Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yusuf (Arapça: يوسف Yūsuf), Yosef (İbranice: יוֹסֵף, romanize: Yôsēp̄, lit. "Artırmak") veya Batıdaki ismiyle Joseph (Grekçe: Ἰωσήφ, Iōsēph),Yakup'un oğlu olan İbrani din büyüğü ve atasıydı. Tevrat'a göre İsrailoğulları'nı meydana getiren on iki boydan birinin başıdır.Kur'an'da adı geçen yirmi beş peygamberden birisidir.
Yahudi kutsal kitabı Tevrat'a göre Yakup tarafından Yusuf'a rengarenk bir kaftan hediye edilmiş. Yusuf'a Yehova (İsrailoğulları'nın Tanrı'ya atıfta bulunmak için söylenilen isim) tarafından rüyaları yorumlama yeteneği vurgulanmıştır. Onu kıskanan abileri tarafından önce kuyuya atılmış daha sonra bir kervan geçerken Yusuf'u bulup, Mısırlılara köle olarak satmıştır. İslamiyetteki Yusuf anlatıları Yahudilikle benzerlik gösterirken, Hristiyanlıktaki Yusuf anlatıları Yahudilikle birebir aynıdır. Tanah'taki (Hristiyanların Eski Ahit'i) Yaratılış Kitabı'yla, Kur'an'da Yusuf Suresi'nde yaşamı anlatılır.
Kur'an'da Yusuf tüccarlar tarafından bulunarak kuyudan çıkarılır ve Mısır'a götürülerek birkaç dirheme asillere satılır. (Yusuf: 20) Bu ifadeler anakronistik ifadeler olarak değerlendirilir. Çünkü dirhem Yunan kökenli Drachmiden türetilen ve İslamın çıkış yıllarında da sasanilerce kullanılan bir para birimdir. Yusuf döneminde mısırda resmi olarak kullanılan bir para yok.
Yahudilik ve Hristiyanlıkta
Yusuf'un hikâyesi Yahudi dini kitabı Tanah'ın Tevrat (Tora) bölümünün Yaratılış kısmında (37. bölümde) anlatılır. Yaratılış kısmı Eski Ahit'te de bulunduğu için Yusuf bahsi Hristiyanlıkta Musevilikteki ile aynıdır.
Sülalesi
Yusuf doğmadan uzun yıllar önce babası Yakup, ikizkardeşi Esav'ı ve babası İshak'ı kandırarak, âmâ olan babasının kardeşi yerine kendisini kutsamasını sağladı. Durum ortaya çıkınca Esav'ın kendisini öldürmesinden korkarak Kenan Diyarı'nı terk etti ve Harran'a, dayısının yanına geldi. Dayısı Lavan'ın yanında çoban olarak çalışmaya başladı. Dayısının Lea ve Rahel adında iki kızı vardı. Yakup Rahel'e aşık oldu. Karşılığında her bir kız için yedişer yıl çalışmak koşuluyla dayısı iki kızını da Yakup'a verdi.
Yakup'un Lea'dan Reuben, Şimon, Levi, Yehuda, İssakar ve Zevulun isimlerinde altı oğlu oldu. Sevgili eşi Rahel kısırdı. Rahel'in cariyesi Bilha'dan Dan ve Naftali isimlerinde iki oğlu oldu. Lea'nın cariyesi Zilpah'dan Gad ve Aşer isimlerinde iki oğlu oldu. Tanrı Rahel'in dualarını kabul etti ve kısır olduğu halde Yusuf'u doğurdu.
Babası İshak peygamber öldükten sonra Yakup peygamber Kenan ülkesine göç etti. Göç sırasında Rahel bir oğul daha doğurdu ve doğum esnasında hayatını kaybetti. En küçük oğlunun adını Benyamin koydu. Böylece Yakup'un ileride İsrailoğulları'nı meydana getirecek olan 12 tane oğlu olmuş oldu.
Düşleri
Yusuf doğduğunda Yakup oldukça yaşlıydı. Ağabeylerinden çok küçük olan Yusuf'a özel bir düşkünlüğü vardı. Yusuf'a upuzun, rengarenk bir kaftan yaptırmıştı. Ağabeyleri Yusuf'u çok kıskanıyorlardı. Bu nedenle ona kötü davranıyorlardı. Büyümeye başladığında ağabeyleri ile birlikte babasının sürülerini güdüyor, ağabeylerinin yaptıklarını babasına anlatıyordu.
Yusuf bir gün bir rüya gördü. Rüyasında kardeşleri ile birlikte tarlada demet bağlıyordu. Birden Yusuf'un demeti ayağa dikildi ve kardeşlerinin demetleri Yusuf'unkinin önünde eğildiler. Yusuf bu rüyayı anlattığında kardeşleri ondan daha çok nefret ettiler.
Yusuf bir rüya daha gördü. Bu rüyasında Güneş, Ay ve on bir yıldız onun önünde eğildiler. Bu rüyayı anlattığında babası onu "Ben, annen, kardeşlerin gelip önünde yere mi eğileceğiz yani?" diyerek azarladı.
İslamiyete göre ise rüyasını anlattığında babası rüyasını kardeşlerine anlatmamasını çünkü ağabeylerinin onu kıskanıp ona kötü bir şeyler yapmasından korktuğunu söyledi. Kur'an'daki Yusuf Suresinin 5. ayetinde geçen bu rüya Allah tarafından ona peygamberlik verileceğini işaret ediyordu.
Kuyuya atılması
Kardeşlerinin Yusuf'u kıskanması, babası Yakub'un da aklına takılmıştı ancak bu konuda bir şey yapmadı. Kardeşleri Dotan'a sürüleri otlatmaya gittikleri bir gün Yusuf'u öldürme planları yaptılar. Babaları Yusuf'u arkalarından yanlarına gönderdi. Ağabeylerinin ne yaptıklarını kendisine anlatmasını tembihledi. Ağabeyi Ruben Yusuf'a kıyamadı ve onu ıssız bir yerdeki susuz kuyuya atmalarını tavsiye etti. Sonradan gidip onu kurtarmayı planlıyordu. Bu plan diğerlerinin aklına yattı. Renkli kaftanını çıkarıp Yusuf'u kuyuya attılar ve yemeğe oturdular.
