Asen Hanedanı (Bulgarca: Асеневци, Asenevtsi) 1185 ile 1280 arasında modern tarih yazımında İkinci Bulgar İmparatorluğu olarak adlandırılan bir Orta Çağ Bulgar devletini kurdular ve yönettiler.
Asen Hanedanı, 1185/1186 yılı başında İmparatorluk vergilerindeki artışın neden olduğu Bizans İmparatorluğu'na karşı bir ayaklanma sonrasında Bulgaristan'ın liderleri olarak ortaya çıktılar.
Asen hanedanının ilk hükümdarları (özellikle Kaloyan) kendilerinden "Bulgarların ve Ulahların İmparatoru" olarak söz ettiler. Daha sonra hükümdarlar, özellikle de başarılı II. İvan Asen, kendilerine "Bulgarların ve Yunanların Çarı (İmparatoru)" adını verdiler.
Asen ailesinin bazı üyeleri, on üçüncü ile on dördüncü yüzyıllarda Bizans hizmetine girdi.
Kökenleri
Hanedanlığın kökenleri, özellikle üç Asen kardeşin (Theodore Petr, I. İvan Asen ve Kaloyan) etnik kökenleri, tarihçiler arasında hala tartışılan bir tartışma kaynağıdır. Kökenlerine ilişkin üç ana hipotez vardır:
- Kuman kökeni, Asen dahil olmak üzere hanedandaki bazı isimler Kuman dilinden türemiştir. Kuman grupları, 10. ve 13. yüzyıllar arasında Balkanların birçok bölgesinde yerel nüfusla yerleşmiş ve karışmış ve diğer ardışık Bulgar hanedanlarını da ( ve ) kurmuşlardır.
- Bulgar kökeni, Tüm yerel kaynakların (13. yüzyıldan itibaren) ağırlıklı olarak Bulgaristan, Bulgarlar ve Bulgar terimlerini kullandığını düşünen Bulgar tarihçiler arasında yaygın olan, çar Kaloyan'ın kökenini Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun yöneticilerine daynadırma iddiasına dair bir görüş.
- Ulah kökeni, iddialarını Batı Haçlı Seferi vakayinamelerine ve Papa III. Innocentius ile Kaloyan arasındaki mektuplara dayandıran Rumen tarihçiler tarafından desteklenen bir görüştür
Kendi idari belgelerinde ve yazışmalarında, üç yönetici kendilerini Bulgar Çarları Samuil, I. Petr ve I. Simeon'in soyundan geldiklerini ve halefleri olarak ve Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun devamı olarak kurdukları devlet olarak görüyorlardı. Ancak bu, İmparatorluk tahtı için meşruiyetlerini ilan etmenin bir yolu olabilir.
Papa, 1199 tarihli bir yazışmada, Kaloyan'ın "Roma kökenli" olmasından bahsediyor. Bununla birlikte, gerçek metinde Nos autem audito quod de nobili urbis Romae prosapia progenitores tui originem traxerint ("Atalarınızın Roma şehrinden soylu bir aileden geldiğini duyduk") söylediği düşünüldüğünde, genellikle Papa'dan Kaloyan'a basitçe gizli bir iltifat olarak kabul edilir ve bu iddia reddedilir.
Papa III. Innocentius, 1204'te Bulgar Kralı Kaloyan'a (Calojoannes) yazdığı mektupta ona "Bulgarlar ve Ulahlar Kralı" (rex Bulgarorum et Blachorum); Papa'ya yanıt verirken, kendisine imperator omnium Bulgarorum et Blachorum ("Tüm Bulgarların ve Ulahların İmparatoru") adını verdi, ancak kendisi imparator imperator Bulgariae Calojoannes ("Bulgaristan İmparatoru Kaloyan") olarak imza attı; ayrıca, Veliko Tırnovo başpiskoposu kendisine totius Bulgariae et Blaciae Primas ("Tüm Bulgar ve Ulah diyarlarının Birincisi") adını verdi.
Rumenler, Ulah ayaklanmadaki rolünün altını çizerken, Bulgar tarih yazımı bunu kabul etmez. Ancak bilimsel tartışma, 12-13. Yüzyılda var olmayan 19-20. Yüzyıl yer alan milliyetçi rekabeti yansıtır. Ulahlar ve Bulgar Slavlar ortaklaşa Bulgaristan'da yaşadılar ve acı çeken her iki grup, lider "ırkından" bağımsız olarak bir lider altında ortak davaya karşı birleşti. Asen kardeşler Tırnovo çevresindeki dağlık bölgelerdeki Ulah nüfusu ile ilişkilendirildi, Nikitas Honiatis Ulah şamanlarını isyan sırasında kaydeder, ancak etnik kökenlerine rağmen Bulgarlar, Ulahlar ve Kumanların ortak bir girişimiydi.
Etimoloji
Hanedanın adı, kardeşlerden biri olan I. Asen'den gelmektedir. Etimoloji büyük olasılıkla Kuman Türkçesi kökenlidir, "güvenli, sağlam, sağlıklı" anlamına gelen "esen" kelimesinden türemiştir ve Belgun lakabı Türkçe "bilge" anlamına gelen "bilgün" kelimelerinden türemiş gibi görünmektedir. Bu ilişkiye daha fazla destek, 12. yüzyılın sonundan Aynoroz'da bulunan Büyük Lavra Manastırının bazı Kuman stratiotes'lerinin bazıları ile olan problemlerinin yer aldığı sözleşmelerde bulunur, burada "Asen", konuya dahil Kumanlardan birinin adı olarak listelenmiştir.
Başka bir araştırma, anlamlı olan tek ismin İniş (nesil) olduğunu ve kelimenin neredeyse sadece Kıpçak Türkleri'nin dillerinde bulunabileceğini göstermektedir..
Asen Hanedanı'ndan gelen Bulgar imparatorları
I. İvan Asen (Asen) | 1187 - 1196 |
II. Petr (Teodor) | 1186 - 1197 |
Kaloyan (Ioanitsa) | 1197 - 1207 |
Boril (Boril Kaliman) | 1207 - 1218 |
II. İvan Asen | 1218 - 1241 |
I. Kaliman (Koloman) | 1241 - 1246 |
II. Mihail Asen | 1246 - 1256 |
II. Kaliman (Koloman) | 1256 |
1256 - 1257 | |
III. İvan Asen | 1279 - 1280 |
Bizans kolu
Bizans'taki Asenler büyük ölçüde, İvaylo'nun ayaklanmasının ivme kazandığı 1280'de Konstantinopolis'e kaçmadan önce kısa bir süre Bulgaristan İmparatoru olarak hüküm süren III. İvan Asen'in soyundan gelir.
VIII. Mihail hükümdarlığında bir Despot olan III. İvan Asen, Bizans İmparatoru'nun en büyük kızı İrini Paleologina ile evliydi. Çiftin beş oğlu ve iki kızı, Paleologos Hanedanı ile birlikte zamanlarının en saygın Bizans soylu ailelerinden birinin atasıdır. Bizanslı Asenleri arasında üçü despot, üçü sebastokrator, ikisi , birisi megadük ve ikisi unvanını taşıyordu. Yunancada, aile adının erkek formu Ἀσάνης (Asanis) ve dişi Ασανίνα (Asanina) olarak kullanılır.
Daha küçük bir dal, İznik İmparatoru II. Theodoros'un karısı ve II. İvan Asen'in kızı olan Eleni Asenina'dan gelmektedir.
Bizanslı Asenler, Kantakuzinos, Dukas, Laskaris, Tornikios ve Raoul aileleri de dahil olmak üzere diğer önde gelen soylu hanedanlar ile evlendiler. Bizans İmparatorluğu'ndaki Asen ailesinin önemli üyeleri şunlardır:
- , Mora epitropos'u (1316-1322)
- İrini Asanina, Bizans imparatoru VI. İoannis'in eşidir. (1347-1354)
- Matheos Asanis Kantakuzinos, Bizans ortak imparatoru (1353-1357)
- , Korinth Lordu (1454-1458)
Bulgaristan'ın son çarı II. Simeon, bu daldan Kantakuzinos, Brankovici aileleri aracılığıyla gelmektedir.
Diğer yerlerdeki Bizanslı Asenler
Bizanslı Asenler, Frank Yunanistan, Theodoro Prensliği, Moldavya Prensliği, Napoli Krallığı ve Aragon Krallığı'na kadar yayıldı.
- (1248-1311), İznik prensesi, Ventimiglia ve Tende Kontesi, Aragon'da rahibe
- , Salona kontesi (1380-1394)
- , Achaea prensi (1386 öncesi-1401)
- , Napoli'de sürgün ve ktetor
- , Moldavya prensesi (1472-1477)
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Asen Hanedanı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- Özel
- ^ Humanitas 2008: 4
- ^ István Vásáry (2005) Cumans and Tatars, Cambridge University Press, p. 2
- ^ The Cambridge History of Early Inner Asia, Volume 1, Denis Sinor, pg 279.
- ^ Ion Grumeza, The Roots of Balkanization: Eastern Europe C.E. 500-1500 8 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (2010), p.51.
- ^ Bulgarian Folk Customs, Mercia MacDermott, pg 27
- ^ a b Fine 1994, s. 12.
- ^ Entangled Histories of the Balkans - Volume Three: Shared Pasts, Disputed Legacies Balkan Studies Library, Roumen Daskalov, Alexander Vezenkov, PublisherBRILL, 2015, , pp. 289-316.
- ^ Steven Runciman. (page 13)
- ^ Paul Stephenson, Byzantium's Balkan Frontier: A Political Study of the Northern Balkans, 900-1204, Cambridge University Press, 2004,
- ^ Boldur Alexandru, Istoria Basarabiei, Editura Frunza, Bucuresti, 1990, p 95
- ^ Madgearu, Alexandru (2014). Asăneștii. Istoria politico-militara a statului dinastiei Asan (1185-1280). Târgoviște: Cetatea de Scaun. .
- ^ Annals of Niketas Choniates, Translated by H.J. Magoulias, Wayne State University Press, Detroit, 1984, p.238-371. (https://archive.org/details/o-city-of-byzantium-annals-of-niketas-choniates-ttranslated-by-harry-j-magoulias-1984)
- ^ Wolff 1949, s. 178, 180, 185, 190, 198.
- ^ Fine 1994, s. 12–13.
- ^ Plamen Pavlov - "Scythian chieftains in the fields of Bulgaria, 11th-12th century 3 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Bulgarca)
- ^ Dimitri Korobeinikov, A broken mirror: the Kipçak world in the thirteenth century. In the volume: The other Europe from the Middle Ages, Edited by Florin Curta, Brill 2008, p. 400
- ^ a b Bozilov 1985, ss. 20-22.
- ^ Bozilov 1985, ss. 102-103.
- Genel
- Božilov, Ivan (1985). Familijata na Asenevci (1186-1460) (Bulgarca). Sofya: Bulgar Bilimler Akademisi. OCLC 14378091.
- Vasary, Istvan (2005) "Cumans and Tatars", Cambridge University Press: pp. 34–42
- Stephenson, Paul (2000) "Byzantium's Balkan Frontier — A Political Study of the Northern Balkans, 900–1204" pp. 289–300
- History of the Byzantine Empire, A. A. Vasiliev 1935
- Djuvara, Neagu (2008). O scurta istorie a romanilor povestita celor tineri (İngilizce). Humanitas. ISBN .
- Stelian Brezeanu, Istoria Imperiului Bizantin, Bucuresti, MERONIA, 2007
- Boldur, Alexandru (1990). Istoria Basarabiei (Rumence). Bucuresti: Editura Frunza.
- (April 1949). "The Second Bulgarian Empire. Its Origin and History to 1204". Speculum (İngilizce). The University of Chicago Press. 24 (2): 167-199t. doi:10.2307/2848560. JSTOR 2848560.
- Fine, John (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest (İngilizce). University of Michigan Press. ISBN . 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asen Hanedani Bulgarca Asenevci Asenevtsi 1185 ile 1280 arasinda modern tarih yaziminda Ikinci Bulgar Imparatorlugu olarak adlandirilan bir Orta Cag Bulgar devletini kurdular ve yonettiler Asen hanedaninin baskenti Bulgaristan Veliko Tarnovo da bulunan hanedana adanan anit heykeltiras Prof Krum Damianov Asen Hanedani 1185 1186 yili basinda Imparatorluk vergilerindeki artisin neden oldugu Bizans Imparatorlugu na karsi bir ayaklanma sonrasinda Bulgaristan in liderleri olarak ortaya ciktilar Asen hanedaninin ilk hukumdarlari ozellikle Kaloyan kendilerinden Bulgarlarin ve Ulahlarin Imparatoru olarak soz ettiler Daha sonra hukumdarlar ozellikle de basarili II Ivan Asen kendilerine Bulgarlarin ve Yunanlarin Cari Imparatoru adini verdiler Asen ailesinin bazi uyeleri on ucuncu ile on dorduncu yuzyillarda Bizans hizmetine girdi KokenleriAsen Hanedani nin soy agaci Hanedanligin kokenleri ozellikle uc Asen kardesin Theodore Petr I Ivan Asen ve Kaloyan etnik kokenleri tarihciler arasinda hala tartisilan bir tartisma kaynagidir Kokenlerine iliskin uc ana hipotez vardir Kuman kokeni Asen dahil olmak uzere hanedandaki bazi isimler Kuman dilinden turemistir Kuman gruplari 10 ve 13 yuzyillar arasinda Balkanlarin bircok bolgesinde yerel nufusla yerlesmis ve karismis ve diger ardisik Bulgar hanedanlarini da ve kurmuslardir Bulgar kokeni Tum yerel kaynaklarin 13 yuzyildan itibaren agirlikli olarak Bulgaristan Bulgarlar ve Bulgar terimlerini kullandigini dusunen Bulgar tarihciler arasinda yaygin olan car Kaloyan in kokenini Birinci Bulgar Imparatorlugu nun yoneticilerine daynadirma iddiasina dair bir gorus Ulah kokeni iddialarini Bati Hacli Seferi vakayinamelerine ve Papa III Innocentius ile Kaloyan arasindaki mektuplara dayandiran Rumen tarihciler tarafindan desteklenen bir gorustur Kendi idari belgelerinde ve yazismalarinda uc yonetici kendilerini Bulgar Carlari Samuil I Petr ve I Simeon in soyundan geldiklerini ve halefleri olarak ve Birinci Bulgar Imparatorlugu nun devami olarak kurduklari devlet olarak goruyorlardi Ancak bu Imparatorluk tahti icin mesruiyetlerini ilan etmenin bir yolu olabilir Papa 1199 tarihli bir yazismada Kaloyan in Roma kokenli olmasindan bahsediyor Bununla birlikte gercek metinde Nos autem audito quod de nobili urbis Romae prosapia progenitores tui originem traxerint Atalarinizin Roma sehrinden soylu bir aileden geldigini duyduk soyledigi dusunuldugunde genellikle Papa dan Kaloyan a basitce gizli bir iltifat olarak kabul edilir ve bu iddia reddedilir Papa III Innocentius 1204 te Bulgar Krali Kaloyan a Calojoannes yazdigi mektupta ona Bulgarlar ve Ulahlar Krali rex Bulgarorum et Blachorum Papa ya yanit verirken kendisine imperator omnium Bulgarorum et Blachorum Tum Bulgarlarin ve Ulahlarin Imparatoru adini verdi ancak kendisi imparator imperator Bulgariae Calojoannes Bulgaristan Imparatoru Kaloyan olarak imza atti ayrica Veliko Tirnovo baspiskoposu kendisine totius Bulgariae et Blaciae Primas Tum Bulgar ve Ulah diyarlarinin Birincisi adini verdi Rumenler Ulah ayaklanmadaki rolunun altini cizerken Bulgar tarih yazimi bunu kabul etmez Ancak bilimsel tartisma 12 13 Yuzyilda var olmayan 19 20 Yuzyil yer alan milliyetci rekabeti yansitir Ulahlar ve Bulgar Slavlar ortaklasa Bulgaristan da yasadilar ve aci ceken her iki grup lider irkindan bagimsiz olarak bir lider altinda ortak davaya karsi birlesti Asen kardesler Tirnovo cevresindeki daglik bolgelerdeki Ulah nufusu ile iliskilendirildi Nikitas Honiatis Ulah samanlarini isyan sirasinda kaydeder ancak etnik kokenlerine ragmen Bulgarlar Ulahlar ve Kumanlarin ortak bir girisimiydi Etimoloji Hanedanin adi kardeslerden biri olan I Asen den gelmektedir Etimoloji buyuk olasilikla Kuman Turkcesi kokenlidir guvenli saglam saglikli anlamina gelen esen kelimesinden turemistir ve Belgun lakabi Turkce bilge anlamina gelen bilgun kelimelerinden turemis gibi gorunmektedir Bu iliskiye daha fazla destek 12 yuzyilin sonundan Aynoroz da bulunan Buyuk Lavra Manastirinin bazi Kuman stratiotes lerinin bazilari ile olan problemlerinin yer aldigi sozlesmelerde bulunur burada Asen konuya dahil Kumanlardan birinin adi olarak listelenmistir Baska bir arastirma anlamli olan tek ismin Inis nesil oldugunu ve kelimenin neredeyse sadece Kipcak Turkleri nin dillerinde bulunabilecegini gostermektedir Asen Hanedani ndan gelen Bulgar imparatorlariI Ivan Asen Asen 1187 1196II Petr Teodor 1186 1197Kaloyan Ioanitsa 1197 1207Boril Boril Kaliman 1207 1218II Ivan Asen 1218 1241I Kaliman Koloman 1241 1246II Mihail Asen 1246 1256II Kaliman Koloman 12561256 1257III Ivan Asen 1279 1280Bizans koluBizans taki Asenler buyuk olcude Ivaylo nun ayaklanmasinin ivme kazandigi 1280 de Konstantinopolis e kacmadan once kisa bir sure Bulgaristan Imparatoru olarak hukum suren III Ivan Asen in soyundan gelir VIII Mihail hukumdarliginda bir Despot olan III Ivan Asen Bizans Imparatoru nun en buyuk kizi Irini Paleologina ile evliydi Ciftin bes oglu ve iki kizi Paleologos Hanedani ile birlikte zamanlarinin en saygin Bizans soylu ailelerinden birinin atasidir Bizansli Asenleri arasinda ucu despot ucu sebastokrator ikisi birisi megaduk ve ikisi unvanini tasiyordu Yunancada aile adinin erkek formu Ἀsanhs Asanis ve disi Asanina Asanina olarak kullanilir Daha kucuk bir dal Iznik Imparatoru II Theodoros un karisi ve II Ivan Asen in kizi olan Eleni Asenina dan gelmektedir Bizansli Asenler Kantakuzinos Dukas Laskaris Tornikios ve Raoul aileleri de dahil olmak uzere diger onde gelen soylu hanedanlar ile evlendiler Bizans Imparatorlugu ndaki Asen ailesinin onemli uyeleri sunlardir Mora epitropos u 1316 1322 Irini Asanina Bizans imparatoru VI Ioannis in esidir 1347 1354 Matheos Asanis Kantakuzinos Bizans ortak imparatoru 1353 1357 Korinth Lordu 1454 1458 Bulgaristan in son cari II Simeon bu daldan Kantakuzinos Brankovici aileleri araciligiyla gelmektedir Diger yerlerdeki Bizansli Asenler Bizansli Asenler Frank Yunanistan Theodoro Prensligi Moldavya Prensligi Napoli Kralligi ve Aragon Kralligi na kadar yayildi 1248 1311 Iznik prensesi Ventimiglia ve Tende Kontesi Aragon da rahibe Salona kontesi 1380 1394 Achaea prensi 1386 oncesi 1401 Napoli de surgun ve ktetor Moldavya prensesi 1472 1477 Ayrica bakinizBulgaristan tarihi Bulgar hukumdarlarin listesi AsinaWikimedia Commons ta Asen Hanedani ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir KaynakcaOzel Humanitas 2008 4 Istvan Vasary 2005 Cumans and Tatars Cambridge University Press p 2 The Cambridge History of Early Inner Asia Volume 1 Denis Sinor pg 279 Ion Grumeza The Roots of Balkanization Eastern Europe C E 500 1500 8 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2010 p 51 Bulgarian Folk Customs Mercia MacDermott pg 27 a b Fine 1994 s 12 Entangled Histories of the Balkans Volume Three Shared Pasts Disputed Legacies Balkan Studies Library Roumen Daskalov Alexander Vezenkov PublisherBRILL 2015 9004290362 pp 289 316 Steven Runciman page 13 Paul Stephenson Byzantium s Balkan Frontier A Political Study of the Northern Balkans 900 1204 Cambridge University Press 2004 978 0521027564 Boldur Alexandru Istoria Basarabiei Editura Frunza Bucuresti 1990 p 95 Madgearu Alexandru 2014 Asăneștii Istoria politico militara a statului dinastiei Asan 1185 1280 Targoviște Cetatea de Scaun 9786065372276 Annals of Niketas Choniates Translated by H J Magoulias Wayne State University Press Detroit 1984 p 238 371 https archive org details o city of byzantium annals of niketas choniates ttranslated by harry j magoulias 1984 Wolff 1949 s 178 180 185 190 198 Fine 1994 s 12 13 Plamen Pavlov Scythian chieftains in the fields of Bulgaria 11th 12th century 3 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bulgarca Dimitri Korobeinikov A broken mirror the Kipcak world in the thirteenth century In the volume The other Europe from the Middle Ages Edited by Florin Curta Brill 2008 p 400 a b Bozilov 1985 ss 20 22 Bozilov 1985 ss 102 103 GenelBozilov Ivan 1985 Familijata na Asenevci 1186 1460 Bulgarca Sofya Bulgar Bilimler Akademisi OCLC 14378091 Vasary Istvan 2005 Cumans and Tatars Cambridge University Press pp 34 42 Stephenson Paul 2000 Byzantium s Balkan Frontier A Political Study of the Northern Balkans 900 1204 pp 289 300 History of the Byzantine Empire A A Vasiliev 1935 Djuvara Neagu 2008 O scurta istorie a romanilor povestita celor tineri Ingilizce Humanitas ISBN 978 973 50 2591 5 Stelian Brezeanu Istoria Imperiului Bizantin Bucuresti MERONIA 2007 Boldur Alexandru 1990 Istoria Basarabiei Rumence Bucuresti Editura Frunza April 1949 The Second Bulgarian Empire Its Origin and History to 1204 Speculum Ingilizce The University of Chicago Press 24 2 167 199t doi 10 2307 2848560 JSTOR 2848560 Fine John 1994 The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest Ingilizce University of Michigan Press ISBN 9780472082605 2 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2021