2041 4 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde