Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şumnu (Bulgarca: Шумен Şumen), Bulgaristan'ın kuzeydoğusunda, Deliorman bölgesinde bulunan il (oblast) ve bu ilin merkezi olan şehirdir.
| Şumnu Шумен | |
|---|---|
Şumen | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
  Şumnu | |
| Ülke |  Bulgaristan |
| İl | Şumnu |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Krasimir Kostov (BSP) |
| Yüzölçümü | |
| • Şehir | 136.358 km² |
| Rakım | 184 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Şehir | 75,550 |
| • Kent | 106,439 |
| Zaman dilimi | (DAS) |
| • Yaz (YSU) | (DAYS) |
| Posta kodu | 9700 |
| Alan kodu | 054 |
Resmî site www.shumen.bg/en | |
Şumnu adının kökeni hakkında pek çok rivayet vardır, değişik kaynaklarda değişik teoriler ileri sürülmektedir. Bunlardan birisi 7. yüzyılda bu bölgede yaşayan "Şu" adlı bir Türkmen derebeyinin buraya kendi adını verdiğidir. Bir diğeri, Bulgar Hanı Simeon'un şehre bu adı verdiği; bir diğeri de Bulgar Hanı'nın şehrin kurulduğu yerin zengin doğal yapısından meydana gelen orman ve hayvan gürültüsünden dolayı şehre Bulgarca'da "gürültülü" anlamına gelen "Şumen" adını verdiğidir.
Osmanlı Devleti zamanında, ordu karargahlarının bulunduğu, büyük stratejik önemi olan bölgenin en önemli şehirlerinden olan Şumnu, zamanla Türklerin Türkiye'ye göçmesiyle nüfusunun çok büyük kısmını kaybetmiştir. Yeşil bir dağ yamacının eteğinde kurulan Şumnu'nun sosyalizm döneminde büyük zarar gören eski mahallelerinde hâlâ bazı tarihi binalar ve evler korunmaktadır. Çömlekçi, Kılyak (Grivica) mahallelerin yakınında olan eski şehir merkezi de sonradan biraz güneye kaydırılmıştır. Eski merkezinde hâlâ çok sayıda Türk oturmaktadır, köylerden göç eden Türkler de genellikle bu mahallelere yakın yerleşmektedir. Ayrıca eski Ermeni mahallesi, eski Yahudi mahallesi de bu bölgededir.
Tarihi
Şumnu, 1389 yılında Çandarlı Ali Paşa tarafından Osmanlı toprağına katılan, stratejik önemi olan ve Osmanlı İmparatorluğu'na askeri üs ve doğal kale görevi yapmış bir şehirdir. 1810 yılında Osmanlı-Rus savaşlarında Ruslar 50.000 ölü vererek savaşı kaybetmişlerdir. Şehirde tarihi Tombul bir diğer adıyla Şerif Halil Paşa camisi de bulunmaktadır. Bu cami Balkanlar yarımadasında Hristiyan bir ülkedeki en büyük ikinci camidir. Dilimize de yerleşmiş olan, babanın oğluna "Ben sana vali olamazsın demedim, adam olamazsın dedim" deyimi bu caminin önünde yaşanan bir olaydan kalmıştır.
İklim
 Şumnu iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 4,3 | 6,5 | 11,3 | 17,8 | 23,2 | 26,5 | 29,5 | 30,1 | 25,1 | 18,8 | 12,0 | 5,8 | 17,6 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 0,7 | 2,6 | 6,9 | 12,5 | 17,2 | 20,6 | 23,3 | 23,7 | 19,1 | 13,5 | 7,9 | 2,4 | 12,5 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −2,9 | −1,3 | 2,6 | 7,1 | 11,2 | 14,7 | 17,1 | 17,2 | 13,0 | 8,1 | 3,9 | −1,1 | 7,2 |
| Ortalama yağış (mm) | 35,6 | 40,6 | 38,1 | 53,3 | 63,5 | 78,7 | 48,3 | 40,6 | 35,6 | 35,6 | 53,3 | 50,8 | 584,2 |
| Kaynak: Bulgar Meteoroloji Enstitüsü | |||||||||||||
Tarihi eserleri
Osmanlı döneminde 63’ü şehir merkezinde olmak üzere, tarihi belgelere baktığımızda Şumnu’nun genelinde 229 Osmanlı eseri bulunuyordu. Şehirde Osmanlı'dan bugüne kalan en belirgin mekân 1741 yılında Şerif Halil Paşa tarafından yaptırılan Tombul Camii’dir. Şerif Halil Paşa camii ve medresesi, Türkçede sık kullanılan bir deyiş olan “Ben sana paşa değil, adam olamazsın dedim” diyen babayı memnun etmek için yapılan camidir. Yine Şerif Halil Paşa tarafından yaptırılan Kurşun çeşmesi. Ayrıca Şumnu Saat Kulesi, Mehmet Doducuoğlu tarafından yapılmış. 1740 yılından beri her 15 dakikada bir Çan sesi ile Şumnu’yu çınlatıyor.
Osmanlı haberleşme tarihindeki ilk telgraf görüşmesi 1855 yılında Şumnu-İstanbul arasında yapılmıştır. İstanbul-Edirne, İstanbul-Şumnu hattının tamamlanmasıyla ilk telgraf Şumnu'dan İstanbul'a gönderildi. Kırım Savaşı'ndan bilgi veren telgrafta, "Müttefik askerleri Sivastopol'a girmişlerdir." yazılıydı. Osmanlı birlikleri de müttefikler arasındaydı. 1922 yılında tamir gören tarihî Bedesten 17. yüzyıl Osmanlı eseridir. Bedestenin yanı başındaki Köprübaşı hamamı 1990'larda terk edilmiştir. 1749 yılında yapılan Kalak Camii ve 1851 yılında Rıfat Paşa tarafından yaptırılan Rıfat Paşa Tatar Camii ve medresesi hâlâ ibadete açıktır. 1654 yılında yapılan Ravna çeşmesi kurumuş, oluk ve kürünü parçalanmıştır.
Şerif Halil Paşa Camii karşısında Erkek İmam Hatip Lisesi başka bir adla okulu bulunur. Şumnu’da şehre hakim bir tepe üzerinde bir Osmanlı eseri vardır. Geçmişte zindan olan bu eser bir süre lokanta olarak kullanılmıştır. Zindanın karşısındaki kale Osmanlı döneminde çok az kullanılmasına rağmen tahminen 3.000 yıllık bir geçmişe sahiptir.
Efsanevi güreşçi Koca Yusuf ve yine Osmanlı'nın başpehlivanlarından Katrancı Mehmet Pehlivan Türk politikacı Ahmet Fikri Tüzer’in de doğum yeridir.
Dış bağlantılar
- https://islamansiklopedisi.org.tr/sumnu 3 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Population in Shumen Town - National statistical institute". www.nsi.bg. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Kasım 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2009.
- ^ "Şumnu iklim verileri". Weatherbase.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sumnu Bulgarca Shumen Sumen Bulgaristan in kuzeydogusunda Deliorman bolgesinde bulunan il oblast ve bu ilin merkezi olan sehirdir Sumnu ShumenSehirSumenBayrakArmaSumnuUlkeBulgaristanIlSumnuIdare Belediye BaskaniKrasimir Kostov BSP Yuzolcumu Sehir136 358 km Rakim184 mNufus 2018 Sehir75 550 Kent106 439Zaman dilimiUTC 02 00 DAS Yaz YSU UTC 03 00 DAYS Posta kodu9700Alan kodu054Resmi site www shumen bg en Sumnu adinin kokeni hakkinda pek cok rivayet vardir degisik kaynaklarda degisik teoriler ileri surulmektedir Bunlardan birisi 7 yuzyilda bu bolgede yasayan Su adli bir Turkmen derebeyinin buraya kendi adini verdigidir Bir digeri Bulgar Hani Simeon un sehre bu adi verdigi bir digeri de Bulgar Hani nin sehrin kuruldugu yerin zengin dogal yapisindan meydana gelen orman ve hayvan gurultusunden dolayi sehre Bulgarca da gurultulu anlamina gelen Sumen adini verdigidir Osmanli Devleti zamaninda ordu karargahlarinin bulundugu buyuk stratejik onemi olan bolgenin en onemli sehirlerinden olan Sumnu zamanla Turklerin Turkiye ye gocmesiyle nufusunun cok buyuk kismini kaybetmistir Yesil bir dag yamacinin eteginde kurulan Sumnu nun sosyalizm doneminde buyuk zarar goren eski mahallelerinde hala bazi tarihi binalar ve evler korunmaktadir Comlekci Kilyak Grivica mahallelerin yakininda olan eski sehir merkezi de sonradan biraz guneye kaydirilmistir Eski merkezinde hala cok sayida Turk oturmaktadir koylerden goc eden Turkler de genellikle bu mahallelere yakin yerlesmektedir Ayrica eski Ermeni mahallesi eski Yahudi mahallesi de bu bolgededir TarihiSumnu 1389 yilinda Candarli Ali Pasa tarafindan Osmanli topragina katilan stratejik onemi olan ve Osmanli Imparatorlugu na askeri us ve dogal kale gorevi yapmis bir