Bagavan veya Bağavan (Ermenice: Բագաւան), MÖ 321 ile MS 428 yılları arasında hüküm sürmüş Ermenistan Krallığı'nın orta kesimindeki (Üçkilise) bölgesinde yer alan eski bir yerleşim yeri. Bölge, günümüzde Türkiye'nin Ağrı iline bağlı Taşlıçay ilçesinin Taşteker köyü yakınlarında yer almaktadır.Van Gölü'nün kuzeyinde, Npat Dağı'nın eteklerinde Fırat'ın bir kolu üzerinde yer alan Bagavan, Hristiyanlık öncesi Ermenistan'ın önemli tapınaklarından birine sahipti. Ermenistan'ın Hristiyanlaştırılma sürecinden sonra Bagavan, büyük bir kilise ve manastıra ev sahipliği yaptı. 1877'de Kürtler tarafından yağmalanan yerleşim yeri, 1915'ten sonra Ermeni Kırımı sırasında ise tamamen yıkıldı.
Aziz Vaftizci Yahya Manastırı'nın yaklaşık 1915 yılında çekilmiş bir fotoğrafı | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Taşlıçay, Ağrı, Türkiye |
Koordinatlar | 39°36′38″K 43°31′04″D / 39.61056°K 43.51778°D |
İnanç | Ermeni Apostolik |
Durum | 1915 yılında tamamen yıkıldı |
Mimari | |
Mimari biçim | Ermeni mimarisi |
Tamamlanma | 7. yüzyıl |
Özellikler | |
Uzunluk | 20 metre |
Genişlik | 27 metre |
Etimoloji
Bagavan ismi tam anlamıyla "tanrıların şehri" olarak tercüme edilmektedir.Agathangelos, kelimenin kökenini Ermenice dic'-awan'ın karşılığı olan Partça olarak açıklamaktadır.Antik Çağ Ermeni tarihçisi Horenli Musa burayı, "sunaklar kasabası" anlamına gelen bagnac'n awan olarak tanımlarken, Yunan metematikçi ve coğrafyacı Batlamyus'un notlarında bölge "*Bagauana" veya "Sakauana" olarak yazılmıştır. Bagavan adının büyük olasılıkla, barınak ve sığınak anlamlarına gelen *bagina- veya *bagastāna- gibi Eski Farsça kelimelerden biriyle bağlantısı olduğu düşünülmektedir.
Tarihçe
Bagavan, Hristiyanlık öncesi Ermenistan'ın en önemli türbelerinden birinin yeriydi ve orada sonsuz bir alev yanmaya devam etti. Ermenistan kraliyet ailesi, yeni yıl bayramını Ermeni takviminin ilk ayının olan Navasard'ın ilk gününde Bagavan'da kutlamıştır. Bagavan aynı zamanda Ahura Mazda'nın Ermeni versiyonu olan Aramazd'ın ibadet merkeziydi.Horenli Musa, Bagavan'daki sunağın kuruluşunu son Tigran'a, Yeni Yıl festivalinin ise Kral Valarsaces'e atfetti; ancak günümüz bilim insanlarından Robert H. Hewsen, bu teorilerin muhtemelen Movses'in kendi icatları olduğunu ifade etti.
Agathangelos'a göre, MS 287–330 arasında hüküm süren Ermenistan Kralı ve sarayı, Aydınlatıcı Grigor tarafından Fırat'taki Bagavan'da vaftiz edildi. Gregor'un Bagavan'da Vaftizci Yahya Manastırını kurduğu rivayet edilmektedir. Kasabanın Türkçe adı "Üç Kilise" bu manastırdan gelmektedir.Sasani İmparatorluğu Kralı II. Yezdicerd (taht. 438–457) 439'da Sasani Ermenistan'ına düzenlediği sefer sırasında Bagavan'da kamp kurdu.587 yılında Bizans İmparatoru Mauricius'un saltanatı sırasında, Romalılar Blarathon Muharebesi'nde Sasani Pers İmparatorluğu'nu yendikten sonra Bagavan ve Ermenistan'ın çoğu Roma İmparatorluğu yönetimine girdi.
Vaftizci Yahya Kilisesi
Bagavan'daki Vaftizci Yahya kilisesi 631-639 yılları arasında Fırat nehrinin sol kıyısında tamamlandı. Robert Hewsen, başlangıçta içerideki manastır binalarını koruyan kulelerle çevrili yüksek bir duvar olduğunu belirtmektedir. Kilise 46 metre uzunluğunda, 27 metre genişliğinde ve 20 metre yüksekliğindeydi. Kilisenin dış görünümü, duvarcılık ve süslemelerden oluşmaktaydı.19. yüzyılda manastır Kostantiniyye'deki Ayasofya ile karşılaştırıldı. Kilisenin beş giriş kapısı ve 51 penceresi bulunmaktaydı. 1877'de Kürtler tarafından yağmalandı ve 1915'ten sonra Ermeni Soykırımı sırasında ise tamamen yıkıldı.
Kaynakça
- Özel
- Genel
- Canepa, Matthew (2018). The Iranian Expanse: Transforming Royal Identity Through Architecture, Landscape, and the Built Environment, 550 BCE–642 CE. Oakland: University of California Press. ISBN .
- Hewsen, R.H. (1988). BAGAWAN (2) Volume III/4: Bačča(-ye) Saqqā–Bahai Faith III. Londra, New York: Encyclopædia Iranica. s. 407-408. ISBN . 29 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
- Humphreys, Mike (2018). Nicholson, Oliver (Ed.). agavan (Diyadin; Uç Kilise; Tashteker). Oxford University Press. ISBN . 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
- La Porta, Sergio (2018). Nicholson, Oliver (Ed.). Zoroastrianism, Armenian (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
- Russell, James R. (1987). Zoroastrianism in Armenia (İngilizce). Harvard University Press. ISBN . 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bagavan veya Bagavan Ermenice Բագաւան MO 321 ile MS 428 yillari arasinda hukum surmus Ermenistan Kralligi nin orta kesimindeki Uckilise bolgesinde yer alan eski bir yerlesim yeri Bolge gunumuzde Turkiye nin Agri iline bagli Taslicay ilcesinin Tasteker koyu yakinlarinda yer almaktadir Van Golu nun kuzeyinde Npat Dagi nin eteklerinde Firat in bir kolu uzerinde yer alan Bagavan Hristiyanlik oncesi Ermenistan in onemli tapinaklarindan birine sahipti Ermenistan in Hristiyanlastirilma surecinden sonra Bagavan buyuk bir kilise ve manastira ev sahipligi yapti 1877 de Kurtler tarafindan yagmalanan yerlesim yeri 1915 ten sonra Ermeni Kirimi sirasinda ise tamamen yikildi Bagavan Aziz Vaftizci Yahya ManastiriAziz Vaftizci Yahya Manastiri nin yaklasik 1915 yilinda cekilmis bir fotografiTemel bilgilerKonumTaslicay Agri TurkiyeKoordinatlar39 36 38 K 43 31 04 D 39 61056 K 43 51778 D 39 61056 43 51778InancErmeni ApostolikDurum1915 yilinda tamamen yikildiMimariMimari bicimErmeni mimarisiTamamlanma7 yuzyilOzelliklerUzunluk20 metreGenislik27 metreEtimolojiBagavan ismi tam anlamiyla tanrilarin sehri olarak tercume edilmektedir Agathangelos kelimenin kokenini Ermenice dic awan in karsiligi olan Partca olarak aciklamaktadir Antik Cag Ermeni tarihcisi Horenli Musa burayi sunaklar kasabasi anlamina gelen bagnac n awan olarak tanimlarken Yunan metematikci ve cografyaci Batlamyus un notlarinda bolge Bagauana veya Sakauana olarak yazilmistir Bagavan adinin buyuk olasilikla barinak ve siginak anlamlarina gelen bagina veya bagastana gibi Eski Farsca kelimelerden biriyle baglantisi oldugu dusunulmektedir TarihceBagavan Hristiyanlik oncesi Ermenistan in en onemli turbelerinden birinin yeriydi ve orada sonsuz bir alev yanmaya devam etti Ermenistan kraliyet ailesi yeni yil bayramini Ermeni takviminin ilk ayinin olan Navasard in ilk gununde Bagavan da kutlamistir Bagavan ayni zamanda Ahura Mazda nin Ermeni versiyonu olan Aramazd in ibadet merkeziydi Horenli Musa Bagavan daki sunagin kurulusunu son Tigran a Yeni Yil festivalinin ise Kral Valarsaces e atfetti ancak gunumuz bilim insanlarindan Robert H Hewsen bu teorilerin muhtemelen Movses in kendi icatlari oldugunu ifade etti Agathangelos a gore MS 287 330 arasinda hukum suren Ermenistan Krali ve sarayi Aydinlatici Grigor tarafindan Firat taki Bagavan da vaftiz edildi Gregor un Bagavan da Vaftizci Yahya Manastirini kurdugu rivayet edilmektedir Kasabanin Turkce adi Uc Kilise bu manastirdan gelmektedir Sasani Imparatorlugu Krali II Yezdicerd taht 438 457 439 da Sasani Ermenistan ina duzenledigi sefer sirasinda Bagavan da kamp kurdu 587 yilinda Bizans Imparatoru Mauricius un saltanati sirasinda Romalilar Blarathon Muharebesi nde Sasani Pers Imparatorlugu nu yendikten sonra Bagavan ve Ermenistan in cogu Roma Imparatorlugu yonetimine girdi Vaftizci Yahya Kilisesi Bagavan daki Vaftizci Yahya kilisesi 631 639 yillari arasinda Firat nehrinin sol kiyisinda tamamlandi Robert Hewsen baslangicta icerideki manastir binalarini koruyan kulelerle cevrili yuksek bir duvar oldugunu belirtmektedir Kilise 46 metre uzunlugunda 27 metre genisliginde ve 20 metre yuksekligindeydi Kilisenin dis gorunumu duvarcilik ve suslemelerden olusmaktaydi 19 yuzyilda manastir Kostantiniyye deki Ayasofya ile karsilastirildi Kilisenin bes giris kapisi ve 51 penceresi bulunmaktaydi 1877 de Kurtler tarafindan yagmalandi ve 1915 ten sonra Ermeni Soykirimi sirasinda ise tamamen yikildi KaynakcaOzel a b c d e f g h i j k l m n o p Hewsen 1988 ss 407 408 a b c d Humphreys 2018 s 193 Russell 1987 s 49 Canepa 2018 s 232 La Porta 2018 s 1626 GenelCanepa Matthew 2018 The Iranian Expanse Transforming Royal Identity Through Architecture Landscape and the Built Environment 550 BCE 642 CE Oakland University of California Press ISBN 978 0520290037 Hewsen R H 1988 BAGAWAN 2 Volume III 4 Bacca ye Saqqa Bahai Faith III Londra New York Encyclopaedia Iranica s 407 408 ISBN 978 0 71009 116 1 29 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2022 Humphreys Mike 2018 Nicholson Oliver Ed agavan Diyadin Uc Kilise Tashteker Oxford University Press ISBN 978 0 19 866277 8 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2022 La Porta Sergio 2018 Nicholson Oliver Ed Zoroastrianism Armenian Ingilizce Oxford University Press ISBN 978 0 19 866277 8 16 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2022 Russell James R 1987 Zoroastrianism in Armenia Ingilizce Harvard University Press ISBN 9780674968509 18 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2022