Avrupalıların gelişinden önce, yalnızca konuşma dilleriydi ve yoktu. Kolonicilerin Latin alfabesi Avustralya Aborijin dillerinin transkripsiyonu için kaçınılmaz şekilde kullanılmıştır, fakat seslerin nasıl temsil edildiğinin detayları zamanla ve yazardan yazara değişmiştir, bazen aynı sözcük veya ismin çok büyük şekillerde farklı yazımı oluşmuştur.
Erken yazım
İlk başlarda, Avustralya dilleri yazarın duyduğu şekilde İngilizce yazım kurallarına göre yazılmaktaydı. Bu ise Avustralya dillerinde farklı olan fakat İngilizce olmayan seslerin yazımda tek olarak yazılmasına sebep olmuştur. Aynı zamanda Avustralya dillerinde olan fakat İngilizcede farklı olan seslerin farklı yazılmasına sebep olmuştur.
İngilizcedeki birçok Avustralya Aborijin dili kökenli sözcük, aşağıdaki kuralları kullanmıştır ve asıl dilinde sözcüğün nasıl telaffuz edildiği konusunda kesin bir fikir veremez.
Dil | Anlamı | Erken yazımı | Modern yazımı | Telaffuz (IPA) | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
“dil” | unjar (1770) ngandar (1901) | nganhdhaar (1979) | İlk telaffuzlar sözcük başındaki sesini kaçırmışlardır ve dişsel sessizlerden ayırt edememişlerdir. | ||
“bal” | wuddul (1903) | warrul (1993) | İlk telaffuzlar ve seslerini ayırt etmemişlerdir, bu ikisi İngilizcede alofondur fakat Avustralya dillerinde değildir. |
Dilbilimsel konuda daha çok bilgiye sahip yazarlar, bazen veya ġ sembollerini için kullanmışlardır, ñ sembolünü için, sesli harfin uzun olduğu göstermek için (¯) veya inceltme işareti (^) uzun ünlüler için, sesli harflerin kısa okunması için (˘) sembolleri kullanılmıştır, fakat bunlar genellikle tutarsız olarak kullanılmıştır.
Modern pratik yazım
Bugün Avustralya dilleri üzerinde çalışan dilbilimciler belirli fonemik yazımları kullanmaktadırlar, bu sayede her konuşulan sözcük yalnız bir şekilde yazılır ve her yazılan sözcük yalnız bir şekilde okunabilir.
Genellikle, fakat her zaman değil, pratik yazımlar yalnızca temel Roman alfabesi harflerini kullanır. Bu ise standart karakteri olmayan sesler için kullanılmasını gerektirir. Bazı durumlarda bu belirsizliklere yol açar, örneğin tek ses ve sessiz harflerinin her ikisi de ng olarak yazılabilir. Genellikle n.g (araya nokta eklenerek), n’g (kesme işareti ekleyerek) veya nk şekillerinde yazılarak bu sorunun üstesinden gelinebilir.
Sesliler ve yarı sesliler
Çoğu Avustralya dilleri üç sesli kullanır, bunlar i, a ve u olarak yazılırlar. Bazı durumlarda e veya o olarak ses verebilir, fakat e veya o olarak yazılmazlar, örneğin sözcüğü wirrirri "alev" kabaca vereri olarak telaffuz edilir. Uzun sesliler çift harfle gösterilirler, örneğin ii , aa , uu .
İngilizcedeki yarı seslilerden w ve y İngilizcede olduğu gibi telaffuz edilir. Bazı dillerde w u sesinin yanında ve y i sesine yanında telaffuz edilmez fakat dilbilimciler yine de onları yazmayı terchi eder. Örneğin yinarr "kadın" gerçekte inar olarak telaffuz edilir .
Az sayıda dilde dişsel yarı sesli mevcuttur, bu ise yh olarak telaffuz edilir (aşağıdaki boğumlamanın yeri kısmına bakınız).
Rotikler
Avustralya dillerinin birçoğu iki veya r-gibi seslere sahiptir: Amerikan İngilizcesinde olduğu gibi r olarak yazılan bir üstdamaksıl aproksiman; ve ses titremesi şeklinde veya çarpma şeklinde bir ses (her ikisi de İspanyolcada bulunur) olan ve rr olarak yazılan ses.
Bu iki r'den sadece birine sahip dillerde, yalnızca r yazılır.
Boğumlamanın yeri
, ve sessizler genellikle İngilizcede olduğu gibi yazılırlar, örneğin p , b , m , k , g , ng , t , d , n , l . Ng ayrıca olarak adlandırılan ŋ karakteri ile de yazılabilir.
sessizler bir alveoler sessiz + j şeklinde eklenen digraf ile gösterilirler, örneğin tj , dj , nj , lj . J tek başına dj yerine veya ny nj yerinede kullanılabilir.
sessizler alveoler sessiz + h şeklinde eklenen digraf ile gösterilirler. Örneğin th , dh , nh , lh . th Avustralya İngilizcesinde olduğu gibi değildir, fakat olduğu gibi şeklindedir.
sessizler r + alveoler sessiz şeklinde digraf ile gösterilirler. Örneğin rt , rd , rn , rl .
Bazı dillerde sessizler vardır, damaksıl ile artdamaksıl arasındadır. için, yk , nyk (bir ön-genizsel duruş— Ön-genizsel için aşağıya bakınız), nyng olarak yazılırlar.
Duruşların seslendirilmesi
Avustralya dillerinin birçoğu ve ayırt etmez, bu nedenle t ve d aynı sesin farkları olarak olur. Her iki alofon aynı şekilde yazılır, fakat sessiz veya sesli sembollerden hangisinin kullanılacağı o dilde kullanım sıklığına göre değişir. Bazı diller bir dilbilimci tarafından sesli sembolle yazılırken, diğer tarafından sessiz sembolle yazılabilir. Daha fazlası, bazı dilbilimciler bir dildeki bazı sessizler için sessiz olanı kullanırken diğeri için sesli sembolü kullanmayı seçebilirler.
Ancak bazı diller sesli ve sessiz duruşları ayırmaktadır.
Ön-genizsel
Bazı diller sessizlere sahiptir, genizsel bir sesten önce bir duruş olur ve bu tek ses olarak kabul edilir. bunlar mb , ngk , nj , nth , nd , rnd olarak yazılırlar.
Kaynakça
Kanıt gösterilen kaynaklar
- ^ Cook, James (1955). The Journals of Captain James Cook. Cambridge: Cambridge University Press.
- ^ (1901). The structure of the Koko-Yimidir language. Brisbane: Government Printer.
- ^ Haviland, John (1979). "Guugu Yimidhirr Sketch Grammar". and B. Blake (Ed.). Handbook of Australian Languages Vol I. ss. 26-180.
- ^ (1903). "Languages of the Kamilaroi and Other Aboriginal Tribes of New South Wales". The Journal of the Anthropological Institute of Great Britain and Ireland. Cilt 33. ss. 259-283.
- ^ (1993). . La Trobe University. 28 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2006.
- ^ a b (1992). . 22 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2006.
Genel kaynaklar
- (2002). Australian Languages: Their Nature and Development. Cambridge: Cambridge University Press. 25 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Eylül 2006.
- McGregor, William (2004). The Languages of the Kimberley, Western Australia. London, New York: Taylor & Francis. ss. 21-26.
Dış bağlantılar
- Avustralya Yerli Dillerinin Fonetiği ve Fonolojisi 3 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Avrupalilarin gelisinden once yalnizca konusma dilleriydi ve yoktu Kolonicilerin Latin alfabesi Avustralya Aborijin dillerinin transkripsiyonu icin kacinilmaz sekilde kullanilmistir fakat seslerin nasil temsil edildiginin detaylari zamanla ve yazardan yazara degismistir bazen ayni sozcuk veya ismin cok buyuk sekillerde farkli yazimi olusmustur 1856 yilina ait bir kitaptan ait alfabenin harflerinin resimsel gosterimi ŋ ve sesli harfin uzun oldugunu gostermek icin olan isaretler belirtilmistir Erken yazimIlk baslarda Avustralya dilleri yazarin duydugu sekilde Ingilizce yazim kurallarina gore yazilmaktaydi Bu ise Avustralya dillerinde farkli olan fakat Ingilizce olmayan seslerin yazimda tek olarak yazilmasina sebep olmustur Ayni zamanda Avustralya dillerinde olan fakat Ingilizcede farkli olan seslerin farkli yazilmasina sebep olmustur Ingilizcedeki bircok Avustralya Aborijin dili kokenli sozcuk asagidaki kurallari kullanmistir ve asil dilinde sozcugun nasil telaffuz edildigi konusunda kesin bir fikir veremez Avustrayla dillerinin zamanla transkripsiyonlari Dil Anlami Erken yazimi Modern yazimi Telaffuz IPA Notlar dil unjar 1770 ngandar 1901 nganhdhaar 1979 ŋan d aːɻ Ilk telaffuzlar sozcuk basindaki ŋ sesini kacirmislardir ve dissel sessizlerden ayirt edememislerdir bal wuddul 1903 warrul 1993 waɾul Ilk telaffuzlar ɾ ve d seslerini ayirt etmemislerdir bu ikisi Ingilizcede alofondur fakat Avustralya dillerinde degildir Dilbilimsel konuda daha cok bilgiye sahip yazarlar bazen veya ġ sembollerini ŋ icin kullanmislardir n sembolunu ɲ icin sesli harfin uzun oldugu gostermek icin veya inceltme isareti uzun unluler icin sesli harflerin kisa okunmasi icin sembolleri kullanilmistir fakat bunlar genellikle tutarsiz olarak kullanilmistir Modern pratik yazimBugun Avustralya dilleri uzerinde calisan dilbilimciler belirli fonemik yazimlari kullanmaktadirlar bu sayede her konusulan sozcuk yalniz bir sekilde yazilir ve her yazilan sozcuk yalniz bir sekilde okunabilir Genellikle fakat her zaman degil pratik yazimlar yalnizca temel Roman alfabesi harflerini kullanir Bu ise standart karakteri olmayan sesler icin kullanilmasini gerektirir Bazi durumlarda bu belirsizliklere yol acar ornegin tek ses ŋ ve sessiz harflerinin ng her ikisi de ng olarak yazilabilir Genellikle n g araya nokta eklenerek n g kesme isareti ekleyerek veya nk sekillerinde yazilarak bu sorunun ustesinden gelinebilir Sesliler ve yari sesliler Cogu Avustralya dilleri uc sesli kullanir bunlar i a ve u olarak yazilirlar Bazi durumlarda e veya o olarak ses verebilir fakat e veya o olarak yazilmazlar ornegin sozcugu wirrirri alev kabaca vereri olarak weɾeɾɪ telaffuz edilir Uzun sesliler cift harfle gosterilirler ornegin ii iː aa aː uu uː Ingilizcedeki yari seslilerden w ve y Ingilizcede oldugu gibi telaffuz edilir Bazi dillerde w u sesinin yaninda ve y i sesine yaninda telaffuz edilmez fakat dilbilimciler yine de onlari yazmayi terchi eder Ornegin yinarr kadin gercekte inar olarak telaffuz edilir inar Az sayida dilde dissel yari sesli mevcuttur bu ise yh olarak telaffuz edilir asagidaki bogumlamanin yeri kismina bakiniz Rotikler Avustralya dillerinin bircogu iki veya r gibi seslere sahiptir Amerikan Ingilizcesinde oldugu gibi r olarak yazilan bir ustdamaksil aproksiman ve ses titremesi seklinde veya carpma seklinde bir ses her ikisi de Ispanyolcada bulunur olan ve rr olarak yazilan ses Bu iki r den sadece birine sahip dillerde yalnizca r yazilir Bogumlamanin yeri ve sessizler genellikle Ingilizcede oldugu gibi yazilirlar ornegin p p b b m m k k g ɡ ng ŋ t t d d n n l l Ng ayrica olarak adlandirilan ŋ karakteri ile de yazilabilir sessizler bir alveoler sessiz j seklinde eklenen digraf ile gosterilirler ornegin tj c dj ɟ nj ɲ lj ʎ J tek basina dj yerine veya ny nj yerinede kullanilabilir sessizler alveoler sessiz h seklinde eklenen digraf ile gosterilirler Ornegin th t dh d nh n lh l th Avustralya Ingilizcesinde oldugu gibi degildir fakat oldugu gibi seklindedir sessizler r alveoler sessiz seklinde digraf ile gosterilirler Ornegin rt ʈ rd ɖ rn ɳ rl ɭ Bazi dillerde sessizler vardir damaksil ile artdamaksil arasindadir icin yk ɡ nyk ⁿɡ bir on genizsel durus On genizsel icin asagiya bakiniz nyng ŋ olarak yazilirlar Duruslarin seslendirilmesi Avustralya dillerinin bircogu ve ayirt etmez bu nedenle t ve d ayni sesin farklari olarak olur Her iki alofon ayni sekilde yazilir fakat sessiz veya sesli sembollerden hangisinin kullanilacagi o dilde kullanim sikligina gore degisir Bazi diller bir dilbilimci tarafindan sesli sembolle yazilirken diger tarafindan sessiz sembolle yazilabilir Daha fazlasi bazi dilbilimciler bir dildeki bazi sessizler icin sessiz olani kullanirken digeri icin sesli sembolu kullanmayi secebilirler Ancak bazi diller sesli ve sessiz duruslari ayirmaktadir On genizsel Bazi diller sessizlere sahiptir genizsel bir sesten once bir durus olur ve bu tek ses olarak kabul edilir bunlar mb mb ngk ŋɡ nj ɲɟ nth ⁿd nd ⁿd rnd ɳɖ olarak yazilirlar KaynakcaKanit gosterilen kaynaklar Cook James 1955 The Journals of Captain James Cook Cambridge Cambridge University Press 1901 The structure of the Koko Yimidir language Brisbane Government Printer Haviland John 1979 Guugu Yimidhirr Sketch Grammar and B Blake Ed Handbook of Australian Languages Vol I ss 26 180 1903 Languages of the Kamilaroi and Other Aboriginal Tribes of New South Wales The Journal of the Anthropological Institute of Great Britain and Ireland Cilt 33 ss 259 283 1993 La Trobe University 28 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2006 a b 1992 22 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2006 Genel kaynaklar 2002 Australian Languages Their Nature and Development Cambridge Cambridge University Press 25 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Eylul 2006 McGregor William 2004 The Languages of the Kimberley Western Australia London New York Taylor amp Francis ss 21 26 Dis baglantilarAvustralya Yerli Dillerinin Fonetigi ve Fonolojisi 3 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde