Âşık Mahzuni Şerif, kimlikteki adıyla Şerif Mahzuni ya da doğum adıyla Şerif Cırık, (17 Kasım 1939,Berçenek, Afşin Kahramanmaraş - 17 Mayıs 2002, Köln, Almanya), Alevi Türk halk ozanı.
Âşık Mahzuni Şerif | |
---|---|
Doğum | Şerif Cırık 17 Kasım 1939 Berçenek, Kahramanmaraş, Türkiye |
Ölüm | 17 Mayıs 2002 (62 yaşında) Köln, Almanya |
Ölüm sebebi | Kalp yetmezliği |
Defin yeri | Çilehane, Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi, Nevşehir |
Milliyet | Türk |
Vatandaşlık | Türkiye |
Meslek | Halk ozanı |
Etkin yıllar | 1964 - 2002 |
Din | İslam (Alevi-Bektaşi) |
Evlilik | Emine Cırık Suna Cırık |
Çocuk(lar) | 8 |
Resmî site | mahzuniserif.com |
Müzikal kariyeri | |
Unvanı | Âşık Mahzunî |
Tarzlar | Türk halk müziği |
Çalgılar | Vokal · Bağlama |
Etkin yıllar | 1964-2002 |
Yaşamı
Doğumu ve eğitimi
Asıl adı Şerif Cırık olan Mahzuni Şerif, 17 Kasım 1939'da Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinin Berçenek köyünde dünyaya geldi. Soyu Horasan'dan Tunceli'ye göçen Ağuiçen aşiretine dayanmaktadır. Babasının adı Zeynel, annesinin adı Döndü'dür. "Şerif" adı, kendisi doğmadan önce ölen amcasının adına ithafen verilmiştir. Yazdığı bir dörtlükte doğum tarihi ve soyu hakkında şunları dile getirmiştir:
"Tevellüdüm merak ise miladî otuz dokuz
Kasımın on yedisinde Zeynel babadan geldim.
Döndü anaya rahmolmuş, ehlibeyt meftunuyuz
Ben faninin acısına, seyrü sefadan geldim"
Alembey köyündeki Lütfi Mehmet Efendi Medresesinde Kur'an eğitimi alırken köylerine ilkokulun yapılmasıyla medrese eğitimini bırakarak ilkokula başladı. 1955 yılında, sonradan Ankara'ya nakledilen Mersin Astsubay Okuluna kaydoldu ve 1959'da okulu bitirerek ordonat tekniker sınıfına ayrılarak Ankara Ordonat Tekniker Okulunda eğitim almaya başladı. Burada okurken yapılan bir arama sonucu çantasında Alevi-Bektaşi ozanlarının şathiyye ve şiirleri ile ilgili kitaplar çıkmasıyla okuldan atıldı ve bir daha geri dönemedi. 1961'da Kuleli Askerî Lisesi'ne gitti fakat maddi zorluklardan ötürü eğitimini yarıda bıraktı.
Özel yaşamı
Mahzuni Şerif, ilk evliliğini dayısının kızı Emine ile imam nikâhı olarak gerçekleştirmiştir ve bu evlilikten Züleyha adından bir kızı olmuştur. Ozan, eşinden mektup yoluyla boşanmıştır. İkinci evliliğini İtalyan asıllı Sovina (Suna) ile yapmıştır ve bu evlilikten Ferhat, Şirin ve Emrah adlarında üç çocuğu olmuştur. Suna'nın evi terk etmesinden sonra ozan üçüncü evliliğini Gaziantep'te bir ilkokul öğretmeni olan Fatma Hanım ile yapmıştır ve bu evlilikten Derya, Bülent Ali, Gülde Şeyda ve Sezde Yetiş adlarında dört çocuğu olmuştur. ise kızı Derya'nın oğludur.
Eserleri
Türk halk müziği sanatçıları tarafından söz ve besteleri sıklıkla kullanılmıştır. Araştırmacı Yazar Battal Pehlivan'ın Âşık Mahzuni Şerif'in yaşamı ve sanatı üzerine yaptığı incelemenin adı Dom Dom Kurşunu idi. Doğum yeri Berçenek'e ithafen yazdığı Oy Bizim Eller ve Acı Doktor bestelerinin yanı sıra Dom Dom Kurşunu, Yedin Beni, Yuh Yuh, Maraş'tan Bir Haber Geldi, Fadimem, Gül Yüzlüm, Ciğerparem, Mevlam Gül Diyerek, Merdo, Dostum Dostum, Han Sarhoş Hancı Sarhoş, Çeşmi Siyahım, Yalan Dünya, Ağlasam mı?, Abur Cubur Adam, Katil Amerika, Bu Mezarda Bir Garip Var ve Ekmek Kölesi gibi birçok bilinen eseriyle tanınan Âşık Mahzuni'nin türkülerini Gülden Karaböcek'ten Zeki Müren'e, Zara ve İbrahim Tatlıses'ten Ahmet Kaya'ya, Mahsun Kırmızıgül'den Murat Göğebakan'a ve Selda Bağcan'a kadar birçok Türk halk müziği ve bazı pop müzik sanatçıları da okudu. Halk şiirine gönül veren ve konuşma dilini şiirleştiren Aşık Mahzuni'nin 453 plağı, 58 kasedi ve yayımlanmış 8 adet kitabı bulunuyor. Ayrıca TRT tarafından çekilmiş 2 adet belgeseli bulunmaktadır. 1989-1991 yılları arasında Halk Ozanları Federasyonu tarafından dünyanın en büyük 3 ozanı arasında gösterildi. Sivas Dramı adlı türküsünü, 1993 yılında yaşanan Sivas Katliamı'nda yaşamını yitirenlere ithaf etmiştir.
- 1984: Dom Dom Kurşunu
- 1985: Sarhoş
- 1986: Aburcubur Adam
- 1986: Gol Gol
- 1990: Kutsal Özlem / Zam Fakiri
- 1993: Giden Bahar
- 1995: Zevzek
- 1996: Mahzuni Şerif 96 / Çağrı
- 1997: Acı Günlerim / Ararlar Beni
- 1998: Prangalar / Ağıt
- 2001: Fırıldak Adam
Hakkında açılan davalar
2001 yılının Kasım ayında kendisine, "Elhamdülillah Kızılbaş'ım ve laikim. Ben değil, yedi sülalem Kızılbaştır. Bir suç varsa o da dedemdedir." dediği için,DGM tarafından aleyhinde dava açıldı. Duruşma 27 Aralık 2001 tarihinde DGM'de yapıldı.
Ölümü
2001 yılının başlarında rahatsızlanarak, kalp ve solunum yetmezliği nedeniyle yoğun bakım altına alındı. Mayıs ayında taburcu edildi. Ancak evli, sekiz çocuk, dört torun sahibi olan Mahzuni Şerif 17 Mayıs 2002 tarihinde Köln, Almanya'da öldü. Öldüğünde, Devlet Güvenlik Mahkemesindeki davası henüz sonuçlanmamıştı. Mezarı Hacı Bektaş Veli Külliyesi'nin yakınındaki Çilehane adı verilen yerdedir. Mezar taşında ''Eğer bana gel gel olsa yüceden, çırpar kanadımı uçar giderim. İsteğim yok gündüz ile geceden, ben bir Mahzuni'yim naçar giderim.'' yazmaktadır.
Notlar
- ^ Resmi kayıtlara göre doğum yılı 1943'tür.
Kaynakça
- Özel
- ^ Zaman 1997, s. 7.
- ^ Zaman 1997, s. 510.
- ^ Irmak 2013, s. 15.
- ^ Irmak 2013, s. 16.
- ^ "Gurbet elde bir hal geldi başına". Milliyet. 17 Mayıs 2002. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2011.
- ^ Aşık Mahsuni Şerif'in Yaşamı 15 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . MahzuniŞerif.net. (24 Mart 2009) (Türkçe)
- ^ a b . DABF. 14 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2017.
- Genel
- Irmak, Yılmaz (2013). Folklorun Beş İşlevine Göre Âşık Mahzuni Şerif’in Şiirleri. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
- Zaman, Süleyman (1997). Mahzuni Şerif Yaşamı- Dünya Görüşü-Şiirler. Ankara: Yeniden Doğuş Matbaası.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Mahsuni Şerif ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Antoloji' de Mahsuni Şerif 11 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Resmî site
- Discogs'ta Mahzuni Şerif diskografisi
- Mahzuni Şerif'in hayatı6 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asik Mahzuni Serif kimlikteki adiyla Serif Mahzuni ya da dogum adiyla Serif Cirik 17 Kasim 1939 Bercenek Afsin Kahramanmaras 17 Mayis 2002 Koln Almanya Alevi Turk halk ozani Asik Mahzuni SerifDogumSerif Cirik 17 Kasim 1939 1939 11 17 Bercenek Kahramanmaras TurkiyeOlum17 Mayis 2002 62 yasinda Koln AlmanyaOlum sebebiKalp yetmezligiDefin yeriCilehane Haci Bektas i Veli Turbesi NevsehirMilliyetTurkVatandaslikTurkiyeMeslekHalk ozaniEtkin yillar1964 2002DinIslam Alevi Bektasi EvlilikEmine Cirik Suna CirikCocuk lar 8Resmi sitemahzuniserif comMuzikal kariyeriUnvaniAsik MahzuniTarzlarTurk halk muzigiCalgilarVokal BaglamaEtkin yillar1964 2002YasamiDogumu ve egitimi Asil adi Serif Cirik olan Mahzuni Serif 17 Kasim 1939 da Kahramanmaras in Afsin ilcesinin Bercenek koyunde dunyaya geldi Soyu Horasan dan Tunceli ye gocen Aguicen asiretine dayanmaktadir Babasinin adi Zeynel annesinin adi Dondu dur Serif adi kendisi dogmadan once olen amcasinin adina ithafen verilmistir Yazdigi bir dortlukte dogum tarihi ve soyu hakkinda sunlari dile getirmistir Tevelludum merak ise miladi otuz dokuz Kasimin on yedisinde Zeynel babadan geldim Dondu anaya rahmolmus ehlibeyt meftunuyuz Ben faninin acisina seyru sefadan geldim Alembey koyundeki Lutfi Mehmet Efendi Medresesinde Kur an egitimi alirken koylerine ilkokulun yapilmasiyla medrese egitimini birakarak ilkokula basladi 1955 yilinda sonradan Ankara ya nakledilen Mersin Astsubay Okuluna kaydoldu ve 1959 da okulu bitirerek ordonat tekniker sinifina ayrilarak Ankara Ordonat Tekniker Okulunda egitim almaya basladi Burada okurken yapilan bir arama sonucu cantasinda Alevi Bektasi ozanlarinin sathiyye ve siirleri ile ilgili kitaplar cikmasiyla okuldan atildi ve bir daha geri donemedi 1961 da Kuleli Askeri Lisesi ne gitti fakat maddi zorluklardan oturu egitimini yarida birakti Ozel yasami Mahzuni Serif ilk evliligini dayisinin kizi Emine ile imam nikahi olarak gerceklestirmistir ve bu evlilikten Zuleyha adindan bir kizi olmustur Ozan esinden mektup yoluyla bosanmistir Ikinci evliligini Italyan asilli Sovina Suna ile yapmistir ve bu evlilikten Ferhat Sirin ve Emrah adlarinda uc cocugu olmustur Suna nin evi terk etmesinden sonra ozan ucuncu evliligini Gaziantep te bir ilkokul ogretmeni olan Fatma Hanim ile yapmistir ve bu evlilikten Derya Bulent Ali Gulde Seyda ve Sezde Yetis adlarinda dort cocugu olmustur ise kizi Derya nin ogludur Eserleri Turk halk muzigi sanatcilari tarafindan soz ve besteleri siklikla kullanilmistir Arastirmaci Yazar Battal Pehlivan