Bir süre sonra Mısır'a giden bir Midyan ticaret kervanı gördüler. Yehuda, "Yusuf ne de olsa kardeşimizdir, canına kıymayalım. Gelin onu İsmailoğulları'na satalım", dedi. Yusuf'u kuyudan çekip çıkardılar ve yirmi gümüşe Medyen'li İsmailoğulları'na sattılar. Elbisesini de kana bulayıp babalarına getirdiler ve "Bak bunu bulduk" dediler. Yakup Yusuf'u vahşi bir hayvanın parçaladığını düşündü ve günlerce ağlayarak yas tuttu. Elbiselerini parçalayarak beline çul sardı. Oğulları ve kızları ne dedilerse onu avutamadılar.
Bu arada Medyenliler de, Yusuf'u Mısır'da firavunun bir görevlisine, muhafız birliği komutanı Potifar'a sattılar.
Zindana düşmesi
Yusuf, efendisi Potifar'ın evinde kalıyordu. Yaptığı her işte başarılı oluyordu. Potifar'ın evinin de bereketi artmıştı. Muhafız komutanı Potifar Yusuf'un tanrının özel bir kulu olduğunu düşündü. Onu malikanesindeki her şeyden sorumlu kıldı.
Yusuf oldukça yakışıklı bir genç olmuştu. Efendisinin eşi Züleyha Yusuf'a göz koydu ve onunla beraber olmak istedi. Yusuf kendisine bunca iyilik yapan efendisine bu kötülüğü yapmayacağını ve tanrının buyruğuna karşı gelmeyeceğini söyleyerek karşı çıktı. Züleyha elbisesini tutunca Yusuf elbiseyi bırakarak odadan çıktı. Züleyha Yusuf'un kendisiyle yatmaya çalıştığını, çığlık atınca da elbisesini bırakıp kaçtığını söyleyerek iftira attı. Efendisi Yusuf'u zindana attırdı.
Zindancıbaşı Yusuf'tan hoşnut kaldı ve onu diğer tutukluların başı yaptı. Zindancıbaşı her türlü sorumluluğu Yusuf'a verdi. Yusuf tanrının izni ile her şeyde başarılı oluyordu.
Bir süre sonra Firavun'u kızdıran sarayın baş sakisi ve fırıncıbaşısı zindana atıldılar. Yusuf onların hizmetine verildi. Her ikisinin de keyifsiz olduğu bir gün Yusuf nedenini sordu. İkisi de bir önceki gece birer rüya gördüklerini ve yorumlayacak kimse olmadığını söylediler. Yusuf, "yorum tanrıya özgüdür" dedi ve rüyalarını anlatmalarını istedi.
Baş saki rüyasında üç asma çubuğu gördüğünü, tomurcuklar açar açmaz salkım salkım üzüm verdiklerini, üzümleri firavunun kasesine sıktığını ve firavuna sunduğunu gördüğünü söyledi. Yusuf baş sakinin üç gün içerisinde zindandan kurtulacağını ve eski görevine iade edileceğini söyledi. Sakinin kurtulduktan sonra kendisini unutmamasını ve yardım etmesini istedi. Haksız yere ülkesinden uzaklaştırıldığını ve zindana düştüğünü söyledi.
Fırıncıbaşının rüyası ise şöyleydi: Fırıncıbaşı başının üstünde üç sepet beyaz ekmek taşıyordu. En üstteki sepette firavun için pişirilmiş pastalar vardı. Kuşlar sepetteki pastaları yiyorlardı. Yusuf fırıncıbaşıya üç gün içerisinde asılacağını ve başının etini kuşların yiyeceğini söyledi.
Üç gün sonra Firavun'un doğumgünü partisi vardı. Firavun baş sakiyi affetti ve görevine iade etti, fırıncıbaşıyı ise astırdı. Ancak baş saki Yusuf'un kendisine yardım etmesi konusunda söylediklerini anımsamadı.
Firavun'un rüyası
Yusuf zindanda 7 yıl daha geçirdi. Tam 7 yıl sonra firavun bir düş gördü. Rüyasında Nil Nehri'nin kıyısında duruyordu. Irmaktan güzel ve semiz yedi inek çıktı. Sazlar arasında otlamaya başladılar. Sonra yedi çirkin ve cılız inek çıktı. Irmağın kıyısında öbür ineklerin yanında durdular. Çirkin ve cılız inekler güzel ve semiz yedi ineği yiyince, firavun uyandı. Yine uykuya daldı, bu kez başka bir düş gördü. Bir sapın ucunda yedi güzel ve dolgun başak bitti. Sonra, cılız ve doğu rüzgarıyla kavrulmuş yedi başak daha bitti. Cılız başaklar, yedi güzel ve dolgun başağı yuttular.
Firavun uyandığında çok kaygılandı. Mısır'daki tüm bilge ve büyücüleri çağırdı ancak kimse düşü yorumlayamadı. Birden baş saki Yusuf'u hatırladı ve zindanda başlarından geçenleri firavuna anlattı. Firavun Yusuf'u huzuruna çağırttı ve rüyasını yorumlamasını emretti. Yusuf yedi yıl bolluk olacağını, yedi yıl ise çok şiddetli bir kıtlık olacağını söyledi. Bolluk süresince ülkedeki ürünlerin beştebirini depolamasını tavsiye etti. Benzer rüyaların iki kere görünmesinin ise tanrının kesin kararını verdiğinin ve en kısa zamanda uygulamaya geçeceğinin göstergesi olduğunu söyledi. Bilgili bir adam bulup Mısır'ın başına geçirmesini tavsiye etti.
Mısır'a hükümdar oluşu
Yusuf'un söylediklerinden çok etkilenen ve onun bilgeliğine hayran kalan Firavun IV. Amenhotep, mühür yüzüğünü parmağından çıkarıp Yusuf'un eline taktı. Adını Safenat-Paneah (Zafenadpena) olarak değiştirdi. Onu tüm Mısır'a ve saraya hükümdar atadı. Yusuf hükümdar olduğunda 30 yaşındaydı. Yusuf Mısır'da Firavun'dan sonra ikinci adam oldu. Kıtlık yılları gelmeden önce toplayabildiği kadar tahıl toplayıp depoladı. On kentinin kahini Potipherah'ın kızı Asenath ile evlendi. Asenat'tan Efrayim ile Menaşe isminde iki oğlu oldu.
Kardeşleriyle bir araya gelişi
Yedi yıllık bolluk sona erince şiddetli bir kıtlık baş gösterdi. Kıtlık civar ülkelere de yayıldı. Herkes Yusuf'tan buğday satın almaya başladı. Yusuf'un babası Yakup da on oğlunu Mısır'a tahıl satın almaya gönderdi. En küçük oğlu Bünyamin'i, Yusuf gibi başına bir şeyler gelmesinden korktuğu için göndermedi.
Yusuf ağabeylerini tanıdı ancak onlar Yusuf'u tanımadılar. Yusuf onlara bir oyun oynamaya karar verdi. Mısır'a casusluk amacıyla geldiklerini iddia etti ve hayat hikâyelerini anlattırdı. Ağabeyleri Bünyamin'den bahsedince, onu da getirmelerini emretti. Ağabeyleri bu başlarına gelenlerin Yusuf'a yaptıklarının cezası olduğunu düşündüler. Kendi aralarında İbranice konuşurlarken Mısır'lı zannettikleri Yusuf'un onları anladığını bilmiyorlardı. Yusuf Ağabeyi Şimon'u tutsak olarak bırakmalarını söyledi ve diğerlerini tahıl vererek geri gönderdi. Tahıl için verdikleri paralarını da gizlice tahılların arasına saklattı. Ağabeyleri ayrılınca bir kenarda gizlice ağladı.
Yolda paraları bulan ağabeylerinin korkusu bir kat daha arttı. Eve varınca Yakup'a Mısır hükümdarının Bünyamin'i de görmek istediğini söylediler. Yakup bu fikre şiddetle karşı çıktı. Önce Yusuf'u sonra Şimon'u kaybettiğini, şimdi de Bünyamin'i kaybedeceğini söyledi. Ancak kıtlık iyice şiddetlenince onları tahıl almaları için yeniden göndermeye karar verdi ve gönülsüz olarak Bünyamin'i de götürmelerine razı oldu. Yanlarına ülkenin en iyi ürünlerinden hediye paketleri verdi. Torbalarda buldukları parayı geri götürmelerini söyledi. Yeni alacakları tahıl için de iki kat para verdi. Tanrı'dan Mısır'ın hükümdarına merhamet vermesini diledi.
Kardeşleri Yusuf'u görünce önünde yerlere kapandılar. Yusuf onları yemeğe davet etti. Kendisiyle aynı anneden olma küçük Bünyamin'i görmek çok dokunmuştu. Odadan çıkıp gizlice ağladı. Yemek esnasında kardeşleri Yusuf'un karşısında büyükten küçüğe sıralandılar. Normalde Yusuf'la beraber yemek yiyen Mısır'lı heyete ayrıca servis yapıldı zira Mısırlılar İbrani'lerle beraber yemek yemeyi iğrenç buluyorlardı. Yemekte Bünyamin'e diğerlerinden beş kat fazla yiyecek servisi yapıldı.
Ertesi gün kardeşlerinin torbalarına tahıl doldurttu. Bünyamin'in torbasına ise şarap içmekte ve fal bakmakta kullandığı gümüş kasesini ve tahılın parasını saklattı. Kardeşleri yola çıktıklarında kahyasını gönderip onları durdurttu ve hırsızlıkla itham etti. Kardeşleri hırsız aralarından biri ise onu öldürmelerini, diğerlerini köle almasını söylediler. Yusuf bunun yerine hırsızı köle alacağını, diğerlerini salacağını söyledi. Torbalar aranınca kase ve paralar Bünyamin'in torbasında çıktı. Yehuda, Bünyamin yerine kendisini köle olarak alması için Yusuf'a yalvardı. Yaşlı babalarının Yusuf'tan sonra Bünyamin'in de acısına dayanamayacağını söyledi.
Yusuf huzurundaki Mısırlıları odadan çıkardı. Kardeşlerinin önünde hıçkıra hıçkıra ağladı ve yıllar önce köle olarak sattıkları Yusuf olduğunu söyledi. Yusuf'un kardeşleri ile bir araya geldiğini duyan firavun çok sevindi ve Yusuf'a tüm ailesini Mısır'a getirmesini, onlara Mısır'ın en güzel yerlerini vereceğini söyledi. Yusuf yanlarına elbise, para ve tahıl vererek kardeşlerini ülkelerine geri yolladı. Babasını da alıp gelmelerini söyledi.
Kardeşleri eve dönüp olanları Yakup'a anlattılar. Gece rüyasında Tanrı Yakup'a "Mısır'a gitmekten çekinme. Soyunu orada büyük bir ulus yapacağım. Seninle birlikte Mısır'a gelecek, soyunu bu ülkeye geri getireceğim. Senin gözlerini Yusuf'un elleri kapayacak," dedi.
İsrailoğulları'nın Mısır'a yerleşmesi
Yakup, tüm ailesi ve tüm malları ile Yusuf'un gönderdiği arabalara binerek Mısır'a göçtü. Oğullarının eşleri hariç toplam 70 kişiydiler. Yusuf Firavun'a hayvancılık yaptıklarını söylemelerini öğütledi. Yusuf malları ile birlikte geldiklerini söyledi, bu sayede Goşen'e yerleşebileceklerini ümit ediyordu. Zira Mısırlılar çobanlardan iğrenirlerdi. Firavun onları ülkenin en iyi yerine, Goşen'deki bölgesine yerleştirdi. Aralarından becerikli olanları da sarayın sürülerinden sorumlu yaptı. Bu sırada Yakup 130 yaşındaydı.
Kıtlık iyice şiddetlendi. Halk elinde avucunda ne varsa Yusuf'a getirip tahıl yiyecek satın alıyordu. Zamanla halkta para kalmadı. Yusuf halka hayvanları karşılığında yiyecek vermeye başladı. Hayvanlar da bitince arazileri karşılığında yiyecek vermeye başladı.
İsrail'in ölümü
Yusuf, babası Yakup'un hastalandığını duydu. Oğullarını alarak babasının yanına gitti. Yakup, "Atalarım İbrahim'in, İshak'ın hizmet ettiği, Bugüne dek yaşamım boyunca bana çobanlık eden Tanrı, beni bütün kötülüklerden kurtaran melek bu gençleri kutsasın! Adım ve atalarım İbrahim'le İshak'ın adları bu gençlerle yaşasın! Yeryüzünde çoğaldıkça çoğalsınlar.›› diyerek torunlarını kutsadı. Ancak sağ elini Manaşşe yerine küçük olan Efrayim'in başına koydu. Yusuf babasını uyarınca Yakup, durumun farkında olduğunu ancak Efrayim'den daha büyük bir halk olacağını söyledi. Böylece Efrayim'i Manaşşe'nin önüne geçirmiş oldu. Yakup daha sonra oğullarına son sözlerini söyledi ve 147 yaşında öldü. Vasiyeti üzerine Kenan ülkesinde toprağa verildi.
Babaları İsrail ölünce Yusuf'un kardeşlerini bir korku sardı. Daha önce yaptıkları kötülük nedeniyle kendilerinden intikam almasından korkuyorlardı. Bu nedenle İsrail'in ölmeden önce Yusuf'tan kardeşlerini affetmesini istediği yalanını uydurdular. Yusuf gönüllerini ferah tutmalarını söyledi. Yusuf, "Korkmayın. Ben Tanrı mıyım? Siz bana kötülük düşündünüz, ama Tanrı bugün olduğu gibi birçok halkın yaşamını korumak için o kötülüğü iyiliğe çevirdi. Korkmanıza gerek yok, size de çocuklarınıza da bakacağım." dedi ve kardeşlerini affetti.
Ölümü
Yusuf Tevrat'a göre 110 yıl yaşadı. Torunlarının torunlarını gördü. Ölmeden önce yakınlarına, "Ben ölmek üzereyim," dedi, "ama Allah kesinlikle size yardım edecek; sizi İbrahim'e, İshak'a, Yakup'a ant içerek söz verdiği topraklara götürecek." Sonra onlara ant içirerek, "Allah kesinlikle size yardım edecek" dedi, "O zaman kemiklerimi buradan götürürsünüz." Yusuf Mısır'da mumyalanıp bir tabuta kondu.
İslama göre
Yusuf'un hayatı Yusuf Suresi'nde anlatılır ve Kur'an'da adı geçen peygamberlerden birisidir. Kur'an'daki hayat hikâyesi Tevrat'ta bulunan hikâye ile genel itibarıyla benzer olmakla beraber farklılıklar da bulunmaktadır.
Kuran'da Yusuf Kıssası "kıssaların en güzeli" olarak tanımlanmaktadır. Yusuf'un son derece yakışıklı olduğu ve bu yakışıklığının Mısır firavununun karısını onu baştan çıkarmak için çektiği söyleniyor. İslam Peygamberi'nin bir zamanlar "Yusuf ve annesine, güzelliğin üçte biri, üçte ikisi ise diğer insanlara verilmiştir." söylediğine inanılır. Kur'an'da kardeşler Yakup'tan Yusuf'un onlarla gitmesine izin vermesini ister. Yusuf'un içine atıldığı çukur bir kuyudur ve Yusuf, geçen bir kervan tarafından köle olarak alınmıştır. Kardeşler babasına bir kurtun Yusuf'u yediğini açıkladığında kör olana kadar keder içinde ağladı.
Mitolojik benzerlikler
Antik Mısır mitolojisindeki Akhenaten'in annesinin babası olan Yuya'nın Eski Ahit ve Kur'an'da adı geçen Yusuf (Joseph) olduğu Mısırlı tarihçi Ahmed Osman tarafından iddia edilmiştir.
Ayrıca bakınız
Soyağaçları:
Notlar
Kaynakça
Ana
Diğer
- ^ A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament; Brown, Driver and Briggs.
- ^ Oxford İngilizce Sözlük, Joseph
- ^ Blidstein, Gerald J. (2007). Skolnik, Fred; Berenbaum, Michael; Thomson Gale (Firm) (Ed.). Encyclopaedia Judaica. 14. ss. 112-113. ISBN . OCLC 123527471. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ The ancient kingdoms of the Middle East—Egyptian, Sumerian, Babylonian, Assyrian, and Hittite—had no coined money.https://www.britannica.com/topic/coin/Coins-of-Asia#ref16073 31 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Yaratılış 37". 7 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2012.
- ^ Yaratılış 37 7 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 8-10. İncil.info
- ^ Yusuf, 4-5
- ^ Yaratılış 37: 21
- ^ İsmailoğulları İsmail peygamberin soyundan gelen kimselerdir ve İslam geleneğine göre Muhammed'in ve Arapların atalarıdır.
- ^ Yaratılış 41: 45
- ^ Yaratılış 41: 46
- ^ a b Yaratılış 44: 5 11 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İncil.info
- ^ Yakup (İshak'ın oğlu)
- ^ Yaratılış 50: 19-21
- ^ . 5 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Ünlü, Kerim Şükrü (2015). Kitab-ı Mukaddes ve Kuran'da Yusuf Kıssası (Yüksek Lisans). Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.[]
- ^ "Kuran: Yusuf Suresi 3. Ayet". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ "Kuran: Yusuf Suresi 12. Ayet". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ "Kuran: Yusuf Suresi 17. Ayet". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- ^ Yuya's titles included "Overseer of the Cattle of Amun and Min (Lord of Akhmin)", "Bearer of the Ring of the King of Lower Egypt", "Mouth of the King of Upper Egypt", and "The Holy Father of the Lord of the Two Lands", among others. For more see: Osman, A. (1987). Stranger in the Valley of the Kings: solving the mystery of an ancient Egyptian mummy. San Francisco: Harper & Row. pp.29-30
Dipnotlar
- ^ - Yusuf Suresi, 12/4
- ^ - Yusuf Suresi, 12/5-6
| Sırasıyla Yakup'un eşleri ve oğulları (K = Kız çocuğu) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lea | Reuben (1) | Şimon (2) | Levi (3) | Yehuda (4) | İssakar (9) | Zebulun (10) | Dina (K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rahel | Yosef (11) | Benyamin (12) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bila (Rahel'in hizmetçisi) | Dan (5) | Naftali (6) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zilpa (Lea'nın hizmetçisi) | Gad (7) | Aşer (8) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yusuf Arapca يوسف Yusuf Yosef Ibranice יו ס ף romanize Yosep lit Artirmak veya Batidaki ismiyle Joseph Grekce Ἰwshf Iōseph Yakup un oglu olan Ibrani din buyugu ve atasiydi Tevrat a gore Israilogullari ni meydana getiren on iki boydan birinin basidir Kur an da adi gecen yirmi bes peygamberden birisidir Philipp Veit in resmettigi Yusuf un efendisi Potifar in esinden kacisi Yahudi kutsal kitabi Tevrat a gore Yakup tarafindan Yusuf a rengarenk bir kaftan hediye edilmis Yusuf a Yehova Israilogullari nin Tanri ya atifta bulunmak icin soylenilen isim tarafindan ruyalari yorumlama yetenegi vurgulanmistir Onu kiskanan abileri tarafindan once kuyuya atilmis daha sonra bir kervan gecerken Yusuf u bulup Misirlilara kole olarak satmistir Islamiyetteki Yusuf anlatilari Yahudilikle benzerlik gosterirken Hristiyanliktaki Yusuf anlatilari Yahudilikle birebir aynidir Tanah taki Hristiyanlarin Eski Ahit i Yaratilis Kitabi yla Kur an da Yusuf Suresi nde yasami anlatilir Kur an da Yusuf tuccarlar tarafindan bulunarak kuyudan cikarilir ve Misir a goturulerek birkac dirheme asillere satilir Yusuf 20 Bu ifadeler anakronistik ifadeler olarak degerlendirilir Cunku dirhem Yunan kokenli Drachmiden turetilen ve Islamin cikis yillarinda da sasanilerce kullanilan bir para birimdir Yusuf doneminde misirda resmi olarak kullanilan bir para yok YusufYahudilik ve HristiyanliktaYusuf un hikayesi Yahudi dini kitabi Tanah in Tevrat Tora bolumunun Yaratilis kisminda 37 bolumde anlatilir Yaratilis kismi Eski Ahit te de bulundugu icin Yusuf bahsi Hristiyanlikta Musevilikteki ile aynidir Sulalesi Yusuf dogmadan uzun yillar once babasi Yakup ikizkardesi Esav i ve babasi Ishak i kandirarak ama olan babasinin kardesi yerine kendisini kutsamasini sagladi Durum ortaya cikinca Esav in kendisini oldurmesinden korkarak Kenan Diyari ni terk etti ve Harran a dayisinin yanina geldi Dayisi Lavan in yaninda coban olarak calismaya basladi Dayisinin Lea ve Rahel adinda iki kizi vardi Yakup Rahel e asik oldu Karsiliginda her bir kiz icin yediser yil calismak kosuluyla dayisi iki kizini da Yakup a verdi Yakup un Lea dan Reuben Simon Levi Yehuda Issakar ve Zevulun isimlerinde alti oglu oldu Sevgili esi Rahel kisirdi Rahel in cariyesi Bilha dan Dan ve Naftali isimlerinde iki oglu oldu Lea nin cariyesi Zilpah dan Gad ve Aser isimlerinde iki oglu oldu Tanri Rahel in dualarini kabul etti ve kisir oldugu halde Yusuf u dogurdu Babasi Ishak peygamber oldukten sonra Yakup peygamber Kenan ulkesine goc etti Goc sirasinda Rahel bir ogul daha dogurdu ve dogum esnasinda hayatini kaybetti En kucuk oglunun adini Benyamin koydu Boylece Yakup un ileride Israilogullari ni meydana getirecek olan 12 tane oglu olmus oldu Dusleri Yusuf dogdugunda Yakup oldukca yasliydi Agabeylerinden cok kucuk olan Yusuf a ozel bir duskunlugu vardi Yusuf a upuzun rengarenk bir kaftan yaptirmisti Agabeyleri Yusuf u cok kiskaniyorlardi Bu nedenle ona kotu davraniyorlardi Buyumeye basladiginda agabeyleri ile birlikte babasinin surulerini guduyor agabeylerinin yaptiklarini babasina anlatiyordu Yusuf bir gun bir ruya gordu Ruyasinda kardesleri ile birlikte tarlada demet bagliyordu Birden Yusuf un demeti ayaga dikildi ve kardeslerinin demetleri Yusuf unkinin onunde egildiler Yusuf bu ruyayi anlattiginda kardesleri ondan daha cok nefret ettiler Yusuf bir ruya daha gordu Bu ruyasinda Gunes Ay ve on bir yildiz onun onunde egildiler Bu ruyayi anlattiginda babasi onu Ben annen kardeslerin gelip onunde yere mi egilecegiz yani diyerek azarladi Islamiyete gore ise ruyasini anlattiginda babasi ruyasini kardeslerine anlatmamasini cunku agabeylerinin onu kiskanip ona kotu bir seyler yapmasindan korktugunu soyledi Kur an daki Yusuf Suresinin 5 ayetinde gecen bu ruya Allah tarafindan ona peygamberlik verilecegini isaret ediyordu Yusuf Kervana satilirkenKuyuya atilmasi Kardeslerinin Yusuf u kiskanmasi babasi Yakub un da aklina takilmisti ancak bu konuda bir sey yapmadi Kardesleri Dotan a suruleri otlatmaya gittikleri bir gun Yusuf u oldurme planlari yaptilar Babalari Yusuf u arkalarindan yanlarina gonderdi Agabeylerinin ne yaptiklarini kendisine anlatmasini tembihledi Agabeyi Ruben Yusuf a kiyamadi ve onu issiz bir yerdeki susuz kuyuya atmalarini tavsiye etti Sonradan gidip onu kurtarmayi planliyordu Bu plan digerlerinin aklina yatti Renkli kaftanini cikarip Yusuf u kuyuya attilar ve yemege oturdular Bir sure sonra Misir a giden bir Midyan ticaret kervani gorduler Yehuda Yusuf ne de olsa kardesimizdir canina kiymayalim Gelin onu Ismailogullari na satalim dedi Yusuf u kuyudan cekip cikardilar ve yirmi gumuse Medyen li Ismailogullari na sattilar Elbisesini de kana bulayip babalarina getirdiler ve Bak bunu bulduk dediler Yakup Yusuf u vahsi bir hayvanin parcaladigini dusundu ve gunlerce aglayarak yas tuttu Elbiselerini parcalayarak beline cul sardi Ogullari ve kizlari ne dedilerse onu avutamadilar Bu arada Medyenliler de Yusuf u Misir da firavunun bir gorevlisine muhafiz birligi komutani Potifar a sattilar Zindana dusmesi Yusuf efendisi Potifar in evinde kaliyordu Yaptigi her iste basarili oluyordu Potifar in evinin de bereketi artmisti Muhafiz komutani Potifar Yusuf un tanrinin ozel bir kulu oldugunu dusundu Onu malikanesindeki her seyden sorumlu kildi Yusuf oldukca yakisikli bir genc olmustu Efendisinin esi Zuleyha Yusuf a goz koydu ve onunla beraber olmak istedi Yusuf kendisine bunca iyilik yapan efendisine bu kotulugu yapmayacagini ve tanrinin buyruguna karsi gelmeyecegini soyleyerek karsi cikti Zuleyha elbisesini tutunca Yusuf elbiseyi birakarak odadan cikti Zuleyha Yusuf un kendisiyle yatmaya calistigini ciglik atinca da elbisesini birakip kactigini soyleyerek iftira atti Efendisi Yusuf u zindana attirdi Zindancibasi Yusuf tan hosnut kaldi ve onu diger tutuklularin basi yapti Zindancibasi her turlu sorumlulugu Yusuf a verdi Yusuf tanrinin izni ile her seyde basarili oluyordu Bir sure sonra Firavun u kizdiran sarayin bas sakisi ve firincibasisi zindana atildilar Yusuf onlarin hizmetine verildi Her ikisinin de keyifsiz oldugu bir gun Yusuf nedenini sordu Ikisi de bir onceki gece birer ruya gorduklerini ve yorumlayacak kimse olmadigini soylediler Yusuf yorum tanriya ozgudur dedi ve ruyalarini anlatmalarini istedi Bas saki ruyasinda uc asma cubugu gordugunu tomurcuklar acar acmaz salkim salkim uzum verdiklerini uzumleri firavunun kasesine siktigini ve firavuna sundugunu gordugunu soyledi Yusuf bas sakinin uc gun icerisinde zindandan kurtulacagini ve eski gorevine iade edilecegini soyledi Sakinin kurtulduktan sonra kendisini unutmamasini ve yardim etmesini istedi Haksiz yere ulkesinden uzaklastirildigini ve zindana dustugunu soyledi Firincibasinin ruyasi ise soyleydi Firincibasi basinin ustunde uc sepet beyaz ekmek tasiyordu En ustteki sepette firavun icin pisirilmis pastalar vardi Kuslar sepetteki pastalari yiyorlardi Yusuf firincibasiya uc gun icerisinde asilacagini ve basinin etini kuslarin yiyecegini soyledi Uc gun sonra Firavun un dogumgunu partisi vardi Firavun bas sakiyi affetti ve gorevine iade etti firincibasiyi ise astirdi Ancak bas saki Yusuf un kendisine yardim etmesi konusunda soylediklerini animsamadi Firavun un ruyasi Yusuf zindanda 7 yil daha gecirdi Tam 7 yil sonra firavun bir dus gordu Ruyasinda Nil Nehri nin kiyisinda duruyordu Irmaktan guzel ve semiz yedi inek cikti Sazlar arasinda otlamaya basladilar Sonra yedi cirkin ve ciliz inek cikti Irmagin kiyisinda obur ineklerin yaninda durdular Cirkin ve ciliz inekler guzel ve semiz yedi inegi yiyince firavun uyandi Yine uykuya daldi bu kez baska bir dus gordu Bir sapin ucunda yedi guzel ve dolgun basak bitti Sonra ciliz ve dogu ruzgariyla kavrulmus yedi basak daha bitti Ciliz basaklar yedi guzel ve dolgun basagi yuttular Firavun uyandiginda cok kaygilandi Misir daki tum bilge ve buyuculeri cagirdi ancak kimse dusu yorumlayamadi Birden bas saki Yusuf u hatirladi ve zindanda baslarindan gecenleri firavuna anlatti Firavun Yusuf u huzuruna cagirtti ve ruyasini yorumlamasini emretti Yusuf yedi yil bolluk olacagini yedi yil ise cok siddetli bir kitlik olacagini soyledi Bolluk suresince ulkedeki urunlerin bestebirini depolamasini tavsiye etti Benzer ruyalarin iki kere gorunmesinin ise tanrinin kesin kararini verdiginin ve en kisa zamanda uygulamaya gececeginin gostergesi oldugunu soyledi Bilgili bir adam bulup Misir in basina gecirmesini tavsiye etti Misir a hukumdar olusu Yusuf un soylediklerinden cok etkilenen ve onun bilgeligine hayran kalan Firavun IV Amenhotep muhur yuzugunu parmagindan cikarip Yusuf un eline takti Adini Safenat Paneah Zafenadpena olarak degistirdi Onu tum Misir a ve saraya hukumdar atadi Yusuf hukumdar oldugunda 30 yasindaydi Yusuf Misir da Firavun dan sonra ikinci adam oldu Kitlik yillari gelmeden once toplayabildigi kadar tahil toplayip depoladi On kentinin kahini Potipherah in kizi Asenath ile evlendi Asenat tan Efrayim ile Menase isminde iki oglu oldu Kardesleriyle bir araya gelisi Yedi yillik bolluk sona erince siddetli bir kitlik bas gosterdi Kitlik civar ulkelere de yayildi Herkes Yusuf tan bugday satin almaya basladi Yusuf un babasi Yakup da on oglunu Misir a tahil satin almaya gonderdi En kucuk oglu Bunyamin i Yusuf gibi basina bir seyler gelmesinden korktugu icin gondermedi Yusuf agabeylerini tanidi ancak onlar Yusuf u tanimadilar Yusuf onlara bir oyun oynamaya karar verdi Misir a casusluk amaciyla geldiklerini iddia etti ve hayat hikayelerini anlattirdi Agabeyleri Bunyamin den bahsedince onu da getirmelerini emretti Agabeyleri bu baslarina gelenlerin Yusuf a yaptiklarinin cezasi oldugunu dusunduler Kendi aralarinda Ibranice konusurlarken Misir li zannettikleri Yusuf un onlari anladigini bilmiyorlardi Yusuf Agabeyi Simon u tutsak olarak birakmalarini soyledi ve digerlerini tahil vererek geri gonderdi Tahil icin verdikleri paralarini da gizlice tahillarin arasina saklatti Agabeyleri ayrilinca bir kenarda gizlice agladi Yolda paralari bulan agabeylerinin korkusu bir kat daha artti Eve varinca Yakup a Misir hukumdarinin Bunyamin i de gormek istedigini soylediler Yakup bu fikre siddetle karsi cikti Once Yusuf u sonra Simon u kaybettigini simdi de Bunyamin i kaybedecegini soyledi Ancak kitlik iyice siddetlenince onlari tahil almalari icin yeniden gondermeye karar verdi ve gonulsuz olarak Bunyamin i de goturmelerine razi oldu Yanlarina ulkenin en iyi urunlerinden hediye paketleri verdi Torbalarda bulduklari parayi geri goturmelerini soyledi Yeni alacaklari tahil icin de iki kat para verdi Tanri dan Misir in hukumdarina merhamet vermesini diledi Kardesleri Yusuf u gorunce onunde yerlere kapandilar Yusuf onlari yemege davet etti Kendisiyle ayni anneden olma kucuk Bunyamin i gormek cok dokunmustu Odadan cikip gizlice agladi Yemek esnasinda kardesleri Yusuf un karsisinda buyukten kucuge siralandilar Normalde Yusuf la beraber yemek yiyen Misir li heyete ayrica servis yapildi zira Misirlilar Ibrani lerle beraber yemek yemeyi igrenc buluyorlardi Yemekte Bunyamin e digerlerinden bes kat fazla yiyecek servisi yapildi Ertesi gun kardeslerinin torbalarina tahil doldurttu Bunyamin in torbasina ise sarap icmekte ve fal bakmakta kullandigi gumus kasesini ve tahilin parasini saklatti Kardesleri yola ciktiklarinda kahyasini gonderip onlari durdurttu ve hirsizlikla itham etti Kardesleri hirsiz aralarindan biri ise onu oldurmelerini digerlerini kole almasini soylediler Yusuf bunun yerine hirsizi kole alacagini digerlerini salacagini soyledi Torbalar araninca kase ve paralar Bunyamin in torbasinda cikti Yehuda Bunyamin yerine kendisini kole olarak almasi icin Yusuf a yalvardi Yasli babalarinin Yusuf tan sonra Bunyamin in de acisina dayanamayacagini soyledi Yusuf huzurundaki Misirlilari odadan cikardi Kardeslerinin onunde hickira hickira agladi ve yillar once kole olarak sattiklari Yusuf oldugunu soyledi Yusuf un kardesleri ile bir araya geldigini duyan firavun cok sevindi ve Yusuf a tum ailesini Misir a getirmesini onlara Misir in en guzel yerlerini verecegini soyledi Yusuf yanlarina elbise para ve tahil vererek kardeslerini ulkelerine geri yolladi Babasini da alip gelmelerini soyledi Kardesleri eve donup olanlari Yakup a anlattilar Gece ruyasinda Tanri Yakup a Misir a gitmekten cekinme Soyunu orada buyuk bir ulus yapacagim Seninle birlikte Misir a gelecek soyunu bu ulkeye geri getirecegim Senin gozlerini Yusuf un elleri kapayacak dedi Israilogullari nin Misir a yerlesmesi Yusuf ve Kardesleri Firavun un Huzurunda James Tissot suluboya yak 1900 Yakup tum ailesi ve tum mallari ile Yusuf un gonderdigi arabalara binerek Misir a goctu Ogullarinin esleri haric toplam 70 kisiydiler Yusuf Firavun a hayvancilik yaptiklarini soylemelerini ogutledi Yusuf mallari ile birlikte geldiklerini soyledi bu sayede Gosen e yerlesebileceklerini umit ediyordu Zira Misirlilar cobanlardan igrenirlerdi Firavun onlari ulkenin en iyi yerine Gosen deki bolgesine yerlestirdi Aralarindan becerikli olanlari da sarayin surulerinden sorumlu yapti Bu sirada Yakup 130 yasindaydi Kitlik iyice siddetlendi Halk elinde avucunda ne varsa Yusuf a getirip tahil yiyecek satin aliyordu Zamanla halkta para kalmadi Yusuf halka hayvanlari karsiliginda yiyecek vermeye basladi Hayvanlar da bitince arazileri karsiliginda yiyecek vermeye basladi Israil in olumu Yusuf babasi Yakup un hastalandigini duydu Ogullarini alarak babasinin yanina gitti Yakup Atalarim Ibrahim in Ishak in hizmet ettigi Bugune dek yasamim boyunca bana cobanlik eden Tanri beni butun kotuluklerden kurtaran melek bu gencleri kutsasin Adim ve atalarim Ibrahim le Ishak in adlari bu genclerle yasasin Yeryuzunde cogaldikca cogalsinlar diyerek torunlarini kutsadi Ancak sag elini Manasse yerine kucuk olan Efrayim in basina koydu Yusuf babasini uyarinca Yakup durumun farkinda oldugunu ancak Efrayim den daha buyuk bir halk olacagini soyledi Boylece Efrayim i Manasse nin onune gecirmis oldu Yakup daha sonra ogullarina son sozlerini soyledi ve 147 yasinda oldu Vasiyeti uzerine Kenan ulkesinde topraga verildi Babalari Israil olunce Yusuf un kardeslerini bir korku sardi Daha once yaptiklari kotuluk nedeniyle kendilerinden intikam almasindan korkuyorlardi Bu nedenle Israil in olmeden once Yusuf tan kardeslerini affetmesini istedigi yalanini uydurdular Yusuf gonullerini ferah tutmalarini soyledi Yusuf Korkmayin Ben Tanri miyim Siz bana kotuluk dusundunuz ama Tanri bugun oldugu gibi bircok halkin yasamini korumak icin o kotulugu iyilige cevirdi Korkmaniza gerek yok size de cocuklariniza da bakacagim dedi ve kardeslerini affetti Olumu Yusuf Tevrat a gore 110 yil yasadi Torunlarinin torunlarini gordu Olmeden once yakinlarina Ben olmek uzereyim dedi ama Allah kesinlikle size yardim edecek sizi Ibrahim e Ishak a Yakup a ant icerek soz verdigi topraklara goturecek Sonra onlara ant icirerek Allah kesinlikle size yardim edecek dedi O zaman kemiklerimi buradan goturursunuz Yusuf Misir da mumyalanip bir tabuta kondu Islama goreYusuf un hayati Yusuf Suresi nde anlatilir ve Kur an da adi gecen peygamberlerden birisidir Kur an daki hayat hikayesi Tevrat ta bulunan hikaye ile genel itibariyla benzer olmakla beraber farkliliklar da bulunmaktadir Kuran da Yusuf Kissasi kissalarin en guzeli olarak tanimlanmaktadir Yusuf un son derece yakisikli oldugu ve bu yakisikliginin Misir firavununun karisini onu bastan cikarmak icin cektigi soyleniyor Islam Peygamberi nin bir zamanlar Yusuf ve annesine guzelligin ucte biri ucte ikisi ise diger insanlara verilmistir soyledigine inanilir Kur an da kardesler Yakup tan Yusuf un onlarla gitmesine izin vermesini ister Yusuf un icine atildigi cukur bir kuyudur ve Yusuf gecen bir kervan tarafindan kole olarak alinmistir Kardesler babasina bir kurtun Yusuf u yedigini acikladiginda kor olana kadar keder icinde agladi Mitolojik benzerliklerAntik Misir mitolojisindeki Akhenaten in annesinin babasi olan Yuya nin Eski Ahit ve Kur an da adi gecen Yusuf Joseph oldugu Misirli tarihci Ahmed Osman tarafindan iddia edilmistir Ayrica bakinizIsrailogullari Yosef kabilesi Soyagaclari Ibrahim in torunu ve Ishak in oglu Yakup un nesli Yosef in oglu Menase nin soyu Yusuf ve ZuleyhaNotlarKaynakcaAna Kur an Eski AhitDiger A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament Brown Driver and Briggs Oxford Ingilizce Sozluk Joseph Blidstein Gerald J 2007 Skolnik Fred Berenbaum Michael Thomson Gale Firm Ed Encyclopaedia Judaica 14 ss 112 113 ISBN 978 0 02 866097 4 OCLC 123527471 3 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2019 The ancient kingdoms of the Middle East Egyptian Sumerian Babylonian Assyrian and Hittite had no coined money https www britannica com topic coin Coins of Asia ref16073 31 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yaratilis 37 7 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2012 Yaratilis 37 7 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 10 Incil info Yusuf 4 5 Yaratilis 37 21 Ismailogullari Ismail peygamberin soyundan gelen kimselerdir ve Islam gelenegine gore Muhammed in ve Araplarin atalaridir Yaratilis 41 45 Yaratilis 41 46 a b Yaratilis 44 5 11 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Incil info Yakup Ishak in oglu Yaratilis 50 19 21 5 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Unlu Kerim Sukru 2015 Kitab i Mukaddes ve Kuran da Yusuf Kissasi Yuksek Lisans Eskisehir Eskisehir Osmangazi Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Erisim tarihi 30 Mayis 2020 olu kirik baglanti Kuran Yusuf Suresi 3 Ayet 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Kuran Yusuf Suresi 12 Ayet 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Kuran Yusuf Suresi 17 Ayet 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Yuya s titles included Overseer of the Cattle of Amun and Min Lord of Akhmin Bearer of the Ring of the King of Lower Egypt Mouth of the King of Upper Egypt and The Holy Father of the Lord of the Two Lands among others For more see Osman A 1987 Stranger in the Valley of the Kings solving the mystery of an ancient Egyptian mummy San Francisco Harper amp Row pp 29 30 Dipnotlar Yusuf Suresi 12 4 Yusuf Suresi 12 5 6Sirasiyla Yakup un esleri ve ogullari K Kiz cocugu Lea Reuben 1 Simon 2 Levi 3 Yehuda 4 Issakar 9 Zebulun 10 Dina K Rahel Yosef 11 Benyamin 12 Bila Rahel in hizmetcisi Dan 5 Naftali 6 Zilpa Lea nin hizmetcisi Gad 7 Aser 8