sehirdir 1810 yilinda Osmanli Rus savaslarinda Ruslar 50 000 olu vererek savasi kaybetmislerdir Sehirde tarihi Tombul bir diger adiyla Serif Halil Pasa camisi de bulunmaktadir Bu cami Balkanlar yarimadasinda Hristiyan bir ulkedeki en buyuk ikinci camidir Dilimize de yerlesmis olan babanin ogluna Ben sana vali olamazsin demedim adam olamazsin dedim deyimi bu caminin onunde yasanan bir olaydan kalmistir Iklim Sumnu iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrtalama en yuksek sicaklik C 4 3 6 5 11 3 17 8 23 2 26 5 29 5 30 1 25 1 18 8 12 0 5 8 17 6Ortalama sicaklik C 0 7 2 6 6 9 12 5 17 2 20 6 23 3 23 7 19 1 13 5 7 9 2 4 12 5Ortalama en dusuk sicaklik C 2 9 1 3 2 6 7 1 11 2 14 7 17 1 17 2 13 0 8 1 3 9 1 1 7 2Ortalama yagis mm 35 6 40 6 38 1 53 3 63 5 78 7 48 3 40 6 35 6 35 6 53 3 50 8 584 2Kaynak Bulgar Meteoroloji EnstitusuTarihi eserleriTarihi Sumnu Kalesi Osmanli doneminde 63 u sehir merkezinde olmak uzere tarihi belgelere baktigimizda Sumnu nun genelinde 229 Osmanli eseri bulunuyordu Sehirde Osmanli dan bugune kalan en belirgin mekan 1741 yilinda Serif Halil Pasa tarafindan yaptirilan Tombul Camii dir Serif Halil Pasa camii ve medresesi Turkcede sik kullanilan bir deyis olan Ben sana pasa degil adam olamazsin dedim diyen babayi memnun etmek icin yapilan camidir Yine Serif Halil Pasa tarafindan yaptirilan Kursun cesmesi Ayrica Sumnu Saat Kulesi Mehmet Doducuoglu tarafindan yapilmis 1740 yilindan beri her 15 dakikada bir Can sesi ile Sumnu yu cinlatiyor Osmanli haberlesme tarihindeki ilk telgraf gorusmesi 1855 yilinda Sumnu Istanbul arasinda yapilmistir Istanbul Edirne Istanbul Sumnu hattinin tamamlanmasiyla ilk telgraf Sumnu dan Istanbul a gonderildi Kirim Savasi ndan bilgi veren telgrafta Muttefik askerleri Sivastopol a girmislerdir yaziliydi Osmanli birlikleri de muttefikler arasindaydi 1922 yilinda tamir goren tarihi Bedesten 17 yuzyil Osmanli eseridir Bedestenin yani basindaki Koprubasi hamami 1990 larda terk edilmistir 1749 yilinda yapilan Kalak Camii ve 1851 yilinda Rifat Pasa tarafindan yaptirilan Rifat Pasa Tatar Camii ve medresesi hala ibadete aciktir 1654 yilinda yapilan Ravna cesmesi kurumus oluk ve kurunu parcalanmistir Serif Halil Pasa Camii karsisinda Erkek Imam Hatip Lisesi baska bir adla okulu bulunur Sumnu da sehre hakim bir tepe uzerinde bir Osmanli eseri vardir Gecmiste zindan olan bu eser bir sure lokanta olarak kullanilmistir Zindanin karsisindaki kale Osmanli doneminde cok az kullanilmasina ragmen tahminen 3 000 yillik bir gecmise sahiptir Efsanevi guresci Koca Yusuf ve yine Osmanli nin baspehlivanlarindan Katranci Mehmet Pehlivan Turk politikaci Ahmet Fikri Tuzer in de dogum yeridir Dis baglantilarhttps islamansiklopedisi org tr sumnu 3 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Population in Shumen Town National statistical institute www nsi bg 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Arsivlenmis kopya PDF 19 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Kasim 2009 Arsivlenmis kopya 8 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2009 Arsivlenmis kopya 6 Subat 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2009 Sumnu iklim verileri Weatherbase Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Arsivlenmis kopya 10 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2009