in Asik Mahzuni Serif in yasami ve sanati uzerine yaptigi incelemenin adi Dom Dom Kursunu idi Dogum yeri Bercenek e ithafen yazdigi Oy Bizim Eller ve Aci Doktor bestelerinin yani sira Dom Dom Kursunu Yedin Beni Yuh Yuh Maras tan Bir Haber Geldi Fadimem Gul Yuzlum Cigerparem Mevlam Gul Diyerek Merdo Dostum Dostum Han Sarhos Hanci Sarhos Cesmi Siyahim Yalan Dunya Aglasam mi Abur Cubur Adam Katil Amerika Bu Mezarda Bir Garip Var ve Ekmek Kolesi gibi bircok bilinen eseriyle taninan Asik Mahzuni nin turkulerini Gulden Karabocek ten Zeki Muren e Zara ve Ibrahim Tatlises ten Ahmet Kaya ya Mahsun Kirmizigul den Murat Gogebakan a ve Selda Bagcan a kadar bircok Turk halk muzigi ve bazi pop muzik sanatcilari da okudu Halk siirine gonul veren ve konusma dilini siirlestiren Asik Mahzuni nin 453 plagi 58 kasedi ve yayimlanmis 8 adet kitabi bulunuyor Ayrica TRT tarafindan cekilmis 2 adet belgeseli bulunmaktadir 1989 1991 yillari arasinda Halk Ozanlari Federasyonu tarafindan dunyanin en buyuk 3 ozani arasinda gosterildi Sivas Drami adli turkusunu 1993 yilinda yasanan Sivas Katliami nda yasamini yitirenlere ithaf etmistir 1984 Dom Dom Kursunu 1985 Sarhos 1986 Aburcubur Adam 1986 Gol Gol 1990 Kutsal Ozlem Zam Fakiri 1993 Giden Bahar 1995 Zevzek 1996 Mahzuni Serif 96 Cagri 1997 Aci Gunlerim Ararlar Beni 1998 Prangalar Agit 2001 Firildak Adam Hakkinda acilan davalar 2001 yilinin Kasim ayinda kendisine Elhamdulillah Kizilbas im ve laikim Ben degil yedi sulalem Kizilbastir Bir suc varsa o da dedemdedir dedigi icin DGM tarafindan aleyhinde dava acildi Durusma 27 Aralik 2001 tarihinde DGM de yapildi Olumu 2001 yilinin baslarinda rahatsizlanarak kalp ve solunum yetmezligi nedeniyle yogun bakim altina alindi Mayis ayinda taburcu edildi Ancak evli sekiz cocuk dort torun sahibi olan Mahzuni Serif 17 Mayis 2002 tarihinde Koln Almanya da oldu Oldugunde Devlet Guvenlik Mahkemesindeki davasi henuz sonuclanmamisti Mezari Haci Bektas Veli Kulliyesi nin yakinindaki Cilehane adi verilen yerdedir Mezar tasinda Eger bana gel gel olsa yuceden cirpar kanadimi ucar giderim Istegim yok gunduz ile geceden ben bir Mahzuni yim nacar giderim yazmaktadir Notlar Resmi kayitlara gore dogum yili 1943 tur KaynakcaOzel Zaman 1997 s 7 Zaman 1997 s 510 Irmak 2013 s 15 Irmak 2013 s 16 Gurbet elde bir hal geldi basina Milliyet 17 Mayis 2002 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2011 Asik Mahsuni Serif in Yasami 15 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde MahzuniSerif net 24 Mart 2009 Turkce a b DABF 14 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2017 GenelIrmak Yilmaz 2013 Folklorun Bes Islevine Gore Asik Mahzuni Serif in Siirleri Samsun Ondokuz Mayis Universitesi Zaman Suleyman 1997 Mahzuni Serif Yasami Dunya Gorusu Siirler Ankara Yeniden Dogus Matbaasi Dis baglantilarVikisoz de Mahsuni Serif ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Antoloji de Mahsuni Serif 11 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Resmi site Discogs ta Mahzuni Serif diskografisi Mahzuni Serif in hayati6 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde