Jon Olav Fosse, (d. 29 Eylül 1959, Haugesund, Norveç) Norveçli yazar. Oyun yazarı, düzyazı ve çocuk kitabı yazarı, şair, denemeci ve mütercim olarak aktiftir. Çağdaş Norveç edebiyatının en önemli şahsiyetlerinden biridir. Genellikle karamsar, melankolik ve mistik olarak nitelendirilen eserleri 40'tan fazla dile tercüme edilmiştir. 1990'lardan bu yana, dünyanın dört bir yanında sahnelenen 20'den fazla tiyatro oyunu, ona büyük bir ün kazandırdı. Jon Fosse, 2023 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülmüştür.
Jon Fosse | |
---|---|
Doğum | Jon Olav Fosse 29 Eylül 1959 Haugesund, Rogaland, Norveç |
Meslek | Yazar, oyun yazarı, çevirmen |
Milliyet | Norveçli |
Eğitim | |
Önemli ödülleri | İskandinav Kurulu Edebiyat Ödülü (2015) Nobel Edebiyat Ödülü (2023) |
Hayatı
Jon Fosse, Norveç'in Rogaland eyaletine bağlı Haugesund kentinde doğdu. İki kız kardeşiyle birlikte Hardanger sınırlarında Kvam komününe bağlı Strandebarm köyünde bir çiftlikte büyüdü. Ailesi Kuveykır mezhebine mensuptu. Øystese şehrinde gimnasiyuma devam etti ve 1979 yılında mezun oldu. Fosse, okul yıllarında suskun ve âsî bir öğrenci olarak nitelendirildi. Kendi ifadesine göre, gençliğinde kendini ifade etme ve itibar görme ihtiyacını takıntılı bir şekilde gitar ve keman çalarak giderdi. Bergen şehrinde edebiyat, sosyoloji ve psikoloji dallarında lisans eğitimini tamamladı.
Yedi yaşındayken geçirdiği ciddi bir kaza, onu ölümle burun buruna getirdi. Fosse, elinde bir şişeyle ayağı kaydı ve cam bileklerini kesti. Bu deneyim, yetişkin yaşa geldiğinde eserlerini güçlü bir şekilde etkiledi: "Bugün hâlâ, bu kaza nedeniyle yazar olduğuma inanıyorum. Metinlerimin temel bakış açısı, hayat ile ölüm arasında duran bir insanın bakış açısıdır."
Üniversite hayatının başında Gula Tidend gazetesinde serbest yazar olarak çalışmaya başladı. Mezun olduktan sonra 1987'den 1993'e kadar Hordaland'daki Yazarlık Akademisi'nde öğretmen olarak çalıştı. Jan Kjærstad ile birlikte 1994-1996 yılları arasında Bøk adlı edebiyat dergisinde editör olarak çalıştı.
Eserleri
Jon Fosse, tüyatrı oyunu, düzyazı ve çocuk kitabı yazarı, şair, denemeci ve çevirmendir. 50'den fazla edebi yayını ile çağdaş Norveç edebiyatının en önemli seslerinden biridir. Eserleri 40'tan fazla dile çevrilmiştir.
Fosse ayrıca Franz Kafka, Georg Büchner, Thomas Bernhard, James Joyce, Samuel Beckett, Peter Handke ve Sarah Kane'in eserlerini Norveççeye tercüme etmiştir. 1990'lı yıllardan itibaren 20'den fazla tiyatro oyununun sahnelenmesiyle uluslararası şöhrete kavuştu. Bunlar ABD ve Orta Doğu da dahil olmak üzere dünya çapında sahnelendi. İskandinavya dışında Fosse'nin eserleri çoğunlukla Almanya, İngiltere ve Fransa'da sahnelenmektedir. Bu nedenle Henrik Ibsen'den beri en çok tanınan Norveçli oyun yazarı olarak kabul edilir.
Dil ve edebiyatla müzik aracılığıyla tanışan Fosse, erken yaşlarda pop ve rock şarkı sözleri yazmayı denedi. İlk kısa öykülerini ve şiirlerini 16 yaşındayken yazdı. 1981'de bir öğrenci dergisinin roman yarışmasını kazandı. Fosse başlangıçta çoğunlukla şiir ve roman türlerinde yazdı; sonraki dönemde tiyatroya yoğunlaştı. Norveççe'nin iki yazı standardından biri olan Nynorsk formunda yazdı. İlk romanı Raudt, svart 1983'te, ilk tiyatro oyunu Og aldri skal vi skiljast ise 1994'te yayımlandı.
Ödülleri
Fosse, 2003 yılında Fransız Ordre national du Mérite nişanına layık görüldü. The Daily Telegraph tarafından yaşayan 100 dahi listesinde 83. sırada yer verildi. Fosse, 2011'den beri Oslo'da Kraliyet Sarayı'na bağlı Grotten binasında ikamet etme müsaadesiyle ödüllendirilmiştir.Grotten'de ikâmet etme müsaadesi, Norveç sanat ve kültürüne katkılarından dolayı Norveç kralı tarafından özel olarak verilen bir onurdur. Fosse, roman yazarlığının yanı sıra çevirmenlik de yapmaktadır.
Fosse, Andvake, Olavs draumar, ve Kveldsvævd üçlemesiyle 2015 yılında İskandinav Konseyi Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Nisan 2022'de Damion Searls tarafından İngilizceye çevrilen A New Name: Septology VI-VII adlı romanı Uluslararası Booker Ödülü'ne aday gösterildi. Kitap, kurgu dalında 2023 Ulusal Kitap Eleştirmenleri Birliği Ödülü'nün finalisti oldu. Fosse, 5 Ekim 2023'te Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.
Kişisel hayatı
Fosse, Luthercilik mezhebinden ayrıldıktan sonra önce Kuveykır oldu ve nihayet 2013 yılında Katolikliğe intisap etti. Tanrı imân, Jon Fosse için her zaman önemli bir rol oynamıştır. Özellikle yetişkin yaşlarında Katolikliğe çekildiğini hissetti. The Secret of Faith başlıklı kitabı da Katolikliğe geçişi hakkındadır. Kendi ifadesine göre, yazmak Jon Fosse'u dindar bir insan yapmıştır.
Altı çocuk sahibidir. Şu anda Oslo'da Grotten devlet sanatçı konutunda, Bergen yakınlarındaki Frekhaug'da ve Avusturya'nın Hainburg an der Donau beldesinde yaşamaktadır.
Türkçe'ye çevrilmiş eserleri
- Üçleme, roman, MonoKL Yayınları
- Melankoli, roman, MonoKL Yayınları
- Sabahtan Akşama, roman, MonoKL Yayınları
Kaynakça
- ^ "The Nobel Prize in Literature 2023". NobelPrize.org (İngilizce). 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d . www.munzinger.de. 11 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ deutschlandfunkkultur.de. "Jon Fosse: "Trilogie" - Perspektive zwischen Leben und Tod". Deutschlandfunk Kultur (Almanca). Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Jon Fosse: Nobelpreis für Literatur 2023 geht an norwegischen Autor". Der Spiegel (Almanca). 5 Ekim 2023. ISSN 2195-1349. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c "Jon Fosse's Search for Peace". The New Yorker. 13 Kasım 2022. 15 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2022.
- ^ "Top 100 living geniuses". Telegraph.co.uk. 30 Ekim 2007. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2015.
- ^ "Winje Agency". Winje Agency (İngilizce). 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ L. Knight (7 Nisan 2022). "International Booker prize shortlist delivers 'awe and exhilaration'". The Guardian. 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ Varno, David (1 Şubat 2023). "NATIONAL BOOK CRITICS CIRCLE ANNOUNCES FINALISTS FOR PUBLISHING YEAR 2022". National Book Critics Circle (İngilizce). 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
- ^ A. Marshall (5 Ekim 2023). "Nobel Prize in Literature: Jon Fosse Is the 2023 Laureate". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Store Norske Leksikon". Janne Stigen Drangsholt (Universitetet i Stavanger), Øystein Rottem (Universitetet i Tromsø), Odd Wilhelm Surén. Nynorsk kultursentrum. 5 Ekim 2023. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "A CONVERSATION WITH JON FOSSE". musicandliterature.org. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jon Olav Fosse d 29 Eylul 1959 Haugesund Norvec Norvecli yazar Oyun yazari duzyazi ve cocuk kitabi yazari sair denemeci ve mutercim olarak aktiftir Cagdas Norvec edebiyatinin en onemli sahsiyetlerinden biridir Genellikle karamsar melankolik ve mistik olarak nitelendirilen eserleri 40 tan fazla dile tercume edilmistir 1990 lardan bu yana dunyanin dort bir yaninda sahnelenen 20 den fazla tiyatro oyunu ona buyuk bir un kazandirdi Jon Fosse 2023 yilinda Nobel Edebiyat Odulu ne layik gorulmustur Jon FosseDogumJon Olav Fosse 29 Eylul 1959 64 yasinda Haugesund Rogaland NorvecMeslekYazar oyun yazari cevirmenMilliyetNorvecliEgitimOnemli odulleriIskandinav Kurulu Edebiyat Odulu 2015 Nobel Edebiyat Odulu 2023 HayatiJon Fosse Norvec in Rogaland eyaletine bagli Haugesund kentinde dogdu Iki kiz kardesiyle birlikte Hardanger sinirlarinda Kvam komunune bagli Strandebarm koyunde bir ciftlikte buyudu Ailesi Kuveykir mezhebine mensuptu Oystese sehrinde gimnasiyuma devam etti ve 1979 yilinda mezun oldu Fosse okul yillarinda suskun ve asi bir ogrenci olarak nitelendirildi Kendi ifadesine gore gencliginde kendini ifade etme ve itibar gorme ihtiyacini takintili bir sekilde gitar ve keman calarak giderdi Bergen sehrinde edebiyat sosyoloji ve psikoloji dallarinda lisans egitimini tamamladi Yedi yasindayken gecirdigi ciddi bir kaza onu olumle burun buruna getirdi Fosse elinde bir siseyle ayagi kaydi ve cam bileklerini kesti Bu deneyim yetiskin yasa geldiginde eserlerini guclu bir sekilde etkiledi Bugun hala bu kaza nedeniyle yazar olduguma inaniyorum Metinlerimin temel bakis acisi hayat ile olum arasinda duran bir insanin bakis acisidir Universite hayatinin basinda Gula Tidend gazetesinde serbest yazar olarak calismaya basladi Mezun olduktan sonra 1987 den 1993 e kadar Hordaland daki Yazarlik Akademisi nde ogretmen olarak calisti Jan Kjaerstad ile birlikte 1994 1996 yillari arasinda Bok adli edebiyat dergisinde editor olarak calisti EserleriJon Fosse tuyatri oyunu duzyazi ve cocuk kitabi yazari sair denemeci ve cevirmendir 50 den fazla edebi yayini ile cagdas Norvec edebiyatinin en onemli seslerinden biridir Eserleri 40 tan fazla dile cevrilmistir Fosse ayrica Franz Kafka Georg Buchner Thomas Bernhard James Joyce Samuel Beckett Peter Handke ve Sarah Kane in eserlerini Norvecceye tercume etmistir 1990 li yillardan itibaren 20 den fazla tiyatro oyununun sahnelenmesiyle uluslararasi sohrete kavustu Bunlar ABD ve Orta Dogu da dahil olmak uzere dunya capinda sahnelendi Iskandinavya disinda Fosse nin eserleri cogunlukla Almanya Ingiltere ve Fransa da sahnelenmektedir Bu nedenle Henrik Ibsen den beri en cok taninan Norvecli oyun yazari olarak kabul edilir Dil ve edebiyatla muzik araciligiyla tanisan Fosse erken yaslarda pop ve rock sarki sozleri yazmayi denedi Ilk kisa oykulerini ve siirlerini 16 yasindayken yazdi 1981 de bir ogrenci dergisinin roman yarismasini kazandi Fosse baslangicta cogunlukla siir ve roman turlerinde yazdi sonraki donemde tiyatroya yogunlasti Norvecce nin iki yazi standardindan biri olan Nynorsk formunda yazdi Ilk romani Raudt svart 1983 te ilk tiyatro oyunu Og aldri skal vi skiljast ise 1994 te yayimlandi OdulleriFosse 2003 yilinda Fransiz Ordre national du Merite nisanina layik goruldu The Daily Telegraph tarafindan yasayan 100 dahi listesinde 83 sirada yer verildi Fosse 2011 den beri Oslo da Kraliyet Sarayi na bagli Grotten binasinda ikamet etme musaadesiyle odullendirilmistir Grotten de ikamet etme musaadesi Norvec sanat ve kulturune katkilarindan dolayi Norvec krali tarafindan ozel olarak verilen bir onurdur Fosse roman yazarliginin yani sira cevirmenlik de yapmaktadir Fosse Andvake Olavs draumar ve Kveldsvaevd uclemesiyle 2015 yilinda Iskandinav Konseyi Edebiyat Odulu ne layik goruldu Nisan 2022 de Damion Searls tarafindan Ingilizceye cevrilen A New Name Septology VI VII adli romani Uluslararasi Booker Odulu ne aday gosterildi Kitap kurgu dalinda 2023 Ulusal Kitap Elestirmenleri Birligi Odulu nun finalisti oldu Fosse 5 Ekim 2023 te Nobel Edebiyat Odulu ne layik goruldu Kisisel hayatiFosse Luthercilik mezhebinden ayrildiktan sonra once Kuveykir oldu ve nihayet 2013 yilinda Katoliklige intisap etti Tanri iman Jon Fosse icin her zaman onemli bir rol oynamistir Ozellikle yetiskin yaslarinda Katoliklige cekildigini hissetti The Secret of Faith baslikli kitabi da Katoliklige gecisi hakkindadir Kendi ifadesine gore yazmak Jon Fosse u dindar bir insan yapmistir Alti cocuk sahibidir Su anda Oslo da Grotten devlet sanatci konutunda Bergen yakinlarindaki Frekhaug da ve Avusturya nin Hainburg an der Donau beldesinde yasamaktadir Turkce ye cevrilmis eserleriUcleme roman MonoKL Yayinlari Melankoli roman MonoKL Yayinlari Sabahtan Aksama roman MonoKL YayinlariKaynakca The Nobel Prize in Literature 2023 NobelPrize org Ingilizce 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c d www munzinger de 11 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ekim 2023 deutschlandfunkkultur de Jon Fosse Trilogie Perspektive zwischen Leben und Tod Deutschlandfunk Kultur Almanca Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Jon Fosse Nobelpreis fur Literatur 2023 geht an norwegischen Autor Der Spiegel Almanca 5 Ekim 2023 ISSN 2195 1349 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 a b c Jon Fosse s Search for Peace The New Yorker 13 Kasim 2022 15 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2022 Top 100 living geniuses Telegraph co uk 30 Ekim 2007 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2015 Winje Agency Winje Agency Ingilizce 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2020 L Knight 7 Nisan 2022 International Booker prize shortlist delivers awe and exhilaration The Guardian 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Varno David 1 Subat 2023 NATIONAL BOOK CRITICS CIRCLE ANNOUNCES FINALISTS FOR PUBLISHING YEAR 2022 National Book Critics Circle Ingilizce 2 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2023 A Marshall 5 Ekim 2023 Nobel Prize in Literature Jon Fosse Is the 2023 Laureate The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 Store Norske Leksikon Janne Stigen Drangsholt Universitetet i Stavanger Oystein Rottem Universitetet i Tromso Odd Wilhelm Suren Nynorsk kultursentrum 5 Ekim 2023 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023 A CONVERSATION WITH JON FOSSE musicandliterature org 5 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2023